آژانس و دولت‌های غربی در معرض آزمون

سیامک باقرى
در راستای اجرای قطعنامه سال گذشته مجمع عمومی سازمان ملل مبنی بر پیوستن رژیم صهیونیستی به معاهده ان.پی.تی و باز کردن درهای تأسیسات هسته ای خود به روی بازرسان بین المللی، مدیرکل آژانس موظف شد تا گزارشی را از تأسیسات این رژیم به شورای حکام و کنفرانس عمومی آژانس بین المللی دهد. این گزارش قرار است تا در نشست شورای حکام در ماه شهریور قرائت گردد. سوال این است که آیا «آمانو» توانسته است از همه تأسیسات این رژیم بازدید نماید؟ آیا وی گزارش واقعی را از تأسیسات این رژیم خواهد داد؟ اعضای غربی و حامیان آنها در شورای حکام چه نوع برخوردی خواهند داشت؟ برای روشن شدن این سوالات چند نکته حایز اهمیت است.
1- رژیم صهیونیستی عضو آژانس است اما پیمان منع سلاح های هسته ای را امضا نکرده و رژیم صهیونیستی با وجود داشتن بیش از دویست کلاهک اتمی، همواره از پیوستن به ان.پی.تی خودداری و از بازرسی بازرسان آژانس از تأسیسات اتمی خود ممانعت کرده است. در دوره آلبرادعی در مدت ?? سال تصدی منصب دبیرکلی آژانس علیرغم درخواست های جامعه جهانی برای بازرسی از تأسیسات این رژیم تنها دو بار به اسرائیل سفر کرد و هر بار با برخورد سرد رهبران آن کشور روبه رو شد.
2- برای نخستین بار در آژانس در پی راهبردهای ایران و فشارهای جهانی، بررسی فعالیت های هسته ای اسرائیل در دستور کار شورای حکام و آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار گرفت. در سال گذشته تلاش های ایران و کشورهای عربی در کنفرانس عمومی جواب داد و این رژیم موظف به بازگشایی تأسیسات خود در برابر آژانس شد. 3- به نظر می رسد «آمانو» مدیر کل آژانس براساس قطعنامه این سازمان طی دیداری از اسرائیل از راکتور آزمایشگاهی کوچک پنج مگاواتی آن کشور موسوم به «سورق» و یک مرکز تحقیقات کاربردی اتمی بازدید نموده است. در حالی که راکتور بزرگتر اسرائیل در دیمونا قرار دارد که دارای ظرفیتی در حدود ?? مگاوات است. تقریباً تمامی منابع معتبر جهانی بر این اعتقادند که اسرائیل طی چند دهه گذشته از طریق این راکتور، بمب اتمی تولید کرده است. در واقع قسمت عمده مواد اتمی مورد استفاده در بمب های اسرائیل از راه فرآوری پلوتونیوم حاصل از سوخت اورانیوم طبیعی در راکتور آب سنگین دیمونا به دست آمده است. راکتور دیمونا را اسرائیل با کمک فرانسه ساخت.
3- تاکنون کشورهای غربی به ویژه آمریکا، انگلیس و فرانسه با هر نوع طرحی برای نظارت بر تأسیسات این رژیم و یا پایبند کردن آن به معاهدات بین المللی و مقررات آژانس مخالفت کرده اند. آخرین آن در جریان تصویب قطعنامه کنفرانس عمومی آژانس در سال گذشته بود. اما همزمان دولت ها و خود رژیم با آن به مخالفت برخاستند. واشنگتن قطعنامه کنفرانس عمومی آژانس را که حمایت همگانی به همراه داشت، رد کرد. «جیمزجونز» مشاور امنیت ملی آمریکا نیز با تأسف بار خواندن تصمیم کنفرانس بازنگری پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی درباره رژیم صهیونیستی گفت که این اقدام بیهوده بوده است.رژیم صهیونیستی نیز بلافاصله درخواست 189 کشور شرکت کننده در نشست بازنگری معاهده منع تکثیر تسلیحات هسته ای مبنی بر پیوستن این رژیم به «ان پی تی» را رد کرد.
4- با توجه به نکات فوق، گزارش آمانو و نحوه برخورد اعضای غربی آژانس چند حالت خواهد داشت: اول، محتوای این گزارش به هیچ وجه به بمب های اتمی این رژیم اشاره نخواهد کرد و در عین حال هیچ ابراز نگرانی نیز در خصوص احتمال غیرصلح آمیز بودن برنامه هسته ای این رژیم اعلام نخواهد شد. دوم، برای اینکه صداقت آژانس زیر سوال نرود نگرانی از عدم عضویت این رژیم به معاهده ان.پی.تی ابراز خواهد شد. سوم، در صورتی که از سوی اعضای غیر متعهد آژانس اقدامی برای فشار بیشتر این رژیم صورت گیرد، آمریکا و تمامی اعضای غربی و متحدین آن تلاش خواهند کرد تا قطعنامه یا بیانیه ای در این رابطه صادر نشود. چهارم، برای اینکه افکار عمومی از مسئله هسته ای این رژیم منحرف شود و حتی اعضای معترض به برنامه اتمی این رژیم دچار فریب استراتژیک گردند، هم اکنون برنامه در دستور کار قرار گرفته تا گزارش آژانس درباره برنامه هسته ای ایران برجسته سازی و بزرگنمایی شود.