درحالی رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور هفته گذشته به رئیس مرکز آمار دستور انتشار رشد اقتصادی امسال را داد که هنوز خبری از این شاخص نیست، ضمن آنکه طبق اعلام رئیس کل بانک مرکزی هنوز شاخص نهایی به دست نیامده و محاسبات دچار ابهام شده است.
محرمانه ماندن رشد اقتصادی 94 و اعتراض فعالان اقتصادی به این موضوع موجب شده تا دولتیها به بیان توضیحات (بخوانید توجیهات) درباره چرایی این سیاست بپردازند.
هرچند در ظاهر مسئولان دولتی اعتقادی به محرمانه بودن آمارهای اقتصادی ندارند ولی انتشار نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی با جای خالی رشد اقتصادی و همچنین عدم انتشار شاخصهای اقتصادی از سوی مرکز آمار موجب شده تا محرمانه سازی بهعنوان یکی از سیاستهای مهم دولت یازدهم به شمار آید.
این درحالی است که محمدباقر نوبخت هفته گذشته از تریبون سخنگوی دولت درباره علت عدم انتشار آمارهای رشد اقتصادی گفته بود: آمار اقتصادی را بانک مرکزی و مرکز آمار منتشر میکند. الآن هم از دکتر عادل آذر سؤال کردم و ایشان نیز قرار است ریز تحولات رشد اقتصادی را به رسانهها اعلام کنند.
نوبخت درحالی تأکید دارد که دولت یازدهم خیلی شفاف عمل میکند و چیز پوشیده و پنهانی ندارد که طی یکی دو ماه گذشته و بهویژه بعد از اجرایی شدن برجام محرمانههای بسیاری در کابینه رقم خورده که علاوه بر رشد اقتصادی مهمترین آنها قراردادهای نفتی، پژو و ایرباس میباشد.
بهاعتقاد کارشناسان اقتصادی علت محرمانه ماندن رشد اقتصادی بهاحتمال قوی منفی شدن این رشد است. البته سیف رئیس کل بانک مرکزی هم از تداوم افت رشد اقتصادی در سال جاری خبر داده است.
ولیالله سیف در همایش تبیین برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی گفت: در سال 92 رشد اقتصادی کشور 1/9- بود در حالی که این رقم درسال 91 6.8- درصد بود و در سال 93 رشد اقتصادی کشور به 3 درصد رشد مثبت رسید.
وی ادامه داد: با جهتگیریها و فعال کردن خطوط تولید و تأمین سرمایه در گردش از طریق نظام بانکی کشور توانستیم در سال 93 به این رشد برسیم و در فصل آخر سال 93 بهدلیل تکانههای مختلف و کمی رشد کاهش یافت اما در سه فصل قبل آن بالای 3.6 درصد بود.
این درحالی است که طیبنیا گفته است نرخ رشد اقتصادی در سهماهه و ششماهه امسال مثبت بوده که البته نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. وی کاهش شدید قیمت نفت را یکی از دلایل کاهش نرخ رشد اعلام کرد و افزود: میتوانست در غیر این صورت نرخ رشد به بالای 5 درصد برسد.
ولی علت محرمانه ماندن رشد اقتصادی از دید علی طیبنیا وزیر امور اقتصادی و دارایی قابل تأمل است؛ وی که ابتدای هفته جاری میزبان خبرنگاران در صوراسرافیل بود درباره چرایی محرمانه شدن این شاخص مهم اقتصادی اینطور توضیح داده که "بانک مرکزی نرخ رشد را سالانه اعلام میکند اما در گذشته بهدلیل اینکه یکی از مراکز غیررسمی آن را اعلام کرد بانک مرکزی مجبور شد این کار را ادامه دهد".
با این توضیح میتوان گفت که اگر بانک مرکزی طی سالهای گذشته بهویژه سال 93 (سالی که دولت بارها از مثبت شدن رشد اقتصادی بهعنوان مهمترین موفقیت خود نام میبرد) نرخ رشد اقتصادی را فصل به فصل اعلام میکرده بهخاطر رویه غلطی بوده که یکی از مراکز غیررسمی (مرکز مورد اشاره وزیر اقتصاد) ایجاد کرده است.
اما از صحبتهای طیبنیا این برداشت را هم میتوان داشت که اگر بانک مرکزی در قبال انتشار رشد اقتصادی دو فصل گذشته سال جاری سکوت کرده به این خاطر بوده که رشد این دو فصل منفی بوده یا حداقل نسبت به سال گذشته چندان مطلوب نبوده است و به همین خاطر منتظر است که رشد نهایی امسال را محاسبه و در صورت مثبت بودن، اعلام کند.
ولیالله سیف رئیس کل بانک مرکزی اما صحبتهای طیبنیا را تلویحاً رد و در پاسخ به این پرسش "چرا تاکنون نرخ رشد اقتصادی اعلام نشده؟" گفته است: بهدلیل ابهامات در محاسبه هنوز نتوانستهایم آن را اعلام کنیم، امیدوارم هرچه سریعتر این موضوع انجام و اعلام شود. هنوز در مرحله محاسبات نرخ رشد اقتصادی هستیم.
بنابراین هنوز نرخ رشد اقتصادی از سوی بانک مرکزی محاسبه نشده است که این خود جای ابهام و تردید دارد چراکه طیبنیا گفته نرخ رشد اقتصادی امسال در دو فصل گذشته مثبت بوده است؛ زمانی که سخنان طیبنیا را کنار توضیحات رئیس کل بانک مرکزی میگذاریم ابهام در مورد رشد اقتصادی بیشتر از قبل میشود، چراکه اگر شاخص رشد اقتصادی محاسبه نشده پس چرا وزیر اقتصاد از مثبت بودن آن سخن میگوید؟!
همچنین اگر هنوز محاسبات بانک مرکزی از رشد اقتصادی نهایی نشده چطور سیف در همایش تبیین برنامه ششم گفته "در سال 94 در مجموع فکر میکنیم که رشد اقتصادی کشور مثبت خواهد بود"؟
منبع: تسنیم