سعید همتی
یکی از اهداف جمعی جریان تجدیدنظرطلب طی دو سال اخیر را باید حول محور «انرژی هستهای هزینه دارد و به درد مردم نمیخورد» دانست هدفی که بارها توسط شخصیتهای مطرح این جریان و روزنامههای زنجیرهای آنها عنوان شده و خطی ثابت از موضعگیریهای این طیف را تشکیل میدهد.
این هدف به موازات دیگر اهداف جریان مدعی اصلاحطلبی و مذاکرات هستهای ادامه داشت به گونهای که اصرار دارند به جامعه ایرانی این را بقبولانند که انرژی هستهای دستاوردی جز تحریم و محدودیتهای بینالمللی برای کشور نداشته و هزینههای آن چیزی فراتر از مزیتهای این صنعت است. تلاش برای باورمندسازی این موضوع را میتوان در همایشهای انتخاباتی اخیر این جریان در مراکز استانها هم مشاهده کرد. به عبارت دیگر برخی روشنفکران کشور که تلاش میکنند در پیروی از غرب عقب نمانند در قضیه هستهای شدن ایران از یک دهه گذشته تا کنون که پیشرفتهای اتمی ایران بر مدار توسعه قرار گرفت، نه تنها هیچگاه حاضر نشدند از آن حمایت کنند که در مقابل درصدد برآمدند تا توسعه و پیشرفت در این حوزه را کماهمیت جلوه دهند و دقیقاً بر مدار خواسته امریکاییها مبنی بر «ایران بدون فناوری هستهای» پافشاری کنند.
اصغرزاده: هستهای به درد مردم نمیخورد
شاید شروع اظهارنظرهای روشنفکری با محور طرد فناوری هستهای را باید اظهارات بهزاد نبوی دانست که گفته بود:«کشوری را که سوخت فسیلی دارد، چه نیازی است به فناوری هستهای؟!» و البته متأخرترین اظهارنظرها را باید موضعگیری اصغرزاده در همایش انتخاباتی دانست.
«هستهای بهدرد مردم نمیخورد!» این بخشی از سخنان ابراهیم اصغرزاده یکی از چهرههای مطرح جریان تجدیدنظرطلب است که در همایش اصلاحطلبان در گرگان عنوان شده است، همایشی که باید آن را یکی از چندین همایش انتخاباتی این جریان طی هفتههای اخیر دانست.
این فعال جریان تجدیدنظرطلب طی سخنان خود با تعریف و تمجید از دیپلماسی دوران خاتمی علت شکست مذاکرات هستهای در دوران اصلاحات را کلک زدن امریکا عنوان و تأکید میکند که دولت فعلی امریکا دولت خوبی است! ۱۲ سال پیش اگر امریکا و اروپا حمایت میکردند توافق در دولت اصلاحات به سرانجام میرسید؛ اما خب دولت امریکا آن زمان دولت خوبی نبود، اما الان حضور اوباما و دموکراتها در کاخ سفید برایمان یک فرصت است.
وی با القای این موضوع که هر توافقی از عدم توافق بهتر است اظهار کرد: باید به مردم بگوییم که اگر مذاکرات 1+5 به نتیجه نرسد، اقتصاد ایران دچار ایست قلبی خواهد شد، چرا به مردم نمیگویید به تورم ۶۰ درصد خواهیم رسید و وضعیت تحریمها فلج کنندهتر میشود. اصغرزاده در ادامه مانند سایر همفکرانش تلاش میکند تا با تهمت و تخریب منتقدان را مورد خطاب قرار دهد: من منتقدان را میشناسم، حتی اگر یک ایالت امریکا را هم قباله این توافقنامه بچسبانند، وقتی ظریف از فرودگاه وارد کشور شود با لنگه کفش از او استقبال میکنند.
همانطور که اشاره شد طی ماههای اخیر شخصیتها و رسانههای وابسته به این طیف بارها از لزوم چشمپوشی ایران به پیشرفت صنعت هستهای سخن به میان آوردهاند که از حمله آن میتوان به همایشی که با عنوان بررسی ۱۰ سال مذاکرات هستهای ایران و 1+5 در آذر سال 93 و در دانشگاه تهران تدارک دیده شده بود اشاره کرد که در این همایش داوود هرمیداس باوند، صادق زیباکلام، احمد شیرزاد و سیروس ناصری همگی متفقالقول از ضرورت چشمپوشی کشور از حرکت در این مسیر سخن به میان میآورند.
شیرزاد: چرا موضوع هستهای را ناموسی کردهاید؟ / چه فرقی میکند 10 هزار سانتریفیوژ داشته باشیم یا 10 تا؟!
احمد شیرزاد نماینده اصلاحطلب مجلس ششم با بیان اینکه هرکسی در هر دورهای که تصمیم گرفته ایران را به سمت هستهای شدن پیش ببرد اشتباه کرده، گفت: از مسئولان سازمان انرژی اتمی در زمان مجلس ششم سؤال میکردم که استراتژی هستهای ما چیست که هیچ کس پاسخ روشنی در این باره به من نمیداد. عضو فراکسیون مشارکت در مجلس ششم با بیان اینکه از این چاه (صنعت هستهای) آبی در نمیآید، مگر اینکه برای برخی افراد نانی درآید، افزود: از سال 82 تاکنون دریغ از یک لیوان آب برای کشور. وی اظهار میکند: هیچ کس در ایران نمیداند که ما به چه دلیل به مسیر هستهای شدن پا گذاشتهایم و این امر دقیقاً مانند ادامه جنگ بعد از آزادسازی خرمشهر بود در حالی که برخی افراد شعارهایی مانند راه قدس از کربلا میگذرد را بیان میکردند.
شیرزاد در ادامه با زیر سؤال بردن پیشرفتهای هستهای کشورمان گفت: در زمینه هستهای جمهوری اسلامی ایران نه منابع اولیه دارد و نه احاطه به علوم آن را.
نماینده اصلاحطلب مجلس ششم با تأکید بر اینکه متأسفانه برخی افراد خصوصاً دلواپسان مسئله هستهای را به ناموس یا ایدئولوژی نظام تبدیل کردهاند، افزود: وقتی چیزی به ناموس تبدیل شود نمیتوان برای آن چانهزنی کرد.
وی در ادامه اینگونه تلاش میکند این فناوری را خطرزا عنوان کند: رآکتور آب سنگین اراک بسیار مضر است و حادثه چرنوبیل از این دست رآکتورها را در خود داشت و حالا در طرف غربی در مذاکرات جمهوری اسلامی ایران میگوید که آب سنگین این نیروگاه را با آب سبک عوض کند و این برای ما نیز بهتر است. این نماینده مجلس ششم تصریح کرد: وقتی اورانیوم در مخزن نگهداری میشود هزینههایی را در بر دارد و وقتی مردم پشت ماشین احمدینژاد میدویدند باید این هزینه پرداخت را نیز بدانند. وی خاطرنشان کرد: حجم ذخایر فعلی اورانیوم تنها کفاف پنج سال ایران را میدهد، در حالی که 10 سال هم روسها ضمانت دادند که سوخت هستهای جمهوری اسلامی ایران را تهیه کنند، پس چرا باید تحریمها و فشارها را تحمل کنیم؟
شیرزاد گفت: اگر جمهوری اسلامی ایران به جای 10 هزار دستگاه سانتریفیوژ 500 یا هزار یا حتی یک دستگاه داشته باشد چه اتفاقی رخ میدهد؟
وی اظهار داشت: داشتن فناوری و صنعت هستهای برای کشور ما هزینه تحمل تحریمها و فشارها را در بر داشته است و اگر قرار بود این فشارها را تحمل کنیم، آیا بهتر نبود که نیروگاه و رآکتور کانادایی یا فرانسوی را خریداری کنیم که بسیار بهتر از نیروگاههای عقبمانده با تکنولوژی قدیمی روسهاست؟
زیباکلام: ضرر انرژی هستهای برای ایران از جنگ بیشتر بود!
در ادامه این همایش نیز صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران و فعال اصلاحطلب گفت: من زمانی در یک جا گفتم هستهای چه گلی به سر ملت زده است و فقط به خاطر این مسئله برایمان پرونده درست شد؛ هیچ پیشرفت و نوآوری علمی در رابطه با مسئله هستهای نه تنها در ایران بلکه در هیچ کشوری وجود ندارد.
عضو هیئتعلمی دانشگاه تهران در قسمت دیگری از سخنانش افزود: فعالیتهای هستهای دستکم از سال 82 به اینسو خیلی شیره گلوسوزی برای مملکت نبوده است، نه از نظر پیشرفت علمی خیلی خبری بوده و نه از لحاظ اقتصادی و چه بسا با مطالبی که مطرح شد به ضرر ما بوده است. زیباکلام ادامه داد: من معتقدم آنقدر که هستهای به ما ضرر زده، جنگ نزده است.
زیباکلام در یکی از مناظرات خود هم تا کید میکند: «هستهای دمار از روزگار این مملکت درآورد، آن زمان که گفته شد اگر به انرژی هستهای دست یابیم 250 صنعت در ایران متولد میشود دریغ از یکی از این صنعتها. حالا کسی بگوید اگر هستهای بخوابد، چند نفر بیکار میشوند، چه صنایعی مرتبط به هستهای است؟ مشکل ما این است که باور کردیم باید هستهای را جلو ببریم چون هستهای نماد امریکاستیزی و غربستیزی است. مهم نیست مفاد ژنو چیست، شاید یکی از دستاوردهای آن برای اولین بار طرح این سؤال در جامعه باشد که هستهای قرار است چه گلی بر سر این مملکت بزند.»
برخی دستاوردهای انرژی هستهای
هرچند اظهارات جماعت تجدیدنظرطلب را باید حاصل نگاه انفعالی و توأم با ترس و رعب از دشمن غربی دانست اما بد نیست در ادامه به بخشی از کاربردهای انرژی هستهای در حوزههای مختلف بپردازیم.
1 - تولید برق
یکی از مهمترین موارد استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای، تولید برق از طریق نیروگاههای اتمی است که با توجه به پایانپذیر بودن منابع فسیلی و روند رو به رشد توسعه اجتماعی و اقتصادی، استفاده از انرژی هستهای برای تولید برق امری ضروری و لازم میباشد.
2 - پزشکی و بهداشت
در کشورهای پیشرفته صنعتی، از انرژی هستهای به صورت گسترده در پزشکی استفاده میکنند؛ اینجاست که با توجه به شیوع برخی از بیماریها از جمله سرطان، ضرورت تقویت طب هستهای در کشورهای در حال توسعه مانند کشورمان نیز هر روز بیشتر میشود. از مهمترین کاربردهای انرژی هستهای در علم پزشکی میتوان به موارد زیر اشاره کرد: رادیو گرافی، گامااسکن، استرلیزه کردن هستهای و میکروب زدایی وسایل پزشکی با پرتوهای هستهای، رادیو بیولوژی، تهیه و تولید کیتهای رادیو دارویی جهت مراکز پزشکی هستهای، تهیه و تولید رادیو دارویی جهت تشخیص بیماری تیروئید و درمان آنها، تهیه و تولید کیتهای هورمونی، تشخیص و درمان سرطان پروستات از جمله این موارد است.
3 - دامپزشکی و دامپروری
کاربرد صنعت هستهای در این حوزه را هم میتوان در موارد اینچنینی دانست: در پیشگیری، کنترل و تشخیص بیماریهای دامی، در تولید مثل و تغذیه دام، در اصلاحنژاد، در بهداشت و ایمنی محصولات دامی و خوراک دام.
تولید برق هستهای از برنامههای کلان جمهوری اسلامی است که در این زمینه داشتن چرخه سوخت هستهای و توسعه نیروگاههای اتمی نقش مهمی دارند.
4 - دسترسی به منابع آب
تکنیکهای هستهای برای شناسایی حوزههای آب زیرزمینی، هدایت آبهای سطحی و زیرزمینی، کشف و کنترل نشت و ایمنی سدها هم مورد استفاده قرار میگیرد و حتی در شیرین کردن آبهای شور نیز کاربرد دارد.
5 - کشاورزی
تشعشعات هستهای کاربردهای زیادی هم در کشاورزی دارد که مهمترین آنها عبارت است از: موتاسیون هستهای ژنها در کشاورزی، کنترل حشرات با تشعشعات هستهای، جلوگیری از جوانهزدن سیب زمینی با اشعه گاما، انبارکردن میوهها .
6 - کاربردهای صنعتی
مهمترین کاربردهای صنعتی این فناوری عبارتند از: نشتیابی با اشعه، دبیسنجی پرتویی (سنجش شدت تشعشعات، نور و فیزیک امواج)، سنجش پرتویی میزان ساییدگی قطعات در حین کار، سنجش پرتویی میزان خوردگی قطعات، چگالی سنج مواد معدنی با اشعه، کشف عناصر نایاب در معادن، تهیه و تولید چشمههای پرتوزایی کبالت برای مصارف صنعتی، تولید چشمههای ایریدیم برای کاربردهای صنعتی و بررسی جوشکاری در لولههای نفت و گاز. با توجه به آنچه ذکر شد میتوان گفت دستیابی به این تکنولوژی و حرکت در مسیر توسعه و گسترش آن جایگاه و اهمیت ویژهای برای کشور دارد که کماکان باید به عنوان یک مطالبه عمومی باقی بماند.
در پایان باید گفت خطر واقعی وقتی احساس میشود که بدانیم برخی از این وادادگیهای هستهای چیزی بیشتر از انتظار غرب و راهبرد امریکا است و در حالی که آنها با دستگاه عظیم اتمی و بومی شدن علوم هستهای ایران کنار آمدهاند و رئیسجمهور امریکا میگوید «نمیتوان انتظار داشت تأسیسات عظیمی که در ایران با هزینه زیاد برپا شده است، به انبار فرستاده شود و من نمیتوانم و اگر میتوانستم همه پیچ و مهرههای هستهای ایران را باز میکردم»، برخی در ایران به دنبال باز کردن همه پیچ و مهرههای هستهای هستند و صدای مافوق انتظار اردوگاه دشمن را از جبهه روشنفکری سر میدهند.
منابع در دفتر روزنامه موجود است.