سایت بصیرت، گروه فرهنگی/ باید بین بازیهای رایانهای و نرم افزارهای آموزشی فرق قایل شویم. برخی نرمافزارهایی که برای آموزش علمی و فرهنگی کودکان و نوجوانان طراحی و ساخته میشوند و باعث رشد فکری کودکان و نوجوانان میشوند را با بازهای رایانهای که مضراتی را برای فرزندان دارند جدا نماییم.
بازیهایی که عمدتا در خارج از کشور ساخته میشود و دارای پشوانهای فکری هستند که در تضاد با مبانی فکری جامعه اسلامی ماست.
به برخی از مضرات این بازیها اشاره میشود
*عدم مشارکت فرزندان در جو صمیمی خانواده
بزرگترین مشکلی که کودکان و نوجوانان را تهدید میکند مشکلات روحی و عاطفی است. کودکان و نوجوانان با سرگرم شدن به بازهای رایانهای از جمع صمیمی خانواده فاصله میگیرند و زمانی را که باید در کنار اعضای خانواده باشند و از نظر عاطفی و روحی محبت دیده و محبت ورزیدن را آموزش ببینند و با عشق والدین بزرگ شوند و در کنار کانون خانواده لذت ببرند؛ از دنیای واقعی فاصله گرفته وبا تصاویر دنیای خیالی به زندگی میپردازد.
تنها بودن در بازیهای رایانهای و منفعل بودند در مقابل سسیتم از پیش برنامهریزی شده و یکنواختی در زندگی به معنای برد و باخت و یا کشتن و زنده ماندن و ....مسایلی است که نوجوان را از واقعیتهای دنیای کنونی دور و در ذهن و خیال بدان پروبال داده و زندگی میبخشد.
این مساله موجب عدم درک صحیح از عاطفه و محبت بوده و باعث مشکلات عدیده عاطفی در بزرگ سالی برای فرزندان می شود. وظیفه والدین ایجاد فضایی صمیمی در خانواده است تا برای فرزندان دل کندن از این کانون محبت خانواده بسیار سخت باشد.
*گوشهگیری زن یا مرد در کانون خانواده بین زوجهای جوان
با ورود بازیهای یارانهای به کانون خانواده هر کدام از اعضاء خانواده با در دست داشتن تبلت و یا پای رایانه شخصی مشغول بازی هستند.
این مساله برای زوجهای جوانی که در ایام مجردی به این بازیها عادت کرده بودند نمود بیشتری دارد. زوجها باید متوجه باشند که ایام مجردی که زمان نبود مسئولیت تشکیل خانواده بوده به سر آمده است و حال زمانی است که زوجین باید در کنار هم و با هم بودن و ابراز محبت را تجربه نمایند تا در آیندهای نزدیک بتوانند عشق به زندگی و محبت به اعضاء خانواده را به فرزندان خود انتقال دهند.
بی توجهی به این مورد در دراز مدت زوجین را نسبت به هم دل سرد خواهد کرد که سمی مهلک بر پیکره خانواده تازه تشکیل یافته است.
زنان و مردانی که از ازدواجشان سالها گذشته است نیز متاسفانه مبتلا به این بازیها هستند. کم رنگ شدن حضور پدر و مادر در کانون خانواده دل سردی اعضاء خانواده نسبت به هم را به همراه خواهد داشت.
پدر و مادری که باید ستون خانواده بوده و با حضور خود برگرمی کانون خانواده بیافزایند و به مشکلات فرزندان و خانواده رسیدگی نمایند نمیتوانند با بیتفاوتی نسبت به این مسایل وقت خود را صرف این بازیها نمایند و با اعصابی خسته و ناراحت زمان صرف غذا و یا خواب در کنار خانواده حاضر شوند. خانواده کانونی است که نیازمند سرمایهگذاری والدین است تا درآینده بهرهمند شوند.
*آسیبهای فکری و فرهنگی
عمده آسیب بازیهای رایانهای ایجاد مشکلات فکری و فرهنگی برای نسل آینده است. بیشتر این بازیها محصول کشورهایی است که اختلاف و یا تضاد فرهنگی عمیقی با تفکرات دینی جامعه اسلامی ما دارد.
تصاویر و حرکتها و برد و باخت و مراحل به نوعی چینش میشود که به ظاهر و در نگاه ابتدایی مساله مهمی نیست ولی وقتی با نگاه عمیق و انتقادی در بازیها کنکاش میشود نگاه و تفکرات ضددینی تولیدکنندگان این بازیها رخ مینماید.
*عدم تحرک و آسیب های جسمی به افراد
به اذعان همه کارشناسان تحرک در سنین نوجوانی برای کودکان مفید است و نوجوانانی که تحرک بیشتری دارد جسمی ورزیده و سالمی نسبت به نوجوانی که کم تحرک هستند دارند.
از جمله آسیبهای بازیهای رایانهای کم تحرکی است که صدمات و لطمات جبرانناپذیری را در دراز مدت متوجه بدن فرزندانمان مینماید. یک جا نشستنهای طولانی مدت آسیبهای چشمی و تنبلی و چاقی به همراه انواع بیماریها سوغات مهمان ناخوانده بازیهای رایانهای است.
شاید برای برخی خانواده ها که حوصله فرزند را ندارند و زمان کمتری را در طول شبانهروز برای رسیدگی به امورات فرزندان خود صرف میکنند این بازیها برنامه خوبی است تا فرزندان کنج خانهای کز کنند و صدایش هم در نیاید! ولی این دنج نشینی و گوشهگیری جسم نوجوان را تضعیف و بیماریهایی را در بزرگسالی برای فرزندان به همراه خواهد داشت.
*اتلاف عمر و باز ماندن از کارهای روزمره
عمر هر انسان تنها مسالهای است که قیمت ندارد، بهار زندگی هر انسانی جوانی اوست زمانی که انسان با سرمایهگذاری میتواند در ادامه زندگی موفقیتهایی را کسب نماید سرگرم شدن به این بازیها که نتیجهای هم در بر ندارد اتلاف عمر است و بس.
این فرد قطعا در آینده متضرر خواهد بود و با سپری شدن دوران نوجوانی و جوانی از هم سن و سالان خود در قافله پیشرفت عقب خواهد ماند که پشیمانی بعد از اتلاف عمر هیچ سودی نخواهد داشت.
عادت داشتن و معتاد شدن به چنین امری قطعا خللی در زندگی و حیات طیبه انسان وارد می کند. این بازیها انسان را از کارهای عادی روز مره وا میدارد و مانعی برای نوجوان از درس و تفریح شده و جوان را از تحصیل و برنامهریزی و مردان و زنان را از رسیدگی به امورات خانواده باز میدارد.
آموزه های دینی انسان را به تعالی و پیشرفت مادی و معنوی ترغیب میکند حضرت علی(ع) انسانی را که دو روزش همانند هم باشد را انسانی متضرر می داند.
*اعصاب خردی و پرخاشگری
در این بازیها اعصاب و روان نوجوان و جوان مدام درگیر حرکتهایی تکراری است که برای بردن و کشتن و خوردن و ....در نهایت رسیدن به مرحله بعد به کار میرود.
غم و ناراحتی در صورت شکست و خوشحالی و احساس پیروزی در صورت برد هر دو کاذب است روح و روان انسان را تحت تاثیر قرار میدهد و هیجانها و استرسهای وارده از بازی بر جسم و جان نوجوان مخرب است.
پرخاشگری نوجوانان با اطرافیانش حین بازی و انجام حرکتهای خشن و افت و خیزهای خطرناک و پرتاب اشیاء به اطرافیان مصداقی غیرقابل انکار از تاثیر پذیری اعصاب نوجوان از بازیهای رایانهای است.
صرف پول
برخی از بازیهای رایانهای علاوه بر مضرات گفته شده ضرر مالی نیز به دنبال دارد پولهای که صرف این بازیها می شود به اعتراف آمار مبالغ قابل توجهی است.
خانواده هایی که به سختی کسب درآمد می کنند به سهولت پول خود را در حساب کسانی واریز میکنند که نه تنها خیری به ایشان نرسانده که عمر و استعداد و توانایی های او را نیز به هدر داده است.
پولهایی که معمولا راهی به خارج از کشور دارند و کمپانیهای خارجی متولی جمع نمودن پول خانوادههای ایرانیان هستند.
*دوری از لذت دوست یابی
حضور در جمع دوستان موجب کسب تجربه برای نوجوانان است خوبی و بدی و تاثیرپذیری و تاثیرگذاری افراد در سنین پایین موجب تشکیل شخصیت افراد میشود و لذاست که کارشناسان خانوادهها را به حضور فرزندان در مکانهایی که هم سن و سالان خود را ببینیند و با هم مراوده داشته باشند ترغیب میکنند.
بازیهای رایانهای مانع حضور فرزندان در جمع هم سن و سالان است و گوشهگیری و انزواطلبی ابتداییترین ضرر این بازیهاست. با برقرار شدن ارتباط و ایجاد رابطه صیمیمی بین این دو و باچشیدن لذتهای کاذب این بازیهای نوجوان دیگر رغبتی به حضور در بین هم سن وسالان خود نخواهد داشت.
و با کنارهگیری از جمع دوستان انزوای فرد شروع خواهد شد گوشهگیری باعث تربیت انسانی غیراجتماعی میشود و اجتماع چنین اشخاصی را برنمیتابد و این فرد در دراز مدت در ایجاد رابطه با انسانهای دیگر دچار مشکل میشود که منجر به طرد از جامعه میشود و این یعنی تبدیل شدن به عنصری غیر مفید در اجتماع.