200 هزار بمب متحرک در خیابانهای ایران!

بصیرت: با آغاز آزادسازی قیمت بنزین، مراجعه به کارگاه های غیر مجاز برای تبدیل خودروهای بنزینی به گازسوز افزایش قابل توجهی یافته است.این در حالی است که از ابتدای سال جاری با کاهش سهمیه بنزین خودروهای شخصی، احتمال هدفمندی یارانه ها و حذف نظام سهمیه بندی این فرآورده راهبردی نفتی، استقبال عمومی برای استفاده از سی. ان. جی به عنوان سوخت جایگزین در سطح کشور افزایش یافته است.از ابتدای سالجاری تاکنون متوسط مصرف گاز در جایگاه های سی. ان. جی با افزایشی حدود 10 درصدی به بیش از 14 میلیون متر مکعب در روز (معادل 12 میلیون لیتر بنزین) رسیده است که پیش بینی می شود با ساخت و توسعه جایگاه های جدید مصرف گاز در این بخش به 30 میلیون متر مکعب در روز افزایش یابد.در کنار هدف گذاریهای انجام شده برای ساخت و توسعه صنعت سی. ان. جی در ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان، اما در شرایط کنونی یکی از مهمترین چالشهای پیش روی توسعه سهم سی. ان. جی در سبد سوخت، نامشخص بودن تعداد خودروهای غیرمجاز و غیراستاندارد است.
در کنار سوختگیری بیش از دو میلیون دستگاه خودروی گازسوز مجاز، تعداد خودروهای غیر استاندارد و غیر مجاز دوگانه سوز 150 تا 200 هزار دستگاه برآورد شده است.
گسترش کارگاه های غیرمجاز
هم اکنون نزدیک به 280 کارگاه و پیمانکار مجاز در 29 استان کشور مسؤولیت دوگانه سوز کردن خودروهای بنزین سوز را برعهده دارند، اما آمارهای غیر رسمی از فعالیت نزدیک به دو برابری کارگاه های غیر مجاز حکایت دارد.
در همین حال، با توجه به افزایش تعداد خودروهای غیرمجاز گازسوز و به تبع آن رشد حوادث جانی و مالی این نوع خودروها در جایگاه های سی. ان. جی تاکنون مکانیزم مشخصی برای شناسایی و توقف خودروها و کارگاه های غیر مجاز گاز سوز در سطح کشور تعریف نشده است.
اردشیر دادرس رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی سی. ان. جی با اشاره به ممنوعیت عرضه سی. ان. جی به خودروهای غیر استاندارد و غیرمجاز در جایگاه ها، گفت: هم اکنون سازوکار سیستماتیکی برای شناسایی و جلوگیری از سوختگیری خودروهای غیرمجاز گاز سوز در جایگاه های سی. ان. جی وجود ندارد.
رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی سی. ان. جی با تأکید بر اینکه باید با همکاری برخی از دستگاه های ذی صلاح همچون راهور ناجا امکان شناسایی خودروهای غیر مجاز سی. ان. جی در سطح کشور فراهم شود، تصریح کرد: پیشنهاد می شود براساس بر چسب انرژی گواهینامه تست مخازن سی. ان. جی خودروها انجام و خودروهای غیر مجاز سی. ان. جی سوز شناسایی شوند.
بیژن حاج محمدرضا رئیس سندیکای جایگاه داران سراسر کشور هم پیشتر از سوخت گیری و تردد خودروهای گازسوز غیر استاندارد به عنوان یکی از مشکلات پیش روی توسعه صنعت سی. ان. جی در کشور یاد کرده و به مهر گفته بود: بر اساس برنامه جدید به این دسته از خودروها سی. ان. جی عرضه نخواهد شد.
هر ماه یک حادثه تلخ
در این باره علیرضا ضیغمی معاون وزیر نفت هم چندی پیش با بیان اینکه هم اکنون به طور متوسط ماهانه یک حادثه در جایگاه ها به دلیل سوخت گیری خودروهای غیر مجاز سی. ان. جی به وقوع می پیوندد، گفت: با توجه به ارزان بودن قیمت گاز نسبت به بنزین، میزان تبدیل غیر مجاز و خارج از استاندارد خودروهای بنزینی به گازسوز افزایش یافته است.
این در حالی است که فرید عامری مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی هم پیشتر با تأکید بر پرهیز مردم از تبدیل غیرمجاز خودروها، گفته بود: هم اکنون بیش از 95 درصد از حوادث در خودروهای دوگانه سوز مربوط به تبدیلهای غیر استاندارد است.
فراموشی بازرسی های دوره ای
اما در کنار توسعه فعالیتهای کارگاه های غیر مجاز سی. ان. جی، یکی دیگر از مشکلات پیش رو در این بخش انجام نشدن بازرسیهای دوره ای خودروهای گازسوز در ایران است.دبیر انجمن بین المللی خودروهای گاز سوز بتازگی در جمع خبرنگاران با اشاره به عدم انجام تست ادواری خودروهای دوگانه سوز در ایران، گفته است: بر این اساس تردد 800 هزار دستگاه خودرو گاز سوز باید متوقف شود.
وی با اعلام اینکه هم اکنون 800 هزارخودرو گاز سوز به بازرسی فنی نیاز دارند، تأکید کرده است: بر اساس قانون خودروهای گازسوز باید در مقاطع زمانی مختلف مورد بازرسی ادواری قرار گیرند.این در حالی است که ایران با در اختیار داشتن 1/9 میلیون خودرو گازسوز هنوز نمی تواند تست سیلندر را انجام دهد. در حال حاضر 11 میلیون و 500 هزار خودرو گازسوز در کشورهای مختلف جهان تردد می کند که پیش بینی می شود تعداد این خودروها تا سال 2020 میلادی به 65 میلیون دستگاه افزایش یابد.
ایران هم اکنون افزون بر در اختیار داشتن دومین ذخایر گاز جهان، شبکه گسترده انتقال گاز شهری و روستایی، دومین ناوگان خودروهای گاز سوز جهان را نیز در اختیار دارد.
بمب متحرک با گاز مایع
روزانه خودروهای گاز سوز زیادی در سطح کشور تردد می کنند که برخی از آنها به دلیل رعایت نکردن شرایط اصولی دوگانه سوز کردن همانند یک بمب متحرک حادثه ای ناگوار را در انتظار نشسته اند.گاز طبیعی فشرده یکی از مناسب ترین و در دسترس ترین جانشینهای بنزین، بویژه در ایران به شمار می آید و سوختی ایده آل است که در صورت گسترش مصرف با توجه به اینکه این گاز در داخل کشور تولید می شود، ایران را از واردات بنزین بی نیاز می کند.
این گاز سوختی قابل استفاده در خودروهاست و نسبت به بنزین مزیتهای بسیاری دارد که از جمله این مزیتها می توان به اکتان بالا، قابلیت اندازه گیری و پایین بودن میزان تولید گازهای خروجی آن اشاره کرد.
اما آنچه در این میان موجب نگرانی است نصب غیر استاندارد و غیر اصولی تجهیزات دوگانه سوز در برخی خودروهاست، زیرا در طول سالهای اخیر برخی افراد به نصب غیر اصولی تجهیزات این گاز روی خودروهای خود روی آورده اند.گاز مایع که به صورت مخفف «ال پی جی» نامیده می شود به طور عمده از دو ترکیب هیدروکربنی پروپان و بوتان تشکیل شده است. این گاز رنگ، بو و مزه ندارد و چنانچه حجم زیادی از آن استشمام شود، باعث بیهوشی می شود.برخی از کارشناسان شرکت گاز با تأکید بر اینکه استفاده از سیلندرهای گاز مایع در گازسوز کردن خودروها کار بسیار خطرناکی است، عنوان می کنند: استفاده از سوخت گاز مایع و سیلندرهای این گاز در خودروها کاری غیر مجاز است، زیرا در صورت کوچکترین تصادف به خاطر مهار نبودن کامل سیلندر احتمال پاره شدن شیلنگ و بروز حادثه های دلخراش وجود دارد.
آنان تأکید می کنند: گاز مایع بر خلاف گاز «سی ان جی» سنگین تر از هواست و با نفوذ به اتاق خودرو، راننده متوجه آن نمی شود و با کوچکترین جرقه، انفجار رخ می دهد.
هراس مسافران از خودروهای گازسوز
در این باره یکی از رانندگان گفت: استفاده از گاز مایع در خودروها و دوگانه سوز کردن خودسرانه به امری عادی در میان برخی رانندگان تبدیل شده است.وی با تأکید بر اینکه این کار یکی از مخاطرات جدی برای رانندگان محسوب می شود، خواستار نظارت مسؤولان بویژه نیروی انتظامی در این زمینه شد.یکی از شهروندان در این ارتباط عنوان کرد: بارها اتفاق افتاده سوار خودروهایی شده ام که بوی گاز به طور شدید در داخل آنها استشمام می شود.وی با اشاره به اینکه در بیشتر مواقع ترجیح می دهم از خودرو پیاده شوم، افزود: وجود خودروهایی که به صورت غیراصولی دوگانه سوز شده اند موجب ترس شهروندان از سوار شدن در این خودروها شده است.
یکی دیگر از شهروندان که از تردد این گونه خودروها در سطح شهر به شدت گلایه دارد نسبت به برخی از پیامدهای تردد این خودروها هشدار می دهد و می گوید: امنیت خودروهای استفاده کننده از سوخت گاز مایع بسیار پایین است و این موجب نگرانی هایی در میان شهروندان شده است.وی همچنین عنوان می کند: تعداد مراکز غیر مجاز نصب تجهیزات در کشور رشد چشمگیری یافته که این امر مستلزم نظارت بیشتر مسؤولان و مراجع ذی ربط است.
این در حالی است که تجهیزات کارخانه ای نصب شده روی خودروهای گازسوز نیز مشمول استاندارد اجباری است و چنانچه اشکال داشته باشد قابل پیگیری است و در صورت بروز مشکل، شهروندان می توانند شکایت کنند.