آژانس و توان هسته‌ای اسرائیل

ابوالقاسم قاسم‌زاده
نشست عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تاریخ 24 تا 28 شهریور ماه (15 تا 19 سپتامبر) در شهر «وین» آلمان برگزار خواهد شد. برخی از خبرگزاریها گزارش داده‌اند که «آژانس» تصمیم دارد تا توانایی هسته‌ای اسرائیل را در این نشست عمومی به بحث و بررسی بگذارد. اگرچه هنوز دستور کار رسمی نشست عمومی در «وین» اعلام نشده است، اما انتشار این خبر نشان می‌دهد که موضوع توانایی‌ها و تهدیدهای هسته‌ای اسرائیل در دستور کار جلسات قرار خواهد گرفت.
کشورهای عربی و اسلامی چندین سال است که تقاضای بررسی برنامه‌های هسته‌ای اسرائیل و قرار دادن این موضوع در دستور کار جلسات «آژانس» را دارند. سال گذشته اتحادیه عرب مسئله بررسی برنامه‌های هسته‌ای اسرائیل را که از سوی کشور عمان طرح و تقاضا شده بود، به «آژانس» پیشنهاد کرد. جمهوری اسلامی ایران نیز همواره به عنوان عضو رسمی، چنین تقاضایی را گاهی تنها و در مواردی با امضاء چند کشور دیگر در جلسات تصمیم‌گیری برای تنظیم دستور کار جلسات آژانس مطرح کرده است. از هم‌اکنون بسیاری از کارشناسان فنی و سیاسی پیش‌بینی می‌کنند که آمریکا با طرح چنین عنوانی در دستور کار جلسه آینده در وین، مخالفت خواهد کرد و به هر طریق تلاش خود را برای ممانعت از قرار گرفتن جایگاه هسته‌ای اسرائیل در دستور بررسی عناوین به کار می‌بندد. اگر چنین باشد، باید دید آیا برخی از کشورهای اروپایی از جمله انگلیس نیز همین سیاست بازدارندگی آمریکا از اقدام آژانس را تایید و دنبال خواهند کرد؟ نوع نگاه و اعلام‌نظر چین، ژاپن و روسیه می‌تواند قابل توجه و ارزیابی باشد. واقعیت این است که جمهوری اسلامی ایران از آغاز سیاست روشنی را درباره انرژی هسته‌ای با تفکیک بهره‌برداری علمی، خدماتی از آن و یا به کارگیری تخریبی و تهدیدی از توان اتمی را براساس موازین اخلاقی، دینی و عرف بین‌المللی اعلام کرده و بر آن تاکید نیز دارد برای این شعار نظام جمهوری اسلامی ایران که خواهان «حوزه خلیج‌فارس و خاورمیانه» عاری از سلاحهای اتمی است، نه از طریق دیپلماسی ما و نه از روش هماهنگ با دیگر کشورهای منطقه، بطور مطلوب تبلیغ و یا اقدام عملی برای تحقق آن شده است. تاکنون در حد سخنرانی‌ها و یا اعلام مواضع رسمی بعضی از مسئولین ما، آنهم در مصاحبه‌های مطبوعاتی و رسانه‌ای و یا حداکثر در سکوی سخنرانی‌های رسمی در برخی مجامع بین‌المللی انعکاس محدود داشته است.
امروز که سراسر خاورمیانه مورد تهدید جدی موشک‌های اسرائیلی با کلاهک‌های اتمی می‌باشد و تقریباً هیچ سیاستمدار غربی یا شرقی تهدید هسته‌ای رژیم صهیونیستی را رد نمی‌کند و قدرت تخریبی سلاحهای غیرمتعارف که با حمایت مستقیم آمریکا در اختیار این رژیم قرار دارد، مورد تایید بسیاری از دولت‌ها می‌باشد. بنظر می‌رسد با همکاری «اتحادیه عرب»، «سازمان کنفرانس اسلامی» و مذاکرات مستقیم دو و چندجانبه با کشورهای اسلامی و عرب منطقه در طرحی فعال از دیپلماسی می‌بایست موضوع «تهدید اتمی اسرائیل» را عنوان روز خبری و سیاسی کرد. بسیاری از دولت‌ها آمادگی فعال شدن در انجام چنین تقاضا و نقد و بررسی چنین موضوعی در دستور کار آینده اجلاس آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای یا در سازمان ملل و در بسیاری از مجامع علمی و نظری را دارند. اما نیاز به یک دیپلماسی فعال و مستمر می‌باشد که عنوان آن در صحنه رسانه‌ای محو نگردد. اکنون که در گوشه‌های خبری رسانه‌ها برای نشست عمومی آژانس در آینده نزدیک در «وین» طرح چنین موضوعی انتشار یافته است، شاید نیاز به حرکتی تاثیرگذار از جانب چندین کشور در خاورمیانه و دیگر کشورها باشد تا بطور شفاف چنین اقدامی صورت پذیرد و کلید بازدارندگی از فاجعه بزرگ انسانی و زیست‌محیطی در خاورمیانه و جلوگیری از «تهدید» تخریبی و ویرانگر رژیم صهیونیستی، زده شود. شعار «خلع سلاح اتمی» و یا پیش‌گیری و محو هرگونه سلاح غیرمتعارف تخریبی اتمی و میکروبی در سراسر خاورمیانه در صحنه روابط بین‌المللی خریدار دارد. اگر قرار است نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عملی گردد و حافظ امنیت، صلح و زندگی عاری از آلودگی انسان‌ها و محیط زیست آنان باشد، برای تحقق چنین آرزو و خواست نمی‌توان بصورت گزینشی عمل کرد. این اقدام بخصوص در منطقه خاورمیانه که به شدت نیازمند «صلح و امنیت» است در اجرای طرحی همه‌جانبه و برای همه قدرت‌ها و کشورها امکان‌پذیر می‌گردد.