دور کاری؛ هنوز هیچ زیرساختی نداریم !

بصیرت: با شدت گرفتن بحران آلودگی هوا در شهرهای بزرگ بخصوص پایتخت، باردیگر موضوع استفاده از شیوه دورکاری در چرخه اداری کشور
به بحث جدی هیأت دولت تبدیل شد به گونه ای که دولت دستگاهها را به تبدیل بخشی قابل توجه از کارمندان خود به دورکاری و نبود نیاز به حضور فیزیکی در ادارات ملزم کرد.
نکته مهم در این میان این است که آیا زیرساختها برای اجرای گسترده دورکاری در ادارات با اولویت زنان کارمند فراهم شده است یا نه.
کارشناسان معتقدند این طرح با توجه به زیرساختهای فعلی ارتباطی کشور ما مورد سؤال بسیاری از کارشناسان قرار گرفته زیرا هم اکنون در اکثر نقاط دنیا دورکاری الکترونیک با به کارگیری پیشرفتها در حوزه ICT امکانپذیر شده و نقش زیرساختهای ارتباطی در اجرای آن به وضوح مشهود است اما در کشور ما به این نوع پیش نیازها توجه نشده است.
با این وضعیت اینترنت...!
ر همین ارتباط نصرا... ترابی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی به گزارشگر ما بیان می کند: به طور کلی زیرساختهای لازم برای اجرایی شدن طرح دورکاری در ایران وجود ندارد.
وی در خصوص اجرای طرح دورکاری در کشور اظهار داشت: با توجه به اینکه در ایران مشکلات مربوط به پهنای خطوط باند اینترنت و ضعف دولت الکترونیک وجود دارد، در نتیجه نمی توان انتظار داشت طرح دورکاری در کشور موفق شود و طرح دورکاری باید از نظر علمی و کارشناسی به طور دقیق مورد بحث قرار گیرد.
نماینده مردم شهرکرد در مجلس شورای اسلامی یادآور می شود: مشکلات ارتباطی و اینترنتی به گونه ای است که ما شاهد این هستیم روزانه گاه چندین ساعت اینترنت قطع می شود و در صورت تأمین نکردن نیازهای اولیه ارتباطی مشکلات همچنان وجود دارد.
اگر شرایط برای اجرایی شدن طرح دورکاری فراهم شود هم از تردد مردم کاسته می شود هم در وقت و زمان آنها صرفه جویی را شاهد خواهیم بود.
ترابی خاطرنشان می کند:طرح دورکاری در کمیسیون تلفیق برنامه پنجم توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی هنگامی که طرح شد، به دلیل ضعفهای موجود از طرف نمایندگان رد شد.
آموزش دورکاری کارمندان دربوته فراموشی
از سوی دیگر دکترعلی اکبر جلالی، عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت اولین بخش زیرساختهای دورکاری را مربوط به زیرساختهای ارتباطی دانسته و در این باره به مهر گفت: زیرساختهای دورکاری را می توان به سه بخش عمده تقسیم کرد که اولین آن مربوط به زیرساختهای ارتباطی است که متأسفانه در این بخش امکانات قابل قبول برای داشتن ارتباط با کیفیت بالا که به کار دورکاری بیاید وجود ندارد.
وی با بیان اینکه کمتر از یک درصد ارتباطات دیتای کشور پرسرعت تلقی می شود که از طریق ADSL در اختیار مردم قرار گرفته، گفت: این در حالی است که حداقل نیاز برای ارتباطات دورکاری داشتن یک خط انتقال داده با سرعت بالاست وبه دلایل مختلف این امکان در کشور ما فراهم نیست.
اگرچه دورکاری امری مناسب در هزاره سوم و برای کشورهایی است که دارای زیرساختهای ارتباطی قوی هستند و با اجرای آن صرفه جوییهای بسیاری برای سازمانها و دولتها به ارمغان آمده است اما در صورتی که ابعاد طرح و زیرساختهای آن مشخص نباشد موارد منفی بسیاری به دنبال خواهد داشت.
دکتر جلالی دومین مسأله در اجرایی کردن پروژه دورکاری در کشور را مربوط به آموزش این مقوله در سطح مدیران و کارمندان عنوان کرد تا هر دو گروه بدانند که چه نوع کارهایی را می توانند خارج از محیط کاری انجام دهند.
علاوه برآن در محیط دورکاری مسائلی مانند روان شناسی دورکار و سابقه و تجربه آن در استفاده از ابزارهای الکترونیک مانند رایانه و اینترنت در نظر گرفته شود.
این کارشناس فناوری اطلاعات با تأکید بر اینکه برای دورکار باید آموزشهای رسمی و غیررسمی کار در منزل گنجانده شود، ادامه داد: در کشور ما تقریباً هیچ نوع آموزشی در این زمینه ارائه نشده است. همچنین در مقوله فرهنگسازی نیز در کشور همه عادت دارند با حضور فیزیکی در ادارات کار خود را پیش ببرند اما با شروع دورکاری نمی دانند چگونه می توان با سازمانهای مربوط بدون حضور فیزیکی تماس بگیرند و ممکن است ابزار لازم را نیز در خدمت نداشته باشند.
این کارشناس فناوری اطلاعات، دورکاری را بدون ویدئو کنفرانس بی معنی دانسته و می گوید: ویدئو کنفرانس مهمترین ابزار دورکاری است زیرا مدیر باید در تمامی ساعتهای کاری کارمند خود را در خانه مشاهده و از این طریق مدیریت کند. اما با سرعتهای فعلی اینترنت و زیرساختهای موجود نمی توان این مهم را در منازل داشت.
بی نیازی به بستر الکترونیکی گسترده!
احمد بزرگیان، معاون نوسازی و تحول اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهوری معتقد است که دورکاری مستلزم فراهم آوری بستر الکترونیکی با چنین گستردگی که مورد بحث رسانه ها قرار گرفته، نیست.
وی در گفتگو با خبرنگاران در تشریح ابعاد طرح دورکاری مطرح شده از سوی دولت اظهار داشت: تعریف دولت از دورکاری دقیقاً به معنای TeleWorking نیست و «تله ورکینگ» تنها بخشی از دورکاری است که نیاز به پهنای باند بالای اینترنت را می طلبد که در این خصوص نیز فراهم سازی امکانات در دستور کار قرار گرفته است.
بزرگیان با اشاره به اظهارات وزیر ارتباطات برای آمادگی زیرساختها در اجرای دورکاری در کشور تأکید کرد که طبق گفته وزیر ارتباطات با همین سرعت 128 کیلوبیت بر ثانیه نیز می توان دورکاری را محقق کرد زیرا بسیاری از امور تنها نیازمند به انتقال متن است که سرعت فعلی اینترنت خانگی پاسخگوی این نیاز خواهد بود.
وی در ادامه گفت: قبول داریم که وضعیت فعلی اینترنت برای انجام تله کنفرانس و ارسال صوت و تصویر مناسب نیست اما محدودیت ارائه پهنای باند برای دستگاههای دولتی وجود ندارد و این سازمانها می توانند در صورت نیاز کارمند به اینترنت باند پهن با هر سرعتی آن را در اختیار کارمند خود برای اجرای دورکاری قرار دهند. ضمن اینکه سرعت دسترسی پهنای باند نیز در حال توسعه بوده و دولت برنامه هایی برای این مهم درنظر گرفته است.
وی تأکید کرد: البته در حال حاضر اموری که برای دورکاری تعریف شده با اینترنت دایل آپ هم امکان پذیر است و فعلا مشکلی در این جهت نداریم.
دورکاری و تحقق ماده 16 و 22 قانون خدمات کشوری
ابراهیم رضوانی، رئیس امور بهره وری و همکاریهای بین الملل معاونت توسعه و مدیریت انسانی ریاست جمهوری نیز با اشاره به این که در ماده 16 و 22 قانون مدیریت خدمات کشوری دولت موظف شده تصدی برخی امور خود را به بخش غیردولتی واگذار کند و سطح بهره وری خود را افزایش دهد، گفته است: هرچند که نامی از دورکاری در این قانون برده نشده ولی دورکاری می تواند در راستای اجرای ماده 16 و 22 قانون خدمات کشوری تأثیرگذار باشد.
در پاسخ به این پرسش که انتخاب مشاغل و کارمندان دورکار در ادارات به عهده کیست، تصریح کرد: مدیران یا کارمندان نمی توانند به صورت دل بخواه دورکار شوند زیرا در تمامی سازمانها و ادارات کارگروهی با عنوان کارگروه دورکاری تشکیل شده که یکی از وظایف آن بررسی صلاحیت کارمندان متقاضی و یا کارمندانی است که توسط رئیس اداره برای دورکاری معرفی می شوند که در صورت تصویب این کارگروه کارمند شامل دورکاری می شود.
* محمد رضایی