نمایشی برای وحدت‌نمایی

حسین عبداللهی‌فر

در روز پایانی هفته‌ای که وزارت کشور رسماً انتخابات 94 را کلید زد، اصلاح‌طلبان همایشی را برگزار کردند که هر چند با غیبت بزرگان این جریان مواجه شد، اما آن را برای اعلام حیات خویش و فضاسازی رسانه‌ای ضروری دانستند. استقبال وسیع روزنامه‌های این جریان در روز نخست هفته گویای همین ادعاست. «مردم‌سالاری» در این رابطه همه نیم‌تای اول خود را به گزارشی از همایش سراسری اصلاح‌طلبان اختصاص داد و در تیتر اول خود نوشت: «مجلسی می‌خواهیم که مانع نطق علی مطهری نشود.»

این روزنامه در آغاز گزارش مفصلی که حدود سه صفحه از شماره روز نخست هفته‌اش (27/10/)را به آن اختصاص داده بود، نوشت: «در فاصله یک‌سال مانده به انتخابات مجلس شورای اسلامی و در حالی که حدود هجده ماه از روی کار آمدن دولتی معتدل و اصلاح‌طلب سپری شده، اصلاح‌طلبان در همایشی سراسری در کانون توحید تهران گرد هم آمدند تا برنامه‌های خود را برای کسب اکثریت مجلس آینده رسماً کلید بزنند.»

روزنامه «اعتماد» با اختصاص تیتر و تصویر اول خود به گزارش این همایش زیر تیتر «اصلاح‌طلبان در ضیافت اجماع»، نوشت: «برگزاری این همایش مرهون فضای بازی است که دولت اعتدال شرایط آن را فراهم ساخته است تا اصلاح‌طلبان مهم‌ترین دغدغه‌های چهار سال پیش روی این جریان فکری را به گفت‌وگو بنشینند. انتخابات مجلس و مطالبات سیاسی نظیر رفع حصر محوریت این نشست اصلاح‌طلبانه بود.»

این روزنامه در چندین یادداشت خود نیز به این موضوع پرداخت و در سرمقاله‌اش با عنوان «مأموریت خطیر اصلاح‌طلبان» نوشت: «خاتمی و دوستانش درست هنگامی گام‌های تازه خود را برای غبارروبی از چهره اصلاحات و شفاف کردن مسیر آینده برمی‌دارند که استراتژیست‌های اصولگرا در تریبون و رسانه خود آشکارا فراخوان مصادره اصلاحات می‌دهند. دغدغه مرزبانی اصلاحات هر چند با تأخیر در ذهن بزرگان احیا شد، اما اتفاقی مبرم و راه‌گشاست. اصلاحات برای اثربخشی در باقی‌مانده عمر حکومتی خود ناگزیر از تکیه بر اقدام‌هایی است که راه سودجویی را بر فرصت‌طلبان ببندد.»

روزنامه «شرق»؛ «دورخیز اصلاح‌طلبان برای مجلس» را تیتر کرد و نوشت: «نخستین گردهمایی طیف‌های اصلاح‌طلب بعد از شش سال برگزار شد.»

این روزنامه ضمن استقبال از برگزاری این همایش در سرمقاله‌اش به انتظاراتی فراتر از سطح فعلی آن اشاره کرد و از قلم زیباکلام نوشت: «همایش اصلاح‌طلبان سرانجام پس از مدت‌ها انتظار برگزار شد. بسیاری بی‌صبرانه در انتظار حضور آقایان هاشمی‌رفسنجانی و خاتمی بودند. تصورشان بر این بود که یکی از آنان، نطق افتتاحیه را ایراد خواهد کرد. بالطبع اگر آمدن آنان با حضور آقای ناطق نوری همراه می‌شد از منظر سیاسی بر ارتقای جایگاه همایش می‌افزود، نخستین ناکامی عدم حضور این شخصیت‌ها بود. اگر چه آقایان هاشمی و خاتمی با ارسال پیام، در حقیقت امضا و تأیید خود را پای همایش گذاردند.»

آرمان از همین زاویه به گزارش این همایش پرداخت و با قرار دادن «پیوند مبارک اعتدال و اصلاح‌طلبی» روی تصاویری از خاتمی و هاشمی نوشت: «روز پنج‌شنبه دو پیام از تریبون همایش بزرگ اصلاح‌طلبان قرائت شد، یک پیام با امضای شخصیتی که تردیدی در میانه‌روی و اعتدال او نیست و پیام دیگری که امضای لیدر جریان اصلاحات را داشت، اما هر دو پیام اشتراکاتی با یکدیگر داشت و آن هم فراخواندن همه به اعتدال و یادآوری این بود که اصلاحات نیاز هر روز جامعه است.»

روزنامه «آفتاب یزد» این همایش را آغاز بازگشت اصلاح‌طلبان ارزیابی کرد و با قرار دادن تیتر «بازگشت اصلاح‌طلبی» روی تصویری از این همایش نوشت: «عدم حضور سیدمحمد خاتمی، رئیس جمهور اصلاحات و قناعت کردن وی به فرستادن پیام از جمله دیگر نکات قابل توجه بود. غیبتی که شاید بتوان بر اساس گفته‌های برخی سخنرانان، آن را به حساب تداوم برخی مسائل گذاشت.»

روزنامه «جوان» در همین روز طی خبری کوتاه با عنوان «همایش اصلاح‌طلبان جایی برای مردم نداشت»، نوشت: «اصلاح‌طلبان پس از شش سال سکوت و گوشه‌نشینی، روز پنج‌شنبه بار دیگر گرد هم آمدند تا وحدت ظاهری خود را به نمایش بگذارند.»

این روزنامه همچنین در تحلیل پیام‌های هاشمی و خاتمی به این همایش با عنوان «تأملی در دو پیام به یک همایش» با اشاره به کلیدواژه‌هایی نظیر اصلاح و اعتدال، احزاب، نهاد‌های مدنی، التزام به جمهوریت نظام و حق انتخاب آزاد در پیام آقای هاشمی نوشت: «هاشمی قبلاً در پیام‌هایی این‌گونه، یادی از امام، شهدا و ایثارگران می‌کرد. واژه انقلاب اسلامی، اسلام، دشمنان و... به کار می‌برد، اما گویی رد صلاحیت وی تحول بنیادینی را در وی به‌وجود آورده است.»

این روزنامه یک روز بعد، گزارش این همایش را با حروف درشت‌تری درج کرد و تحت عنوان «غیبت دولتی‌ها در همایش اصلاح‌طلبان پرمعنا بود»، نوشت: «غیبت چهره‌های دولتی در همایش سراسری اصلاح‌طلبان حکایت‌کننده بروز شکافی عمیق میان این جبهه سیاسی و چهره‌های سکاندار دولت است؛ شکافی که عوارض اختلافی آن در آینده‌ای نه‌چندان دور و همزمان با ارائه لیست‌های انتخاباتی برای انتخابات مجلس دهم نمود بیشتری پیدا خواهد کرد.»

اما روزنامه «رسالت» با نگاهی مثبت به نقد این همایش پرداخت و در سرمقاله همین روزش با عنوان «یک نشست و چند نکته» نوشت: «با آنکه اصلاح‌طلبان زمین و زمان را پر کرده‌اند که اصلی‌ترین مطالبه مردم، رفع حصر موسوی و کروبی است و در هر محفل و همایشی از آن یاد می‌کنند، اما در قطعنامه پایانی هیچ ذکری از آنها نکرده و مطالبه‌ای هم در مورد رفع حصر آنها نداشته‌اند. این رویکردی مبارک است، چون معلوم می‌شود که رفع حصر آنها نه‌تنها یک مطالبه ملی نیست، حتی مطالبه احزابی هم که قبلاً در رکاب موسوی فتنه سال 88 را کلید زدند، نیست.»