(روزنامه جوان ـ 1395/05/05 ـ شماره 4869 ـ صفحه 15)
نيچروان بارزاني، نخست وزير اقليم كردستان روز یکشنبه در گفتوگو با صداي امريكا بار ديگر به آزادسازي موصل اشاره كرد و گفت كه پس از بيرون راندن تكفيريها از اين شهر بايد مرز كردستان مشخص شود. نخست وزير كردستان استقلال كردستان را حق كردها خواند و دوباره بر طبل جدايي كوبيد. بارزاني در پاسخ به اينكه نيروهاي كرد چه نقشي در آزادسازي موصل خواهند داشت، گفت: «براي ما در منطقه كردستان عمليات موصل بسيار مهم است، زيرا موصل شهري است كه به اربيل نزديك است، بنابراين ما به عنوان منطقه كردستان عمليات آزادسازي موصل را بسيار مهم ميبينيم. به طور حتم نيروي پيشمرگه در اين عمليات نقش اساسي خواهد داشت. بارزانی گفته که با بغداد، نيروهاي ائتلاف بينالمللي و به ويژه با امريكا هماهنگي دارد: «اكنون در مرحله طراحي نقشه عمليات قرار داريم. پس از طرح نقشه عمليات آزادسازي موصل و روشن شدن اينكه هر طرفي چه نقشي خواهد داشت، عمليات شروع ميشود.» اظهارات بارزاني در حالي است كه روزنامه الاخبار لبنان روز دوشنبه در گزارشي به اختلافات بين بغداد و اقليم كردستان درباره عمليات موصل اشاره كرد و نوشت: «پس از پيشرويهاي گسترده نيروهاي عراقي در هفتههاي اخير و آزادسازي پايگاه القياره، زماني كه مسئولان عراقي اعلام كردند نيروهايشان در فاصلهاي كمتر از ۶۵ كيلومتري مركز شهر موصل هستند، حجم اختلافات ميان اربيل و بغداد در عمليات موصل و سرنوشت شهر پس از آزادي نمايان شد چراكه اربيل پيش از اين نيز الحاق مناطق مورد اختلاف را خواستار شده بود.»
استقلال حق كردهاست
نكته مهم سخنان بارزاني مربوط به آينده عراق و ترسيم مرزهاي اقليم كردستان بود كه نخست وزير كردستان عراق در اين درباره گفت: «به هر سمتي برويم نخست بايد بدانيم حياط خانه ما تا كجاست. به نظر من استقلال منطقه كردستان حق ملت ماست. حق تعيين سرنوشت، مشروع است و معتقدم اين به عنوان يك هدف براي ما و همه مردم كردستان باقي ميماند، چه در عراق بمانيم و چه مستقل شويم يا اگر فدرالي يا كنفدرالي باشيم، اولويت نخست تعيين مرزهايي است كه با فداكاري فرزندان اين ملت و پيشمرگههاي كرد آزاد شده است.» دو ماه پيش مسرور بارزاني، رئيس شوراي امنيت اقليم كردستان خواستار تقسيم عراق به سه بخش كردي، سني و شيعه پس از شكست گروه تروريستي داعش شده بود. اكنون حضور داعش فرصتي براي رهبران اقليم كردستان فراهم كرده است تا بر طبل جدایی بكوبند و تصميم خود را براي اين كار به طور علني اعلام كنند. كردها از تضعيف نسبي دولت مركزي عراق در دو سال گذشته به دلیل رویارویی با داعش براي رسيدن به اهداف خود بهرهبرداري ميكنند. مسعود بارزاني، رئيس اقليم كردستان سال گذشته با صدور بيانيهاي اعلام كرد: «اكنون زمان آن فرا رسيده است كه مردم اقليم عراق از طريق همهپرسي سرنوشت خود را مشخص كنند.» بارزاني براي اين منظور به امريكا و سرزمينهاي اشغالي سفر كرد و به گفته برخي منابع با مقامات امريكايي و اسرائيلي در اين مورد مذاكره كرده است.
نخست وزير كردستان در ادامه مصاحبه خود به صراحت درباره برنامههايي كه رهبران اقليم براي پساداعش در نظر گرفتهاند نيز اشاره كرد و مدعي شد: «در واقع دو نوع عراق داريم؛ عراق پيش از موصل و عراق پس از تصرف موصل. بازگشت به اصول شكستخورده عراق ٢٠٠٣ امكانپذير نيست ولي هر تصميمي بگيريم معتقديم بغداد به عنوان شريك استراتژيك ما ميماند. اين مسائل را نخست با بغداد مورد گفتوگو قرار ميدهيم. در چنين حالتي نه تركيه و نه ايران آنقدر تعيينكننده نخواهند بود. طرفي كه در درجه اول بايد با گفتوگو مسائل را با آن حل كنيم، بغداد است.» تركيه و ايران مخالفت خود را با استقلال كردستان اعلام كردهاند. به باور برخي ناظران، اقليم كردستان تلاش دارد با مشاركت در آزادسازي موصل و ورود نيروهاي پيشمرگه به اين شهر و شكست داعش، از موصل به عنوان يك اهرم سياسي بر اي فشار بر دولت عراق و چانهزني با بغداد براي تحقق خواستههايش كه مهمترين آن استقلال است، استفاده كند. در دو سال گذشته نيروهاي پيشمرگه در نبرد با داعش به رغم اعتراض دولت بغداد شهرهايي را كه آزاد كردهاند به نيروهاي ارتش عراق تحويل ندادهاند. به گفته برخي كارشناسان كردها سعي دارند از اين طريق مرزهاي اقليم را پس از نابودي داعش توسعه دهند.
توافق با آمريكا
نخست وزير دولت اقليم كردستان در ادامه سخنان خود به توافق نظامي اخير كردها با امريكا نيز اشاره كرد و گفت: «اين توافق دو بخش است؛ بخشي از آن كمكهاي مالي است كه امريكا به نيروهاي پيشمرگه ميدهد. بخش ديگر آن هم يك پروتكل نظامي بين ما و امريكاست. طبق آن همكاريهاي نظامي كه به منطقه كردستان داده ميشود، نبايد به دست طرفهاي ديگر برسد، يعني موازيني كه امريكا براي خود مهم ميداند در اين پروتكل ـ كه به امضاي دو طرف رسيده ـ گنجانده شدهاند. علاوه بر اين، توافق شامل همكاري و هماهنگي ميان طرفين براي آزاد كردن موصل و ساير مناطق تحت تصرف داعش است؟» امريكا پس از حمله داعش به اقليم كردستان، تسليحات پيشرفتهاي را در اختيار كردها قرار داده است تا براي مقابله با تكفيريها از آن استفاده كنند ولي امريكا با وجود تعهدات خود در مقابل دولت عراق، تاكنون از دادن تسليحات به عراقيها براي مقابله با تروريستها خودداري كرده است. از سوي ديگر، اخيراً اخباري منتشر شده كه امريكا قصد دارد پايگاهي را در اقليم كردستان ايجاد كند اما نخست وزير كردستان عراق از اين مسئله اظهار بياطلاعي كرده است.
همكاري كردها با داعش
هرچند نيروهاي پيشمرگه در كنار نيروهاي عراقي با تروريستهاي داعش مبارزه ميكنند اما اسناد منتشر شده از همكاري كردها با داعش حكايت دارد. در اسنادي كه سايت ويكيليكس روز دوشنبه منتشر كرده، آمده است: «حزب دموكرات كردستان عراق، قطر و تركيه در سال 2014 ميلادي در نشستي در تركيه حضور يافته و طرح عقبنشيني داعش از موصل و شهر سنجار ريخته شده است.» اين در حالي است كه نيروهاي پيشمرگه در نوامبر 2015 بدون هيچگونه مقاومتي و در مدت چند ساعت توانستند شهر سنجار را از دست داعش آزاد كنند كه در آن زمان برخي منابع عراقي فاش كردند كردها با حمايت امريكا در اين زمينه با داعش به توافق رسيدهاند و تروريستها سنجار را تحويل كردها دادهاند. سنجار از لحاظ استراتژيكي براي داعش مهم بود و آزادي اين شهر حلقه محاصره عليه تكفيريها در موصل را تنگتر ميكند. در سند شماره 108408 سايت ويكيليكس آمده است: «تركيه قصد داشته است با حمايت قطر و با همكاري حزب دموكرات كردستان عراق سربازان خويش را روانه موصل كند و اعضاي تيم امنيتي قطر و تركيه به مسئولان داعش اعلام كردهاند اگر شما با نيروي نظامي روبهروي ائتلاف بينالمللي قرار گيريد تمام توان خود را از دست ميدهيد اما اگر نيروهاي خود را به سوريه بفرستيد، ميتوانيد چندين منطقه سوريه را كه اكنون در كنترل كردهاست كنترل كرده و در مقابل اين اقدام هم تركيه و قطر اعلام كردهاند، آماده هر نوع همكاري هستند.»
http://javanonline.ir/fa/news/800039
ش.د9501467