سخنان وندی شرمن در مؤسسه یهودی «مرکز اقدام مذهبی یهودیت برای اصلاحات»

تا آنجا که به خاطر دارم خانواده من سال‌ها در مراسمی که خاخام لیبرمن هر هفته در بالتیمور برگزار می‌کرد، شرکت می‌کردند. به خاطر دارم یک شب خاخام درباره حقوق مدنی و تفکیک یهودیان در رستوران‌های بالتیمور صحبت کرد، پدرم پس از مراسم، پیش وی رفت و پرسید آیا کاری هست که بتواند در این باره انجام دهد. خاخام لیبرمن گفت وی می‌تواند اسکان آزاد یهودیان را اشاعه دهد، اقدامی که آن زمان در بالتیمور که خانواده‌های یهودی در شرایطی کاملا جدا و تفکیک‌شده از دیگر ساکنان شهر زندگی می‌کردند، بی‌سابقه به نظر می‌رسید. پدرم گفت این اقدام یک خودکشی اقتصادی است. خاخام لیبرمن پاسخ داد این اقدامی است که باید انجام شود. ما با پرداخت چنین بهایی در جامعه آمریکا بزرگ شدیم. در پی اینگونه اقدامات، تظاهرات گسترده‌ای برگزار شد و حتی خانواده ما تهدید شد.

من این اقدامات مدنی را از والدین خود یاد گرفته‌ام و برای گرفتن حق و نیز اقدام برای کاری که فکر می‌کنم درست است، از دست زدن به عمل مدنی هیچ واهمه‌ای ندارم. من امروز به اینجا آمده‌ام که درباره کاری که «باراک اوباما» رئیس‌جمهور، «جان کری» وزیر خارجه و شماری دیگر از مسؤولان آمریکایی برای ثبات بخشیدن بیشتر به جهان و امن‌تر کردن دنیا در حال پیگیری آن هستند، حتی در حالی که اجرای این کار بسیار دشوار به نظر می‌رسد، توضیح دهم. اکنون برهه‌ای بسیار حیاتی برای گردهم آمدن است. چند روز پیش ما روز استقلال اسرائیل را جشن گرفتیم که یادآور اقدامات قهرمانانه برای تشکیل کشور یهودی بود. در این مراسم «جو بایدن» معاون رئیس‌جمهور [آمریکا] در سخنرانی قوی خود گفت ما مانند یک خانواده هستیم. برخی مواقع ما یکدیگر را عصبانی می‌کنیم با این حال یکدیگر را دوست داریم و از یکدیگر حفاظت می‌کنیم.

ما به تازگی از دور اخیر مذاکرات درباره مساله هسته‌ای ایران بازگشته‌ایم و بی‌وقفه از هم‌اکنون تا پایان ژوئن تلاش خواهیم کرد تا ببینیم می‌توانیم مهم‌ترین چالش امنیتی حال حاضر آمریکا را به طور صلح‌آمیز حل و فصل کنیم یا خیر. حل و فصل این مساله اسرائیل، آمریکا و در واقع همه جهان را امن‌تر خواهد کرد. می‌دانم طی هفته‌های اخیر در جامعه یهودیان آمریکا؛ جامعه‌ای که افتخار می‌کنم عضوی از آن هستم، گفت‌وگوها و بحث‌های زیادی درباره مناسبات دولت آمریکا با اسرائیل و بویژه «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل وجود داشته است و علاقه‌مندی و توجه زیادی به تلاش‌ها برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای وجود دارد، با توجه به اهمیت این مساله من چند دقیقه درباره این مساله صحبت خواهم کرد و سپس به چند سوال حاضران نیز پاسخ خواهم داد.

هر بار که باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا درباره مسائلی که به یهودیان آمریکا مربوط می‌شود صحبت می‌کند و بسیاری از شما به طور مستقیم به اظهارات وی حضورا گوش داده‌اید، من درباره اینکه وی شخصا چه احساسی به این مساله دارد، فکر می‌کنم. وی شخصا احساساتی بسیار نزدیک به یهودیان و اسرائیل دارد. این احساسات قوی و عمیق، عامل اصلی تعهد قاطع و بی‌وقفه وی به امنیت اسرائیل و تمایل و عزم او برای تضمین آینده اسرائیل به‌عنوان یک کشور دموکرات و یهودی است. این احساسات همچنین اساس رویکرد دولت اوباما درباره تهدید هسته‌ای ایران است. ما می‌دانیم و درک می‌کنیم که اسرائیل در منطقه‌ای بسیار پرتنش قرار دارد. درست به همین دلیل است که کمک‌های امنیتی که دولت کنونی آمریکا به اسرائیل داده است، از کمک‌های دولت‌های قبلی در طول تاریخ آمریکا بیشتر بوده است.

درست به همین دلیل است که ما هر اقدامی در توان‌مان باشد انجام خواهیم داد تا این منطقه با دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای پرتنش‌تر نشود. ما بر این باوریم رئوس مطالبی که در «لوزان» اعلام شد، فراهم‌کننده بهترین فرصت برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است. بیان این نکته نیز بسیار مهم است که گزینه‌های جایگزین در مقایسه با اینکه بتوانیم چارچوب سیاسی توافق را به توافق نهایی تبدیل کنیم، حاوی مزایای کمتری است. در صورتی که نتوانیم به این توافق دست پیدا کنیم، مدت زمان فرار هسته‌ای ایران برای دستیابی به مواد هسته‌ای مورد نیاز برای ساخت یک بمب اتم، 3-2 ماه خواهد بود و اکنون نیز اوضاع همین گونه است.

در صورتی که بتوانیم به توافق نهایی با ایران دست پیدا کنیم، این مدت برای 10 سال دست‌کم به یک سال افزایش خواهد یافت. بدون دستیابی به توافق، ایران برنامه غنی‌سازی خود را طی چند سال آتی به صد هزار سانتریفیوژ توسعه خواهد داد. با این حال در صورتی که بتوانیم به این توافق دست پیدا کنیم، می‌توانیم شمار سانتریفیوژهای ایران را تا دست کم یک دهه آتی به 5 هزار سانتریفیوژ محدود کنیم. بدون این توافق ایران می‌تواند هر سال پلوتونیوم مورد نیاز برای ساخت 2 بمب اتم را تولید کند. با این حال با دستیابی به این توافق، ایران هیچ پلوتونیوم مورد استفاده در تسلیحات هسته‌ای نخواهد داشت. این مساله تنها به یک دهه محدود نمی‌شود بلکه این مساله در طول عمر رآکتور ادامه خواهد داشت. بدون دستیابی به این توافق، ایران می‌تواند اورانیوم غنی‌شده ذخیره‌شده خود را از سطح کنونی 10 تن به طور پایدار افزایش دهد.

با این حال در صورت دستیابی به توافق این اورانیوم انبارشده تا 98 درصد کاهش خواهد یافت و به تنها 300 کیلوگرم اورانیوم ذخیره‌شده کاهش خواهد یافت. بدون دستیابی به این توافق، جامعه جهانی از طریق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنها بخش نخست طرح اقدام مشترک درباره برنامه هسته‌ای ایران را خواهد داشت و به هیچ وجه اختیار اقدام برای جست‌وجو برای فعالیت‌های اظهارنشده هسته‌ای ایران را نخواهد داشت. با این حال در پی دستیابی به این توافق، ما بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین نظام نظارت و راستی‌آزمایی هسته‌ای در جهان را خواهیم داشت که پس از مذاکره به آن دست پیدا کرده‌ایم. ما در همه بخش‌های برنامه هسته‌ای ایران از ابتدا تا انتها چشم خواهیم داشت و اگر متوجه شویم ایران برای نقض تعهدات تلاش کرده و توافق را نقض کرده است همه گزینه‌ها را روی میز خواهیم داشت؛ همانگونه که اکنون نیز اوضاع به همین ترتیب است. بنابراین زمانی که بخت دستیابی به توافق یا عدم توافق را بررسی می‌کنیم، روش ارجح‌، کاملا مشخص است.

به‌رغم اینکه می‌دانیم مساله هسته‌ای ایران در پیشانی نگرانی‌های جامعه یهودیان آمریکا قرار دارد، این جامعه نگرانی‌های مهم دیگری نیز دارد. ما بارها در برابر هر گونه اقدام برای مشروعیت‌زدایی از اسرائیل یا مقصر کردن غیرعادلانه اسرائیل ایستاده‌ایم؛ حتی اگر این اقدام آمریکا به تنهایی و بدون مشارکت کشورها صورت گرفته باشد. آمریکا این مساله را مدت‌هاست پیگیری می‌کند و همچنان پیگیری خواهد کرد. همانطور که گفته‌ایم، بنیامین نتانیاهو موجب بروز سوالاتی درباره تعهد دولت وی درباره راه‌حل تشکیل 2 کشور است و اظهاراتی که وی پیش و پس از انتخابات اسرائیل گفته است، این مساله را تایید می‌کند. وی اکنون در تلاش برای تشکیل دولت است و ضرب‌الاجل تشکیل کابینه وی در حال پایان است و من به‌طور قطع قصد ندارم وارد این مساله شوم. با این حال ما این مساله را به دقت بررسی می‌کنیم تا ببینیم پس از تشکیل کابینه وی، چه اقداماتی درباره راه‌حل تشکیل 2 کشور صورت خواهد گرفت. اگر دولت جدید اسرائیل در جهت دور شدن از تعهد خود درباره راه‌حل تشکیل 2 کشور اقدام کند، اقدامی صورت خواهد گرفت که اکثریت یهودیان آمریکا از آن حمایت خواهند کرد.

این مساله کار ما را در صحنه بین‌المللی بسیار دشوارتر خواهد کرد زیرا توان ما برای مقابله با سعی برای بین‌المللی کردن تلاش‌ها برای حل مساله اسرائیل و فلسطین، به تاکید ما بر بهترین مسیر که همانا تشکیل 2 کشور است بستگی دارد و از طریق گفت‌وگوهای مستقیم بین دو طرف محقق خواهد شد. دولت آمریکا بشدت به این مساله پایبند است که از همه توان خود برای مبارزه با یهودی‌ستیزی فزاینده استفاده کند که از جمله آن حمایت از متحدان اروپایی آمریکاست که طی یک سال اخیر شاهد حملاتی از این دست بوده‌اند. ما در نشستی که درباره یهودی‌ستیزی در مجمع عمومی برگزار شد در این زمینه اقدام کردیم و به تلاش خود ادامه خواهیم داد تا این مساله را تضمین کنیم که یهودی‌ستیزی هیچ جایگاهی در اختلافات سیاسی درباره مناقشه اسرائیل و فلسطین نداشته باشد.

در نهایت باید بگویم زمانی که به فعالیت‌های جنبش اصلاح درباره مسائل اجتماعی در آمریکا نگاه می‌کنم، بار دیگر به این مساله پی می‌برم که چطور ارزش‌های یهودی و آمریکایی در حال ارتباط مستقیم با یکدیگر هستند. اکنون شاهد آن هستیم که ارزش‌های یهودی ارزش‌های آمریکایی هستند. بدون ارزش‌هایی که محور نشست کنونی است، جامعه ما و همه ما آزادی و امنیت کمتری خواهیم داشت. جامعه یهودی حامی طرح‌های اصلی اجتماعی دولت آمریکا از جمله مهاجرت و طرح خدمات درمانی بوده است. ارزش‌های مشترک ما موجب شده است اساسی برای همکاری درباره اولویت‌های داخلی و سیاست خارجی داشته باشیم همانگونه که طی 6 سال اخیر شرایط اینگونه بوده است. در مدت باقیمانده دوره ریاست جمهوری اوباما نیز این همکاری ادامه خواهد داشت.

ما از هر روز باقیمانده از فعالیت دولت کنونی برای تلاش برای تبدیل کردن آمریکا و جهان به مکانی بهتر و امن‌تر استفاده خواهیم کرد حتی در شرایطی که تحقق این مساله دشوار است. این مساله در وزارت خارجه آمریکا به این معناست که همه توان خود را برای دستیابی به توافقی خوب با ایران به کار خواهیم بست و این توافق به ما و جهان این تضمین را خواهد داد که ایران به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت. (پاسخ به سوال) تحریم‌هایی که ضد ایران اعمال شده است، تحریم‌های آمریکا، اتحادیه اروپایی و تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، کاملا گسترده و موثر است با این حال این تحریم‌ها در جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای موثر نیست. تحریم‌ها به آوردن ایران به میز مذاکره کمک کرد.

چند سال پیش ایران 164 سانتریفیوژ داشت و همانطور که تحریم‌ها ادامه یافت و گسترش یافت، ایران به شرایط کنونی رسید که 20 هزار سانتریفیوژ دارد. ایران در شرایط اقتصاد مقاومتی است و فرهنگ مقاومت دارد و ایرانیان بر این باورند اگر جهان تحریم‌های ایران را افزایش دهد، آنها نیز باید برنامه هسته‌ای خود را پیش ببرند اما تنها مساله‌ای که موجب متوقف شدن برنامه هسته‌ای ایران شد، طرح اقدام مشترک، توافق نخست با ایران و اقدام نخست و توافق موقت بود. این توافق موجب شد برنامه هسته‌ای ایران در جایی که بود متوقف شود تا ما از فرصت کافی برای مذاکره برای دستیابی به توافق فراگیر برخوردار باشیم و این کشور همزمان تمام ذخیره اورانیوم غنی‌شده خود در سطح 20درصد را نابود کرد و این بسیار مهم است زیرا فرآیند غنی‌سازی اینگونه‌ است که از 3درصد به 5 درصد و سپس به 20 درصد و پس از آن برای دستیابی به اورانیوم غنی‌شده در سطح 90 درصد اقدام می‌شود که مواد مورد نیاز برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای است. بنابراین تنها چیزی که موجب توقف برنامه هسته‌ای شد، توافق اولیه بود و دوم اینکه درک این مساله بسیار مهم است که دلیل اینکه ما توانستیم تحریم‌ها را به طور فراگیر و جمعی ضد ایران حفظ کنیم تعهد برای حل و فصل دیپلماتیک مساله هسته‌ای ایران بود.

بنابراین کشورهای سراسر جهان حتی متحدان خوبی مانند ژاپن و کره جنوبی تمایل داشتند واردات نفت خود را از ایران محدود کنند زیرا بر این باور بودند ما در تلاش برای حل و فصل صلح‌آمیز مساله هسته‌ای ایران هستیم. اگر آنها احساس کنند ما در مسیر دستیابی به توافق صلح‌آمیز هسته‌ای نیستیم احتمال دارد تعهد خود در این زمینه را رها کنند و ما دیگر قادر به حفظ تحریم‌ها نخواهیم بود. مساله سوم این است که برخی خواستار اقدام نظامی علیه ایران هستند با این حال دستگاه اطلاعاتی آمریکا اعلام کرده است در صورت اقدام نظامی ضد ایران، برنامه هسته‌ای این کشور تنها احتمالا به مدت 2 سال متوقف خواهد شد. آنها فناوری چرخه سوخت هسته‌ای را به طور کامل به دست آورده‌اند و نمی‌توان دانش آنها را بمباران کرد. بنابراین حتی اگر تسلیحات هسته‌ای ایران را بمباران کنیم، آنها می‌توانند دوباره آن را ایجاد کنند.

بنابراین راه‌حل پایدار این است که دستیابی به توافق همراه با شفافیت، نظارت و راستی‌آزمایی برای پی بردن به اتفاقات جاری درباره مساله هسته‌ای ایران باشد. (در پاسخ به سوال): ما همکاری بسیار نزدیکی با کنگره داریم. سناتور کاردین که سناتور محبوب من است و من او را به طور کامل می‌شناسم، همکاری بسیار نزدیک و فشرده‌ای با سناتور کورکر داشت تا به طرحی برسند که به کنگره این توان قانونی را بدهد که توافق احتمالی با ایران را نظارت کند بدون اینکه به جزئیات آن خدشه‌ای وارد شود. ما از این فرآیند بسیار قدردانی و تشکر می‌کنیم و همچنین از کورکر و کاردین قدردانی می‌کنیم که توانستند به این توافق برسند. این توافق شامل چندین اصلاحیه است و همانطور که باراک اوباما، رئیس‌جمهور [آمریکا] گفته است در صورتی که طرح کاردین و کورکر به شکل کنونی باقی بماند آن را وتو نخواهد کرد و اگر تغییر کند مجبور خواهد بود گزینه‌های دیگر را بررسی کند.