روابط ایران طی دهه ها اخیر شاهد تحولات زیادی بود که تحت تأثیر حوادثی مانند درگیری ها در مکه میان تظاهرکنندکان و نیروهای امنیتی عربستان و بهار عربی بوده است.
پایگاه بصیرت:تنش در روابط ایران و عربستان سعودی طی سال های اخیر به اوج خود رسیده است.
عربستان سعودی روز یکشنبه به خاطر حمله به سفارت خود در تهران روابط دیپلماتیک خود را با ایران متوقف کرد؛ اقدامی که بحران موجود در روابط بین دو رقیب منطقه ای را در پی اعدام روحانی شیعه عربستان تعمیق بخشید.
معترضان ایرانی که از این اقدام عربستان به خشم آمده بودند، سفارت عربستان را هدف خشم خود قرار دادند.
در پایین به فرار و فرودهای روابط ایران و عربستان سعودی در 20 سال گذشته پرداخته خواهد شد:
سال1987 – مکه:
در ژوئیه سال 1987 در جریان درگیری ها با پلیس شهر «مکه» 402 زائر از جمله 275 ایرانی جان خود را از دست دادند. این حادثه روابط ایران و عربستان سعودی را تا آستانه توقف پیش برد.
در پی این حادثه معترضان با حضور در خیابان های تهران، سفارت عربستان سعودی را اشغال کردند و سفارت کویت را نیز به آتش کشیدند. «موسی القدم» یک دیپلمات سعودی به نام به دلیل شدت جراحت وارده کشته شد و ریاض تهران را به تاخیر در اعزام این دیپلمات مجروح به بیمارستان متهم کرد.
در ماه آوریل سال 1988 «ملک فهد» پادشاه وقت سعودی دستور قطع روابط طرفین را صادر کرد.
سال 1999 - بهبود اوضاع
ملک فهد پیروزی رئیس جمهور ایران را در انتخابات ریاست جمهوری سال 2001 را تبریک گفت.
دو کشور در آوریل همان سال با امضای معاهده امنیتی روابط بهتری را تجربه کردند.
2003 - رقابت منطقه ای
به دنبال تهاجم به عراق و سرنگونی رژیم «صدام » رئیس جمهور وقت عراق، اکثریت شیعه در این کشور قدرت را به دست گرفتند و در نتیجه جهت گیری سیاسی به سمت ایران صورت گرفت.
توسعه برنامه هسته ای ایران ترس سعودی ها در خصوص گسترش نفوذ این کشور در منطقه به دنبال داشت.
عربستان در ماه ژانویه سال 2007 به نماینده ایران اعلام کرد که تهران به خاطر درگیری با آمریکا در خصوص عراق و برنامه هسته ای خود خلیج فارس را به خطر انداخته است.
2011 - بهار عربی
عربستان نیروهای خود را برای کمک به سرکوب تظاهرات دموکراسی خواهان به بحرین اعزام کرد. بحرین و عربستان سعودی بعدها ادعای دخالت تهران در امور داخلی بحرین را طرح نمودند.
اسناد «ویکی لیکس» نشان می دهد سران سعودی از جمله «ملک عبدالله» در آن زمان بر واشنگتن فشار آورده بودند تا مواضع سختی را علیه برنامه هسته ای ایران و حتی استفاده از نیروی نظامی اتخاذ کند.
عربستان سعودی شماری از شیعیان را در منطقه الشرقیه این کشور از جمله «شیخ نمر باقر النمر» روحانی برجسته این کشور را به ارتباط با ایران و تلاش برای تفرقه افکنی متهم کرد و پلیس عربستان دست به سرکوب شیعیان معترض در این منطقه زد.
واشنگتن مدعی شد ایران توطئه ترور سفیر سعودی در واشنگتن را داشته است و ریاض تهران را تهدید کرد.
2012، نبردهای نیابتی
عربستان مهمترین حامی تروریست های سوریه بود که در تلاش بودند «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه و متحد ایران را از قدرت برکنار کنند. ریاض اسد را متهم به نسل کشی کرد. تهران هم در واکنش، ریاض را متهم به حمایت از «تروریسم» نمود.
در مارس 2015، عربستان سعودی حمله نظامی علیه یمن را برای متوقف کردن پیشروی انصارالله با این ادعا که وابسته به ایران است، آغاز کرد. ریاض مدعی شد که ایران انصارالله را برای انجام کودتا علیه «عبد ربه منصور هادی» به کار گرفته است. تهران نیز عربستان را به انجام حملات هوایی علیه غیر نظامیان متهم کرد.
منبع: جماران
