متن کامل جلسه استماع در کنگره آمریکا درباره مسائل یمن و نقش ایران

ایلینا رزلهتینن: پانزدهم سپتامبر سال گذشته باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا به مردم آمریکا اعلام کرد آمریکا قصد دارد گروه تروریستی داعش را تضعیف و نابود کند. وقتی اوباما تلاش می‌کرد سیاست‌های خود را درباره مبارزه با داعش تشریح کند، راهبرد آمریکا درباره یمن را نیز مشخص کرد و گفت این تجربه، الگویی موفق است که می‌توان در مبارزه با داعش از آن تقلید کرد اما حدود یک هفته پس از این سخنرانی، حوثی‌های مورد حمایت ایران، کنترل پایتخت یمن و کنترل دولت را در دست گرفتند. با وجود این، دولت آمریکا همچنان به ستایش اقدامات ضدتروریستی‌اش در یمن ادامه داد و آن را الگویی برای موفقیت خواند. این در حالی بود که از زمان مجبور شدن منصور هادی، رئیس‌جمهور یمن به فرار، آمریکا در میدان یمن، هیچ شریکی نداشت.

«جاش ارنست» سخنگوی دولت آمریکا در اقدامی تعجب‌آورتر که فقط می‌توان آن را مصداق اقدامی از روی غفلت توصیف کرد، در پاسخ به این سوال که با توجه به سقوط دولت یمن و خروج همه نیروهای نظامی آمریکا از یمن از جمله نیروهای ویژه آمریکا از این کشور، آیا باز هم می‌توان یمن را الگویی موفق توصیف کرد گفت بله! می‌توان این توصیف را مطرح کرد. این در حالی است که همه شواهد برخلاف این سخن بود. سوال مطرح این است که حالا در چه وضعی قرار داریم. سوال مهمی که باید پرسیده شود همین سوال است. منصور هادی مجبور به فرار شد. عربستان سعودی هدایت ائتلافی از بیش از 10 کشور عربی را هدایت کرد و عملیات توفان قاطعیت را شروع کرد. این عملیات تاکنون فقط بر حملات هوایی متمرکز بوده است اما می‌تواند در آینده نزدیک، دربرگیرنده استفاده از نیروی زمینی هم باشد.

ایران احساس می‌کند در یمن جسارت بیشتری پیدا کرده است زیرا از طریق مذاکرات، بر دولت آمریکا نفوذ یافته است اما باید خاطرنشان کنم کشورهای حوزه خلیج‌فارس و کشورهای عضو شورای همکاری‌های خلیج فارس مواضع قاطعی علیه ایران اتخاذ کرده‌اند و در بازی یمن وارد شده‌اند. با وجود اقدامات این کشور، حوثی‌ها عملا در مقایسه با دوره پیش از اقدام عربستان سعودی، سرزمین‌های بیشتری را در یمن در اختیار خود دارند. سفارتخانه ما تعطیل شده است. نیروهای ما از یمن خارج شده‌اند. دیگر دولت منصور هادی نیز وجود ندارد که بتوان از آن سخن گفت. القاعده در شبه‌جزیره عربی از این درگیری‌ها سوءاستفاده کرده است و از وخیم‌تر شدن اوضاع در یمن بهره‌برداری می‌کند.

من نگران هستم که القاعده در شبه‌جزیره عربی در شرق یمن قدرت پیدا کند و عملا هیچ اقدامی علیه آن صورت نگیرد و بتواند در این شرایط به جذب نیرو و آموزش به نیروهایش بپردازد. نباید فراموش کرد القاعده شبه‌جزیره عربی بود که مسؤول حملات پاریس در چند ماه پیش بود. همین گروه بود که چند ماه پیش به یک زندان حمله کرد و صدها زندانی این زندان از جمله عوامل برجسته القاعده شبه‌جزیره عربی را آزاد کرد. رهبران القاعده شبه‌جزیره عربی از پیروان «اسامه بن لادن» هستند و همانند بن‌لادن به دنبال آن هستند که به اهداف غربی از جمله اهداف موجود در خاک ایالات متحده حمله کنند. گفته می‌شود ایران یک ناوشکن دریایی به نزدیکی یمن عازم کرده است. ایران بازی خطرناکی را در یکی از مهم‌ترین آبراه‌های جهان در خلیج عدن به راه انداخته است. این منطقه، دروازه ارتباطی بین اروپا و خاورمیانه است.

نباید به ایران اجازه داده شود تنش‌ها را در این منطقه تشدید کند یا اینکه بتواند در خطوط کشتیرانی اختلال به‌وجود بیاورد. باوجود این، شاهد آن هستیم که دولت آمریکا همان اشتباهی را که درباره سوریه مرتکب شد درباره یمن مرتکب می‌شود. در بخش اعظم یمن در حال حاضر همانند سوریه هرج و مرج کامل وجود دارد که تا حدود زیادی علت این مساله، خصومت ایران و دخالت‌های ایران است. ما باید از تجربه سوریه درس بگیریم و به صورت مستقیم به بحران یمن بپردازیم. ما باید راهبردی جامع در این باره داشته باشیم قبل از اینکه بیش از پیش از کنترل خارج شود. بدون پرداختن به مسائل اساسی مشکل یمن، نمی‌توان براساس طرح شورای همکاری‌های خلیج فارس برای شروع مجدد گفت‌وگوهای ملی در یمن که اوایل سال 2014 بی‌ثمر پایان یافت، به هیچ راه‌حل سیاسی برای یمن دست یافت. حوثی‌ها به اکراه در گفت‌وگوهای ملی یمن شرکت داشتند اما کاملا روشن بود آنها علاقه‌ای ندارند از قدرت دولت مرکزی چشم بپوشند.

به همین علت بود که آنها از گفت‌وگوهای ملی خارج شدند. این گفت‌وگوهای ملی به نتیجه‌ای نرسید و حوثی‌ها کنترل صنعا، پایتخت یمن را در دست گرفتند و حالا کنترل بخش‌های دیگری را نیز در یمن در دست دارند. سوال مطرح این است: چرا در چنین شرایطی دولت آمریکا فکر می‌کند شرایط تغییر کرده است و در نتیجه، می‌توان به آشتی رسید. تا زمانی که حوثی‌ها حاضر نباشند از قدرت دست بکشند و تا زمانی که ایران از این افراد حمایت می‌کند، این تصور که می‌توان به راه‌حل سیاسی در یمن رسید، ساده‌لوحانه و خطرناک است همانطور که ساده‌لوحانه و خطرناک است اگر تصور کنیم تا زمانی که بشار اسد در مسند قدرت باقی بماند می‌توان به راه‌حلی سیاسی دست یافت. آنچه مضحک‌تر است اینکه امروز ایران ظاهرا طرح صلحی برای یمن پیشنهاد کرده است!

این همان ایرانی است که از چنگال تروریستی خود در سراسر منطقه استفاده می‌کند تا منافع ایالات متحده را با دادن سلاح و نیرو به منظور بی‌ثبات کردن هرچه بیشتر کشورهای همسایه‌اش، تضعیف کند. با همه این اوصاف، امیدواریم امروز از دولت آمریکا بشنویم که طرحی جامع برای یمن دارد و اینکه چگونه می‌توان به راه‌حلی سیاسی در یمن رسید و نه اینکه فقط از روند آشتی در این کشور حمایت کرد. باید به شکاف اطلاعاتی موجود در توانمندی‌های ضدتروریستی در یمن و در عین حال، به وخیم‌تر شدن اوضاع انسانی در یمن نیز پرداخت. اگر ما در یمن به همان صورتی عمل کنیم که در سوریه عمل کردیم، احتمالا شاهد بحرانی مشابه در یمن خواهیم بود به صورتی که جنگی بی‌پایان شروع شود، گروه‌های تروریستی خطرناک، قدرت بگیرند و بحران حاد انسانی در این کشور بروز کند و قدرت ایران در منطقه افزایش یابد.

جرالد ‌ای. کانولی (Gerald E. Connolly) عضو دموکرات کنگره آمریکا از ایالت ویرجینیا: سخنانی که در این جلسه مطرح شد ناظر به این مضمون است که همه مشکلات به‌وجود آمده در یمن یا سوریه به علت سیاست‌های اجراشده یا کارهای انجام‌نشده رئیس‌جمهور اوباما و دولت اوست. این سخن با واقعیت هیچ تناسبی ندارد. بی‌ثباتی ذاتی در یمن، فقط به دوره دولت کنونی آمریکا محدود نمی‌شود. یمن به صورت ذاتی بی‌ثبات است. نیروهای مختلف شبه‌نظامی و جهادی در یمن حضور دارند. کنترل شهرها و شهرک‌های این کشور به صورت مرتب بین گروه‌های مختلف جابه‌جا شده است. تلاش‌هایی در جریان است تا این کشور بار دیگر به وضعی برسد که در گذشته بوده است.

بی‌ثباتی در منطقه خاورمیانه، تقصیر هیچیک از دولت‌های آمریکا نیست. سوال مطرح این است که وقتی هیچ گزینه خوبی وجود نداشته باشد، چه کاری می‌توان انجام داد؟ چگونه می‌توان به صورت غیرمستقیم برای بروز نتیجه‌ای مثبت در مسائل مطرح، نقش‌آفرینی کرد.  با این اوصاف، به نظرم درست نیست همه تقصیرها درباره مسائل یمن به گردن دولت آمریکا بیفتد به گونه‌ای که این دولت، قدرقدرت کل منطقه در نظر گرفته شود؛ چنین سخنانی فایده‌ای ندارد.

استیو شابوت (Steve Chabot) عضو جمهوریخواه کنگره آمریکا: درست است که مشکلات یمن از سال‌ها قبل وجود داشته است اما باید توجه داشت این مشکلات در دوران مسؤولیت دولت کنونی آمریکا بدتر شده است. دولت کنونی آمریکا مدعی است عملکردش در یمن موفقیت‌آمیز بوده اما می‌بینیم وضع یمن به هر چیزی شبیه است غیر از موفق بودن! مشکل نگران‌کننده نقش ایران در این زمینه است. ایران در حال حاضر 5 ـ4 پایتخت کشورهای منطقه را در کنترل خودش دارد. این وضع بسیار خطرناک است.

برایان هیگینز (Brian Higgins) عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا: یمن یکی از مناطق مشکل‌دار در خاورمیانه است. آمریکا منافع زیادی در منطقه و نقش‌آفرینی زیادی برای استقرار ثبات در این منطقه دارد. شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای برای تحریم فروش سلاح به شبه‌نظامیان حوثی تصویب کرده است. این قطعنامه از نظر حقوقی الزام‌آور است و فروش سلاح به حوثی‌ها و 3 رهبر حوثی‌ها و پسر رئیس‌جمهور سابق یمن را تحریم می‌کند. باید دید این قطعنامه چه تاثیری بر تحولات جاری در یمن خواهد داشت.

جُو ویلسون (Joe Wilson) عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا: من بشدت نگران اوضاع یمن هستم و اینکه این تحولات چه پیامدهایی برای امنیت آمریکا و متحدانش خواهد داشت. من نگران تخلیه نیروهای‌مان از یمن هستم. من نگران قدرت گرفتن داعش در منطقه هستم. وضع عراق نگران‌کننده است. رژیم ایران ایدئولوژی‌ای دارد که شعارش مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل است. ایران در ادامه حرکتش در مسیر توانمندی هسته‌ای به ساخت موشک نیز مبادرت می‌کند. ایران موشک‌های بالستیک قاره‌پیما می‌سازد که می‌تواند تهدیدی برای آمریکا و خانواده‌های آمریکایی باشد. من بشدت نگران هرج و مرج و جنگ داخلی در سوریه هستم. باراک اوباما خط قرمزی برای سوریه مشخص کرد اما این خط قرمز هیچ اعتبار و ارزش جدی نداشت. با این اوصاف، نمی‌توان تجربه یمن را موفقیت‌آمیز توصیف کرد.

دیوید سیسیلینی (David Cicilline) عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا از ایالت رود آیلند: سیر سریع وخامت اوضاع در یمن، سبب تعجب بسیاری در آمریکا شد. سال‌ها یمن الگویی برای همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم بود. ایالات متحده از سال 2011، بیش از 900 میلیون دلار برای یمن هزینه کرده است تا از مقابله با تروریسم حمایت کند و از این مبلغ برای کمک‌های بشردوستانه و مصالحه سیاسی در این کشور استفاده شود. اما وضع یمن کاملا متفاوت از گذشته است. بار دیگر شاهد آن هستیم که مناقشه‌ای در منطقه با حمایت ایران در جریان است. چگونه می‌توان با اقدامات حوثی‌ها مقابله کرد؟ چگونه می‌توان با متحدان منطقه‌ای در این زمینه همکاری کرد؟ وضع انسانی در یمن بسیار نگران‌کننده و وضع این کشور بسیار شکننده است.

گریس مینگ (Grace Meng) عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا: اقدامات حوثی‌ها غیرقانونی و غیردموکراتیک است. ایران از حوثی‌ها حمایت می‌کند تا حوزه نفوذ خود را در منطقه گسترش دهد. اقدامات حوثی‌ها در یمن بسیار نگران‌کننده است و باید در این باره کاری انجام داد.

لوئیس فرانکیل (Lois Frankel) عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا: حوثی‌ها از حمایت گسترده ایران برخوردار هستند. حوثی‌ها از مدت‌ها قبل در یمن فعال بوده‌اند. باید به نقش ایران در مسائل یمن توجه داشت. سوال مطرح این است که ایران تا چه اندازه مسائل یمن را در کنترل خود دارد؟ آیا اقدامات ایران فراتر از تامین مالی و تسلیحاتی حوثی‌هاست؟ آیا اقدامات ایران در یمن همانند اقدامات این کشور در عراق است؟

تئودور دویچ (Theodore E. Deutch) از اعضای دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا: القاعده در شبه‌جزیره عربی که در یمن فعالیت دارد تهدیدی جدی برای آمریکا به شمار می‌رود. این گروه حملات جدی علیه آمریکا انجام داده است. در یک سال گذشته حوثی‌های شیعه که مورد حمایت ایران هستند، کنترل خود را در یمن افزایش دادند و دولت را در یمن در دست گرفتند. حوثی‌ها منابع مالی و تسلیحاتی خوب و تجربه بسیاری در امور جنگی دارند. حوثی‌ها از حمایت ایران برخوردار هستند اما همانند حزب‌الله، عامل ایران نیستند. مشخص نیست ایران تا چه اندازه از حوثی‌ها حمایت می‌کند اما کاملا معلوم است که ایران به حوثی‌ها سلاح می‌دهد.

هواپیماهایی که از ایران به یمن می‌آید حامل سلاح است. ایران به دنبال گسترش دادن حوزه نفوذ خود در منطقه است. سوال مطرح این است که آیا جنگ یمن، نشانه‌ای دال بر نزاع قدرت جدی در منطقه است؟ عربستان سعودی عملیات نظامی را با چند کشور دیگر در یمن شروع کرده است. آمریکا از این عملیات حمایت می‌کند. نکته مهم این است که ایالات متحده با متحدانش در حوزه خلیج فارس علیه اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه همکاری کند. ایالات متحده باید اقدامات خود را درباره یمن افزایش دهد. ایران حامی تروریسم است. هفته گذشته شاهد آن بودیم که رهبر ایران در شبکه‌های اجتماعی به عربستان سعودی حمله کرد و وزیر دفاع ایران نیز از این سخن گفته که اقدامات عربستان در یمن وحشیانه است.

جرالد ام فیریستین (Gerald M. Feierstein) معاون دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک و سفیر پیشین آمریکا در یمن: هدف عملیات توفان قاطعیت در یمن به رهبری عربستان سعودی، بازگرداندن دولت مشروع و قانونی یمن و احیای مجدد مذاکرات برای رسیدن به راه‌حل سیاسی و مسالمت‌آمیز درباره مناقشه داخلی یمن است. ما با مقامات عربستان و مقامات امارات عربی متحده و عمان در این باره رایزنی کرده‌ایم. کشورهای منطقه مصمم هستند عملیات توفان قاطعیت با سرعت به نتیجه موفق برسد و مناقشه داخلی در یمن پایان یابد. آنها می‌خواهند قالبی برای بازگشت به مذاکرات به‌وجود آید تا همه کشورهای درگیر در این مناقشه وارد مذاکرات شوند و طرح شورای همکاری خلیج فارس برای گفت‌وگوها و آشتی ملی به نتیجه برسد.

نباید یمن میدانی برای مداخله خارجی باشد. نباید همسایگان یمن بتوانند در این کشور مداخله کنند. وضع یمن بسیار نگران‌کننده است. یمن فقیرترین کشور دنیای عرب است. این کشور از سال‌ها قبل با مشکلات عظیم اقتصادی مواجه بوده است. بی‌کفایتی دولت‌های قبلی به سقوط دولت‌ها در یمن منجر شده است. طرح شورای همکاری خلیج فارس می‌تواند به تشکیل دولتی فراگیر در یمن منجر شود که نماینده همه گروه‌ها و مردم این کشور باشد. مردم یمن خواهان کشوری شکوفا هستند. فرآیند گفت‌وگوهای ملی یمن می‌توانست به این هدف منجر شود اما اقدامات جنبش حوثی‌ها این روند را مختل کرد. علی عبدالله صالح و متحدانش به حوثی‌ها کمک می‌کنند. آنها به دنبال آن هستند که از طریق زور به قدرت برسند، یعنی کاری که از طریق مذاکره نتوانستند انجام بدهند.

ما بشدت نگران حمایت شدید ایران از بلندپروازی‌های حوثی‌ها هستیم. باید بدانیم حوثی‌ها به صورت مستقیم در کنترل ایران نیستند اما در هفته‌های اخیر شاهد گسترش چشمگیر تعامل ایران با حوثی‌ها بوده‌ایم. ایران از حوثی‌ها به صورت فرصتی برای گسترش نفوذ خود در یمن و تهدید کردن منافع عربستان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس استفاده می‌کند. ایران حمایت مالی، تسلیحاتی، آموزشی و اطلاعاتی از حوثی‌ها دارد. شاهد گسترش فزاینده درگیر شدن ایران در امور داخلی یمن هستیم. ما بشدت نگران نقش بی‌ثبات‌کننده علی عبدالله صالح، رئیس‌جمهور سابق یمن نیز هستیم که در سال 2011 از قدرت کنار گذاشته شد.

وی یکی از عوامل اصلی هرج و مرج در یمن است. ما با متحدان خود در حوزه خلیج فارس همکاری می‌کنیم تا او را منزوی کنیم و مساله یمن به صورت مسالمت‌آمیز و از طریق سیاسی حل و فصل شود. یکی از نگرانی‌های اصلی درباره یمن، القاعده شبه‌جزیره عربستان است. فضای وخیم امنیتی در یمن سبب شده است فرصت‌های جدیدی برای این گروه به‌وجود آید تا مناطقی را  که در گذشته از دست داده بود بار دیگر در کنترل خود بگیرد. فقط از طریق مذاکره می‌توان مساله یمن را حل کرد و تهدید القاعده شبه‌جزیره عربستان را از بین برد.

ایلینا رُزلهتینن (Ileana Ros-Lehtinen): درباره مسائل یمن باید به مسائل فرقه‌ای توجه داشت. بی‌تردید آمریکا در نگاه راهبردی خود به مسائل یمن باید این نکته را نیز مدنظر داشته باشد. نقشی که آمریکا تاکنون درباره مساله یمن ایفا کرده، حمایت لجستیکی از عملیات عربستان و متحدانش درباره یمن بوده است. در واقع، آمریکا با این کار، اقدامات لازم در این حوزه را برون‌سپاری کرده و اجرای سیاست‌های خود را در دعوای جاری بین شورای همکاری خلیج فارس و ایران دنبال می‌کند. سوال مطرح این است که آیا آمریکا درباره وضع یمن با ایران یا حوثی‌ها گفت‌وگو می‌کند؟ اگر حوثی‌ها حاضر نشوند راه‌حل سیاسی برای یمن را بپذیرند، چه وضعی پیش خواهد آمد؟

جرالد ام فیریستین: به نظر من، ایران از مواضع و دیدگاه‌های ما درباره مسائل یمن مطلع است. ما دیدگاه‌های خود را به صراحت و روشنی کامل در این باره بیان کرده‌ایم. درباره حوثی‌ها نیز باید بگویم ما علاقه‌مند هستیم با آنها گفت‌وگو کنیم اما حوثی‌ها تاکنون حاضر نشده‌اند به صورت مستقیم با ما تعامل داشته باشند. البته ما از طریق واسطه‌های مختلف با آنها ارتباط داشته‌ایم. حوثی‌ها نیز کاملا از مواضع ما مطلع هستند و دیدگاه‌های ما را می‌دانند. تعامل غیرمستقیم ما با حوثی‌ها به سال‌ها قبل برمی‌گردد.

ایلینا رُزلهتینن: گزارش‌هایی منتشر شده است مبنی بر اینکه نیروهای نظامی عربستان در امتداد مرز این کشور با یمن تجمع کرده‌اند. آیا پیش‌بینی می‌شود عربستان در یمن عملیات زمینی انجام بدهد؟ مصر در این زمینه چه نقشی ایفا خواهد کرد؟ اگر چنین وضعی پیش بیاید، آمریکا چه کاری انجام خواهد داد؟

دویچ، عضو کنگره آمریکا: آیا راه‌حل نظامی برای مساله یمن وجود دارد؟ آیا احتمال دارد نیروهای زمینی سعودی و ائتلاف همراه آن وارد یمن شوند؟

جرالد ام فیریستین: در شرایط فعلی، چنین گزینه‌ای مطرح نیست. البته آنها سناریوهای مختلف را بررسی می‌کنند. اما به صراحت به ما گفته‌اند نمی‌خواهند چنین وضعی پیش بیاید. تاریخ یمن نیز نشان می‌دهد حضور نیروهای نظامی خارجی در این کشور به نفع خارجی‌ها نبوده است. عربستان کاملا از این مساله آگاه است. سعودی‌ها معتقد نیستند راه‌حل نظامی برای این مناقشه وجود دارد. آنها همانند ما معتقدند تنها راه‌حل مساله یمن، بازگرداندن طرح مطرح در مناقشه به میز مذاکره است. آنها [سعودی‌ها] با عملیات نظامی خود در یمن نیز می‌خواهند نشان بدهند عملیات نظامی حوثی‌ها و علی عبدالله صالح نیز نتیجه‌ای ندارد و آنها باید به میز مذاکرات بازگردند. در حال حاضر، قصد ایالات متحده حمایت از ائتلاف به رهبری عربستان است.

ما می‌خواهیم این کشورها را برای انجام دادن این ماموریت، تقویت کنیم. ما بشدت مراقب انتقال تسلیحات به یمن هستیم و اینکه آیا تحریم انتقال تسلیحات به یمن، نقض می‌شود؟ ما هرگونه تلاش ایران در این زمینه را نیز مدنظر داریم. باید به تحریم‌های تسلیحاتی توجه داشت که از سال‌ها پیش علیه ایران اعمال شده است. تعجب‌آور است ایران طرح صلح 4 ماده‌ای را پیشنهاد کرده است که ما به دنبال آن بوده‌ایم در حالی که حوثی‌های مورد حمایت ایران از مذاکرات خارج شده‌اند و نتیجه آن، بحران انسانی است که در حال حاضر در یمن شاهد آن هستیم. ایران باید به حوثی‌ها توصیه کند به میز مذاکرات بازگردند.

دویچ: آیا یمن به میدانی برای جنگ نیابتی بین ایران و عربستان تبدیل شده است؟

جرالد ام فیریستین: یمن وضع منحصر به فردی برای سعودی‌ها دارد. این کشور در مرز عربستان قرار دارد. وضع یمن بسیار بیشتر از هر موضوع دیگری برای عربستان خطرناک است. کشورهای حوزه خلیج فارس و شرکای ما در این منطقه درباره وضع عراق و سوریه و تحولات لبنان نگران هستند. اما نگرانی آنها درباره اوضاع یمن شدیدتر است و مسائل یمن را خطرناک‌تر می‌دانند. ما تحرکات ایران را زیرنظر داریم. ایران می‌گوید تحرکات دریایی‌اش بخشی از تلاش‌ها ضددزدان دریایی در خلیج عدن است. ما از نزدیک این وضع را زیرنظر داریم.

ویلسون: با تحولات یمن، پناهگاهی برای افراد و گروه‌هایی در منطقه شمال آفریقا و غرب آسیا به‌وجود آمده است که می‌توانند مردم آمریکا را به خطر بیندازند. مذاکرات هسته‌ای دولت آمریکا با رژیم ایران چه تاثیری می‌تواند بر مسائل یمن داشته باشد؟

جرالد ام فیریستین: ما توانسته‌ایم چارچوبی برای توافق هسته‌ای به‌وجود بیاوریم. امیدواریم این چارچوب تا پایان ماه ژوئن تکمیل شود و این توافق به تامین امنیت و ثبات منطقه‌ کمک کند. باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا در دیدار با سران کشورهای حوزه خلیج فارس تا چند هفته دیگر به صراحت به آنها خواهد گفت باوجود مذاکرات هسته‌ای با ایران و باوجود توافقی که امیدواریم به آن برسیم تا مانع تلاش‌های بیشتر ایران برای رسیدن به تسلیحات هسته‌ای شویم، دیگر نگرانی‌های ما درباره فعالیت‌های ایران از جمله مسائل یمن تغییر نکرده است و ما همچنان برنامه‌ای را دنبال خواهیم کرد که هدف از آن به چالش کشیدن و مقابله با هرگونه اقدام ایران برای بی‌ثبات کردن منطقه است.

ویلسون: به نظر من، ارتباط مستقیمی بین مذاکرات هسته‌ای و مسائل منطقه وجود دارد. وجه مشترک این دو، عدم صداقت ایران است. رژیم ایران نشان داده است هیچگونه صداقتی ندارد. آیا می‌توان به گفته‌های ایران اعتماد کرد که می‌گوید به دنبال سلاح هسته‌ای نیست حال آنکه برنامه موشکی دارد؟ با این اوصاف، آیا مذاکرات و مسائل یمن مرتبط هستند؟

جرالد ام فیریستین: بی‌تردید باید از نزدیک رفتارهای ایران را زیرنظر داشت. دولت آمریکا به هیچ وجه قصد ندارد به گفته‌های ایران اعتماد کند یا نکند. مساله اصلی این است که نظام بسیار جدی از راستی‌آزمایی‌ها وجود داشته باشد تا ما را قادر کند که ببینیم آیا ایران فریبکاری می‌کند یا مفاد توافق هسته‌ای را نقض می‌کند یا خیر، بنابراین می‌بینید عامل اعتماد در این زمینه اصلا موضوعیت ندارد.

سیسیلینی: مسائل جاری یمن چه تاثیری بر اقدامات ضدتروریستی ما در داخل یمن داشته است. باید توجه داشت القاعده شبه‌جزیره عربستان از این وضع در یمن، سوءاستفاده می‌کند. آیا آمریکا برنامه‌ای منسجم برای مقابله با القاعده دارد؟ تحولات اخیر چه تاثیری بر این برنامه دارد؟

جرالد ام فیریستین: ما در این زمینه با چالش مواجه هستیم. ما در سال‌های اخیر تلاش‌های بسیار زیادی در این زمینه صورت داده‌ایم. بسیاری از این تلاش‌های ما متکی به کمک‌هایی بوده است که از یمن دریافت کرده‌ایم. ما از این طریق، توانسته‌ایم توانایی خود را برای مقابله با سازمان‌های افراطی خشونت‌طلب افزایش بدهیم. ما در حال حاضر در یمن حضور فیزیکی نداریم و دولت یمن نیز سقوط کرده است و در نتیجه، همکاری‌های گذشته، فعلا امکانپذیر نیست. البته ما به تلاش‌های مستقل خود برای جمع‌آوری اطلاعات ادامه خواهیم داد. اما کاملا روشن است تلاش‌های ما در این زمینه به اندازه گذشته، کارآیی و تاثیرگذاری ندارد.

تد یوهو، عضو جمهوریخواه کنگره آمریکا:  آیا مذاکرات هسته‌ای و نتایج آن، سبب تشدید اقدامات ایران در یمن شده است؟

جرالد ام فیریستین: به نظر من، عواملی در نوع نگاه ایران تاثیرگذار بوده است مبنی بر اینکه در یمن دست بالاتر را دارد. نقش‌آفرینی ایران در دیگر کشورهای منطقه و ضعف سنی‌ها سبب جسورتر شدن ایران شده است. اما به نظر من، مذاکرات هسته‌ای نمی‌تواند عاملی برای شکل‌گیری این نگرش در ایران باشد.

تد یوهو: ایران در شرایطی که مشمول تحریم‌ها بوده است نفوذ خود را در کشورهای مختلف منطقه و حتی آمریکای لاتین افزایش داده است. ایران همه این کارها را در شرایطی انجام داده که با مشکلات اقتصادی مواجه بوده و در این مدت، نفوذ خود را افزایش داده است. آیا کشوری که مشکلات مالی و اقتصادی داشته باشد، می‌تواند چنین کارهایی را انجام دهد؟

جرالد ام فیریستین: نظر ما این است که اگر توافق هسته‌ای حاصل شود، این توافق می‌تواند به تقویت امنیت و ثبات منطقه‌ای کمک کند. پشتیبانی ما از عملیات سعودی‌ها یعنی عملیات توفان قاطعیت به دوستان و متحدان ما نشان می‌دهد باوجود مذاکرات هسته‌ای و چارچوب توافق، التزام ما به امنیت و ثبات آنها متزلزل نخواهد شد و ما همچنان با چالش‌هایی مقابله خواهیم کرد که ناشی از اقدامات ایران است. ایران نقشی منفی در منطقه ایفا می‌کند. اقدام عربستان برای مقابله با نیات سوء ایران در منطقه درست بوده است و ما از آن حمایت می‌کنیم.

در این میان باید به نقش ترکیه و پاکستان نیز توجه داشت. پاکستان مرز طولانی با ایران دارد. روابط مهمی بین ایران و پاکستان وجود دارد. پاکستان روابط دیرینه و مهمی هم با عربستان دارد. همین مساله سبب شده است پاکستان درباره مسائل یمن در وضع بغرنجی قرار بگیرد و به همین علت است که پاکستان نتوانسته است به صورت مستقیم در عملیات نظامی سعودی‌ها در یمن وارد عمل شود. مساله یمن برای پاکستانی‌ها پیچیده است. از نظر سیاسی، اقدام در این زمینه برای پاکستان بسیار دشوار است.

ران دیسانتیس (Ron DeSantis) عضو جمهوریخواه کنگره آمریکا: در حال حاضر، ظاهرا روابط آمریکا با ایران و کوبا از کشورهای دیگر بهتر شده است! این دیگر چه رویکردی در عرصه سیاست خارجی آمریکاست؟! کوبا هیچ امتیازی نداده است اما آمریکا به سوی تعامل با این کشور می‌رود. درباره ایران نیز در حال مذاکره هستیم. این دیگر چه سیاست خارجی‌ای است که مبتنی بر رقص با دیکتاتورها باشد؟ این سیاست خارجی موفقیت‌آمیز نخواهد بود بلکه سبب خواهد شد ما از بسیاری از متحدانمان دور شویم. سوال من درباره یمن این است که آیا وزارت خارجه آمریکا با سخنان باراک اوباما در ماه سپتامبر موافق بوده است مبنی بر اینکه اقدامات علیه القاعده در یمن موفقیت‌آمیز بوده است؟

جرالد ام فیریستین: نمی‌توان در چنین جلسه‌ای در این باره سخن گفت که سخنرانی رئیس‌جمهور آمریکا با موافقت وزارت خارجه بوده است یا خیر.