نخبه ایرانی در جاده فرار!

(روزنامه كيهان ـ 1395/04/02 ـ شماره 21374 ـ صفحه 8)

هواپیما به مقصد «جایی برای کار و تحقیق» آماده حرکت است؛ مسافر این هواپیما کسی نیست جز نخبه ایرانی که به گفته خودش اینجا در سرزمین مادری فرصتی برای کار و تحقیق نیافته و تصمیم به سفر گرفته است.

ایران؛ سرزمینی که در سال‌های دورتر مهد علم بود و هنوز در بسیاری کشورها کتاب‌ ابن‌سینایش تدریس می‌شود حالا مغزهایش را در پروازهای خروجی می‌بیند.

نخبه ایرانی می‌رود؛ به جایی که به او فرصتی برای تحقیق و کار بدهند و مسئولان ایرانی تنها آمار این رفتن‌ها را پنهان می‌کنند تا کسی نداند سالانه چه تعداد می‌روند، ولی اینکه مردم این تعداد را بدانند یا ندانند مگر در اصل داستان فرقی هم می‌کند، مهم این است که مغزها می‌روند و در سال‌های نه چندان دور آینده باید علم را از دیگران بخریم، علمی که مقام معظم رهبری به تولید بومی آن تاکید دارند و علمی که نخبگان ما برای دیگران تولید می‌کنند و بدتر اینکه با رفتن مغزهایمان، ژن نخبه ایرانی هم روز به روز کم و کمتر می‌شود.

مسئولان اما همچنان سکوت می‌کنند و به دنبال راهکاری برای پنهان کردن آمارها هستند، بدون آنکه نقشه‌ای، برنامه‌ای، طرحی بریزند تا نخبه ایرانی همین‌جا در خاک مادری‌‌اش به هموطنان خود خدمت کند.

خیلی نگذشته از آن روزی که بنیاد ملی نخبگان آماری می‌داد از آخرین وضعیت ماندگاری و خروج نخبگان و برترین‌های کنکور و المپیادهای علمی از کشور و این گزارش به نهادهای بالادستی اعلام می‌شد تا برای کاهش آمار خروج نخبگان از کشور برنامه‌ریزی شود.

در همین دولت‌های نهم و دهم بود که آمار می‌دادند، ولی حالا 3 سالی می‌شود که هیچ اطلاعات و آماری از تعداد مغزهای رفته درنیامده است.

مقام معظم رهبری هم تاکید کردند که بررسی مهاجرت نخبگان در دستور کار باشد، شورای عالی انقلاب فرهنگی هم خواست که آماری از وضعیت خروج مغزها داشته باشد ولی هرچه رسانه‌ها پیگیر شدند آماری از خروج نخبگان نداشتیم.

در سال 91، جامعه آماری 13 هزار و 500 نفری از کنکوری‌ها در دوره 15 ساله مورد بررسی قرار گرفت، طبق این گزارش در سال‌های 76 تا 81 آمار خروج نخبگان 33 درصد بود در حالی که از سال 82 تا 86 آمار خروج نخبگان به 17 درصد کاهش یافته است.

توقف روند ارائه آمار از آخرین وضعیت مهاجرت نخبگان در کشور تاکنون انتقادهای مختلفی را از سوی نهادهای تصمیم‌گیر و سیاست گذار کشور از جمله شورای عالی انقلاب فرهنگی به دنبال داشته است.

محمدرضا مخبر دزفولی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی مرداد سال گذشته از مکاتبه این شورا با رئیس بنیاد ملی نخبگان برای ارائه گزارش کاملی از آخرین وضعیت نخبگان شامل وضعیت بازگشت و خروج نخبگان از کشور خبر داد و قرار بود دو ماه پس از آن، گزارش ارائه شود ولی حالا که حدود یک سال هم می‌گذرد همچنان گزارشی از آمار نخبگان خارج شده از کشور در دست نیست.

سعید سهراب‌پور قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان گفت: در حال حاضر آمار جدیدی از خروج یا ماندگاری نخبگان در کشور در دست نداریم و این مسئله از حدود سال 92 به بعد به همین منوال بوده است و تا جایی که من اطلاع دارم هنوز گزارشی در این زمینه تهیه نشده است.

وی یادآور شد: در زمان دولت دهم با توجه به مسئولیتی که در بنیاد ملی نخبگان برعهده داشتم این موضوع را پیگیری می‌کردیم و طی آن با 2 گروه نیز قرارداد همکاری امضا کردیم که این 2گروه کار تهیه آمار را که کار بسیار پیچیده و زمان‌بری بود، برای ما انجام می‌دادند اما در نهایت این آمارگیری‌ها طی 2دوره انجام و وضعیت90 درصد نخبگان کشور مشخص شد.

به گفته سهراب‌پور، تهیه این آمار از جهات مختلفی حائز اهمیت است و می‌تواند مبنای بسیاری از برنامه ریزی‌ها و سیاست گذاری‌ها نیز قرار گیرد.

سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور هم در مصاحبه‌ای در سال گذشته در رابطه با چرایی عدم اعلام آمار خروج نخبگان از کشور گفت: هیچ گاه آمار خروج نخبگان را نداشتیم و فقط وضعیت اعضای بنیاد ملی نخبگان مشخص می‌شوند.

البته به گفته برخی مسئولان بنیاد ملی نخبگان، برنامه‌ای برای دستیابی به آمار خروج نخبگان از کشور براساس پروسه جدید و طبق شاخص‌های جدید در دست اجراست و امید است در آینده‌ای نزدیک آمار وضعیت خروج نخبگان از کشور حداقل به نهادهای بالادستی ارائه شود تا با آگاهی از آمار خروج نخبگان از کشور برای کاهش آمار برنامه‌ریزی شود.

معاونت علمی ریاست جمهوری نیز طرحی دارد که براساس آن ایرانیان فعال در دانشگاه‌های خارج از کشور می‌توانند با دریافت حقوق یک‌ساله به کشور بازگشته و به عنوان عضو هیئت علمی جذب دانشگاه‌های کشور شوند، همچنین با تجهیز آزمایشگاه‌های دانشگاهی هم امکان تحقیقات بیشتر برای نخبگان فراهم شده است.

با این وجود امید است با ارائه راهکارها و برنامه‌های عملی و تشویقی برای نخبگان جوان ایرانی، مانع از خروج این سرمایه‌های ملی از کشور شویم.

منبع: Farsnews.com

http://kayhan.ir/fa/news/78198

ش.د9501007