- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
رئیس جمهوری ترکیه با همه حواشی که مواضع روزهای گذشته‌اش درباره ایران ایجاد کرده بود، دیروز بااستقبال واعظی - وزیر ارتباطات - وارد تهران شد. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران از همتای ترک‌اش در مجموعه فرهنگی- تاریخی سعدآباد استقبال رسمی کرد. پس از آن رؤسای جمهوری دو کشور، دیداری خصوصی برگزار کردند. اتفاقی که از مذاکره حساس، جدی و صریح طرفین حکایت داشت.
گمانه‌زنی‌ها درباره اهداف سفر اردوغان دومین سفر رئیس جمهوری ترکیه به تهران طی دو سال اخیر همچنان که با به تعویق افتادن‌های چندباره همراه شد، گمانه‌زنی‌هایی را نیز به همراه داشت.
بر اساس آنچه اعلام شد، قرار بود روحانی و اردوغان درخصوص گسترش هر چه بیشتر روابط دوجانبه و مسائل مهم منطقه‌ای و بینالمللی با یکدیگر بحث و گفتوگو کنند. اما همزمانی ورود اردوغان به تهران، با اوج گرفتن منازعات منطقه‌ای و اضافه شدن اقدام نظامی عربستان علیه یمن به مجموعه منازعات و تنش‌های پیشین موجود در عراق و سوریه، گمانه‌زنی‌هایی را درباره محتوای مذاکرات موجب شد. در میان این گمانه‌زنی‌ها؛ این گمانه که رئیس جمهوری ترکیه حامل پیامی از سوی عربستان برای ایران بوده است با بیشترین احتمال مطرح شد.
چنان که روزنامه «حریت» ترکیه در تحلیل سفر اردوغان در رأس هیأتی متشکل از 6 وزیر دولت ترکیه با یادآوری اینکه مدت سفر رئیس جمهوری ترکیه به ایران از دو روز به یک روز کاهش یافته است، به دیدار وی با «محمد بن نایف» جانشین ولیعهد و وزیر کشور عربستان سعودی؛ ساعاتی قبل از پرواز به سمت ایران اشاره کرد و نوشت: همین موضوع به شکل‌گیری گمانه‌هایی درباره محتوای سفر اردوغان و ارتباط وی با تحولات اخیر منطقه منجر شده است.
سایت خبری «عصر ایران» نیز روز گذشته به نقل از یک منبع آگاه نوشت: «شاهزاده محمد بن نایف جانشین ولیعهد عربستان سعودی در این سفر پیام پادشاه عربستان سعودی خطاب به مقامات ارشد ایرانی را تسلیم اردوغان کرده تا او در دیدار با مقامات ارشد ایرانی آن را تحویل دهد». وی افزود: «موضوع این پیام تحولات یمن است و در آن از ایران خواسته شده در موضوع یمن ورود کند و از همپیمانان خود یعنی حوثی‌ها بخواهد پای میز مذاکرات برای حل سیاسی بحران یمن بنشیند.»
این گمانه‌زنی‌ها در حالی است که خبرگزاری رسمی ترکیه (آناتولی) از دیدار یک ساعت و 40 دقیقه‌ای اردوغان و محمدبن نایف خبر داده بود. وزیر خارجه ترکیه هم درباره سفر اردوغان به تهران گفته بود بحران یمن و تحولات اخیر در سوریه و عراق و منطقه به صورت کلی، مهم‌ترین مسائلی است که اردوغان در دیدار با همتای ایرانی‌اش حسن روحانی در تهران به بحث و گفتوگو خواهد گذاشت.
به گزارش ایسنا، روزنامه «رأی‌الیوم » نیز در مقاله‌ای مفصل با اشاره به شرایط حساس و ناآرام منطقه و نیز حرف و حدیث‌ها در مورد امکان تشکیل ائتلاف از سوی ترکیه، عربستان و قطر برای مقابله با گسترش نفوذ ایران در منطقه، نوشت: «اردوغان در وهله نخست به عنوان یک شخصیت اقتصادی به تهران سفر می‌کند و بخوبی می‌داند که ایران پس از لغو تحریم‌های اقتصادی غرب و امریکا پس از دو ماه در ماه ژوئن به یک کشور ابرقدرت منطقه‌ای و یک بازار بزرگ و کشور صادرکننده نفت و گاز بدون مانع تبدیل می‌شود و این مسأله فرصت صادرات و واردات گسترده‌ای را برای بازار کشورش تبدیل می‌کند و چه بسا حجم مبادلات تجاری میان این دو کشور که در حال حاضر سالانه حدود 14 میلیارد دلار برآورد می‌شود، دست‌کم ظرف چند سال آتی دو برابر شود.»
خروجی گفتوگو پشت درهای بسته
رؤسای جمهوری ایران و ترکیه پس از مذاکره خصوصی خود در نشست خبری حضور یافته و بر ضرورت گسترش بیش از پیش روابط دوجانبه، ارتقای حجم روابط اقتصادی و لزوم مقابله با تروریسم و جلوگیری از قتل و خونریزی در منطقه تأکید کردند.
حسن روحانی در این نشست خبری که بعد از ظهر سه‌شنبه برگزار شد، مذاکرات دوجانبه و تفاهمات دو طرف در دومین جلسه شورای عالی همکاری ایران و ترکیه را بسیار مهم و مطلوب توصیف کرد و گفت: در این جلسات در زمینه گسترش روابط دوجانبه، موضوع انرژی، حمل و نقل، ترانزیت، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی دو طرف در کشورهای یکدیگر و کشورهای ثالث و مسائل مربوط به تجارت و تعرفه ترجیحی و نیز موضوعات فرهنگی و علمی و تحقیقاتی بحث و بررسی انجام گرفت.
رئیس جمهوری گفت: اراده دو طرف در این است که حجم روابط اقتصادی دو کشور از ۱۴ میلیارد دلار به حدود ۳۰ میلیارد دلار ارتقا یابد و این هدف را دنبال می‌کنیم.
روحانی اضافه کرد: مقرر شد آنچه در شورای عالی همکاری مورد بحث و بررسی قرار گرفته تا اجلاس بعدی توسط کمیسیون‌های مشترک دو طرف پیگیری شود و نهایتاً در سومین جلسه شورای عالی که در آنکارا برگزار خواهد شد، در این زمینه‌ها نیز به توافق برسیم.
رئیس جمهوری در ادامه با قدردانی از حمایت‌های ترکیه در موضوع هسته‌ای ایران، اظهار داشت: ترکیه همواره در موضوع هسته‌ای از ایران حمایت کرده است و در این مذاکرات نیز از تفاهمات به دست آمده در لوزان استقبال شد.
روحانی با اشاره به تفاهم ایران و 1+5 در لوزان اظهار داشت: ادامه این مسیر و توافق نهایی می‌تواند در افزایش سطح همکاری‌های اقتصادی بین ایران و ترکیه مفید باشد و تسهیلات بیشتری نیز برای سرمایه‌گذاران دو طرف ایجاد کند.
رئیس جمهوری با بیان اینکه مذاکرات رؤسای جمهوری ایران و ترکیه در مقطع حساسی صورت می‌گیرد، وجود ناامنی و بی‌ثباتی در منطقه را مورد اشاره قرار داد و گفت: دو طرف کاملاً اشتراک نظر داریم که باید بی‌ثباتی، ناامنی و جنگ در کل منطقه متوقف شود و بتوانیم ضمن همکاری‌های مشترک، با تروریسم و افراطی‌گری مقابله کنیم تا شاهد برادری میان کشورهای منطقه و مسلمان باشیم.
روحانی خاطر نشان کرد: در جریان مذاکرات علاوه بر گفتوگو در خصوص عراق، سوریه و فلسطین، در زمینه یمن نیز با یکدیگر گفتوگو کردیم و هر دو معتقد بودیم که باید هر چه سریع‌تر جنگ و خونریزی در یمن پایان یابد و درگیری‌ها و حملات متوقف شود.
رئیس جمهوری اضافه کرد: معتقدیم پس از ایجاد ثبات در یمن، شرایط برای کمک‌های نوعدوستانه و انسانی در یمن باید فراهم شود و دو کشور به همراه سایر کشورها کمک کنیم تا شاهد شرایطی در یمن باشیم که منجر به صلح، ثبات، امنیت و تشکیل دولت فراگیر از طریق گفت‌و‌گوهای یمنی – یمنی شود.
اردوغان: مصمم به توسعه روابط با تهران هستیم
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه نیز در این نشست خبری بر اهتمام ترکیه به منظور ارتقای سطح روابط کشورش در زمینه‌های مختلف با ایران تأکید کرد و گفت: مذاکرات و توافقات امروز گام مهمی در توسعه روابط دو کشور خواهد بود و در دوران جدید می‌توانیم گام‌های مشترک بسیاری را با یکدیگر به سمت جلو برداریم و ترکیه برای برداشتن این گام‌ها مصمم است.
رئیس جمهوری ترکیه بر استفاده از پول‌های ملی دو کشور در روابط تجاری و اقتصادی تأکید کرد و گفت: باید سعی کنیم پول‌های ملی همدیگر را به جریان بیندازیم و نباید در این زمینه زیر سلطه کشورهای غربی و پول‌های آنها باشیم.
اردوغان مقابله با تروریسم در منطقه را مورد تأکید قرار داد و گفت: باید با متحد شدن و مذاکره جلوی قتل و خونریزی، بویژه کشتار مسلمانان را گرفت.
ایران و ترکیه عصر دیروز بعد از نشست خبری رؤسای جمهوری دو کشور، هشت سند همکاری و یک بیانیه مشترک امضا کردند.
تنش‌های پیش از سفر
گفت‌وگوی پشت درهای بسته رؤسای جمهوری ایران و ترکیه بعد از ظهر دیروز در حالی صورت گرفت که دو روز پیش 65 نماینده مجلس شورای اسلامی از روحانی خواسته بودند تا درباره سخنان اخیر اردوغان به او تذکر جدی دهد.
البته پیش از آن برخی از نمایندگان نیز در اظهاراتی جداگانه خواستار لغو سفر اردوغان به تهران شده بودند. زیرا رئیس جمهوری ترکیه در سخنان اخیر خود ادعایی مبنی بر دخالت ایران در امور داخلی یمن و حمایت ایران از جنبش انصارالله یمن مطرح کرده و با اشاره به حمایت ایران از عراق در مقابل تروریست‌های داعش مدعی شده بود که «هدف ایران از مبارزه با داعش، افزایش نفوذ در عراق و ایجاد یک حاکمیت شیعی در منطقه است» سخنانی که به احضار کاردار ترکیه منجر و از سوی وزیر امور خارجه ایران این گونه پاسخ داده شد که «کسانی که با اشتباهات استراتژیک و سیاست‌های بلند پروازانه خود، خسارات جبران‌ناپذیری به‌بار آورده‌اند، بهتر است با اتخاذ سیاست‌های مسئولانه از ظرفیت‌های موجود جهت ایجاد آرامش و همگرایی در منطقه استفاده کنند.»
چاووش اوغلو: ایران برادر ترکیه است
چنین بود که«مولود چاووش اوغلو»، وزیر امور خارجه ترکیه، یک روز پیش از سفر رئیس جمهوری کشورش به تهران طی اظهاراتی سعی کرد تا به جبران بخشی از سخنان تنش برانگیز اردوغان بپردازد.
به گزارش ایرنا، چاووش اوغلو که دوشنبه شب در برنامه گفت‌وگوی زنده یک شبکه تلویزیونی ترکیه حضور یافته بود در ارزیابی سفر اردوغان به تهران گفت: اگر چه دو کشور در برخی زمینه‌ها دیدگاه‌های متفاوت دارند ولی ایران کشوری مهم و برادر برای ترکیه است و علایق قدرتمند بین دو کشور آشکار است و روابط بین دو کشور نیز همه‌جانبه است. وی همکاری بین دو کشور را در آرامش منطقه مؤثر دانست و با اشاره به اینکه در جریان سفر اردوغان به تهران قراردادها و پروتکل‌های همکاری مختلف بین دو کشور به امضا خواهد رسید گفت: مسائل منطقه‌ای همانند یمن، سوریه و عراق و مسائلی همانند بحران در روابط کشورهای عربی را با ایران مورد بحث قرار خواهیم داد. چاووش اوغلو همچنین تفاهم هسته‌ای در سوئیس را یک گام مهم خواند و گفت: ترکیه مخالف سلاح هسته‌ای است. ما سلاح هسته‌ای نه در ایران، نه در ترکیه و نه در اسرائیل نمی‌خواهیم.
