فشار به دولت با رمز استیضاح

امید کاجیان: وقتی سازآدم ناکوک باشد و دلش با کسی همراه نباشد، نتیجه اش آن است که زمین و زمان را به هم می‌دوزد و برای دیگران کلی استدلال می‌ آورد که "الا و بلا " من برای عدم همراهی ام با فلان شخص دلیل دارم و... بعدهم کلی آسمان و ریسمان بافتن که حرف او درست است... نتیجه این موضوع هم آن است تا هر حرکت طرف مقابل را به دید انتقادی ببیند و از هر فرصتی برای زدن ضربه‌ای حتی کوچک به فرد مقابلش استفاده کند... و در این بین برای آنکه استدلالهایش را درست یا غلط به گوش بقیه بفهماند از هر تریبونی و هر جمعی و هر نهادی استفاده می‌کند تا بگوید من به این دلیل و آن دلیل با فلانی مشکل دارم....

شاید اصطلاح عامیانه تر این موضوع را درزبان محاوره‌ای مان بارها شنیده ایم و گفته ایم اصطلاحی مثل " من خوبم، ولی تو نه "اما در بازی سیاست این رفتار به شکل جدی‌تری خودش را نشان می‌دهد و مفهومش به عینه در رفتار برخی از مسئولین نمود پیدا می‌کند. در این بین شاید بتوان از بعضی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یاد کرد، کسانی که پایدارانه، دلشان را یکی کرده اند و کمر همت به مخالفت با دولت بسته اند. این چند روزه هم می‌توان اوج این تلاش برای مخالفت با دولت را در عملکرد گروهی از همین نمایندگان دید. از بحث هسته‌ای و برجام و بررسی آن توسط کمیسیونی که اکثریت آن را مخالفین توافق تشکیل می‌دهند گرفته تا تلاش‌های متفاوت دیگر.

این روزها به غیر از بحث هسته‌ای به نظر می‌آید که نمایندگان مخالف دولت بهانه‌های دیگری هم برای نشان دادن اینکه از دولت دل خوش ندارند پیدا کرده اند. نگاهی به آنچه که دراین چند روزه از سوی برخی نمایندگان رخ داد، بیانگر همین موضوع است که برای مانور مجلسی ها، راه‌های زیادی وجود دارد.

راه‌های اعمال فشار

مثلا شاید یکی از مشهور ترین این راه ها، استیضاح کردن وزراباشد. هر چند اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم نمی‌توان به صرف اینکه نمایندگان بخواهند یک وزیر را استیضاح کنند ایرادی به مجلس وارد کرد و اساسا حق مجلس این است تا وزیری را مورد عتاب و یا استیضاح قرار دهد اما در بحث استیضاح ها، همراهی گروهی از نمایندگان به خاطر پیدا‌ کردن فرصتی برای ضربه زدن به کابینه دولت قابل تایید نیست... آنچه که این روزها در مجلس در حال اتفاق است رفت و آمدها و سوال‌های مختلف نمایندگان از وزرای مختلف است و در این بین بحث استیضاح چند تن از وزیران هم هر از گاهی داغ می‌شود، در این هفته برای بار دوم طرح استیضاح "فانی" وزیر آموزش و پرورش را برخی از مجلسیان در دستورکار قراردادند تا وزیری که همین دو ماه پیش در مجلس از زیرتیغ استیضاح گریخت اینبار هم برای "بودن یا نبودن " به مجلس بیاید گویی که برخی از نمایندگان پایشان را در یک کفش کرده اند تا او را از وزارت به زیر بکشند... اما او تنها نیست، چرا که با امضای ۴۰ نماینده پای استیضاح وزیر نفت، "زنگنه "هم قرار است تا شانس ماندنش بر سر کار را با آزمون آرای نمایندگان مجلس بسنجد. پیش از این اخبار مختلفی از استیضاح‌های سایر وزرا هم به گوش می‌رسید....

اما در حرکت استراتژیک نمایندگان مخالف دولت، فقط وزرا نیستند که در تیررس بازخواست قرار می‌گیرند بلکه برخی از این نمایندگان گوش چشمی به سایر مقامات دولتی هم دارند و زمان را به خوبی می‌پایند تا بهانه‌ای به دست بیاورند و با آن چوب، دولت را به ضرب انتقاد بزنند. نمونه این موضوع را هم در همین چند روز اخیر از سوی نمایندگان مجلس می‌بینیم، مثلا وقتی معصومه ابتکار با " بی بی سی " مصاحبه می‌کند و درآن از دولت و توافق هسته‌ای دفاع می‌کند، مخالفین شاید از سر اینکه حرف‌های او به مزاجشان خوش نیامده، فغان برداشته اند که چرا او با رسانه‌ای بیگانه واز جنس انگلیسی‌اش مصاحبه کرده است و بهتر است راجع به محیط زیست حرف بزند و کاری به کار دفاع از برنامه‌های دولت نداشته باشد... در حمله مجلسیان مخالف، وزرا و روسای دولت تنها هدف‌ها نیستند، چرا که این نمایندگان اگر بهانه‌ای برای مخالفت پیدا کنند به شخص رییس جمهورهم رحم نمی کنند... درست مثل بهانه‌ای به نام سخنرانی اخیر رییس جمهور پیرامون شورای نگهبان که سبب نوشته شدن نامه 25 نماینده به حسن روحانی شد.

آنها در این نامه اصراربه تقبیح کردن سخنان رییس دولت در باره شورای نگهبان و قانون اساسی داشتند... جالب اینجاست که گویی آنها حقوقدان بودن روحانی را هم از یاد برده اند و به او هشدارهای حقوقی می‌دهند... هرچند از نام این معترضان در پای این نامه هم می‌شود فهمید که چرا آنها دست به چنین کاری زده اند.

باید باردیگر تاکید کرد اعتراض علیه هیچ مقام دولتی نباید و نباید منع شود ولی آنچه که در پس این اعتراض‌ها بیش از هر چیز نمایان است بی شک چرایی این حرکت برخی از نمایندگان مجلس است. آیا می‌شود بین آنچه که بر سر بحث هسته‌ای درمجلس مطرح است با آنچه که در بحث استیضاح‌ها داغ شده با آنچه که به عنوان اعتراض‌های علیه مقامات دولتی و شخص رییس دولت مطرح می‌شود رابطه‌ای زنجیر وار پیدا کرد؟

کلیت دولت را قبول ندارند

حامد قادر مرزی نماینده مجلس نهم و سخنگوی کمیسیون عمران در اینباره به آفتاب یزد می‌گوید:" در اینکه بر دولت از سوی برخی نمایندگان فشاراست نباید شک کرد البته ناگفته نماند وقتی با برخی از نمایندگان هم، صحبت می‌کنیم می‌بینیم که دلخورهستند و می‌گویند که بعضا وزرا رابطه تعاملی خوبی با نمایندگان برقرار نمی‌کنند ولی این یک طرف قضیه است، چرا که اساسا باید گفت یک سری از نمایندگان هم هستند که ماهیت کلی دولت را قبول ندارند و از مخالفین جدی حسن روحانی به شمار می‌آیند آنها معتقدند که دولت شیوه صحیحی را در بخش‌های مختلف به کار نمی برد این آقایان همان کسانی هستند که طرفدار دولت قبل بودند و در هشت سال دوره احمدی نژاد مهر سکوت بر لب داشتند و اگر درباره دولت آن زمان دهانی باز می‌شد در مدح و ستایش و سپاسگزاری احمدی‌نژاد بوده است." وی اضافه می‌کند:"این رفتار آنها در حالی است که دولت فعلی در سطح متوسط و پایین کمترین تغییرات را در مورد مدیران قبلی داشت و اغلب آنها را حفظ کرد."

قادر مرزی تاکید می‌کند: " منتقدان باید منصفانه‌تر با دولت برخورد کنند، نیاز است نمایندگان ملت با توجه به اینکه دولت در شرایط عادی قرار نداردو با چالش‌های بسیاری در زمینه اقتصادی و بین‌المللی رو به روست با همکاری اشان باعث شوند قوه مجریه بتواند بر مشکلات غلبه کند. "

وی درباره اتفاقات اخیر مجلس چون نامه 25 نفر به رئیس جمهور، حمله به معصومه ابتکار و یا استیضاح‌ها می‌گوید:" هر حرکتی که دولت کند از نظر گروهی از نمایندگان که کلیت دولت را قبول ندارند؛ یا مذموم است یا راهکاری بهتر از آن وجود داشته که دولت انجام نداده است به همین علت این گروه از نمایندگان هر اتفاقی را برای انتقاد و زیر سوال بردن عملکرد دولت غنیمت می‌شمرند."

وزرای بعدی هم در صف استیضاح هستند

وی تاکید می‌کند: "مثلا مطمئن باشید به غیر از استیضاح هایی که قرار است درروزهای آینده در مجلس صورت بگیرد وزرای بعدی هم در نوبت استیضاح قرار گرفته اند این که تا چه میزان این استیضاح‌ها موفق باشد، بستگی به ابتکار هیئت رئیسه مجلس دارد که تا چه حد بتواند فرآیند این استیضاح‌ها را کنترل کند."

این بحث‌ها به جایی نخواهد رسید

اما جلال جلالی زاده نماینده مجلس ششم و عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت هم در اینباره به آفتاب یزد می‌گوید:" هر روزی که به پایان مجلس می‌رسیم نمایندگانی که جزء تیم شکست خورده انتخابات 92 هستند تلاش می‌کنند به عناوین مختلف مانعی را بر سر راه دولت ایجاد وآن را با بن بست مواجه کنند."

جلالی زاده تصریح می‌کند:" مشکلاتی که این نمایندگان در مسیر دولت می‌تراشند، نقشه ای از پیش تعیین شده است تا برای شکست سیاست‌های حسن روحانی به کار ببرند. برای همین با زبان‌های مختلف از استیضاح وزیر گرفته تا توافق هسته‌ای و متهم‌کردن کارگزاران دولت از این حربه استفاده می‌کنند، مثلا مطمئنا بعضی از این افراد تمایل ندارند تا دولت مذاکرات هسته ای را به نتیجه برساند یا انتخابات آینده مجلس را به خوبی برگزار کند."

جلالی زاده ادامه می‌دهد:" دولت باید با درایت، مخالفت‌های این نمایندگان را پشت‌سر بگذارد و اجازه ندهد تا با طرح مسائل حاشیه ای پیشبرد اهداف کشور به نتیجه نرسد."

عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت با اشاره به اعتراض‌های اخیر به معصومه ابتکار می‌گوید: "مثلا اعتراض هایی که به خانم ابتکار می‌شود از بیخ و بن اشتباه است، امروز دنیا، دنیای 10 سال قبل نیست و دولت باید از رسانه‌های مختلف برای رساندن پیام خود استفاده کند، چه اشکالی دارد که تا وقتی هیچ مسئله ای برای کشور ایجاد نمی کنند یک مسئول دولتی با فلان رسانه مصاحبه کند. این خود یک امتیاز برای دولت است که برای نشان دادن ترقی کشور از یک رسانه خارجی استفاده کند. بنابراین، این دست مخالفت‌ها نه بر اساس مصالح ملی است و نه در چارچوب قانون."

این نماینده سابق مجلس تاکید می‌کند:"مخالفین دولت در مجلس می‌خواهند تا در راستای بحث‌های رقابتی با وسیله‌های مختلف، دولت را با چالش جدی مواجه کنند که به نظر من این رفتارها به جایی نخواهد رسید. دولت باید بر اساس برنامه‌های توسعه‌یافته به پیش رود و به ایجاد اینگونه موانع توجهی نداشته باشد."