حرکت مردم یمن می تواند دولت را سرنگون کند

پایگاه بصیرت؛ گروه بین الملل: اوضاع یمن چند هفته است که با حضور دوباره مردم در خیابان های صنعا ناآرام است. بعد از این که مردم یمن به دادخواست شیعیان الحوثی مبنی بر اعتراض به قوانین دولت که حقوق مردم را در نظر نمی گیرد و دولت را به باندی از افراد سودجو  و وابستگان رژیم قبل، تبدیل کرده، لبیک گفتند و به رهبری جریان الحوثی به خیابان های صنعا ریختند، اخباری مبنی بر توافق دولت با معترضان منتشر شد که بلافاصله بی نتیجه ماند. اکنون هزاران یمنی در اعتراض به شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور در میدان «الاعتصام» در شهر صنعا و دیگر مناطق این کشور  تظاهرات می کنند و خواستار سرنگونی دولت یمن شده اند. به نظر می رسد که این اعتراضات دولت این کشور را وارد چالش بزرگی کرده است که رهایی از آن بسته به نوع واکنش ارتش خواهد داشت. از طرفی رئیس جمهور یمن نیز دستور آماده باش ارتش برای مقابله با انقلابیون را صادر کرده است. برای بررسی این موضوع خبرنگار گروه بین الملل بصیرت با حسن هانی زاده کارشناس مسائل منطقه گفتگویی انجام داده است که در ادامه می آید.

به نظر شما چرا یمن بعد از برکناری عبدالله صالح و پس از گذشت سه سال از آن تحولات، هنوز نتوانسته به یک اجماع و اتحاد سیاسی برسد؟

هانی زاده:  حوثی های یمن مجموعه ای هستند که هیچ گاه در طول حاکمیت "علی عبدالله صالح"، دیکتاتور سابق یمن، جایگاهی در ساختار سیاسی نداشتند. سال 2004 و اتفاقا در شهر بومی صالح، ارتش یمن چهار بار حملات هوایی به محل استقرار حوثی ها در صعده انجام داد و  عبدالله صالح با کمک عربستان سنگین ترین حملات زمینی و هوایی را انجام داد و هزاران نفر از مردم شیعه حوثی را قتل عام کرد و حتی از بمباران شیمیایی هم استفاده نمود. پس از سرنگونی عبدالله صالح انتظار می رفت ساختار جدید و دولت آقای "عبد ربه منصور هادی" یک سهمی در ساختار قدرت یمن به حوثی ها، که چهار میلیون نفر جمعیت دارند، داده شود. اما منصور هادی هم تحت تاثیر فشارهای عربستان، حوثی هارا به حاشیه راند و سهمی در حکومت و حتی پارلمان به آن ها داده نشد. لذا اخیرا حوثی ها با فراخوان خودشان به وسیله  شبکه تلویزیونی المسیره که از لبنان پخش می شود هوادارانشان را به تجمع و تحصن دعوت کردند که  هوادران هم پاسخ های مثبتی دادند و در نتیجه در صنعا و صعده تجمعات زیادی صورت گرفت که برآورد اولیه نشان می دهد حدود 500 هزار نفر از آن ها در مناطق صعده و صنعا تجمع کردند. این رقم بسیار بالایی برای به چالش کشیدن حکومت هست، لذا  به نظر می آید که رئیس جمهور یمن در پی آن است که از طریق تشکیل یک کمیته با گفت و گو با حوثی ها وقت کشی کند. بنا بر این احتمالا راهپیمایی ها ادامه پیدا کند و حتی به تقابل فیزیکی هم منجر گردد.

وزارت کشور یمن تمام ورودی های صنعا را بسته است و منصور هادی هم دستور آماده باش ارتش داده است و تانک ها هم در صنعا مستقر شده اند به نظر می رسد یک گرایشی از طرف حاکمیت برای مقابله نظامی وجود دارد. با این وجود آیا این مسائل منجر به تقابل نظامی خواهد شد؟

هانی زاده: بله ممکن است. در گذشته هم چهار بار درگیری فیزیکی بین حوثی ها و دولت مرکزی رخ داده بود که البته عربستان هم در سرکوب حوثی ها نقش داشته است. این بار هم  عربستان منصور هادی را تشویق کرده که هیچ گونه امتیازی به حوثی ها ندهد و تحصن را سرکوب کند. به نظر می رسد  ظرف روزهای آینده درگیری هایی در یمن رخ دهد و این احتمال وجود دارد که تهاجمی تر شود و کشتار شدیدی علیه حوثی ها صورت بگیرد.

رسانه های منطقه ای و حامیان حاکمیت یمن، مثل القدس العربی و شبکه العربیه تلاش بسیار زیادی دارند که این ناآرامی ها را به تقابل برسانند، آیا این بازی رسانه ای برای این نیست که سرکوب شیعیان یمن هرچه سریع تر صورت بگیرد؟

هانی زاده: عربستان سعودی سیاستش کاملا مشخص است. کشورهای حاشیه خلیج فارس هم مثل قطر، امارات و بحرین اساسا نگاه کاملا طایفه ای و ضد شیعی دارند و هرکجا شیعیان مطالبات خود را مطرح کردند به طور مثال یمن، بحرین و عربستان سعودی کشورهای عربی جریان سازی هایی را مطرح کردند و گفتند شیعیان وابسته به ایران هستند و تلاش می کنند دولت های سنی را سرنگون کنند و هلال شیعی تشکیل دهند . لذا در روزهای گذشته شبکه های وابسته به عربستان قطر و امارات یک سری جریان سازی های تندی را علیه حوثی ها انجام دادند کما این که این جریان سازی ها علیه شیعیان بحرین و علوی های سوریه و شیعیان عرق و حزب الله صورت گرفته بود و این استراتژی ثابت اعراب است که شیعیان را تخریب کنند تا نقشی در ساختار قدرت به آن ها داده نشود.

الان حوثی ها اعلام کردند تا هدف اصلی شان که سرنگونی دولت باسندوه است تحقق پیدا نکند عقب نشینی نمی کنند. با توجه به این مسئله  به نظر شما دولت در برابر الحوثی ها عقب نشینی خواهد کرد یا سعی می کند از طریق سیاسی و رایزنی موضوع را حل کند؟ چه راه حلی برای برون رفت از بحران وجود دارد؟

هانی زاده: اولا برای پایان دادن به بحران لزوما باید سهمی در داخل قدرت به حوثی ها ��دهند. حق حوثی ها داشتن چند وزارت خانه و فراکسیون در پارلمان یمن هست و باید افزایش قیمت های سوخت پایین تر بیاید. مطالبات حوثی ها کاملا  منطقی و قابل اجرایی شدن هست، اما از آن جایی که دولت منصور هادی وابسته به عربستان است، عربستان نمی خواهد سهمی به شیعیان بدهد، لذا به دولت یمن فشار وارد آورده که در عین حال شیعیان حوثی را سرکوب کند، پاسخ مثبتی هم به خواسته های آن ها ندهد.

 خبرهایی هست که برخی از افسران نیروی نظامی از کشتار الحوثی ها سرباز زده اند و برخی از روسای قبایل یمن گرایشاتی برای گفت و گو و شرکت در این اعتراضات دارند. آیا امکان وجود دارد که این اعتراضات تبدیل به یک انقلاب همه گیر تبدیل شود؟

هانی زاده: از آن جایی که 60 درصد جمیعت یمن را زیدی ها تشکیل می دهند و یک گرایشی هم به حوثی ها دارند این احتمال ممکن است. حوثی ها شیعیان دوازده امامی و زیدی ها شیعیان چهار امامی هستند و جنبش جنوب یمن که خواهان جدایی جنوب از شمال هستند در یک مجموعه هستند، بنابراین اگر حوثی ها بتوانند نوعی همگرایی میان رهبران قبایل زیدی و جنبش جنوب یمن ایجاد کنند می تواند قدرت بالقوه ای تشکیل بدهند که دولت را تهدید کنند و به چالش بکشند هر چند  که دولت حاکم از کمک عربستان استفاده می کند اما این حرکت می تواند دولت را سرنگون کند./

با تشکر از جناب آقای هانی زاده که وقت خود را در اختیار پایگاه بصیرت قرار دادند.

مصاحبه از: یوسف شفیعی