شطرنج سیاسی انتخابات عراق

اعلام آمادگی نوری مالکی نخست وزیر عراق و رهبر ائتلاف دولت قانون برای تشکیل یک جبهه مشترک با ائتلاف ملی عراق به رهبری سید عمار حکیم نشان می دهد که گروههای اکثریت عراق همگرایی سیاسی را تنها راه حفظ یکپارچگی ووحدت این کشور می دانند.
آرایش سیاسی عراق در آستانه انتخابات پارلمانی این کشور که در دیماه آینده برگزار می شود از 3 جنبه قابل تجزیه وتحلیل است.
نخست اختلاف بر سر موضوع لیست باز و بسته بود که با مصوبه اخیر پارلمان عراق و پذیرش طرح انتخابات بر اساس لیست باز یکی از پرونده های اختلاف انگیز عرصه انتخاباتی عراق بسته شد.
در انتخابات دیماه سال 1384 عراق انتخابات بر مبنای لیست بسته برگزار شد و انتخاب کنندگان به احزاب سیاسی رأی دادند و احزاب نیز بر اساس قوانین و نظامنامه های داخلی خود نامزدهای مورد نظر خود را به پارلمان فرستادند.
این شیوه سبب شد، برخی از شخصیتهای شناخته شده بعثی زیر پوشش احزاب به ظاهر ملی و اسلامی وارد پارلمان شوند و بر خلاف منافع ملی عراق در مسیر تأسیس نهادهای مدنی ودموکراتیک سنگ اندازی کنند.پس از 4 سال تجربه پارلمانی برخی مراجع دینی وشخصیتهای ملی و اسلامی عراق به این نتیجه رسیدند که ادامه این شیوه از انتخابات، به کند شدن روند دموکراسی سازی عراق منجر می شود و در عین حال حق انتخاب آزاد را از ملت سلب می کند.
بنابراین پارلمان عراق پس از 9 مرحله رأی گیری سر انجام قانون لیست باز را برای انتخابات ژانویه 2010 تصویب کرد.
بر اساس این مصوب، در انتخابات آینده عراق رأی دهندگان به شخصیتها و نامزدهای مورد تأیید احزاب سیاسی رأی می دهند و احزاب تنها نقش پشتیبانی کننده انتخابات را برعهده دارند.
مورد دوم از اختلافات انتخاباتی عراق، مسأله استان کرکوک بود.
به دلیل ترکیب جمعیتی استان نفتخیز کرکوک و وجود جمعیتی از کردها، اعراب، مسیحیان و ترکمنها تقسیم بندی حوزه های انتخاباتی بر اساس جمعیت طوایف موجود با مشکل روبرو شده است.
کردها و نیز اعراب مدعی اند، از ساکنان اصلی کرکوک هستند و باید بر مبنای ساختار جمعیتی، در پارلمان عراق نماینده داشته باشند. به دلیل حساسیت موضوع واحتمال بروز در گیری میان طوایف در استان کرکوک برگزاری انتخابات در این استان منوط به دستیابی دولت به یک راه حل قابل قبول برای همه ساکنان کرکوک دانسته شد.
قرار است یک کمیته مشترک با شرکت کردها واعراب، نمایندگان سازمان ملل و شخصیتهای مورد قبول در کرکوک تشکیل شود تا انتخابات بر اساس ساختار و آمارجمعیتی بر گزار شود.
اختلاف سوم، شطرنج ائتلاف احزاب سیاسی عراق درآستانه انتخابات بود.ائتلاف برخی احزاب غیر همسو با یکدیگر نشان داد که برخی کشورهای عرب منطقه تلاش می کنند، بر روند انتخابات پارلمانی عراق تأثیر بگذارند.
بنابراین دو حزب تأثیر گذار اکثریت عراق یعنی ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری مالکی نخست وزیر و ائتلاف ملی به رهبری سید عمار حکیم فرزند مرحوم سید عبدالعزیز حکیم برای جلوگیری از دخالت قدرتهای منطقه ای قرار است جبهه واحدی را تشکیل دهند.
کوتاه سخن اینکه اگر این جبهه شکل بگیرد، نتیجه انتخابات به سود ملت عراق تغییر می کند و تلاشهای مداخله جویانه برخی کشورهای منطقه در این کشور خنثی می شود.
* حسن هانی زاده