سلفی‌های تکفیری در بوسنی و هرزگوین

هیچکس آمار دقیق جنگجویان تبعه بوسنی در عراق و سوریه و دیگر کشورهای خارجی را ندارد اما با اطمینان می‌توان گفت آن دسته از این افرادی که به بوسنی بازگردند تهدید خواهند بود. کارشناسان امور امنیتی می‌گویند حتی احتمال دارد که این افراد در بوسنی نیز مانند کشورهای مذکور دست به حملات انتحاری بزنند.

به نوشته سایت‌های ترویج‌کننده اسلام رادیکال، "امراه فوینیتسا" از نیروهای داعش که به همدستی در حمله به ساختمان سفارت آمریکا در سارایوو در سال 2010 (1389ش) متهم شده بود، چند روز پیش حین انجام حمله انتحاری در عراق کشته شد. وی همچنین در سال 2010 "اسد هچیموویچ" نویسنده کتاب "غریبه ها- مجاهدین در بوسنی از سال 1992 تا سال 1999" را تهدید به مرگ کرده بود.

هچیموویچ به سایت "نزاویسنه نووینه" گفت که از مرگ "امراه فوینیتسا" در عراق متاسف است اما نباید خطر رفتار امثال فوینیتسا را نادیده گرفت. وی اظهار کرد: "سازمان‌های امنیتی بوسنی باید هر چه بیشتر عوامل جذب اینگونه افراد و مغزشویی آنها را مورد توجه قرار دهند. ما می‌توانیم در انتظار آمادگی این افراد برای انجام حملات انتحاری باشیم. خوشبختانه تاکنون شاهد اینگونه حملات در بوسنی نبوده‌ایم ولی این خطر را باید جدی گرفت."

به گفته او، این افراد نمایندگی‌های کشورهایی که آنها را دشمن اسلام می‌دانند، آن دسته از بوشنیاک‌هایی که تابع عقاید آنها نیستند و اقوام دیگر و پیروان ادیان دیگر را هدف قرار خواهند داد.

"جواد گالیاشویچ"، کارشناس مبارزه با تروریسم نیز با "اسد هچیموویچ" متفق‌القول است. وی گفت: "افرادی که به جبهه جنگ سوریه، عراق و دیگر کشورها می‌روند، برای بوسنی و هرزگوین تهدید محسوب می‌شوند.

ارزیابی‌ها حاکی از حضور بیش از 300 مجاهد بوسنیایی در سوریه و عراق و افغانستان است. بیشتر این افراد در سوریه به سر می‌برند و از نیروهای دو جریان رقیب یکدیگر هستند. بازگشت آنها به بوسنی به معنای ادامه جنگ سوریه در خیابان‌های شهرهای بوسنی خواهد بود."

"محمد براداریچ"، عضو کمیسیون مشترک دفاع و امنیت پارلمان ملی بوسنی نیز می‌گوید که این خطر را نباید نادیده گرفت. این افراد مطمئنا به شری که در کشورهای خارجی انجام می‌دادند، در اینجا ادامه خواهند داد.

در همین حال رژیم سعودی همواره یکی از پشتیبانان فکری و مالی سلفی‌های تکفیری در بوسنی از زمان جنگ تاکنون بوده است. روزنامه‌های "اسلوبوجنیه" و "دنونی آواز" از "کمک دو میلیون یورویی عربستان سعودی به بوسنی و هرزگوین" خبردادند و نوشتند: باقر عزت بگوویچ، رئیس دوره‌ای شورای ریاست جمهوری بوسنی و هرزگوین عید بن محمد الثقافی، سفیر عربستان سعودی در سارایوو را به حضور پذیرفت. طرفین در باره مناسبات دو کشور تبادل نظر کردند.

سفیر عربستان در سارایوو از اعطای کمک دو میلیون یورویی کشورش به بوسنی خبر داد.

وی گفت یک میلیون یورو از این مبلغ برای مردم مناطق سیل زده بوسنی و مابقی یک میلیون برای مردم سربرنیتسا اختصاص پیدا خواهد کرد.

حمایت وهابیان بوسنی از داعش

"بلال بوسنیچ"، سرکرده وهابیان منطقه کرایینا (بیهاچ) بوسنی، از تروریستهای داعش حمایت کرد. به گفته افرادی که تا چندی پیش با بوسنیچ هم عقیده بودند، او حتی در نامه‌ای سرگشاده از جوانان بوسنی خواست به صفوف ارتش داعش پیوسته و به جهاد بروند.

اما بوسنیچ در گفتگو با "دنونی آواز" هرگونه توصیه‌ای در راستای حمایت از داعش را رد کرد. وی گفت عده‌ای او را به چیزی متهم کردند که نگفته است. اما به نوشته "دنونی آواز"، بوسنیچ در یکی از سخنان اخیر خود تاکید کرد که حقیقت و دولت اسلامی عراق و شام پایدار هستند. از طرفی دیگر، "نصرت اماموویچ" سرکرده وهابیان منطقه "گورنیا مائوچای" بوسنی که از نیروهای جبهه النصره بوده و اکنون در سوریه به سر می‌برد، هفته گذشته به پیروان خود توصیه کرد از داعش حمایت نکنند.

تلویزیون دولتی فدراسیون بوسنی به نقل از منابع اطلاعاتی گزارش داد اتباع بوسنیایی ذیل از نیروهای دولت اسلامی هستند:

- "آلمیر جینیچ" از روستای اوشوه از توابع ماگلای

- "سعید چولیچ و الویس خیریچ" از تشانیی

- "امیر سنانوویچ" اهل کالسیا

- "دنیس دلانوویچ" اهل ولیکا کلادوشا

- "رامو پازارا" از تسلیچ

- "آسمیر گوسترچیچ" اهل لیونو

- "سیدین عمردیچ" اهل زنیتسا

- "ادین قهرمان" اهل ماگلای

- "یاسمین کسروویچ" از زاویدوویچی

- "سناد حسنوویچ" از حاجیچی

به گفته این منبع، بیشتر اتباع بوسنیایی که در سوریه و عراق به سر می‌برند، به تشویق نصرت اماموویچ سرکرده وهابیان ساکن منطقه گورنیا مائوچای بوسنی به کشورهای نامبرده رفتند.اماموویچ از نیروهای جبهه النصره سوریه است.

خطرات بازگشت سلفی‌های تکفیری بوسنیایی

در حال حاضر، اطلاعاتی در مورد اقدامات احتمالی دادستانی و سازمان‌های امنیتی بوسنی جهت شناسایی و مجازات آن دسته از اتباع بوسنیایی که پس از شرکت در جنگ در خاک کشورهای خارجی به بوسنی باز گشته اند، در دست نیست. اگر چه لایحه اصلاح قانون کیفری بوسنی که امکان مجازات اتباع بوسنیایی شرکت‌کننده در جنگ و درگیری‌های مسلحانه در خاک کشورهای خارجی را می‌دهد 25 ژوئن سال جاری لازم الاجرا شد، اما هنوز هیچ مورد اجرای این لایحه گزارش نشده است.

این امر جالب توجه است، چرا که چندی پیش خبرهایی مبنی بر بازگشت حدود 50 تن از مجاهدین بوسنیایی از سوریه به بوسنی منتشر شد. علاوه بر این، سخنان "بلال بوسنیچ" سرکرده وهابیان منطقه کرایینا (بیهاچ) بوسنی در حمایت از داعش نیز چند روز پیش پخش شد.

بنا به ارزیابی‌های محافل اطلاعاتی، 150 تبعه بوسنیایی به همراه 20 زن و کودک در عراق و سوریه به سر می‌برند.

دادستانی بوسنی در گزارش خود که در ماه مه امسال (اردیبهشت) در اختیار پارلمان این کشور قرار گرفت، بازگشت اتباع بوسنیایی شرکت‌کننده در جنگ در خاک کشورهای خارجی به بوسنی را تهدید واقعی برای امنیت دانست. اما دادستانی ملی بوسنی از پاسخ دادن به سئوال دنونی آواز در خصوص بازگشت 50 تبعه این کشور از سوریه طفره رفت.

آژانس حفاظت و تحقیقات بوسنی (سیپا) اعلام کرد که در همکاری با دادستانی بوسنی به طور مداوم اطلاعات مربوط به عزیمت اتباع این کشور به جبهه جنگ در خاک کشورهای خارجی را جمع آوری می‌کند.

مسئولین پلیس فدراسیون بوسنی نیز به "دنونی آواز" گفتند این نهاد امنیتی هم موضوع مشارکت اتباع بوسنی در جنگ و درگیری‌های مسلحانه در خاک کشورهای خارجی را پیگیری می‌کند ولی تاکنون در هیچ موردی مفاد لایحه اصلاح قانون کیفری را اجرا نکرده است.

همچنان مشخص نیست که آیا تحقیقاتی در مورد عناصر مسئول عزیمت "امراه فوینیتسا" به سوریه و عراق که اخیرا به عنوان عضو دولت تروریستی اسلامی عراق و شام در یک عملیات انتحاری در بغداد 24 نفر را کشت، انجام شده است.

دکتر ولادو آزینوویچ، استاد دانشکده علوم سیاسی سارایوو در این خصوص گفت: "این افراد که با دانش استفاده از سلاح و مواد منفجره و گرایش به ایدئولوژی افراطی به بوسنی باز می‌گردند، ممکن است تصور کنند که بوسنی و هرزگوین نیز بخشی از خلافت است و اینکه برای تحقق اهداف خود به جای عراق و سوریه در بوسنی بجنگند. همین مسئله مایه نگرانی بوده و مشکل است."