سعودی‌ها گفته‌اند با کیسه‌های پر از پول به مصر رفته‌اند. چیزی که مسئولان قاهره مشتاقانه به دنبالش بودند و طبعا در مقابل نیز باید انتظارات سعودی‌ها را برآورده کنند.
سفر روز پنج شنبه پادشاه سعودی به مصر، فضای سیاسی این کشور را به طور کامل به خود اختصاص داده است. روز گذشته «عبدالفتاح السیسی» نشان «نیل» را به گردن ملک سلمان آویخت و پادشاه سعودی نیز از ساخت پلی میان مصر و عربستان و بر روی دریای سرخ خبر داد.
به نوشته عبدالباری عطوان، نویسنده مطرح عرب در پایگاه خبری رأی الیوم، در قاهره همه‌جا می‌توان نشانه‌های حضور «ملک سلمان» را دید، خیابان‌ها پر از پرچم‌های عربستان شده و دولت، فضای قاهره را برای اولین سفر ملک سلمان به مصر (در زمان پادشاهی‌اش)، تجهیز کرده است.
رسانه‌های مصری و سعودی نیز به طور گسترده‌ای خود را در اختیار پوشش سفر پادشاه عربستان قرار داده‌اند و تلاش دارند تا تمام حرف‌هایی که از اختلافات بین قاهره و ریاض می‌گفتند را در حاشیه قرار دهند.
عطوان ادامه می‌دهد: به دور از حجم بالای تبلیغات رسانه‌ای و هیاهوهای انجام گرفته، باید گفت که این سفر دارای اهمیت بالایی در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی بین دو طرف است. هر دو کشور در شرایط بحرانی قرار دارند و هر دو طرف منتظر دست نجاتی از سوی مقابل هستند.
***
نیاز دو کشور به یکدیگر
پس از 80 سال همکاری و هماهنگی امنیتی و نظامی و سیاسی در تمامی مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی عربستان با آمریکا، اکنون پادشاه سعودی احساس می‌کند که از سوی این کشور از پشت خنجر خورده و تحقیر شده است. احساس می‌کند که در مقابله با دشمنی سخت یعنی ایران ( اسرائیل حداقل در این شرایط، برای عربستان دشمن محسوب نمی‌شود) آسیب‌پذیر شده است و به هم پیمان امنیتی و نظامی اسلامی – عربی نیاز دارد و در در حال حاضر کشوری مهم‌تر و قوی‌تر از مصر در دنیای عرب وجود ندارد (پس از اینکه دو کشور مهم منطقه یعنی عراق و سوریه از دایره رقابت خارج شدند).
از سوی دیگر، عبدالفتاح السیسی نیز با بحران‌های اقتصادی و مالی بزرگی مواجه است و حداقل به 200 میلیارد دلار برای رساندن کشورش به ساحل آرامش نیاز دارد. مصر در بودجه سال جاری خود 43 میلیارد دلار کسری دارد و میزان بدهی خارجی‌اش به 47 میلیارد دلار رسیده است و در همین حال مقامات مصر، عربستان را بزرگترین منبع صادر کننده نفت (ده میلیون بشکه در روز) و دارای 662 میلیارد دلار ذخیره ارزی و تنها کشوری که می‌تواند مصر را از این مخمصه خارج کند، می‌دانند.
سه پرونده اصلی سیاسی، نظامی محور سفر پادشاه سعودی به مصر است
پرونده اول:
جنگ یمن که وارد سال دوم خود شده است؛ بدون اینکه «طوفان قاطع» موفقیتی پیش ببرد و «منصور هادی» را به صنعاء باز گرداند یا حوثی‌ها را مجبور به تسلیم کند و برعکس باعث شده تا جنگ به استان‌های جنوبی عربستان کشیده شده و خسارت‌های مادی و انسانی برای این کشور به بار بیاورد.
ملک سلمان سعی دارد تا عبدالفتاح السیسی را برای اعزام نیروهایش به یمن راضی کند و به حضور نمادین خود در باب‌المندب کفایت پایان داده و جنگ دهه 60 مصر در یمن را که 20 هزار سرباز مصری کشته شدند را از خاطر ببرد.
پرونده دوم:
به جنگ سوریه مربوط می‌شود، جنگی که عربستان در رأس آن قرار دارد و بر براندازی بشار اسد اصرار می‌کند. اما پس از گذشت 5 سال این هدف محقق نشده و از سوی دیگر اختلافات با واشنگتن در مورد اولویات در سوریه بالا گرفته است. در شرایطی که ترکیه نیز از شدت اقدامات سابق خود در ترکیه به علت انفجارهای آنکارا و استانبول عقب‌نشینی کرده و وارد بحران با روسیه شده است.
در این شرایط، عربستان به مصر نیاز دارد تا با تکیه بر او بتواند در بحران سوریه قدم بر دارد و به تدریج کانال‌های ارتباطی با دولت سوریه باز کرده و با روسیه نیز روابطش را دوباره مستحکم کند.
پرونده سوم:
روابط با ایران که عربستان آن را یک خطر منطقه‌ای اساسی علیه خود و کشورهای خلیج فارس تلقی می‌کند و وارد جنگ نیابتی با این کشور در یمن، سوریه و لبنان شده است.
در این میان عبدالفتاح السیسی از برگ ایران برای کسب امتیاز از عربستان استفاده می‌کند و «سامح شکری» وزیر خارجه مصر با غزل‌سرایی در مورد عربستان، ایران را به باد انتقاد گرفت و تأکید کرد که قاهره به قطع روابط با تهران ادامه می‌دهد.
مصر با حذف شبکه «المنار» از ماهواره «نایل ست» با هدیه ارزشمندی به استقبال «ملک سلمان» رفت.
****
نتایج سفر
عبدالباری عطوان در بخش دیگری می‌نویسد: هنوز در مورد نتایج سفر ملک سلمان به مصر نمی‌توان قضاوت کرد. اما این را به خوبی می‌دانیم که ملاک موفقیت یا عدم موفقیت این سفر این است که آیا مصر می‌تواند از عربستان کمک‌های اقتصادی هنگفت و سرمایه‌گذاری‌های گسترده دریافت کند و در مقابل آیا عربستان می‌تواند بهره‌های سیاسی، نظامی و امنیتی از مصر ببرد یا نه.
نکته دیگر اینکه، سفیر عربستان در مصر، پیش از سفر ملک سلمان اعلام کرده بود که پادشاه سعودی با هدیه‌های گران‌قیمتی به مصر می‌آید. موضوعی که باعث افزایش توقعات مالی و اقتصادی مصری‌ها شده است؛ اما اگر رسانه‌های مصری و عربستانی را دنبال کنیم، در می‌یابیم که سرمایه‌گذاری‌های انجام شده بسیار کمتر از چیزی است که امید می‌رفت، اتفاق بیفتد.
4 میلیارد دلار برای اصلاح اراضی، 1 و نیم میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری در سیناء، تأمین نفت مصر برای 5 سال به قیمت 20 میلیارد دلار که فقط 2 درصد از قیمت بازار، کمتر است و همه این‌ها انتظارات بالای مصری‌ها را برآورده نمی‌کند.
این نویسنده و تحلیلگر مطرح عربی به نکته دیگری نیز اشاره می‌کند و می‌نویسد: موضوع دیگری که عامل مهمی در موفقیت و یا شکست این سفر محسوب می‌شود، میزان آمادگی مصر برای واگذاری رهبری عربی به عربستان است. مصر همواره به حکم نقش و فرهنگ و جایگاهش خود را رهبر دنیای عربی می‌دانسته است.
رسانه‌های مصری در آرشیو تصاویر خود جستجو کرده و عکسی از ملک سلمان را به هنگام جوانی پیدا کرده‌اند که او را در کانال سوئز در نبرد با اسرائیل نشان می‌دهد و این عکس را دال بر روابط تنگاتنگ ملک سلمان با مصر قلمداد کرده‌اند. البته تصاویر دیگری نیز وجود داد که مصر و عربستان برای مخفی کردن آن‌ها در حال حاضر توافق دارند.
منبع: فارس
