تأملات راهبردی در هفته دولت

پایگاه بصیرت؛ گروه سیاسی/هفته اول شهریور در تقویم انقلاب اسلامی با توجه به شهادت شهیدان رجایی و باهنر در هشتم شهریور، به عنوان «هفته دولت» نامگذاری شده است. اگرچه براساس یک رویه جاافتاده در این هفته، دولت به عنوان قوه مجریه بر ارائه گزارش عملکردش به مردم تمرکز می‌کند و هر یک از وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی با بیان آمارها، طرح‌ها و برنامه‌های خود تلاش می‌کنند تا مردم را در جریان پیشرفت‌های کشور قرار دهند؛ لکن می‌توان در این هفته، از زوایای دیگری نیز به موضوع دولت توجه کرد. البته این نوع نگاه با رویه گزارش‌دهی قابل جمع است، ولی جنسی متفاوت دارد و هر یک از دست‌اندرکاران و کارگزاران در نظام اسلامی اعم از مسئولان در دستگاه اجرایی و یا دیگر دستگاه‌های حکومتی می‌توانند خود را در معرض این نوع نگاه و ارزیابی قرار دهند. در این نوع نگاه که می‌توان از آن با عنوان «تأملات راهبردی در هفته دولت» یاد نمود، هر فرد مسئول و کارگزاری در نظام اسلامی خود را مخاطب خویش قرار داده و از منظر کارگزار در یک دولت اسلامی مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد. اگر در هفته دولت، تمامی مسئولان از روسای قوای سه‌گانه گرفته تا همه مدیران در سطوح مختلف در تمامی دستگاه‌های حکومتی اینچنین کنند، به‌طور قطع بسیاری از مشکلات کنونی کشور، مرتفع و حرکت انقلابی در جامعه برای تحقق آرمان و اهداف انقلاب اسلامی، شتاب بیشتری پیدا می‌کند. در این نگاه هر یک از افراد مسئول و کارگزار، نقش و سهم خود را در شکل‌دهی به دولت مطلوب اسلامی به معنای دقیق کلمه، مورد ارزیابی قرار می‌دهند. شهیدان رجایی و باهنر باید الگوی دولتمردان ما در همه زمینه‌ها و از جمله در حوزه مدیریتی باشند. رجایی و باهنر به دنبال ساختن چگونه دولتی و با چه اهدافی بودند؟ دولت مطلوب اسلامی از منظر شهیدان رجایی و باهنر دارای چه شاخص‌هایی است؟ در این نوع نگاه با عنوان تأملات راهبردی در هفته دولت، هر فرد مسئولی با ارزیابی از مواضع و اقدامات خویش، به این پرسش باید پاسخ دهد که آیا در حال نقش‌آفرینی برای شکل‌دهی به یک دولت مطلوب اسلامی است، یا اینکه خدای ناکرده به گونه‌ای دیگر عمل می‌کند و با این نوع عملکرد، در پیشگاه شهیدان و امام شهیدان و از جمله شهیدان رجایی و باهنر در روز قیامت شرمنده خواهد بود.
دولت اسلامی به معنای عام که در برگیرنده تمامی دستگاه‌های حکومتی است، دارای چه ویژگی‌ها و شاخص‌هایی است؟ آیا دولت کنونی در ایران، یک دولت مطلوب اسلامی با شاخص‌های مورد نظر است؟ رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار کارگزاران نظام در تاریخ (۱۲/۹/۱۳۷۹) در پاسخ به چنین پرسشی می‌فرمایند: «… نمی‌توانیم ادعا کنیم که ما یک دولت اسلامی هستیم؛ ما کم داریم. ما باید خودمان را بسازیم و پیش ببریم. ما باید خودمان را تربیت کنیم.»
تأملات راهبردی در هفته دولت در این تبیین، رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، آن دولت اسلامی را مورد توجه قرار می‌دهند که با تحقق و فعلیت یافتنش، جامعه اسلامی ساخته خواهد شد و چنین جامعه‌ای، نویدبخش تحقق یافتن تمدن نوین اسلامی می‌شود. آرمان انقلاب اسلامی و آرمان جمهوری اسلامی، مبنای تمدن نوین اسلامی است. پیش‌نیاز بنای تمدن اسلامی، تشکیل جامعه اسلامی و پیش‌نیاز تشکیل یک جامعه اسلامی، برخوردار شدن از یک دولت اسلامی است.مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر، فرایند و مراحل تحقق‌بخشی به تمدن نوین اسلامی را مورد توجه قرار داده و در مناسبت‌های مختلف، به تبیین هر یک از این مراحل پرداخته‌اند. از منظر معظم‌له، تمدن اسلامی پنجمین مرحله از فرایند تکاملی انقلاب اسلامی خواهد بود. این مراحل پنجگانه به ترتیب عبارتند است از: انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن اسلام.
مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در تاریخ (۲۴/۷/۱۳۹۰) در جمع دانشجویان کرمانشاه این مراحل را اینگونه مورد توجه قرار می‌دهند: «… حلقه اول، انقلاب اسلامی است، بعد تشکیل نظام اسلامی است، بعد تشکیل دولت اسلامی است، بعد تشکیل جامعه اسلامی است، بعد تشکیل امت اسلامی است، این یک زنجیره مستمری است که به هم مرتبط است.»
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در توضیح هر یک از این مراحل می‌فرمایند:
۱ـ «… منظور از انقلاب اسلامی ـ که حلقه اول است ـ حرکت انقلابی است؛ و الا به یک معنا انقلاب شامل همه این مراحل می‌شود، اینجا منظور ما از انقلاب اسلامی، یعنی همان حرکت انقلابی و جنبش انقلابی که نظام مرتجع را، نظام قدیمی را، نظام وابسته و فاسد را سرنگون می‌کند و زمینه را برای ایجاد یک نظام جدید آماده می‌کند.»
۲ـ «… منظور من در اینجا از نظام اسلامی، یعنی آن هویت کلی که تعریف مشخصی دارد که کشور، ملت و صاحبان انقلاب ـ که مردم هستند ـ آن را انتخاب می‌کنند. در مورد ما، مردم انتخاب کردند: جمهوری اسلامی. جمهوری اسلامی یعنی نظامی که در آن، مردم‌سالاری از اسلام گرفته شده است و با ارزش‌های اسلامی همراه است. ما از این حلقه هم عبور کردیم.»
۳ـ «بعد از آنکه نظام اسلامی پیش آمد، نوبت به تشکیل دولت اسلامی به معنای حقیقی می‌رسد؛ یا به تعبیر روشن‌تر، تشکیل روش و منش دولتمردان به‌گونه اسلامی»، «قدم بعدی ـ که از اینها دشوارتر است ـ تشکیل دولت اسلامی است، دولت نه به معنای هیئت وزیران، یعنی مجموعه کارگزاران حکومت، یعنی من و شما، ما باید به معنای واقعی کلمه، در درون این نظام اسلامی، اسلامی شویم. این مشکل‌تر از مراحل قبلی است… این مرحله سوم است، ما الآن در این مرحله قرار گرفته‌ایم.»
۴ـ «مرحله چهارم، کشور اسلامی است. اگر دولت به معنای واقعی کلمه، اسلامی شد آنگاه کشور به معنای واقعی کلمه، اسلامی خواهد شد. عدالت مستقر خواهد شد؛ تبعیض از بین خواهد رفت؛ فقر به‌تدریج ریشه‌کن می‌شود. عزت حقیقی برای مردم به وجود می‌آید، جایگاهش در روابط بین‌الملل ارتقا پیدا می‌کند، این می‌شود کشور اسلامی.
۵ـ «وقتی کشور اسلامی پدید آمد، تمدن اسلامی به وجود خواهد آمد.» «خب وقتی یک چنین جامعه‌ای به وجود آمد، زمینه برای ایجاد امت اسلامی، یعنی گسترش این جامعه هم به وجود خواهد آمد.» «از این مرحله که عبور کردیم، بعد از آن، دنیای اسلامی است. از کشور اسلامی می‌شود دنیای اسلامی درست کرد. الگو که درست شد، نظایرش در دنیا به وجود می‌آید.»
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، پس از تشریح این مرحله پنجگانه، خود می‌فرمایند: «ما در کدام مرحله‌ایم؟ ما در مرحله سومیم، ما هنوز به کشور اسلامی نرسیده‌ایم.»
آری ما اکنون در دهه چهارم انقلاب، همچنان در مرحله تشکیل دولت اسلامی هستیم. در نگاه تأملات راهبردی در هفته دولت، هر فردی که در این نظام برخاسته از انقلاب، مسئولیتی بر عهده دارد، باید در خلوت خود با خدای خویش، بررسی کند برای شکل‌دهی به دولت اسلامی چه قدمی برداشته و اکنون چگونه عمل می‌کند؟
شاخص‌های اصلی دولت اسلامی را مقام معظم رهبری اینچنین مورد توجه قرار می‌دهند: «دولت اسلامی که بتواند مقاصدی را که ملت ایران و انقلاب عظیم آنها داشت، تأمین کند، دولتی است که در آن رشوه نباشد، فساد اداری نباشد، ویژه‌خواری نباشد، کم‌کاری نباشد، بی‌اعتنایی به مردم نباشد، میل به اشرافی‌گری نباشد، حیف‌ومیل بیت‌المال نباشد.»
حال در هفته دولت با همین نگاه تأملات راهبردی، هر یک از مسئولان و کارگزاران نظام و از جمله دولتی‌ها به معنای قوه مجریه که این هفته متعلق به آنان است، در وضعیت خود و وزارتخانه، سازمان و مجموعه تحت امر خود، با تأمل جدی به این پرسش‌ها پاسخ دهند که «با دولت اسلامی چه میزان فاصله دارند؟»، «آیا در مجموعه آنان رشوه‌خواری ریشه‌کن شده؟»، «آیا در سازمان و مجموعه تحت امر آنان از فساد اداری خبری نیست؟»، «آیا در مجموعه آنان مردم کاملاً مورد احترام هستند و از کم‌کاری و ویژه‌خواری و حیف‌ومیل بیت‌المال خبری نیست؟»، «آیا میل به اشرافی‌گری را در خود مهار کرده‌اند؟‌» و…
امید است که در این هفته، در کنار ارائه آمارها و گزارش‌های عملکرد، چنین نگاهی را هم به خود به عنوان یک مسئول و کارگزار در نظام اسلامی داشته باشیم.