دو کارشناس و تحلیلگر بین‌المللی اعلام کردند: آمریکا در برهه کنونی میانه‌روها را بر اصولگرایان ترجیح می‌دهد و حکومتی در ایران می‌خواهد که از تبلیغات ضد غربی بپرهیزد.
به دنبال اجرای برجام و برخی تحولات رخ داده در منطقه و رویدادهای پیش رو دو کارشناس و تحلیلگر مطرح بین‌المللی در گفت‌‌وگوهای جداگانه شرکت کرده و به بیان نقطه نظرات خود پرداختند
خانم دکتر «شیرین هانتر» استاد مرکز تفاهم مسلمانان و مسیحیان دانشگاه جورج تاون در واشنگتن دی‌سی است که تا سال 2005 نیز در اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل واشنگتن حضور داشته و مدیر «برنامه اسلام» این مرکز تحقیقاتی بود. وی در این گفتوگو اظهار داشت: «ریاض می‌خواهد به هر وسیله که شده ایران را تحریک به حرکتی تند و غیر محتاطانه بکند.»
و اما از سویی دیگر دکتر «مجید رفیع زاده» استاد دانشگاه هاروارد و یکی از اعضای هیات تحریریه مجله «Harvard International Review» و کارشناس اندیشکده آمریکایی «وودرو ویلسون» نیز در بخشی از این گفتوگو اظهار داشت: «دولت کنونی آمریکا به یقین میانه‌روها را بر اصولگرایان ترجیح می‌دهد. مقام‌های رسمی آمریکایی تاکنون روابط شخصی را با تیم روحانی برقرار کرده‌اند.»
مشروح این‌گفت‌وها تقدیم خوانندگان گرامی می‌شود. لازم به ذکر است که بیان نقطه نظرات کارشناسان و تحلیلگران به معنای تایید تمامی محتوای سخنان آن‌ها نبوده و من‌باب آشنایی با نظرات مختلف منتشر می‌شوند.
فارس: همانطور که می‌دانید ایران یکی از قوی‌ترین نیروهای موشکی خاورمیانه است. ایران تاکنون دو شهر موشکی را به نمایش گذاشته است. این اقدام‌ها چه پیام‌هایی در بر دارد؟
رفیع زاده : این کار ایران نشان از وابستگی کمتر در بعد فن‌آوری و سامانه های دفاعی به بیگانگان از یک سو دارد. ایران در بعد نظامی به خودکفایی در حال افزایشی رسیده است. از سویی، این اقدام نشان داد که تحریم‌های اقتصادی مانع از دستیابی ایران به موشک‌های پیشرفته نشده به طوری‌که ایران اینک هوشمند‌ترین سامانه موشکی خاورمیانه را دارد و دست آخر این‌که این کار ایران پیامی به دیگر کشورهای منطقه چون عربستان سعودی مبنی بر این بود که به اندازه کافی آماده دفاع از خود در برابر هرگونه اقدام تحریک کننده نظامی است.
هانتر: مسلما قدرت موشکی ایران در بازدارندگی متجاوزین تاثیر خواهد داشت اما از طرف دیگر ممکن است بهانه‌ای برای اقداماتی علیه ایران نیز باشد.
فارس: ریاض در پی سرمایه گذاری در تفکر وهابیت در منطقه و جهان است که ما نتیجه آن‌را در شکل‌گیری القاعده و داعش شاهدیم . نظر شما در این زمینه چیست؟ نظر شما درباره نبرد نیابتی ریاض با تهران چیست؟ آیا ریاض از رفتارهای اخیر آمریکا در قبال ایران دلسرد شده و خود را منزوی حس می‌کند؟
رفیع زاده: عربستان سعودی نیاز دارد به تجدید نظر در امور داخلی و منطقه ای خود بپردازد زیرا سیاست‌هایش منجر به قدرت گرفتن گروه‌های افراطی در منطقه شده است. عربستان سعودی همچنین بسیار نگران تغییر توازن قوا در منطقه به نفع ایران است. این کشور همچنین فکر می‌کند که غرب به ویژه آمریکا در حال رها کردن ریاض و چرخیدن به سوی تهران است. از منظر عربستان سعودی، متحدان این کشور در حال تغییر رویکرد هستند و این کشور در حال از دست دادن اهرم‌های نفوذ خود در منطقه است.
هانتر: تبلیغ وهابیت از طرف عربستان سعودی مورد تازه‌ای نیست. از ابتدای ظهور آل سعود در صحنه سیاسی بین آن‌ها وهابیت وجود داشت. از دهه‌های 50 میلادی این تبلیغات به آسیای جنوبی به خصوص پاکستان و افغانستان نیز کشیده شد. جنگ روسیه و افغانستان بسیار به نشر افکار وهابی کمک کرد. متاسفانه از دهه 90 میلادی به بعد بسیاری از غربی‌ها وهابیگری را به عنوان وسیله‌ای برای تقابل با انقلاب اسلامی ایران مفید دانستند و نتایج چنین کاری را امروز شاهدیم. عربستان همیشه ایران را رقیب خود می‌دانسته است. این مورد حتی در قبل انقلاب ایران نیز بود. در آن زمان عربستان سعودی ایران را متهم به ایجاد امپراتوری ایران می‌کرد. بعد از انقلاب اسلامی نیز ایران متهم به ایجاد هلال شیعی شده است. ریاض بیم آن را دارد که فرصت تضعیف ایران با حمله نظامی آمریکا از بین برود بنابراین می‌خواهد به هر وسیله که شده ایران را تحریک به حرکتی تند وغیر محتاطانه بکند.
فارس: آیا آغاز برجام را می‌توان روزهای نزدیک به رفع بی‌اعتمادی بین تهران و واشنگتن دانست یا هنوز بی‌اعتمادی طولانی بین طرفین وجود دارد؟
رفیع زاده: اجرای برجام آغاز خوبی است. هرچند که من بر این باورم هنوز بی‌اعتمادی عمیق بین ایران و آمریکا وجود دارد. سیاست خارجی آمریکا در منطقه در زمینه (اسرائیل، سوریه، عراق، لبنان، یمن و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس) در تضاد با سیاست خارجی ایران است. من بر این باورم بی‌اعتمادی تا مدتی ادامه خواهد داشت.
هانتر: رفع بی‌اعتمادی بین ایران و آمریکا به سرعت صورت نمی‌گیرد. به خصوص این‌که اگر مخالفان نزدیک شدن دو کشور در آمریکا و در ایران دست به اقدام‌هایی بزنند که بی اعتمادی تازه‌ای ایجاد شود.
فارس: آیا دولت آقای روحانی موفق به اجرای وعده‌های خود در ابعاد مختلف به مردم شده است؟ آیا دکتر روحانی قادر است مردم را از بعد اقتصادی در پسا برجام راضی کند یا خیر؟
رفیع زاده: من فکر می‌کنم که مردم نسبت به گام‌های روحانی برای ارتباط با غرب راضی هستند. از بعد اقتصادی، عامه مردم ایران هنوز نتایج توافق و رفع تحریم‌ها را ندیده‌اند و رسیدن به مزیت‌های اقتصادی زمان می‌برد.
هانتر: دولت روحانی در شرایط بسیار بد توانسته است کارهای مفیدی انجام دهد اما مشکلات ایران به قدری زیاد است که نباید انتظار معجزه داشت. در بعضی مسائل نیز دست آقای روحانی بسته است.
فارس: اثر گذاری برجام را بر دولت آقای روحانی در تقابل با جناح مقابل تا چه اندازه می‌بینید؟ آیا دکتر روحانی از این دستاورد در مسیر موفقیت در انتخابات بهره می‌برد؟
رفیع زاده: اجرای برجام البته پیروزی سیاسی برای حزب روحانی بود. من فکر می‌کنم که این مورد در انتخابات پارلمانی به نفع وی تاثیر گذار خواهد بود.
هانتر: مسلما برجام با نشان دادن موثر بودن شیوه تعامل با دنیا برای حل مشکلات ایران می‌تواند به پیروزی انتخاباتی طرفداران آقای روحانی کمک کند.
فارس: در ماه فوریه شاهد دو رویداد مهم انتخاباتی در ایران هستیم. به نظر شما بهترین گزینه برای غرب به ویژه آمریکا برای پیروزی در انتخابات پارلمانی کدام گروه می‌باشد؟ اصولگرایان یا اردوگاه میانه‌روها و اصلاح طلب‌ها؟
رفیع زاده: دولت کنونی آمریکا به یقین میانه‌روها را براصولگرایان ترجیح می‌دهد. مقام‌های رسمی آمریکایی تاکنون روابط شخصی را با تیم روحانی برقرار کرده‌اند. در چند ماه گذشته، برای مثال، «جان کری» وزیر خارجه آمریکا با «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران به‌صورت تلفنی بیش از هر وزیر خارجه دیگری در جهان گفتوگو کرده است. آمریکا میانه روها را مصلحت‌گرا می‌داند در صورتی‌که اصولگرایان دنبال ایده‌آل‌های انقلابی هستند.
هانتر: غرب و آمریکا حکومتی را در ایران می‌خواهند که سیاست‌های معتدلی در خاورمیانه اتخاذ کند و از تبلیغات ضد غربی خود بکاهد. اگر اصولگرایان نیز چنین سیاستی را دنبال کنند، غرب با آن‌ها نیز مشکلی ندارد.
منبع: فارس
