رئیس‌جمهور: در جهت ایجاد تفاهم با آنکارا پیشرفت زیادی داشته‌ایم

* خبرنگار: آقای رئیس جمهور در گذشته شاهد وجود مشکلات سیاسی در سابقه روابط بین ایران و ترکیه بوده‌ایم و امروز شاهد آن هستیم که جنابعالی در نظر دارید در اجلاس سران شرکت نمایید. فکر می‌کنید با رئیس جمهور ترکیه آقای سلیمان دمیرل چه مسایل ملموسی خواهید داشت و نتایج اجلاس سران را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه برگهای برنده‌ای برای خودتان در این اجلاس در نظر گرفته‌اید؟
** رئیس جمهور: مسائل زیادی را برای مذاکره داریم ما همان تصمیماتی را که در گذشته گرفته‌ایم تحکیم بخشیده و سیاستهایمان را یک بار دیگر با هم مرور می‌کنیم. من پیش‌بینی خاصی نکرده‌ام و در مذاکرات معلوم خواهد شد که آیا مسائل جدیدی هم داریم یا خیر؟ ما همچنین بحثهای دو کشور، مسائل اقتصادی اکو، عراق و امنیت منطقه را داریم.
* خبرنگار: دیدگاه جنابعالی نسبت به ترکیه چیست و ترکیه را چگونه می‌بینید؟ آیا این دیدگاه یک دیدگاه عدم اطمینان بین دو کشور است و آیا هنوز ترکیه چنین دیدگاهی دارید؟
** رئیس جمهور: خیر، ما نسبت به دولت ترکیه حالت اعتماد داشته و عدم اطمینانی در این زمینه احساس نمی‌کنیم ولی نکته‌ای که همیشه به چشم می‌خورد وجود نیروهای مرموزی هستند که بعد از تصمیماتی که ما با هم می‌گیریم کارشکنی می‌کنند و از اجرای بعضی تصمیمات جلوگیری می‌کنند و ممکن است این حالت هنوز هم وجود داشته باشد.
* خبرنگار: آیا منظور دقیق جنابعالی اینست که دوره عدم اطمینان به پایان رسیده و دوره جدید اطمینان پایه‌گذاری شده است؟
** رئیس جمهور: در جهت ایجاد تفاهم پیشرفت زیادی داشته‌ایم و در چند سال اخیر وقتی با آقای دمیرل مذاکره می‌کنیم واقعاً با دوستی و صداقت به تفاهم می‌رسیم و تشخیص مصلحت دو کشور بسیار آسان است، ولی نگرانی در مورد عدم اجرای تصمیماتمان هنوز به کلی از بین نرفته است.
* خبرنگار: لطفاً مشخصاً نگرانی‌هایی را که در مورد اجرای تصمیمهای اتخاذ شده وجود دارد بفرمائید.
** رئیس جمهور: اگر شما خیلی از توافقها را ملاحظه کنید می‌بینید که بطور کامل اجرا نشده و بعضی از آنها نیز به مرحله اجرا درآمده است.
* خبرنگار جناب آقای رئیس جمهور، این مطلب را قبول داریم که بین دو کشور درک عمیقی از مسائل بخصوص در مورد مسائل امنیتی وجود دارد و در سالهای اخیر قدمهای مثبتی از سوی دو طرف در این رابطه برداشته شده است. ولی بعضاً بعنوان مثال می‌بینیم که می‌گویند اخیراً تعدادی از کردهای مختلف ترکیه از طریق خاک ایران وارد ترکیه شده تعدادی از سربازان ترکیه را کشته‌اند. در حالیکه در سطوح بالای مملکتی اعتماد زیادی بین سران وجود دارد ولی در سطوح پائین‌تر کمی عدم اطمینان دیده می‌شود در این مورد چه می‌فرمائید و چه اقداماتی باید انجام دهیم تا این مسئله رفع شود؟
** رئیس جمهور: البته موردی که شما می‌گوئید من اطلاعی ندارم اما این اتفاقات ممکن است از سوی هر دو طرف بیافتد ما هم عواملی را می‌شناسیم که دشمنان انقلاب اسلامی بوده و در ترکیه فعال می‌باشند ما باید از مامورانمان بازخواست کنیم که تصمیماتمان را بطور جدی عمل نمایند و اگر انجام ندادند تنبیه نمائیم و اگر این بازخواست از دو طرف انجام شود مأمورین ما هم به وظایفشان عمل کنند.
* خبرنگار: در زمینه مبارزه با تروریسم در مرزهای مشترک، جنابعالی می‌توانید ادعا نمائید که ایران با ترکیه همکاری می‌نماید آیا در آینده نیز همکاری خواهد کرد؟
** رئیس جمهور: مصالح هر دو کشور این است که امنیت در هر دو کشور برقرار باشد و طبعاً ما هم علاقه‌مندیم که ترکیه امن باشد و متقابلاً هم انتظار داریم نیروهای ضدانقلابی که از هر طیف اعم از سلطنت‌طلب، منافق، اشرار و امثال اینها به ترکیه پناه برده‌اند آنجا اجازه فعالیت نداشته باشند. من این را متقابل می‌دانم. در حدی که ترکیه حاضر باشد با ما همکاری نماید، ما هم در همان حد حاضر به همکاری نمائیم.
* خبرنگار: جنابعالی از سطحی که ترکیه در حال همکاری است راضی هستید؟ به نظر شما آیا ترکیه به تعهدات خود با ایران عمل می‌کند یا خیر؟
** رئیس جمهور: البته بهتر شده ولی هنوز به نقطه مطلوب نرسیده است.
* خبرنگار: بفرمائید از ترکیه چه انتظاری دارید که انجام بدهد؟
** رئیس جمهور: انتظار ما این است که دو کشور همکاری کنند و اجازه بدهند افراد شرور و مخرب از خاک و امکانات هر دو کشور برای برهم زدن امنیت و ضربه زدن به آن کشور استفاده کنند مأمورین دو کشور می‌توانند جریانات مرزی را به یکدیگر گزارش کنند و مرتب در تماس باشند.
* خبرنگار: آیا از عملکرد ترکیه در این زمینه راضی هستید؟
** رئیس جمهور: قبلاً گفتیم رویه خوبی است و پیشرفت کرده است.
* خبرنگار: آیا 100 درصد تا آنجائی که ترکیه در مبارزه با تروریست‌های کرد مصمم است شما نیز آماده هستید تا آن حد با ترکیه همقدم باشید؟
** رئیس جمهور: همان مقدار که ترکیه با ما همقدم باشد، ما هم با آنها همقدم می‌شویم.
* خبرنگار: نظر جنابعالی در زمینه ایجاد سرزمین مستقل کرد چیست؟ جنابعالی چه فرمول امنیتی برای اسکان دائم کردها در آن منطقه پیشنهاد می‌کنید؟
** رئیس جمهور: ما نظر مشترکی با ترکیه و سوریه در مورد حفظ تمامیت ارضی عراق و اینکه نباید عراق تجزیه شود داریم. البته دولت عراق باید امنیت کردها را تأمین کند که آنها بتوانند با امنیت زندگی کنند و احساس تبعیض نکنند.
* خبرنگار: آیا جنابعالی فکر می‌کنید ایجاد یک دولت کرد در آن منطقه امکان‌پذیر است یا خیر و اگر چنین چیزی تحقق پیدا کند واکنش ایران نسبت به این امر چه خواهد بود؟
** رئیس جمهور: این امکان که بین کشورهای ایران، ترکیه، سوریه و عراق یک دولت مستقل کرد بوجود آید بسیار مشکل است. ولی کردها باید احساس امنیت و عدالت کنند که در این صورت نیازی هم به این کار نیست.
* خبرنگار: لفظ بسیار مشکل و اینکه 100 درصد این مسئله دارد نمی‌کنید جای کوچکی برای مانور باقی می‌گذارد اگر چنین چیزی تحقق پیدا کند عکس‌العمل ایران در قبال تشکیل چنین حکومتی چه خواهد بود؟
** رئیس جمهور: من نمی‌توانم در مورد کشورهای دیگر 100 درصد حرف بزنم. این مسئله عراق است و نمی‌خواهیم در امور عراق دخالت کنیم. ما با تجزیه عراق مخالفیم.
* خبرنگار: نظر جنابعالی در مورد همکاری بین دو دولت ایران و ترکیه در منطقه قفقاز و جمهوری‌های تازه استقلال یافته شوروی چیست؟ قبلاً دو کشور رقابت شدیدی برای نفوذ بیشتر در جمهوری‌های تازه استقلال یافته شوروی داشتن ولی اکنون می‌بینیم که این رقابت جای خود را به همکاری بین دو کشور داده است نظرتان در این مورد چیست؟
** رئیس جمهور: البته بطور طبیعی در این زمینه یک نوع رقابت بین هر کشوری خواهد بود اما این رقابت باید سالم و یک نوع همکاری باشد که هم منافع منطقه و خودمان را حفظ کنیم و هم به آنها کمک کنیم.
* خبرنگار: آیا جنابعالی فکر می‌کنید ایران در منطقه شوروی سابق موفق بوده است؟
** رئیس جمهور: ظرفیت همکاریهایمان بیش از این بود و اکنون نیز به اندازه ظرفین نیست.
* خبرنگار: زمانی سیاست غرب بر این بود که جمهوری اسلامی ایران را در جهان منزوی کنند و مرحوم آقای تورگوت اوزال به دوستان غربی‌اش همیشه می‌گفت که این یک سیاست غلط و نادرست است آیا احساس می‌کنید که ترکیه هنوز همان روش مقابله با سیاست منزوی کردن ایران از سوی غرب را دنبال می‌کند؟
** رئیس جمهور: از رفتار ترکیه راضی هستیم و در مجموع ترکیه برای ما همکار نسبتاً خوبی است.
* خبرنگار: نظر دولت و مردم در این زمینه انتخاباتی که حزب‌ رفاه به موفقیت رسید چیست؟
** رئیس جمهور: ما مایل نیستیم در مسائل داخلی شما دخالت کنیم. طبعاً وقتی مسلمانان پیروز می‌شوند خوشحال می‌شویم ولی این مسئله داخلی ترکیه است و هر چه نظر مردم باشد ما همکاری می‌کنیم.
* خبرنگار: ترجیحی که جنابعالی می‌دهید اینست که ترکیه توسط حزب رفاه یا دو حزب دیگر اداره شود کدامیک را شما ترجیح می‌دهید؟
** رئیس جمهور: گفتن این مسئله خود یک نوع دخالت است بگذارید دخالت نکنیم.
* خبرنگار: آیا فکر می‌کنید که ترکیه توسط حزب رفاه اداره شود رابطه نزدیکتری با ایران خواهد داشت؟
** رئیس جمهور: باید صبر کنیم و ببینیم چه می‌شود. ما در حال حاضر رابطه خوبی با ترکیه داریم.
* خبرنگار: شما از یک دیپلمات هم باهوش‌تر هستید. آیا فکر می‌کنید در ایران مشکلی بعنوان مشکل کرد وجود دارد؟
** رئیس جمهور: نمی‌توان گفت هیچ مشکلی نیست ولی واقعاً مشکل لاینحل وجود ندارد. در کردستان ایران، مثل بقیه قسمتهای کشورمان امنیت وجود دارد. و اکثریت قوی کردها با دولت هستند. شما شاهدید حتی کردهای عراق هم هر وقت مشکلی پیدا می‌کنند به ایران پناه می‌آورند آنها میهمان ما هستند. کردهای ایران دیده‌اند که ما مدتها یک میلیون و دویست هزار کرد عراقی را در ایران میزبانی کردیم و در حال حاضر نیز در اردوگاهها تعداد زیادی کرد عراقی وجود دارند که ایران به آنها رسیدگی می‌کند.
* خبرنگار: چگونه این مسئله را حل کرده‌اید؟ مطمئناً تجربه‌ای که ایران در این زمینه بدست آورده است می‌تواند مورد استفاده کشورهای دیگری که با این مشکل مواجه هستند قرار گیرد.
** رئیس جمهور: بیشتر با محبت و عدالت و مقدار زیادی هم به خاطر اسلام، روحیه اسلامی در کردها قوی است. آنها مشاهده می‌کنند که اسلام در ایران محبوب است. نیروهای سپاه و بسیج نیز با حضور جدی خود با افراد شرور و محل امنیت مبارزه می‌کنند.
* خبرنگار: آیا این صحیح است که بگوئیم شما یک نیروی بسیار قوی را برای کنترل کردها استفاده کرده‌اید؟
** رئیس جمهور: نیروی قوی نه، اما نیروی کافی برای مبارزه با اشرار داریم. ولی بیشتر با خدمت کردن و عمران و آبادی رضایت مردم حاصل شده است آنها از آزادی نیز برخوردارند بطوری که نماینده در مجلس دارند و علمای آنها نیز فعال می‌باشند.
* خبرنگار: اگر اشتباه نکنم طی سالهای 1980 که اوایل انقلابی اسلامی بود برخوردهایی بین نیروهای مرکزی و نیروهای کرد وجود داشت.
** رئیس جمهور: همین‌طور است، جدی هم بود. ما آن موقع با قدرت مسئله را حل کردیم ولی در طول 8 سال جنگ تحمیلی، مردم کردستان با نیروهای نظامی ایران همکاری بسیار خوبی داشتند.
* خبرنگار: آیا جنابعالی خودتان را از نظر سیاسی، فردی بسیار قوی در ایران می‌دانید و موقعیت شما از نظر سیاسی بسیار قوی می‌باشد؟
** رئیس جمهور: فکر می‌کنم مشکلی نباشد و همین‌طور است.