هدف‌چینی‌ها فقط اقتصادی نیست

* رئیس‌جمهور چین درست بعد از اجرائی‌شدن برجام به ایران می‌آید. به نظر شما نشانه‌های سیاسی و اقتصادی این سفر چیست؟

** درباره توسعه روابط با چین باید به چند نکته توجه داشت؛ نخست اینکه روابط اقتصادی ما و چینی‌ها در دوران تحریم با وجود مسائل آن زمان، کاهش پیدا نکرد بنابراین اکنون که بعد از برجام روابط ایران با همه کشورها به سوی توسعه و گسترش می‌رود، حتما با چین هم روابط بهتر و گسترده‌تری خواهیم داشت. موضوع دوم نقش مثبت این کشور در جریان مذاکرات هسته‌ای ایران و ١+٥ است که در بهبود روابط با آنها می‌تواند مؤثر باشد. علاوه بر این نمی‌توان نادیده گرفت که قدرت چین در دنیای امروز بسیار بیش از گذشته است. درواقع در فضایی که قدرت از غرب به شرق در حال انتقال است، چین علاوه بر ما، شریک تجاری مهمی برای بسیاری از کشورهاست. به نظر من این نگاه که بر اساس آن، چین برای همه دنیا به‌خصوص قدرت‌های غربی حائز اهمیت است، باید در رویکرد ایران نسبت به روابط با چین هم اثرگذار باشد.

* تمایل چینی‌ها برای گسترش روابط با ایران و نقش برجام در آن را چطور می‌بینید؟

** توافق ایران با کشورهای قدرتمند دنیا، نقش ایران را در منطقه و حوزه بین‌الملل بسیار پررنگ‌تر کرده است و همین مسئله سبب می‌شود تقویت روابط با ایران برای چین مهم باشد.

* به همراهی چین در سال‌های تحریم با ما اشاره کردید؛ با توجه به اینکه بعد از برجام درهای اقتصاد ایران برای همه دنیا به‌خصوص غرب باز می‌شود، آیا چینی‌ها نگران ازدست‌دادن جایگاه خود می‌شوند؟

** آنها می‌خواهند از فرصت‌های ایجاد‌شده بعد از لغو تحریم‌ها استفاده کنند و نسبت به دیگر کشورها از جمله غربی‌ها نقش بیشتری در اقتصاد ایران داشته باشند. وقتی ما تحریم بودیم، چین در بازار ما رقیب نداشت اما اکنون شرایط تغییر کرده و آنها برای گسترش روابط خودشان با ما، با موانعی مثل حضور کشورهای پیشرفته مواجه هستند، به همین خاطر نگران می‌شوند و خودشان را با رقبای مهمی رودررو می‌بینند.

* در این فضا چطور می‌توان روابط با این کشور را مدیریت کرد؟

** باید از چین استفاده کنیم. تا حالا کالاهای سطح‌پایین چین را وارد می‌کردیم اما حالا که می‌توان از کالاهای کشورهای پیشرفته با تکنولوژی بالا استفاده کرد، باید در تجارت با این کشور دست بالا را بگیریم و با آنها در رقابت باشیم. از طرف دیگر تجار ما باید توجه داشته باشند که از این پس با اهمیت‌دادن به کیفیت، موانعی بر سر راه واردات بی‌رویه از چین قرار دهند.

* در سفر رئیس‌جمهور چین حتما سندهای همکاری و تفاهم‌نامه‌هایی امضا خواهد شد. فکر می‌کنید زمینه‌های همکاری با این کشور چیست؟

** بدون‌شک همکاری‌های اقتصادی در مرکز توجه است. برجام برای ایران و دیگر کشورها فرصتی را ایجاد کرده است که در عرصه سرمایه‌گذاری، توسعه روابط دهند. به نظر من در این فضا باید به حوزه تکنولوژی توجه بیشتری داشته باشیم و سعی کنیم نیازهای خود را از قدرت‌های بزرگ و چین و... تأمین کنیم. در واقع باید از رقابت بین این کشورها استفاده کرد تا در حوزه اقتصاد كشور منافع بیشتری را تأمین کنیم.

* به‌هرحال توسعه روابط اقتصادی با چین، همه ماجرا نیست و این سفر اهداف سیاسی هم داد. رئیس‌جمهور این کشور قبل از تهران به ریاض و قاهره می‌رود. به نظر شما هدف سیاسی این سفر چیست و چقدر به مسائل منطقه نظر دارد؟

** همان‌طور که گفتم، نقش ایران در منطقه بعد از برجام پررنگ‌تر از قبل است. از طرفی همه به دنبال این هستند که از منابع و ظرفیت‌های این منطقه استفاده کنند چراكه آشوب و افراطی‌گری و درگیری در آن به نفع هیچ کشوری نیست. به همین خاطر کل کشورهای جهان و به‌خصوص کشورهای بزرگ به دنبال برقراری آرامش در آن هستند. از این رو قابل‌پیش‌بینی است که قدرت‌های بزرگ به دنبال حل‌وفصل مسائل منطقه باشند بنابراین می‌توان انتظار داشت که چین نیز همین مسیر را در پیش داشته باشد.

* اما چین پیش از این، توجه خاصی به مسائل این منطقه نداشت. به نظر شما این سفر و تلاش برای اثرگذاری بر مسئله میان ایران و عربستان می‌تواند سعی برای ارائه یک الگوی جدید از نقش‌آفرینی خود باشد؟

** هدفی که چین برای خود تعریف کرده، پیشرفت و توسعه اقتصاد است. رویکرد آنها برای رسیدن به این هدف آن است که تلاش می‌کنند از موضوعات و درگیری‌های سیاسی تا جایی که می‌شود پرهیز و از تلاش دیگر قدرت‌ها برای رسیدن به هدف خود استفاده کنند.

* منظورتان این است که ترجیح می‌دهند کنار بایستند تا دیگران مسائل را حل کنند و آنها از نتایج آن بهره‌مند شوند؟

** بله، تاکنون این‌طور عمل کرده‌‌اند اما اکنون که به عنوان یک قدرت مطرح می‌شوند، ناگزیر خواهند بود تا حدی مسائل سیاسی را نیز دنبال کنند.

* شاهدیم که بسیاری از کشورها برای حل‌وفصل تنش میان تهران و ریاض تلاش می‌کنند. سفر نوازشریف هم در همین راستا بود و آن‌طورکه شنیده می‌شود، یکباره با ابراز تمایل ایران و عربستان انجام شد. در این شرایط فکر می‌کنید واسطه تأثیرگذار در حل این موضوع، پاکستان خواهد بود یا چین؟

** اگر از طرف چین تلاشی برای اثرگذاری بر موضوع شود، فکر می‌کنم حتما نسبت به پاکستان مؤثرتر خواهند بود. بااین‌حال پاکستان نیز به‌عنوان یک کشور همسایه و مسلمان برای ما مهم است و می‌تواند نقش مهمی ایفا کند. نهایتا فکر می‌کنم این دو کشور در هماهنگی با هم به سوی حل‌وفصل این موضوع می‌روند. از سویی با توجه به روش کار چینی‌ها که درباره آن گفتم، می‌توان انتظار داشت آنها از اثرگذاری پاکستان یا هر کشور دیگری استقبال کنند.

* حل‌شدن این مسئله و حرکت منطقه به سوی ثبات همان‌طور‌که گفتید برای همه کشورها مهم است اما برای آمریکایی‌ها به خاطر نقشی که ثبات منطقه در رقابت با چین ایفا می‌کند، مهم‌تر است. با توجه به این مسئله فکر می‌کنید چینی‌ها چقدر از حل‌وفصل مسائل منطقه خوشحال خواهند بود؟

** من فکر می‌کنم چین منافع مهمی در منطقه دارد و نمی‌تواند آنها را نادیده بگیرد و به دنبال حل مسائل منطقه نباشد. تصورم این است که استفاده از ظرفیت‌های منطقه برای چین مهم‌تر از رقابت با آمریکایی‌هاست.

http://www.sharghdaily.ir/News/84155

ش.د9405262