در این برنامه چه سند یا اسناد تازه ای ارائه شده است؟ آیا از حیث تاریخی می توان یافته های گزارش خبرنگار بی بی سی فارسی را مطالبی جدی و اثرگذار تلقی کرد؟ و یا به قول گری سیک معاون مشاور امنیت ملی آمریکا (برژینسکی) در ایام پیروزی انقلاب اسلامی، کار بی بی سی «طوفان در فنجان چای» است؟ در این مقاله به بررسی دقیق ادعاهای بی بی سی و بی پایه بودن آن ها می پردازیم
اشاره
«اما اسناد جدید، یک چیز را روشن می کند. مردی که با شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی به قدرت رسید و شعار مرگ بر آمریکا را در ایران نهادینه کرد، خود در راه رسیدن به هدف از هیچ کاری، حتی ابراز دوستی به شیطان بزرگ ابایی نداشته.»
این آخرین جملات گزارش جنجالی BBC فارسی است که دو شب مانده به بیست و هفتمین سالگرد رحلت امام خمینی (ره) پخش شد و در واقع هدف اصلی تمام این برنامه را نیز نمایندگی می کرد. ترسیم چهره ای از امام که گویی «از هیچ کاری، حتی ابراز دوستی به شیطان بزرگ ابایی نداشته» تنها یک هدف اصلی را (حداقل در کوتاه مدت) دنبال می کند: در هم شکستن چهره معنوی امام در اذهان مخاطبینی که تاریخ سازی این شبکه را باور کنند.
پیدا شدن اسناد تازه در خصوص ارتباط پنهانی امام خمینی (ره) با دو رئیس جمهور آمریکا خبری بود که طبعا هیچ ایرانی ای نمی توانست از کنار آن به سادگی عبور کند و بی بی سی نیز با اعلام مکرر این مطلب در تمام بخش های خبری خود مدام تنور آن را داغ تر می کرد. اما به راستی در این برنامه چه سند یا اسناد تازه ای ارائه شده است؟ آیا از حیث تاریخی می توان یافته های گزارش خبرنگار بی بی سی فارسی را مطالبی جدی و اثرگذار تلقی کرد؟ و یا به قول گری سیک معاون مشاور امنیت ملی آمریکا (برژینسکی) در ایام پیروزی انقلاب اسلامی، کار بی بی سی «طوفان در فنجان چای» است؟
ادعاهای مطرح شده در گزارش بی بی سی فارسی
این ادعاها که ابتدا با تحریکات روانی فراوان نظیر پخش تصاویری از مشتی کاغذ تایپ شده به زبان انگلیسی بر روی یک میز در اتاقی تاریک آغاز می شود که لحظه ای بعد در یک کلوزآپ واژه top secret آن نیز نمایانده می شود. هر چند سازندگان برنامه توجه نکرده اند که برگه کاغذی که نمایانده می شود تاریخ خارج شدن از رده بندی در سال 2013 را نشان می دهد که با هیچکدام از تاریخ های اعلامی آنان در گزارش تصویری و مکتوب مندرج در سایت بی بی سی فارسی [1] همخوانی ندارد. تاریخ های اعلام شده در گزارش مکتوب به این شرح است: 2005، انتشار توسط سیا با سانسور و 2008 انتشار توسط کتابخانه ریاست جمهوری کارتر بدون سانسور. همچنین گفته می شود که این اسناد در واقع گزارش تحقیقاتی 81 صفحه ای سیا در مارس 1980 است. در گزارش تصویری نیز از عبارات «به تازگی» و «اسراری که حالا بعد از گذشت نیم قرن از آرشیو ملی ایالات متحده بیرون آمده ...» برای زمان انتشار اسناد نام برده می شود.
واژگانی همچون ناگفته های غریب، تماس های پشت پرده، وعده های توخالی و دوستی های مصلحتی هم واژگانی هستند که مانند بمب بر سر مخاطب فرو ریخته می شوند. اما چکیده ادعاهای مطرح شده چنین است:
1- اسناد بی بی سی ادعا می کند که امام خمینی (ره) در نیمه آبان 42 به هنگام حبس خانگی در شمال تهران، بی سر و صدا به دولت کندی پیامی می فرستد. پیامی در حمایت از منافع آمریکا (!)؛ بر اساس این اسناد این نامه از طریق مرحوم حاج میرزا خلیل کمره ای به سفارت آمریکا در تهران داده می شود.
2- به ادعای این اسناد در دی 1357 به هنگامی که امام در نوفل لوشاتوی پاریس بود، وی از طریق پیام های سری و از طریق فرستاده اش، ابراهیم یزدی به آمریکایی ها چنین وعده هایی داد: الف- وعده صادر نکردن انقلاب؛ ب- وعده ادامه فروش نفت به غرب؛ ج- وعده دوستی با آمریکا با گفتن جمله «ما با آمریکایی ها هیچ دشمنی خاصی نداریم»؛ د- یزدی نیز می گوید «شما مسیحی هستید و به خدا اعتقاد دارید. ما به شما بیشتر از روس ها احساس نزدیکی می کنیم.» ه- مذاکرات محرمانه دولت آمریکا در حالی بود که ادعا می کرد پشت سر شاه و دولت بختیار ایستاده است.
بررسی ادعاها
پیش از ورود به هر یک از موارد ادعایی، این نکته شایان توجه است که نشان دادن چند برگه تایپ شده انگلیسی بدون ذکر دقیق منبع و مأخذ و هرگونه ارجاع دهی علمی به یک سند تاریخی -مثلا دست خطی از امام راحل یا هر چیز دیگری که فردی بی طرف بتواند آن را به معنی واقعی کلمه سند تلقی کند و ارزش حقوقی داشته باشد.- بزرگترین نقصی است که بر این گزارش وارد است. علاوه بر این برخی از مطالبی که در این گزارش به عنوان «اسرار» از آن ها یاد شده برخلاف گفته گزارش گر بی بی سی، به هیچ وجه سرّی نبوده و اسناد معتبر آن در کتب کثیر الانتشار در ایران همچون صحیفه نور و تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران و ... موجود است، اما با یک تفاوت بزرگ و آن این که در گزارش بی بی سی معنایی دیگر به آن بخشیده شده است؛ معنا بخشی دروغینی که تنها از طریق جعل در سیر حوادث و تاریخ نامه ها و همچنین استناد به مدارکی دیگر استوار است و البته این مدارکِ دیگر چنانچه گفته شد هنوز با هیچ ارجاع دهی علمی معرفی نشده اند.
ادعای اول: پیام به کندی
در این ادعا چه در گزارش تصویری و چه در متن مکتوب بی بی سی فارسی چنین آمده است: « (امام) خمینی توضیح داد که با منافع آمریکا در ایران، مخالفتی ندارد. برعکس، او اعتقاد داشت که حضور آمریکا در ایران برای ایجاد توازن در برابر شوروی و احتمالا نفوذ بریتانیا ضرورت دارد.» [2]
نکته مهم این جاست که سند این ادعا چیست؟ آیا سخن نوشتاری و یا دست خطی از امام در این باره موجود است؟ خیر. آیا مکتوبی از میرزا خلیل کمره ای وجود دارد؟ خیر. آیا سند رسمی وزارت خارجه آمریکا یا سیا در این رابطه در گزارش بی بی سی معرفی شده است؟ خیر. آیا اساسا میرزا خلیل کمره ای جزء اصحاب و یاران خاص امام بوده است که در صورت ارائه سند سیا مبنی بر نقل شفاهی پیام امام توسط ایشان، قرینه ای برای پذیرش آن وجود داشته باشد؟ تا آنجا که نگارنده این سطور از مطلعین تحقیق کرده است خیر. عبدالله شهبازی نیز در مطلبی با موضوع اعتبارسنجی اسناد بی بی سی، چنین نظری را درباره میرزا خلیل کمره ای دارد و ایشان را جزء یاران خاص امام راحل نمی داند. [3]
بنابراین پر واضح است که ادعای اول اساس محکمی که از حیث تاریخی قابل اعتناء جدی باشد؛ ندارد. در همین زمینه گزارس بی بی سی نکته ای را نیز به صورت ضمنی مطرح می کند و آن این که امام خمینی (ره) در سال های ابتدایی دهه 40 چندان شخصیت شناخته شده ای نبود و در سطح مراجع طراز اول قرار نمی گرفت. در پاسخ به این ادعا گزارش معروف سرهنگ قلقسه در 22 اسفند 1335 به عنوان اولین سند ساواک درباره امام گویاست و هم می توان به برخی کتب آن سال ها اشاره کرد. گزارش سرهنگ قلقسه نشان می دهد که بعد از آیت الله بروجردی، پرجمعیت ترین درس خارج متعلق به امام خمینی (ره) بوده است. [4]
برخی کتبی را نیز که قبل از 15 خرداد 1342 به آثار امام خمینی (ره) اشاره کرده اند، برمی شماریم:
1 -نقباء البشر، تالیف مرحوم علامه بزرگوار حاج آقا بزرگ تهرانی.
2 -الذریعه الی تصانیف الشیعه، تالیف همان مرحوم.
3 -فهرست کتب چاپ فارسی، تالیف مرحوم خان بابا مشار.
4 -فهرست کتب چاپی عربی، تالیف همان مرحوم.
5 -فهرست مولفین کتب چاپی، تالیف همان مرحوم.
6- آثار الحجة که در سال 1373 ه.ق توسط محمد شریف رازی تالیف شده است.
7 -رجال قم، تالیف سیدمحمد مقدس زاده که در سال 1335 ه.ش. چاپ شده است.
8 -آیینه دانشوران که در سالهای 1351 تا 1353ه.ق. تالیف و در سال 1353ه.ق. منتشر شده است.
در این کتاب اخیر، درباره امام خمینی (ره) (ره) که در آن تاریخ سی و دو سال داشته اند چنین می نویسد:
آقا سیدروح الله از فضلا و دانشمندانی هستند که در خدمت آقای شاه آبادی درس خوانده و سال ها از محضر عرفان و اخلاق آن جناب، بهره برده اند... از متخصصین علوم فلسفه و عرفان... [5]
ادعای دوم: مبادله پیام میان امام (ره) و دولت کارتر در پاریس و وعده های امام (ره)
پیش از ورود تفکیکی به ادعاهای مطروحه، می بایست چارچوب اساسی این ادعا یعنی وجود مبادله پیام میان امام و دولت کارتر را روشن کرد. در واقع این همان مساله ای است که پیشتر گفتیم بی بی سی فارسی آن را جزء «اسرار» تلقی کرده است، حال آن که این موضوع سال هاست که با تفصیل تمام در کتب مختلف در ایران و آمریکا مطرح شده است؛ اما روایت بی بی سی از این مسأله با همگی منابع از جمله کتاب «شکست همه جانبه» گری سیک [6] که بر اساس روایت طرف آمریکایی از ماجرا نوشته شده است در تعارض قرار دارد و همین طور با سایر قرائن و شواهد تاریخی که در ادامه بدان اشاره خواهد شد. اما این مبادله پیام چه بود و چگونه آغاز شد؟
ابراهیم یزدی که به نمایندگی از امام چندین بار با نماینده آمریکا در حد فاصل 16 تا 27 ژانویه 1979 (26 دی تا 7 بهمن 1357) در نوفل لوشاتو ملاقات کرده بود، در کتاب خود با نام «آخرین تلاش ها در آخرین روزها» [7] شرح مفصلی از چگونگی این ماجرا ارائه داده است.
وی پس از تشریح وقایع رخ داده در کنفرانس گوادولوپ از جمله اعتقاد چهار کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان به این که در صورت افزایش تسلط شوروی بر مثلث بین افغانستان، ترکیه و اتیوپی، موازنه قدرت در جهان به هم خواهد خورد [8] و همچنین بیان این مسأله که سرکوب بیش از حد خشن انقلاب در ایران ممکن است به قدرت گیری بیشتر کمونیست ها و در نتیجه افزایش نفوذ شوروی منتهی شود؛ [9] می نویسد: «چند روز بعد از پایان کنفرانس گوادولوپ، کارتر پیامی برای امام می فرستد که در آن با کمال وقاحت و بی شرمی و علیرغم روابط بین المللی و با نهایت صراحت اعلام می کند که دولت بختیار مورد حمایت آمریکاست و از امام هم می خواهد که از وی حمایت نماید و تهدید می کند که در صورت مخالفت آیت الله با دولت بختیار خطر وقوع یک کودتای نظامی حتمی است و این که بهتر است آیت الله در بازگشت به ایران عجله نکنند!» [10]
سپس چگونگی انتقال این پیام به امام را توضیح می دهد که در تاریخ 18 دی 57 دو نفر نماینده رسمی رئیس جمهور فرانسه -ژیسکار دستن- به دیدار ایشان آمدند و پیغام کارتر را به صورت مودبانه و رسمی به ایشان انتقال دادند. حمایت از بختیار و حفظ آرامش در کشور، رئوس مطالب آنان را تشکیل می داد. امام خمینی (ره) در پاسخ می فرمایند:
«در مورد نکته اول حتی اگر من هم چنین خطائی بکنم [یعنی موافقت با دولت بختیار] ملت ما حاضر به پذیرش چنین چیزی نیست و در مورد نکته دوم یعنی حفظ آرامش هم امام می گوید اگر آقای کارتر حسن نیت دارد از پشتیبانی از شاه و بختیار دست بردارد و از خواسته ملت ایران جلوگیری نکند. امام خمینی (ره) در مورد اعلام خطر و در واقع تهدید کارتر مبنی بر شکل گیری کودتا توسط نظامیان، دو مسأله را بیان می کند: 1- ما هر گونه کودتای نظامی را از سوی آمریکا می بینیم 2- تهدید به دادن حکم جهاد مقدس در صورت تحقق کودتا. [11] این ملاقات و متن کامل پاسخ امام خمینی (ره) در صحیفه امام خمینی (ره) نیز مندرج است.» [12]
پس از این دیدار، آمریکایی ها پیشنهاد کردند که توسط نماینده ای مستقیما با امام در ارتباط باشند. شرح این مساله در کتاب تاریخ بیست و پنج ساله ایران [13] به نقل از یادداشت های دکتر یزدی چنین آمده است. «یک روز وقتی یکی از همین تلفن ها به من ارجاع شد، مکالمه کننده خود را شخصی به نام «گری سیک» معرفی کرد که از وزارت خارجه آمریکا در واشنگتن تلفن می زند .... [پس از اجازه امام]... آن ها شخصی به نام وارن زیمرمن را معرفی کردند که تماس خواهد گرفت.» [14] سپس شرح کامل پنج نوبت ملاقات زیمرمن با یزدی در نوفل لوشاتو و مطالب مطرح شده از سوی دو طرف بیان می شود. [15] در همین کتاب روایت گری سیک از مبادله پیام میان امام و دولت آمریکا به نقل از صفحات 140 تا 148 کتاب «شکست همه جانبه» وی بیان شده است که در اساس تفاوتی با گزارش ابراهیم یزدی ندارد. [16] البته برخی اخباری که طرف آمریکایی اضافه بر طرف ایرانی به آن دسترسی داشته است در این بخش مورد اشاره قرار گرفته اند. مانند یکی از طرح های کودتا: «برخی از ژنرال ها درباره اقدامات بعدی نظریاتی ابراز نموده بودند. از جمله این اقدامات، دستگیری و نابودی 50000 (پنجاه هزار) تن از طرفداران امام خمینی (ره) در یک عملیات ضربتی بود.» [17]
یک نکته قابل توجه دیگر پیش از ورود به بررسی تفکیکی ادعاهای بی بی سی وجود دارد و آن این که در گزارش تصویری پخش شده یکی از مصاحبه های امام خمینی (مصاحبه با رابرت مک نیل، خبرنگار شبکه تلویزیونی PBS آمریکا) لحظاتی قبل از پرداختنِ گزارش به مبادله پیام میان امام و دولت آمریکا پخش می شود که طی آن خبرنگار می پرسد آیا اخیرا از طرف مقامات آمریکایی هیچ گونه تماسی با شما وجود داشته است؟ و امام در پاسخ به این سوال می گوید: خیر. متن کامل این مصاحبه در صحیفه امام خمینی (ره) همراه با تاریخ دقیق آن یعنی 10 آذر 1357 آمده است. [18] با این توصیف حتی اگر بنا بود مدعیات بی بی سی را کورکورانه هم بپذیریم باز در این مورد توالی تاریخی حوادث نشان می دهد که بنا به اسناد متقن و حتی گفته خود بی بی سی، مبادله پیام از اواسط دی ماه شروع شده است و مصاحبه رابرت مک نیل از PBS در 10 آذر ماه انجام پذیرفته است؛ پس در هنگام آن مصاحبه قطعا حتی ابتدایی ترین تلاش از سوی دولتمردان آمریکایی برای تماس با حضرت امام آغاز نشده بوده است.
بررسی ادعاها به تفکیک:
ادعای 2-الف: وعده صادر نکردن انقلاب
در سومین تماس میان زیمرمن و ابراهیم یزدی، در «بند هـ» پاسخ طرف ایرانی به سوال سوم طرف آمریکایی، اجتناب ایران از این که ژاندارم منطقه باشد و یا صادر کننده انقلاب بیان شده است. [19] اما در اینجا باید به کلام امام در قبل و بعد از این مورد نگاهی انداخت تا ببینیم آیا امام در اینجا از سیاست اصولی صدور انقلاب چشم پوشی کرده است یا خیر؟
امام چه در سال های ابتدایی نهضت و چه در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مبتنی بر آموزهای قرآن کریم و حضرات معصومین تأکید بر دفاع از مظلوم و ضدیت با ظالم داشته اند. در همان دی ماه 57 می فرمایند: «ما با کشورها مخالفتی نداریم. ما با دولت هایی که ظالم هستند، چه به ما ظلم کرده باشند و چه به برادران مسلمان ما ظلم کرده باشند و بکنند، با آنها دشمن هستیم.»[20] اما نکته اینجاست که معنی اصلی صدور انقلاب را حتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی غیر از لشکرکشی معرفی کردند و صدور انقلاب را به معنای صدور فکر انقلاب اسلامی و دفاع و حمایت از انقلابیون در نظر گرفتند. در سال 1364 درباره معنای صدور انقلاب چنین می گویند: «صدور انقلاب به لشکرکشی نیست؛ بلکه می خواهیم حرف مان را به دنیا بزنیم که یکی از آن مراکز، وزارت امور خارجه است که باید مسائل ایران و اسلام و گرفتاری هایی که ایران از شرق و غرب داشته است، به دنیا برساند و به دنیا بگوید که می خواهیم این گونه عمل کنیم.» [21]
امام همچنین در نوفل لوشاتو گفتند: « ملت عزیز و پیروی به حقِّ امام [حسین] علیه السلام، با خون خود سلسله ابلیسی پهلوی را در قبرستان تاریخ دفن می نماید و پرچم اسلام را در پهنه کشور و بلکه کشورها به اهتزاز در می آورد.» [22]
بعید است آمریکایی ها اینقدر ساده لوح بوده باشند که معنای پیام امام در مذاکرات را بدون توجه به سایر سخنان وی فهم کرده باشند.
ادعای 2-ب: وعده فروش نفت به غرب
امام خمینی پس از استثناء ساختن رژیم های نژادپرست اسرائیل و آفریقای جنوبی (در زمان حکومت آپارتاید)، فروش نفت به سایرین در صورتی که شرایط عادلانه خرید و فروش را رعایت کنند. بلامانع می داند و بارها بر این نکته تأکید کرده است. در هیچ کجا از کلام امام مطلبی غیر از این قابل استخراج نیست. در مصاحبه تلویزیون NBC آمریکا در نوفل لوشاتو در تاریخ 20 آبان 57 این نکته به خوبی قابل ملاحظه است. خبرنگار درباره ترس غرب از قطع فروش نفت پس از انقلاب اسلامی سخن می گوید و امام پاسخ می دهند:
«ما با برقراری حکومت اسلامی نمی خواهیم نفت را زیر زمین نگه داریم. برای اداره کشور ما احتیاج به پول نفت داریم. به هرکسی بخرد به طور عادلانه، نفت را می فروشیم و درآمد حاصل از آن را، آن طور که صلاح ملت باشد به کار می اندازیم، لکن به طرزی که شاه عمل می کند؛ که خیانت است، ما نمی خواهیم عمل کنیم.» [23] و در همین جا از تنفر ملت ایران از دولت آمریکا می گویند و این که دولت آمریکا باید رویه خود را عوض کند.
ادعای 2-ج: ما با آمریکایی ها هیچ دشمنی خاصی نداریم.
اصل جمله امام راحل که در پنجمین و آخرین ملاقات یزدی-زیمرمن مطرح می شود که در مشروح مذاکرات ایشان در کتاب تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله و همچنین در صحیفه منعکس است چنین است: «ما با مردم آمریکا دشمنی خاصی نداریم.» [24][25]
خطوط کلی رابطه با آمریکا نیز بارها و بارها از سوی امام خمینی با جملاتی مانند جملات زیر بیان شده است. تاریخ بیان این جمله نیز 15آبان 1357 و در ایام اقامت ایشان در نوفل لوشاتو و در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه CBS آمریکا در خصوص آینده روابط با آمریکاست: «باید ببینیم آمریکا خودش در آینده چه نقشی دارد. اگر آمریکا بخواهد همانطور که حالا با ملت ایران معامله می کند با ما رفتار کند نقش ما با او خصمانه است و اگر چنانچه آمریکا به دولت ایران احترام بگذارد ما هم با همان احترام متقابل عمل می کنیم و با او به طور عادلانه که نه به او ظلم کنیم و نه به ما ظلم کند رفتار خواهیم کرد.» [26]
در امور رسانه ای پدیده ای وجود دارد به نام «دروغ بزرگ»، که بیان می دارد دروغ هرچه بزرگتر باشد پذیرش آن راحت تر است. گویا در خصوص ادعای اخیر، بی بی سی فارسی سعی کرده از طریق دروغ بزرگ روحیه استکبار ستیزی امام خمینی (ره) را دگرگونه جلوه دهد.
ادعای 2-ه: مذاکرات محرمانه دولت آمریکا در حالی بود که ادعا می کرد پشت سر شاه و دولت بختیار ایستاده است.
این ادعا به شیوه ای بیان می شود که گویا آمریکا حقیقتا دست از حمایت از شاه و بختیار برداشته بود و خیلی عادی به مذاکره با انقلابیون مشغول بود و تنها گاهی به امام خمینی (ره) یادآوری می کرد که ممکن است ارتش ایران کودتا کند و حمام خون راه بیفتد. ظاهر پیام این است که ارتش ایران آن روز، مستقل از آمریکا عمل می کند. ابراهیم یزدی در تحلیل شرایط آن روزها می نویسد:
«واضح بود که کنترل ارتش در دست آمریکا بود و امرای ارتش چه دولت بختیار تثبیت می شد و چه نمی شد بدون موافقت و تأیید و تشویق آمریکا نمی توانستند دست به کودتا بزنند. دولت آمریکا ارتش شاهنشاهی را ابواب جمعی خود می دانست و نظیر واحدی از سازمان ارتش آمریکا با آن برخورد می کرد. برنامه ریزی ها، لوازم و وسائل نظامی و جنگی، تماما بر این اساس توسط هیأت مستشاران نظامی آمریکا در تهران صورت می گرفت... وقتی شاه رفت آمریکایی ها مستقیما رهبری ارتش را بدست گرفتند. در این ربطه برژینسکی اعتراف می کند که چاره ای نبود و به دلیل فقدان رهبری نظامی در تهران کنترل ارتش را از واشنگتن در دست گرفتند.» [27]
دولت آمریکا حتی در آخرین تلاش بی سرانجام، به فرستاده ویژه خود یعنی ژنرال هایزر دستور کودتا داد اما در روز 22 بهمن 1357 که هم انقلاب اسلامی نیرومند تر از آن بود که کسی توان جلوگیری از آن را داشته باشد و هم ارتش ضعیف تر و بی انضباط تر از آن که بتواند کاری جدی انجام دهد. در کتاب بررسی سفر هایزر به ایران آمده است: «زمانی واشنگتن به هایزر دستور کودتا را داد که قره باغی به او گزارش داد که نیروهای ارتش مرتب به ملت می پیوندند و دیگر ارتشی نمانده که کودتا کند. وقتی کار به اینجا رسید هایزر ایران را ترک کرد و ارتش را به حال خود رها کرد تا در دفاع از خود هر کاری می توانند انجام دهند.» [28]
جالب است که امام در همان ملاقات دو نماینده ژیسکار دستن که حامل پیام کارتر بودند گفته بود ما هر گونه کودتا را از سوی آمریکا می دانیم.
سخن آخر
امام خمینی (ره) چگونه می اندیشید که اهل دنیا (به معنی دنیا زدگان) نه در روزگار خودش او را می فهمیدند و نه در سال های پس از پایان حیات دنیوی اش؟ او در مصاحبه با آمریکایی ها در همان دی ماه 57 قدرتهای مادی را به هیچ می گیرد و می گوید: «این نهضت، نهضت مذهبی-اسلامی است و پیش ما قدرت اسلام فوق قدرت های مادی ابرقدرتهاست.» [29] و مصداقی از این آیه شریفه می شود که در آن خداوند می فرماید: «الَّذينَ يُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللَّهِ وَ يَخْشَوْنَهُ وَ لا يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَّ اللَّهَ وَ کَفي بِاللَّهِ حَسيباً». [30] پس چگونه است که بیگانگان منطقِ او را هم چون منطقِ خود مادی و دنیوی تلقی می کنند؟ آیا آنان می توانند درک کنند که کسی که از عمق دل و جان فریاد بر می آورد که «نیستم نیست که هستی همه در نیستی است/ هیچم هیچ که در هیچ نظر فرمایی» [31] چگونه به خدا و انسان و هستی می نگرد تا بتوانند تحلیلی واقع بینانه از وی ارائه دهند؟ پاسخ این سوال بلاشک منفی است و چرایی آن نیاز به نگارش مقالاتی مفصل تر از وجیزه حاضر دارد، اما هدف از بیان این مطلب این بود که جنس اندیشه امام خمینی (ره) از تبار نور و نوریان است و اهل دنیا هرگز قادر نخواهند بود با پنجه کشیدن به خورشید، نور آن را بی فروغ سازند چرا که خداوند قادر مطلق، اراده دیگری فرموده است:
يُرِيدُونَ لِيُطْفِؤُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ [32]
فهرست منابع
1- فتاحی، کامبیز. 1 ژوئن 2016 (12 خرداد 1395). پیام محرمانه آیت الله خمینی به دولت کندی. سایت بی بی سی فارسی
2- همان
3- شهبازی، عبدالله، « اسناد» ادعایی بی‌بی‌سی فارسی درباره پیام امام (ره) به کارتر چه اعتباری دارد؟»، وب سایت خبری تحلیلی مشرق، 14 خرداد 1395.
4- موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره). 1386. سیر مبارزات امام خمینی (ره) در آینه اسناد به روایت ساواک. جلد اول. تهران. موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره). صص 49 ـ 45
5- استادی، رضا. 1370. کتاب ها و آثار علمی امام خمینی (ره). فصل نامه حضور. شماره 1. بهار 70 . صص 206-172
6- Sick, Gary; All Fall Down. American’s Tragic Encounter With Iran. New York; Random House,1985
7- یزدی، ابراهیم. 1363. آخرین تلاش ها در آخرین روزها. چاپ اول. تهران. انتشارت قلم
8- همان. صفحه 90
9- همان. صفحه 97
10- همان. صفحه 91
11- همان، صص 95-91
12- امام خمینی (ره). 1378. صحیفه امام، مجموعه آثار امام خمینی (ره). تهران. موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره). جلد 5. صص 377-375
13- نجاتی، غلامرضا. 1371. تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران (از کودتا تا انقلاب). جلد دوم. چاپ سوم. تهران. موسسه خدمات فرهنگی رسا
14- همان. صفحه 288
15- همان. صص 301-288
16- همان. صص 284-275
17- همان. صفحه 283
18- امام خمینی (ره). پیشین. جلد 5. صص 146 تا 150
19- نجاتی، غلامرضا. پیشین. صفحه 298
20- امام خمینی (ره). پیشین. جلد 5. صفحه 346
21- همان. جلد 19. صفحة 414
22- همان. صفحه 153
23- همان. جلد 4. صص 438-437
24- نجاتی، غلامرضا. پیشین. صفحه 301
25- امام خمینی (ره). پیشین. جلد 5. صفحه 537
26- همان. جلد 4. صفحه 232
27- یزدی، ابراهیم. پیشین. صص 96-95
28- نهضت آزادی ایران. 1362. بررسی سفر هایزر به ایران: تدوین و تفصیل سخنرانی آقای دکتر ابراهیم یزدی در جلسات هفتگی نهضت آزادی ایران به ضمیمه دو مقاله. تهران. نهضت آزادی ایران
29- امام خمینی (ره). پیشین. جلد 5. صفحه 290
30- قرآن کریم. سوره احزاب. آیه 39.
31- امام خمینی (ره). 1385. دیوان امام: مجموعه اشعار امام خمینی (ره). تهران. موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره). چاپ چهل و ششم. صفحه 186
32- قرآن کریم. سوره صف. آیه 8
عالی بود.. عالی...