تاریخ انتشار : ۰۸ بهمن ۱۳۸۸ - ۰۸:۱۸  ، 
کد خبر : ۱۳۶۱۰۷
نگاهی به عملکرد سازمان IMP،

سازمان جنگ روانی انگلیس چگونه عمل می کند؟

نویسنده: رضا عاصف ناشر:دانشکده و پژوهشکده اطلاعات و امنیت

به گزارش فارس،به منظور جلوگیری از نفوذ عقاید مختلف در سرزمین‌های وابسته به انگلیس در سال 1947 یکی از مدیران اطلاعاتی انگلیس، برنامه تبلیغات تهاجمی را به دولت ارائه داد.
وی پیشنهاد کرد که برای انجام جنگ تبلیغات تهاجمی، یک اداره خاص تشکیل شود و برای مخفی نمودن وجود آن، بودجه لازمه از محل بودجه سری دولت تامین گردد.
اداره جدید یعنی "اداره مطالعات و پژوهش‌ها " (IMP) دو هدف اصلی را تعقیب می‌نمود که یکی از آنها تهیه تبلیغات به اصطلاح خاکستری برای استفاده در خارج از کشور بود. این نوع تبلیغات دروغ‌های مستقیمی در برنداشتند ولی به دلخواه واقعیت‌هایی که در آن گنجانده شده بودند،دستکاری می‌شدند. این تبلیغات خاکستری متوجه کمونیزم یا هر مخالف دیگر سیاست انگلیس می‌شد.
IMP (اداره مطالعات و پژوهش‌ها) مناطق را بر اساس میزان غلظت تبلیغاتی‌ای که لازم داشت،‌تقسیم بندی نمود. نخستین هدف‌ها در اروپای غربی (از جمله فرانسه، ایتالیا و آلمان) در مرحله اول، آسیا و خاورمیانه از جمله ایران در تقسیم بندی دوم قرار می‌گرفتند و کشورهای بلوک شرق که به عهد آمریکایی‌ها گذاشته شده بود در مقام سوم قرار داشتند، این تقسیم بندی، روح متعصب استعماری و استکباری را در سیاست‌های عملیات پنهانی انگلیس به خوبی آشکار می‌ساخت.
دومین هدف مورد علاقه این اداره، آماده سازی افکار عمومی در خود انگلستان بود.
این اداره به منظور اجرای اهدافش کمک‌های فراوان مالی به احزاب انگلیس می‌نمود تا آنان را وارد عرصه توجیه کردن افکار عمومی نماید، گاهی این اداره اقدام به تهیه یک سری متن سخنرانی و نطق برای نمایندگان مجلس می‌نمود و به وسیله این دسته نمایندگان، فعالیت‌های مخالفین در مجلس و دولت را محدود می‌ساخت.
معمولا تمام مراکز دولتی و غیر دولتی، دارای بخش تبلیغاتی و روابط عمومی می‌باشند که غالب خط مشی‌های تبلیغاتی اداره مطالعات و پژوهش‌ها را به اجرا در می آوردند به طور مثال مسئول تبلیغاتی اتحادیه کارگری انگلیس موافقت کرده بود که از تبلیغات ضد کمونیستی آن اداره که برای پخش در خارج از کشور منتشر می‌شود در داخل کشور و در نهضت کارگران انگلیس نیز بهره گیرد.
گروه‌ها و افراد متعددی که متواری، پناهنده یا در انگلیس اقامت می‌کنند، زمینه بسیار حاصل‌خیزی را برای IMP فراهم می‌کنند تا از میان آنها منابع مفید خود را انتخاب نمایند.
مطالب تهیه شده در IMP به طور مستقیم و غیر مستقیم توسط این گونه منابع در کلیه نشریات منتشر می‌گردد. این گونه مطالب به تمامی افسران و ماموران اطلاعات در همه هیات‌های سیاسی خارج از کشور نیز ارسال می‌گردد. (منظور، ماموران اطلاعاتی مستقر در سفارتخانه‌ها و کنسول‌گری‌های انگلیس در سراسر جهان می‌باشند که پوشش سبک استفاده می‌نمایند).
کارمندان این اداره از ترکیبی مخلوط و عجیب به وجود آمده‌اند که در میان آنها اکثر ملیت‌ها می‌توان افرادی را شناخت این افراد شامل ماموران اطلاعاتی و عملیاتی انگلیسی و غیر انگلیسی که به نوعی در خارج از کشور شکست خورده یا لو رفته‌اند می‌باشند. این اداره به محل خوبی برای گذراندن ایام استراحت ماموران MI-5 - MI-6 و حتی SAS شده که در خاتمه خدمتشان تطهیر شوند.
مخفی کاری چنان بر این اداره حکم فرما بود که حتی خود کارمندان IMP فکر می‌کردند، آن طور که از نام آن اداره بر می‌آید مشغول انجام پژوهش و مطالعه هستند.
رابطه MI-6 بسیار نزدیک و تو در تو می‌باشد، این اداره در تمامی ملاقات‌ها و جلسات ارتباطی و اطلاعاتی MI-6 و حتی CIA در سراسر جهان حاضر بوده و حتی در مقطعی رئیس اداره IMP به ریاست MI-6 انتخاب شد.
IMP در ابتدای کار حدود 300 تا 400 عضو داشت و به مرور گسترش فوق العاده‌ای پیدا کرد. این اداره به بخش‌های منطقه‌ای (مانند بخش‌های منطقه‌ای وزارت خارجه MI-6 و بخش‌های ویژه) در رابطه با مسائل خاص تقسیم می‌شود. IMP علاوه بر دفتر مرکزی که در لندن مستقر است، مامورانی در سفارتخانه‌های انگلیس دارد که منافع آن را تامین می‌نمایند.
اطلاعات این اداره به روزنامه نگارانی داده می‌شود که توسط مقامات، قابل اعتماد تشخیص داده شده و در غیر این صورت از راههای دیگر (غیر مستقیم) و با امضاء منابع موجه، مطالب جهت انتشار به نشریات منتقل می‌گردند.
نویسندگان و روزنامه نگاران فقط یک اسم برای اداره مطالعات و پژوهش‌ها می‌باشند که با امضاء آنان مطالب مورد نظر اداره انتشار می‌یابد. شرکت‌ها و مؤسسات تحقیقاتی خصوصی یا رسمی مستقیما ناشر افکار اداره می‌باشند و ناخواسته‌ مورد بهره برداری قرار می‌گیرند و یا منابعی در آن شرکت‌ها، به استخدام اداره IMP در می‌آیند.
سرمایه داران و صاحبان صنایع که به طور غیر مترقبه علاقه مند مطالعات و تحقیقات می‌شوند، کسانی هستند که به نوعی در دام این اداره گرفتار می‌شوند، تا مستقیم و غیر مستقیم از نشریات مختلف،‌حمایت مالی نمایند.
این اداره دارای نشریات متعددی از جمله یک نشریه سری است که برای استفاده مقالات سطوح بالای جهان مانند سران کشورها و وزراء کابینه‌ها و شخصیت‌ها تهیه می‌گردد و هیچ یک از مطالب آن قابل انتشار نمی‌باشد. نشریات توجیهی دیگری نیز در بین کارمندان و هیات‌های سیاسی انگلیسی در سراسر جهان توزیع می‌شود که آنها یا رابطین معین آنان، مطالب را به نحوی به سردبیران، شخصیت‌ها، مسئولان مرتبط و غیر مرتبط حوزه ماموریت خود منتقل می‌نمایند تا به عنوان دانش،‌زمینه‌‌ای برای فعالیت‌های عمومی آنان باشد، موفقیت عملیات تبلیغات تهاجمی، به فعالیت‌ نمایندگان اداره IMP بستگی تمام دارد.
خط رایج و محبوب اداره مطالعات و پژوهش‌ها این است که به رهبران، شخصیت‌ها و در مجموع به اهداف خود بر چسب های گوناگون بزند زیرا معتقد است که با این روش، آنان قدم‌های بعدی اداره مطالعات و پژوهش‌ها را سرعت خواهند بخشید و همچنین اداره را در موضع تبلیغات تهاجمی قرار خواهند داد، از این رو، به طور مستمر و مداوم MI-6 معمولا اطلاعات تهیه شده را در پوشه‌هایی قرمز با طبقه‌ بندی به کلی سری به این اداره ارسال می‌دارد.
برای انجام عملیات و جنگ روانی (تهاجم تبلیغاتی)،‌ پس از طراحی و تعیین اهداف در اداره مطالعات و پژوهش‌ها ، انجام طرح معمولا بدین گونه است که یک روزنامه نگار مورد اعتماد (در موارد مستقیم) یا یک منبع را وادار می‌نمایند با نفوذی که بر روزنامه نگار یا یک روزنامه دارد (در موارد غیر مستقیم) مطالب تهیه شده در اداره مطالعات و پژوهش‌ها را بدون یک کلمه کم و زیاد به اسم خود به چاپ برساند.
سپس این اداره، مطلب چاپ شده را به عنوان خبر و شایعه یا گزارش به تمامی مطبوعات کشورهای جهان به طور مستقیم یا غیر مستقیم ارسال می‌دارد و یا گاهی خود روزنامه‌ها پس از انتشار مطالب، متن آن را در اختیار خبرگزاری‌ها و سایر نشریات قرار می‌دهند.
اداره مطالعات و پژوهش‌‌ها هر سال بودجه زیادی برای روزنامه‌ها و نشریات خارجی که با مشکلات مالی رو به رو هستند هزینه می‌نمایند.
از اقدامات دیگر اداره مطالعات و پژوهش‌ها، استخدام گسترده نویسندگان و روزنامه نگاران و سایر افراد غیر حرفه‌ای می‌باشد. آنها پس از استخدام، مدتی در اداره مطالعات و پژوهش‌ها به تحقیقات می‌پردازند و سپس با توصیه این اداره به استخدام روزنامه‌های مختلف در سراسر جهان در می‌آیند.
آنها پس از استخدام، در سرویس‌های خبری و مطبوعاتی روزنامه مشغول کار می‌شوند و با ارتباط بسیار پنهان خود با اداره مطالعات و پژوهش‌ها، از پوشش بسیار طبیعی خود به نفع اداره بهره می‌گیرند و مقالات مورد نظر را با نام خود در روزنامه به چاپ می‌رسانند - بدون این که سردبیر و مدیر مسئول روزنامه از ماخذ آن مقالات مطلع باشد - اکثر این افراد ضمن دریافت حقوق از روزنامه، مبالغی نیز از اداره مطالعات و پژوهش‌ها دریافت می‌دارند.
پس از مدتی هر کدام از این افراد نقش موثر و کلیدی در روزنامه پیدا خواهند کرد، به طوری که این روزنامه نگاران آماتور پس از مدتی می‌توانند مسئولیت‌های اصلی روزنامه‌ را بر عهده بگیرند و از طریق آن، روزنامه را به طور غیر مستقیم به شعبه‌ای از IMP تبدیل نمایند.
IMP بارها مشترکا به MI-5 - MI6 برنامه‌های تهاجم تبلیغاتی علیه اهداف مشخص داشته است. اضافه بر نفوذ گسترده در مطبوعات و نشریات، صحنه کتاب نیز از این نفوذ مصون نمانده است.
این اداره از هر گونه کتاب و نشریه‌ای که نزدیک به مقاصد تبلیغاتی آنان باشد حمایت می‌کند، کتاب قلعه حیوانات نوشته جرج اورول و کتاب تاریکی در ظهر نوشته ارتورکستلر و داستان‌ها و رمان‌های مصوری مثل "من منشی خانم مائو بودم " یا کتاب "آیات شیطانی " نوشته "سلمان رشدی " و هزاران کتاب دیگری که چاپ شده یا در دست چاپ می‌باشد، برای چاپ به شکل تبلیغاتی و پاورقی در نشریات و روزنامه‌ها به سراسر جهان ارسال می‌گردد.
یکی دیگر از عملیات و جنگ‌ روانی (تبلیغات تهاجمی) IMP، دامن زدن به وحشت بین المللی می‌باشد.
ایجاد ترس و وحشت و نگرانی از حوادث غیر مترقبه سیاسی یا سوانح طبیعی از زمره کار‌های روزمره بخش شایعه (کوک) این اداره می‌باشد. این اداره توجه خاصی را به خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها معطوف می‌دارد.
در درجه نخست تلاش می‌کند که منابع مذکور، در روزنامه‌ها حضور فعال داشته باشند و مقالات آنان را چاپ کرده و از ناحیه روزنامه در اختیار رسانه‌های گروهی کشورها قرار دهند.
مشابه این توافق با روزنامه دیلی اکسپرس ،‌دیلی تلگراف،‌ روزنامه فایننشال تایمز و چندین روزنامه و نشریه دیگر منعقد شده است که آنها نیز زیر نظر یکی از شرکت‌های وابسته به IMP می‌باشند.
کمک به راه اندازی یا حمایت از خبرگزاری‌های انگلیس و کشورهای دیگر یا نفوذ در آنها، یکی دیگر از راه‌های انتشار تبلیغات تهاجمی اداره مطالعات و پژوهش‌های انگلیس می‌باشد.
در زمان تشکیل IMP سازمان MI-6 نیز ضمن نفوذ در خبرگزاری‌ها نسبت به حمایت مالی آنان اقدام می‌نمود و از آنان برای انجام مقاصد پوششی خود بهره برداری می‌کرد. نفوذ در آنها را تا جایی گسترش می‌داد که گاهی نقش اصلی مدیران طراز اول آن خبرگزاری‌ها را به انجام می‌رساند که به مرور با حفظ عوامل، مسئولیت به اداره مطالعات انتقال می‌یافت که ضمن استفاده از مقاصد پوششی برای سازمان MI-6 مقاصد تبلیغاتی تهاجمی را به اجرا در می‌آورد.
به طور قطع می‌توان اذعان داشت که نسل جدید خبرگزاری‌های تازه تاسیس در آسیا و خصوصا کشورهای عربی تماما توسط کارشناسان اطلاعاتی اداره IMP راه اندازی یا در کنترل اطلاعاتی آنان قرار گرفته‌اند.
خبرگزاری‌ عربی (قاهره)، خبرگزاری هند و پاکستان، آفریقا و کشورهای حوزه خلیج فارس ، همه این خبرگزاری‌ها خیلی نزدیک به سیاست‌های اداره مطالعات و پژوهش‌های انگلیس عمل می‌نمایند.
به عبارتی دیگر این رسانه‌ها به مرور به ابزاری برای جنگ روانی (تبلیغات تهاجمی) انگلیس تبدیل شده‌اند یا در حال آلودگی به این فریب بزرگ و جنگ بزرگ جهانی انگلیس می‌باشند.
آژانس‌های خبری‌ وابسته، به مثابه یکی از بزرگترین و موثرترین خبرگزاری‌های خاورمیانه هستند که در برگیرنده سرویس های خبری به زبان‌های انگلیسی و عربی در دمشق، بیروت، بغداد، بیت المقدس و کشورهای عربی دیگر و حتی BBC بوده و از اخبار آن استفاده می‌نمایند. این خبرگزاری‌ها در تهاجمات تبلیغاتی انگلیس کمک ذی قیمتی برای این کشور بوده و نقش مهمی را ایفاء می‌نمایند و با استفاده از کمک‌ها و سوبسیدهای IMP قادرند ضمن اداره خبرگزاری، اخبار خود را به توصیه‌ این اداره، ارزان‌تر و حتی در مواردی مجانی در اختیار نشریات و روزنامه‌ها و رسانه‌های جمعی قرار دهند، بیشتر این سوبسید‌ها به حساب منابع، عوامل و مدیران این خبرگزاری‌ها واریز می‌گردد.
IMP در تهاجم تبلیغاتی توجه زیادی به کتاب دارد.
هر ساله تعداد زیادی از کتاب‌های مختلف به سفارش IMP تالیف و چاپ می‌گردند. تعداد زیادی شرکت انتشاراتی در انگلستان و خارج از آن نیز با این اداره در زمینه‌ چاپ کتب همکاری نزدیک دارند. سازمان CIA یکی از مشتریان پول دار این شرکت‌های انتشاراتی می‌باشد و غالبا یک دوره تیراژ به سفارش CIA تهیه و در اختیار این سازمان برای توزیع قرار می‌گیرد. CIA در نزدیک به هشتاد و پنج کشور نمایندگی فرهنگی دارد که هر یک از آنها هزاران خواننده را پوشش می‌دهد.
حمایت از نویسندگان کشورهای مختلف که مشابه اهداف اداره مطالعات و پژوهش‌ها، کار تحقیقی و تالیفی انجام می‌دهند از جمله حمایت‌های غیر مستقیم این اداره به شمار می‌رود. کتاب "آفریقا بین غرب و شرق " که توسط یک روزنامه نگار جوان غنایی به نام "دومگا " تالیف شده است، بارها به سفارش اداره IMP و توسط شرکت‌های انتشاراتی چاپ توسط ماموران CIA و IMP در سراسر آفریقا و آسیا و حتی اروپا توزیع گردیده است.
IMP به دلیل گسترش روز افزون خود در عرصه تبلیغات تهاجمی، به سیستمی عظیم در زمینه مبارزه با شورش‌ها در جهان در آمد و در نتیجه مسئول "صندوق مالی تبلیغاتی تهاجمی ضد شورش " یکی از مراکز مهم مالی می‌باشد که از سوی انگلستان برای عملیات تبلیغاتی ضد شورش و عملیات و جنگ روانی علیه شورش تاسیس گردیده است.
اضافه بر این موفقیت IMP توانست شرایطی را به وجود آورد که در پی آن، سازمان‌های اطلاعاتی موظف شوند خود را با تلاش‌ها و فعالیت‌های تبلیغاتی هماهنگ کنند که قبلا عکس این شرایط حاکم بود.
اداره مطالعات و پژوهش‌ها (IMP)در کنار فعالیت‌های تبلیغاتی تهاجمی، "انستیتوی مطالعات بحران‌ها " (ISC )را تاسیس نمود که توانایی برآورد، پیش بینی و مبارزه با بحران‌های گوناگون را در اداره تقویت نماید. موسسه مطالعات بحران‌ها ISC در اوج کار خود بیش از250 مرکز تحقیقاتی، امنیتی در زمینه بحران‌ها را پشتیبانی می‌کرد و از آنان اطلاعات روزانه دریافت می‌نمود. یک شرکت بزرگ انتشاراتی فقط تولیدات ISC را چاپ و منتشر می‌کرد و در اختیار موسسات فوق قرار می‌داد.
موسسه مطالعات بحران‌ها ISC تاکنون کمک‌های شایانی به CIA برای تهیه برنامه‌های ضد شورش و ضد بحران و ضد تبلیغات نموده است و می‌رود تا یکی از معتبرترین موسسات در این زمینه شود.
روابط و تماس‌های بسیار گسترده‌ ISC با موسسات پلیسی و نظامی انگلیس و سایر کشورها و استفاده آنان از مطالعات بحران‌ها (تولیدات این مؤسسه) سبب شد که مؤسسه مطالعات بحران‌ها ISC اصلی ترین محور برنامه‌ریزی در زمینه‌ برنامه تبلیغات تهاجمی ضد شورش و تروریزم گردد و کتب این موسسه به عنوان کتاب درسی در دانشکده‌های پلیس و دفاع ملی تدریس گردد.
بافت کلی IMP و مؤسسات وابسته آن مانند ISC از یک بافت آکادمیک - دیپلماتیک - اطلاعاتی و نظامی تشکیل شده است؛ بدین گونه که یک رئیس اطلاعاتی، یک معاون تبلیغات تهاجمی ضد شورش نظامی (اطلاعاتی عملیاتی)، یک معاون دیپلمات، گروهی از دانشگاهیان و کارمندان متعددی از ملیت‌ها و کشورهای مختلف با توانمندی‌های تخصصی، گوشه‌ای از بافت عجیب و گوناگون اداره مطالعات و پژوهش‌ها و مؤسسات وابسته به آن را نشان می‌دهد. این چرخه از اشخاص مطلع نسبت به مکانیزم تبلیغات تهاجمی، IMP را یک بخش بسیار با نفوذ می‌سازد.
اضافه بر موسسه فوق، "اداره اطلاعات کشورهای خارجی " OID زیر نظر IMP تشکیل گردید.
این اداره اکثر کارهای اجرای IMP از جمله ارسال اخبار به گروه خاصی از روزنامه نگاران و اضافه بر آن به منظور هماهنگ نمودن فعالیت‌هایی اجرایی در کشورهای مختلف را به عهده گرفت. این اداره ارتباط نزدیک‌تری با وزارت خارجه برقرار نمود تا با کمک کارشناسان آن وزارتخانه، توجیهات کلی سیاست انگلیس در جهان و تبلیغات تهاجمی را هدایت نماید. 

نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات