سرمقاله
چرایی تمدید گفتوگوها!
سرانجام شب گذشته گفتوگوهای هستهای نمایندگان ایران با گروه 1+5 که در پی توافق ژنو از یکسال پیش آغاز شده و در ده دور انجام گرفته بود، پایان یافت؛ اما منجر به توافق جامع نشد و در نتیجه برای مدت هفتماه و هفت روز دیگر تمدید شد. پس از پایان رسمی این گفتوگوها که با انتشار بیانیه مشترک ظریف و اشتون همراه بود؛ تمامی نمایندگان کشورها 1+5 درباره گفتوگوها اظهارنظر کردند و آن را مثبت و رو به جلو دانستند. متن بیانیه مشترک نیز به این امر اذعان دارد. در این حیص و بیص کمتر کسی به علت اصلی عدم توافق و ارزیابی دستاورد پنهان دو طرف پرداخت. علت اصلی عدم توافق، خیرهسری آمریکا بود. آمریکاییها در مطالبهای غیرمنطقی که ریشه در اندیشه استکباری دارد، از یک سو خواهان تشدید محدودیتهای هستهای ایران بودند و از سوی دیگر هم نمیپذیرفتند که تحریمها را یکباره لغو کنند. این در حالی است که هر دو مسئله اشکال جدی دارد؛ زیرا ایران بر اساس قوانین آژانس بینالمللی انرژی اتمی مجاز است تا از حداکثر ظرفیتهای قانونی فعالیتهای هستهای استفاده کند و هیچکس حق ندارد آن را محدود و برای آن مانعتراشی کند. در لغو تحریمها هم تناسب باید حاکم باشد نه زورگویی آمریکا؛ یعنی آمریکاییها باید به تناسب محدودیتهایی که ایران میپذیرد، تحریمها را لغو کنند و برای آن شرط نگذارند که چنین عمل نکردند و توافق جامع حاصل نشد. درباره دستاورد هم ضرری که متوجه ایران شد، ادامه چند ماه دیگر محدودیتهای هستهای اعمال شده است که مانع افزایش امتیازهای ایران در فرایند گفتوگوها است که سودی برای طرف مقابل محسوب میشود و نمیتوان آزادی ماهانه 700 میلیون دلار از درآمدهای ایران را معادل آن دانست؛ از این رو اعلام رضایت نسبی طرف ایرانی از توافق برای ادامه مذاکرات به اندازه رضایت طرف مقابل نیست و نباید هم باشد؛ اما در این میان، نباید دو نکته را نیز نادیده گرفت: یکی تلاش زیاد مذاکرهکننده ایرانی و نیز دقت و مواظبت برای حفظ خطوط قرمز؛ و دیگری منعطفتر شدن اقتصاد جهان در برابر ایران به سبب تمدید گفتوگوها و زمان برتر شدن آن.
2- بکش و تبرئه شو؟!
حدود چهار ماه پیش، «دارن ویلسون» پلیس سفیدپوست آمریکایی، «مایکل براون» جوان هجدهساله سیاهپوست آمریکایی را در فرگوسن آمریکا با شلیک چند گلوله به قتل رساند. شب گذشته دادگاهی در ایالت میسوری، این پلیس قاتل را تبرئه کرد. در پی اعلام این خبر، مردم خشمگین فرگوسن دست به اعتراض گسترده زدند و با پلیس این شهر درگیر شدند که در آن، حداقل یک خودروی پلیس و چند فروشگاه به آتش کشیده و غارت شدند.
حکم برائت این پلیس قاتل در حالی اعلام شد که مردم فرگوس از چند روز پیش، درباره صدور چنین حکمی هشدار داده بودند. علت هشدار مردم، رویه حاکم بر چنین مسائلی در آمریکا است. بهکرات دیده شده که هرگاه پلیس آمریکا به دلایل بسیار واهی با شلیک گلوله، سیاهپوستان را به قتل رسانده، هیچگاه مقصر شناخته نشده و گویا در محیط سازمان پلیس آمریکا این شعار مصونیتبخش حیوانی رایج است که: «بکش و تبرئه شو.» در آمریکای مدعی تمدن و مدافع حقوقبشر، سیاهپوستان نه اینکه درجه دو نیستند، حتی ارزش حقوقی کمتر از حیوان دارند؛ زیرا در آمریکا آزاردهندگان حیوانات را مجازات میکنند؛ اما قاتلان سیاهپوستان که بیشتر پلیس آمریکا هستند، مصونیت حقوقی نانوشته دارند. این مصونیت باعث شده تا در آمریکا هر دو روز، یک سیاهپوست با شلیک گلوله کشته شود!
فرصتها و چالشهای تمدید گفتوگوهای هستهای
گروه ترجمه ـ روزنامه یواسای تودی 25 نوامبر 2014 (۴ آذر) در مقالهای به تمدید گفتوگوهای هستهای پس از ضربالاجل 24 نوامبر پرداخت و نوشت: دومین تمدید گفتوگوهای هستهای بهمنظور مهار برنامه هستهای ایران نشان میدهد ایران و قدرتهای جهانی همچنان در مسائل کلیدی اختلاف نظر دارند. با وجود این، دو طرف، از اجازه به تداوم گفتوگوها سود میبرند. ایرانیها که یک سال پیش به دلیل کاهش برخی از فعالیتهای هستهای خود تا حدی کاهش فشار تحریمها را احساس کرده بودند، ماهانه 700 میلیون از منابع مالی توقیفشده خود را دریافت خواهند کرد. فیلیپ هاموند، وزیر خارجه بریتانیا، با اعلام این خبر گفت که در عین حال، گفتوگوها ادامه خواهد یافت.
در ادامه مقاله آمده است: تمدید گفتوگوها این امیدواری را به ایران میدهد که تحریمهایی که به اقتصادش آسیب رسانده، بیشتر تضعیف شود. صادرات آلمان به ایران در سال 2014 افزایش یافته و اقتصاد ایران در مسیر احیای نسبی قرار دارد. ایران همچنین روابط تجاری گستردهای با روسیه و چین دارد. آنچه غرب از تدوام گفتوگوها بهدست میآورد، این است که امیدوار است ایران در نهایت با مهار برنامه هستهای خود موافقت کند و در جنگ علیه شبهنظامیان دولت اسلامی (داعش) در عراق و سوریه با آمریکا همکاری کند. در عین حال، دو طرف با چالشها و خطراتی نیز در این وضعیت روبهرو خواهند شد. ایران احتمالاً توافقی که به لغو تحریمهای فلجکننده منجر نشود، امضا نخواهد کرد. غرب نیز با این خطر مواجه است که به ایران اجازه دهد با کش دادن زمان به طور پنهانی برنامه ساخت تسلیحات هستهای را پیش ببرد. در صورتی که ایران به باشگاه دارندگان تسلیحات هستهای بپیوندد، با اقدام نظامی آمریکا یا اسرائیل[رژیم صهیونیستی] مواجه خواهد شد.
در پایان مقاله آمده است: روئل مارک گرچت، تحلیلگر امور ایران در بنیاد دفاع از دموکراسیها که معتقد است ایران برنامه ساخت تسلیحات هستهای دارد، میگوید تداوم گفتوگوها سبب شده دو گزینه دشوار پیش روی باراک اوباما قرار گیرد. «دولت اوباما باید میان دو گزینه تسلیم در برابر ایران و اقدام نظامی، یکی را انتخاب کند». دیوید آلبرایت، رئیس مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی که بر مسائل تکثیر هستهای تمرکز دارد، میگوید: «تصور نمیکنم هیچیک از دو طرف، تشدید تنشها را به نفع خود بداند.» کنگره آمریکا که در آن، بسیاری از اعضای دو حزب برای افزایش تحریمها علیه ایران تلاش میکنند، احتمالاً پس از تسلط جمهوریخواهان بر سنا در ماه ژانویه، تحریمها علیه ایران را افزایش خواهد داد. کاخ سفید میگوید چنین اقدامی وحدت بینالمللی در مورد تحریمها را تضعیف میکند و سبب شکست گفتوگوها میشود. حتی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، ترجیح میدهد به جای پذیرش توافقی بد، گفتوگوها تمدید شود. وی گفت: «توافق درست و مورد نیاز این است که ظرفیت ایران برای ساخت تسلیحات هستهای برچیده شود و تنها پس از آن، میتوان تحریمها را برداشت؛ به دلیل اینکه این نتیجه در دسترس نیست، تمدید گفتوگوها اندکی بهتر است.»
اخبار
دستور لابی صهیونیستی به کنگره آمریکا!
گروه صهیونیستی «آیپک» که از بازوهای فشار اسرائیل بر نهادهای آمریکایی بهشمار میآید، دوشنبهشب گذشته و پس از پایان مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5، به نمایندگان کنگره توصیه کرد تحریمهای تازهای علیه ایران به تصویب برسانند. در بخشی از بیانیه «کمیته امور عمومی آمریکایی اسرائیل» آمده است: «کنگره برای آنکه به مذاکرات فرصتی بدهد، برای یکسال تشدید تحریمها را به تعویق انداخت. حالا وقت آن است که کنگره با حمایت هر دو حزب، تحریمهای تازهای به تصویب برساند تا تهران بداند که اگر برنامه تسلیحات هستهای خود را کنار نگذارد، با فشار بیشتری مواجه میشود.» این بیانیه میافزاید: «ما به کنگره توصیه میکنیم که به وظیفه سنتی و حساس خود در راستای کسب اطمینان از اینکه توافق نهایی بهدرستی تمامی راههای ایران برای رسیدن به تسلیحات هستهای را نابود میکند، عمل کند.» بیانیه آیپک ساعتی پس از آن منتشر شد که ایران و شش کشور اعلام کردند مذاکرات هستهای را برای دومین بار، این بار تا تیرماه ۹۴ تمدید کردهاند. پیش از این هم «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیمصهیونیستی، ابراز امیدواری کرده بود تمدید توافق هستهای، راه را برای افزایش فشارها بر تهران، باز میکند.
اخبار کوتاه
* «احمد شوهانی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، تمدید توافق ژنو را ناشی از زیادهخواهی غرب و آمریکا دانست و گفت: «آمریکا بهدنبال فرسایشی کردن برنامه و کوتاه آمدن ایران از مواضع خود است و برای همین روی تمدید توافق ژنو تأکید میکند.» نماینده ایلام در مجلس افزود: «برای ما تمدید مذاکرات، قابل پیشبینی بود؛ چون ما به زیادهخواهی غرب واقف هستیم و رهبر معظم انقلاب هم بر همین اساس فرموده بودند که نسبت به مذاکرات خوشبین نیستند.» وی ادامه داد: «طرفهای غربی حاضر نیستند به خواستههای معقول و منطقی کشور ما تن دهند و به هیچ وجه به دنبال بازی برد - برد نیستند. آنها بهدنبال برنامهای فرسایشی هستند و البته در این مسیر موفق نخواهند بود.»
* دکتر «فؤاد ابراهیم» با اشاره به احکام صادر شده در محاکم آلسعود گفت: «قوه قضائیه عربستان به جای در پیش گرفتن عدالت، به افراد اتهامات بیپایه و اساس نسبت میدهد و بدون در نظر گرفتن موازین شرعی و قانونی، ظالمانه افراد را بازداشت میکند و مخالفان خود را بدون محاکمه در بازداشت نگه میدارد و اگر محکوم شوند، اعدام در انتظار آنها است؛ در واقع اعدام آسانترین حکمی است که قضات محاکم عربستان، آن را قرائت میکنند.»
* مرکز فرماندهی عملیات بغداد اعلام کرد که والی داعش در پایتخت عراق دستگیر و مواضع عناصر تکفیری در مناطق مختلف بغداد منهدم شد. به گزارش پایگاه خبری «السومریه نیوز»، لشکر 54 موفق شد یکی از عناصر تکفیری را که در منصب والی داعش در بغداد، فعالیت تروریستی میکرد، بازداشت کند. بر اساس این گزارش، نیروهای امنیتی همچنین موفق شدند 65 بمب را در مناطق مختلف بغداد خنثی کنند و سه موضع تکفیریها را منهدم سازند.
* هافینگتونپست در تحلیلی ضمن اشاره به مکاتبات اوباما با رهبر ایران نوشت: «ذهنیت اوباما نسبت به ایران، بحران داعش و جایگاه سیاستهای نابسامان آمریکا در خاورمیانه نادرست است.» این روزنامه آمریکایی افزود: «اوباما پدیده داعش را به عنوان اهرم فشار فزاینده آمریکا میبیند؛ اما اظهارات (آیتالله) خامنهای درست عکس این قضیه است و البته اصل واقعیت با تعبیر آیتالله خامنهای از اوضاع، منطبقتر است. هافینگتونپست در پایان اذعان کرد: «نفوذ تهران در بغداد بسیار عمیقتر از نفوذ واشنگتن است.»