پايگاه بصيرت؛ گروه سياسي/ در خجسته سالروز بعثت پيامبر گرامي اسلام حضرت محمد صلياللهعليهوآله، رهبر انقلاب اسلامي صبح روز شنبه در ديدار جمعي از مسئولان و کارگزاران نظام، سفراي کشورهاي اسلامي و قشرهاي مختلف مردم، با تأکيد بر لزوم بهرهگيري از درسهاي بعثت براي مقابلهي هوشيارانه با جاهليت مدرن امروز که بسيار خطرناکتر و مجهزتر از جاهليت قبل از اسلام است، استکبار و در رأس آن آمريکا را عامل اصلي شکلگيري «جاهليت مدرن» دانستند و گفتند: تجربهي ۳۵ سال گذشتهي جمهوري اسلامي ايران، نشان داده است که امت بزرگ اسلامي با حفظ دو اصل «بصيرت» و «عزم و همت» ميتواند در مقابل اين جاهليت بايستد و آن را شکست دهد.
متن محوربندي شده اين بيانات بدين شرح است:
***
بسماللهالرّحمنالرّحيم(۱)
و صلّيالله علي محمّد و آله الطّاهرين
بعثت عيدي براي همگان است و نه فقط براي مسلمانان
تبريک عرض ميکنم اين عيد بزرگ و تاريخي و بينظير را به همهي شما حضّار محترم و ميهمانان عزيز و به همهي ملّت ايران و به عموم مسلمانان جهان و همچنين به همهي انسانهايي که دلشان براي عدالت و انسانيت و آزادي ميتپد. بعثت عيدي براي همگان است و نه فقط براي مسلمانان. جشن بعثت و بزرگداشت روز مبعث در واقع عمدتاً براي اين است که مضمون بعثت را بازخواني کنيم و از آن درس بگيريم؛ هدف اين است. ما به درسهاي بعثت براي هميشه نيازمنديم؛ بعثت فقط يک حادثهي تاريخي براي يک برههي معيني از زمان نبود؛ براي همهي دوران تاريخ است.
بعثت براي مقابلهي با «جاهليت» آمده است
آنچه من امروز بهطور کوتاه از اين مجموعهي عظيمِ درسهاي بعثت ميخواهم انتخاب و عرض بکنم، اين است که بعثت براي مقابلهي با «جاهليت» آمد. جاهليت در ادبيات اسلامي، دوران قبل از طلوع نبوّت پيامبر مکرّم است. نبايد تصو��ر کرد که اين جاهليت، مخصوص جزيرةالعرب و عربهاي مکّه و حجاز و بقيهي نقاط بود؛ نه، آن جاهليتْ عموميت داشت؛ ايرانِ آن روز هم غرق ��ر جاهليت بود، امپراتوري رومِ آن روز هم غرق در جاهليت بود؛ اسلام و بعثت پيامبر براي مقابلهي با همهي اين جاهليت پديد آمد.
عصر جاهليت، عصر غلبه شهوت و فراموشي فضيلت
جاهليت فقط به معناي فقدان علم نيست؛ در تعبيرات اسلامي و در ادبيات اسلامي، جاهليت معناي بسيار وسيعتري دارد؛ بخشي از جاهليت، فقدان علم و نداشتن علم است امّا جاهليت به معناي وسيع عبارت است از غلبه و حاکميت نيروي شهوت و غضب انساني بر محيط زندگي؛ اين ميشود جاهليت. جاهليت يعني جوامع انساني، تحت تأثير تمايلات شهوي و غضبي عمدتاً فرمانروايان خود به شکلي دربيايد که فضائل در آن گم بشود و رذائل حاکم بشود؛ اين ميشود جاهليت.
يک عرصهي وسيعي از گمراهي در زندگي مردم جاهلي وجود داشت: از يک طرف مهارگسيختگي شهوات نفساني، شهوات جنسي و امثال آن - حالا شما همين محيط جزيرةالعرب را نگاه کنيد؛ بقيهي محيطها هم همينجور بود؛ به شکل مهارگسيختهاي غرق در شهوات بودند و هرکسي ميتوانست، شهوتراني ميکرد - و از آن طرف، همين انسانهاي تابع شهوت خود، در مقام قساوت و ويرانگري و خونريزي، باز تا نهايت حدّومرزي که قابل تصوّر است ميرفتند، يعني کودکان خودشان را ميکشتند؛ قَد خَسِرَ الَّذينَ قَتَلوا اَولادَهُم(۲) - کساني که اولاد خود را به قتل ميرساندند - سَفَهًا بِغَيرِ عِلم؛(۳) اين از روي سفاهت است؛ اين سفاهت همان جاهليت است. قساوت تا اينجا ميرسد که کودک مردم که هيچ، زن و بچّهي بيگناه ديگران که هيچ، بر فرزند خود هم ترحّم نميکند! اين ميشود جاهليت. از آن طرف شهوت، از اين طرف غضب؛ آنوقت محيط زندگي، اسير اين دو احساس سرکشِ بيمهار قرار ميگيرد. اسلام آمد اين وضعيت را دگرگون کند. البتّه عيناً همين در دربارهاي ايرانِ ساساني هم بود، در دربارهاي امپراتوري روم هم بود، در بقيهي جاهايي هم که امپراتوريها و دربارها و حکمرانيهاي ظالمانه و طاغوتي بود وجود داشت. اسلام در مقابل همهي اين واقعيت زشت قد برافراشت؛ لِلعلَمينَ نَذيرًا؛(۴) همهي جهان را مخاطب هشدار خود قرار داد؛ اين پيام اسلام است.
جاهليت در دنياي امروز
جاهليت، امروز هم در دنيا وجود دارد؛ ما بايد چشممان را باز کنيم و جاهليت را بشناسيم؛ امروز هم عيناً همين معنا وجود دارد؛ شهوتراني بيحساب، بيمهار، بيمنطق. امروز منطق شهوتراني در دنياي غرب «تمايل» است؛ ميگوييم چرا همجنسبازي را، همجنسگرايي را ترويج ميکنيد؟ ميگويند خب، اين يک تمايل بشري است؛ اين منطقشان است! همينها که در عرصهي شهوتراني و عدم رعايت هيچ خطّ قرمزي در باب شهوات جنسي و شهوات گوناگون بشري ايستادگي و توقّف نميکنند و پيش ميروند، نوبت به قساوت که ميرسد، همان وضعيت را انسان اينجا هم مشاهده ميکند: انسانها را ميکُشند، بيگناهها را ميکُشند، بدون هيچ جرمي ملّتها را مورد سرکوب قرار ميدهند؛ اين جاهليتي است که امروز وجود دارد؛ جاهليت مدرن.
فرق جاهليت مدرن ثاني با جاهليت اولي
فرق اين جاهليت با جاهليت صدر اوّل - جاهليت اولي به تعبير قرآن - اين است که امروز جاهليت، مسلّح و مجهّز است به سلاح علم، به سلاح دانش؛ يعني علم که مايهي رستگاري انسان بايد باشد، وسيلهاي شده است براي تيرهروزي انسان، براي بدبختي جوامع بشري. آن کساني که امروز به دنيا دارند زور ميگويند، با تکيهي به فراوردههاي دانش خود است که دارند زور ميگويند؛ اين سلاحي که دارند ساختهشده و فراوردهي دانش است، ابزارهاي اطّلاعاتي که دارند، ابزارهاي امنيتي که دارند، ابزارهاي عظيم تبليغاتي که دارند، اينها فراوردههاي علم است؛ همهي آنها در خدمت همان شهوت و غضب است. اين وضع امروز دنيا است. جامعهي اسلامي با يک چنين واقعيتي مواجه است و اين را دنياي اسلام بايد احساس کند، بايد درک کند. امروز جاهليت بازتوليد شده است؛ با توان بسيار بالا، با خطر صدها بلکه هزارها برابرِ جاهليت روزهاي اوّل و دوران اوّل اسلام.
توانمند شدن اسلام در عصر جديد
البتّه اسلام هم بحمدالله امروز مجهّز شده است. نيروي عظيم اسلامي با استفادهي از ابزارهاي گوناگون، امروز در دنيا گسترده است. و اميد موفّقيت، اميد غلبهي بر ترفند دشمنان اميد کمي نيست؛ اميد بالايي است؛ چيزي که لازم است در درجهي اوّل «بصيرت» است و در درجهي دوّم «عزم و همّت»؛ اين چيزي است که ما ملّتهاي مسلمان به آن احتياج داريم.
گرفتاريهاي امروز دنياي اسلام
خب، امروز دنياي اسلام حقّاً و انصافاً گرفتار است. شما نگاه کنيد وضعيت کشورهاي اسلامي منطقهي خود ما را، از پاکستان و افغانستان بگيريد تا سوريه و لبنان و فلسطين، و از يمن بگيريد تا ليبي؛ اين کشورهاي اسلامي منطقهي غرب آسيا و شمال آفريقا، امروز گرفتاريهاي زيادي دارند: گرفتاري ناامني دارند، گرفتاري برادرکُشي دارند، گرفتاري تسلّط گروههاي از خدا بيخبر دارند و پشت سر همهي اينها هم گرفتار نقشههاي استکباري قدرتهاي بزرگ و در رأس آنها آمريکا هستند که به اسم حفظ منافع خودشان وارد ميدانها ميشوند و هر کاري که دلشان ميخواهد - همان شهوت و غضب - انجام ميدهند؛ يعني انسانهاي بيگناه را ميکُشند، از گروههاي نابِکار حمايت ميکنند.
تبليغاتشان هم تبليغات انصافاً وسيعي است و همهي اينها را در پوششهايي ميگنجانند. اين سياستمدار معروف نسل قبل انگليس، چرچيل - که ما ايرانيها با اسم چرچيل خيلي آشنا هستيم - يک حرفي دارد که در اين حرف، طنز عجيبي نهفته است؛ او ميگويد که «راستي» آنقدر عزيز است که بايد انسان حتماً آن را در پوششي از دروغ بپيچاند و محفوظ بدارد! ببينيد، اين منطق است! دروغ، تبليغ خلاف واقع، سخن درستْ نقطهي مقابل حقيقت؛ اين آن چيزي است در سياستهاي غربيها انسان مشاهده ميکند.
مدعيان مبارزه با تروريست، حاميان اصلي تروريسم!
امروز آمريکاييها ادّعا ميکنند ميخواهند با تروريسم مبارزه کنند، درحاليکه خطرناکترين گروههاي جرّار تروريستي را خود اينها بهوجود آوردند؛ داعش را چه کسي بهوجود آورد؟ خودشان اعتراف ميکنند که در ايجاد داعش نقش و سهم اصلي را داشتهاند. گروههاي خُرد و ريزودرشت ديگر - از قبيل داعش - را چه کسي به جان عراق و سوريه و بقيهي نقاط انداخت؟ اين گلولهها و اين ابزارها و اين دلارهايي که در جيب اين انسانهاي جنايتکار و آدمکش ميرود، از کجا ميآيد؟ اين پولها از کجا ميآيد؟ اين کساني که به دستور سياستهاي آمريکا گروههاي تروريستي جرّار خطرناکِ منطقه را پشتيباني ميکنند، چه کساني هستند؟ آيا ترديدي وجود دارد در اينکه دست استکبار در ايجاد تروريسم و در ترويج تروريستها و در کمک به آنها و پشتيباني آنها در منطقهي ما بيشترين نقش را داشته است؟ در همهي نقاط اين منطقه که انسان نگاه ميکند، اين سَرانگشت خبيث دشمنان را در توليد حادثهي تروريسم مشاهده ميکند.
دولت جعلي صهيونيست را که فلسطين را آنجور در غزّه و در منطقهي ساحل غربي مورد فشار قرار داده است، چه کسي پشتيباني ميکند؟ چه کسي حمايت ميکند؟ چه کسي جادّه را براي آنها صاف ميکند؟ چه کسي پشت سر آنها ميايستد؟ قدرتهاي غربي هستند که در رأس آنها هم آمريکا است؛ آنوقت در شعارهايشان، اظهارشان اين است که ما با تروريسم مخالفيم، ما با داعش مخالفيم؛ و دروغ ميگويند، خلاف واقع ميگويند. اين جاهليت است؛ اين همان جاهليتي است که امروز در دنيا وجود دارد.
توانايي اسلام براي ايستادگي در برابر جاهليت ثاني
ما بايد بيدار باشيم. برادران عزيز، ملّت عزيز ايران، امّت بزرگ اسلامي، زمامداران کشورها! بدانيد که ما ميتوانيم در مقابل اين جاهليت بِايستيم.
ايجاد جنگهاي نيابتي، سياست خباثت آلود استکبار
امروز سياستهاي خباثتآلود استکبار در منطقهي ما ايجاد جنگهاي نيابتي است؛ براي منافع خودشان، کشورهاي منطقه را يا گروههايي در داخل کشورها را تحريک کنند و وادار کنند که به جان هم بيفتند و آنها منافع خودشان را دنبال کنند؛ جيب کمپانيهاي اسلحهسازي را پر کنند، سياستهاي اقتصادي اقتصاد نزديک به ورشکستگي خودشان را ترميم کنند؛ هدف آنها اين است؛ ما بايد بيدار باشيم.
منافع مشترک کشورهاي خايج فارس
راجع به منطقهي خليج فارس حرف ميزنند. امنيت منطقهي خليج فارس منفعت مشترک کشورهاي خليج فارس است؛ ما کشورهاي حولوحوش خليج فارس منفعت مشترکي داريم، ما همسايهايم، امنيت اينجا به نفع همهي ما است؛ اگر خليج فارس امن باشد، همهي ما از اين امنيت استفاده ميکنيم و اگر ناامن باشد، براي همه ناامن است؛ خليج فارسِ ناامن، براي همه ناامن خواهد بود؛ [امّا] آن کساني که بايد اين امنيت را حفظ کنند، کساني هستند که خليج فارس مال آنها است، متعلّق به آنها است، خانهي آنها است؛ آمريکا چهکاره است که بيايد اينجا دربارهي مسائل خليج فارس اظهار نظر بکند، يارگيري بکند. آنها دنبال امنيت نيستند، دنبال منافع خودشان هستند و [اگر] لازم بدانند يک نقطه را ناامن کنند ميکنند و از ناامنکننده حمايت ميکنند.
آمريکا عامل ناامني در منطقه
خب، يمن ناامن شد، يمن ميدان کشتار کودکان و زنان شد، اين ناامني نيست؟ چه کسي اين ناامني را دارد پشتيباني ميکند؟ آمريکا. متأسّفانه عامل، کشورهاي مسمّاي به مسلمانياند، کشورهاي منطقهاند امّا اينها فريب خوردهاند؛ پشتيبان او است، طرّاح او است؛ آن کسي که تروريسم را ترويج ميکند آنها هستند.
جمهوري اسلامي پيشگام مبارزه با تروريسم
آنوقت ميگويند ايران تروريسم را [حمايت ميکند]. ما با تروريسم مبارزه کرديم، ما به تروريسم سيلي زديم. تروريسم در داخل کشور ما با پول دشمنان ما و با نقشهي آمريکا سر بلند کرد، [امّا] ملّت ايران با مشت به فرق تروريست در داخل کشور کوبيد و بعد از اين هم همين خواهد بود.
ما در داخل کشور خودمان، در عراق، در سوريه، در لبنان با کساني که عليه تروريسم ميجنگيدند همکاري کرديم، کمکشان کرديم، باز هم ميکنيم؛ ما مقابل تروريسم هستيم. خطرناکترين و خبيثترين تروريستهاي اين منطقه صهيونيستها هستند؛ ما با صهيونيستها مواجهايم و مقابليم. به ما ميگويد ايران از تروريسم حمايت ميکند! شما از تروريسم حمايت ميکنيد؛ آمريکا حامي دولت تروريستي صهيونيست است؛ آمريکا داعش را بهوجود آورد؛ آمريکا داعش را حمايت کرد؛ شما از تروريستهايي که در سوريه آدم ميکُشند، آدم زنده را آتش ميزنند، سينهي مرده را ميشکافند، قلبش را بيرون ميکِشند و به دندان ميکِشند، حمايت کرديد؛ شما اينها را پشتيباني کرديد، شما به اينها دلگرمي داديد؛ هواپيماهاي بيسرنشين شما در پاکستان و در افغانستان خانههاي مردم را ويران کردند، مجالس عروسي مردم را عزا کردند - که در عراق هم همين اتّفاق افتاد - اين کارها را شما داريد ميکنيد؛ تروريسم مال شما است؛ تروريست شما هستيد. ميگويد ايران تروريست [را حمايت ميکند]؛ [کار] تروريستي کار شما است؛ ما با تروريسم مخالفيم و با هر تروريستي مبارزه خواهيم کرد. ما از هر مظلومي حمايت خواهيم کرد؛ امروز ملّت يمن مظلومند. ديگر از اين ظلم بالاتر نيست که در ماه حرام - ماه رجب ماه حرام است - [مسلمانها را ميکُشيد.] مشرکين مکّه هم وقتي ماه رجب ميشد، جنگ را قطع ميکردند.
جنايت آل سعود بدتر از جنايات دوران جاهليت
امروز زشتتر و بدتر از مکّهي آن روز، کساني هستند که در ماه رجب - ماه حرام - خانوادههاي يمني را به عزا مينشانند؛ در يک شبانهروز صدبار، دويستبار با هواپيما حمله ميکنند به يک نقطهاي، به بهانههاي واهي، با استدلالهاي غلط، با ادّعاهاي دروغ؛ اين ملّت ملّت مظلومي است؛ ملّت يمن ملّت مظلومي است، ملّت بحرين ملّت مظلومي است، ملّت فلسطين دچار مظلوميت مزمن است و سالهاي متمادي است اين ملّت زير فشار است.
دفاع جمهوري اسلامي از مسلمانان مظلومان منطقه
ما هر مقداري که بتوانيم از مظلوم حمايت ميکنيم و هر مقداري که تواناييهاي ما و وسع ما باشد وظيفهي ما است؛ اسلام به ما گفته است که «کُن للِظّالِمِ خَصماً وَ لِلمَظلومِ عَونا»(۵) - اين سفارش اميرالمؤمنين است - ما نميگوييم «اُنصُر اَخاکَ ظالِماً اَو مَظلوما» - اين شعار جاهلي است؛ ميگفتند اگر برادرت ظالم هم هست يا مظلوم است، بايد از او دفاع کني و حمايت کني - قرآن اين را نميگويد؛ معرفت اسلامي اين را منع ميکند. نخير؛ ظالم هر کسي بود بايد با او مقابله کرد و جلوي ظلم او را گرفت؛ مظلوم هرکسي هست بايد از او حمايت کرد.
سياست دشمنان براي ايجاد دشمن موهوم در منطقه
کشورهاي منطقه مراقب باشند؛ سياست دشمنان اين منطقه و دشمنان اين مجموعهي اسلامي، ترساندن اين کشورها از همديگر است، دشمنِ موهوم درست کنند و دشمن اصلي را که استکبار است، کمپانيهاي متجاوز و متعدّي و وابستگان آنها هستند، صهيونيست است در حاشيه نگه دارند. دشمن موهوم درست کنند؛ ايران در مقابل عرب، فلان قوميت در مقابل فلان قوميت ديگر، شيعه در مقابل سنّي؛ اينها سياستهاي دشمنان است؛ بايد با اين مقابله کرد. مقابلهي با يک چنين سياستهايي مقابلهي با جاهليت است. جاهليت مدرنِ امروز، جاهليتي خشن، بيرحم، قسيالقلب و مجهّز به انواع و اقسام ابزارها است؛ هوشيارانه بايد با اين مقابله کرد و ملّت ايران اين مقابله را کرده است، باز هم خواهد کرد.
ملتهاي منطقه بيدارند
خوشبختانه ملّتهاي منطقه بيدار شدهاند؛ بله، بيداري اسلامي را موقّتاً سرکوب کردند لکن بيداري، سرکوبشدني نيست؛ بصيرت، سرکوبشدني نيست. ملّت ايران بيدار است، بسياري از ملّتهاي منطقه آگاه و بيدارند و امّت اسلامي هم بحمدالله در حال بيداري است؛ البتّه دشمنان تسلّط [پيدا] ميکنند - لِلباطِلِ جَولَة -(۶) باطل جَوَلاني ميدهد. وظيفهاي که ما امروز در قبال يادبود بعثت پيغمبر داريم اينها است؛ بايد توجّه داشته باشيم رسالت امّت اسلامي را فراموش نکنيم و نيروي امّت اسلامي را ناديده نگيريم. خوشبختانه نيروي امّت اسلامي نيروي بسيار زيادي است؛ دليل واضحش هم اين است که سالهاي متمادي است دارند سعي ميکنند با همهي قوا نيروي بيداري و مقاومت در منطقه را سرکوب کنند و نتوانستهاند؛ با جمهوري اسلامي که محور اين بيداري بود، ۳۵ سال است مبارزه ميکنند؛ بحمدالله شکست خوردهاند و بعد از اين هم شکست خواهند خورد.
پروردگارا! درود و رحمت خودت را بر همهي شهداي اين راه و بر همهي مجاهدان اين راه نثار بفرما. پروردگارا! امام بزرگوار ما که اين درسها را او به ما آموخت و اين راه را او در مقابل ما باز کرد، با اوليائش محشور کن. و شهداي عزيز ما را با پيغمبر محشور بفرما.
والسّلام عليکم و رحمة الله و برکاته
۱) قبل از شروع بيانات معظّمٌله، حجّتالاسلاموالمسلمين حسن روحاني (رئيسجمهور) سخناني ايراد کردند.
۲) سورهي انعام، بخشي از آيهي ۱۴۰
۳) همان
۴) سورهي فرقان، بخشي از آيهي ۱
۵) غررالحکم و دررالکلم، ص ۵۲۹؛ با اندکي تفاوت
۶) غررالحکم و دررالکلم، ص