فیلم سینمایی هیهات، روایتی است از چهار کارگردان جوان سینمای ایران که در قالبی اجتماعی و مذهبی از مهر ماه جاری اکران شده است. هیهات اولین فیلم چهار اپیزودی کشور نیز محسوب می شود. با وجود اینکه هر اپیزوت داستان متفاوتی را دنبال می کند؛ اما گسست معنایی در این فیلم وجود ندارد. چرا که با نگاهی به اعتقادات و باورهای مذهبی بویژه واقعه عاشورا ساخته شده است.
فیلم سینمایی هیهات، روایتی است از چهار کارگردان جوان سینمای ایران که در قالبی اجتماعی و مذهبی از مهر ماه جاری اکران شده است. هیهات اولین فیلم چهار اپیزودی کشور نیز محسوب می شود. با وجود اینکه هر اپیزوت داستان متفاوتی را دنبال می کند؛ اما گسست معنایی در این فیلم وجود ندارد. چرا که با نگاهی به اعتقادات و باورهای مذهبی بویژه واقعه عاشورا ساخته شده است. عاشورا مفهومی بزرگ در تفکر شیعی دارد و نقطه عطفی در زندگی ائمه محسوب می‌شود. قیام امام حسین (ع) موضع کل شیعه را در مقابل ظلم و بی‌عدالتی مشخص کرد و جایگاه عدالت و امامت را به عنوان اصول مذهب تشیع تثبیت کرد.
دانش اقباشاوی یکی از کارگردانان فیلم در جلسه اکران و نقد و بررسی فیلم «هیهات» که در سینما هویزه مشهد برگزار شد، عنوان کرد: «برای ما مهم مفهوم و فرهنگ عاشورا بود که می خواستیم در صدر قرار بگیرید.» طی سال های گذشته سینمای ایران در بهره گیری از مفاهیم عاشورایی مغفول مانده است تا آنجا که برخی از «روز واقعه» به عنوان تنها اتفاق جدی سینمای ایران درباره واقعه عاشورا یاد می کنند، اما «هیهات» توانست تا حدودی این ضعف محتوایی سینمای ایران درباره عاشور را تقویت کند.
محمد رضا شفيعي تهیه کننده فیلم سینمایی هیهات در پاسخ به اين سؤال كه چرا سينماي ايران كمتر سراغ موضوعات عاشورايي مي رود، مي گويد: «سينماي ما نه تنها درباره موضوع عاشورا بلكه درباره همه حوزه هاي مناسبتي دستي خالي دارد... محرم و رمضان فصل هاي مرده سينما شده اند.» از جمله جلوه های مهم تشیع که در «هیهات» به تصویر کشیده شده، زیارت و توکل است که رنگ و لعابی عاشورایی به خود گرفته است. در ادامه به خلاصه‌ا ی از هریک از اپیزود های فیلم اشاره می کنیم:
اپیزود اول فیلم، حکایت مادری پیر است که پسر جوانش (حامد بهداد) به او قول زیارت کربلا داده اما به آن عمل نکرده است. پسر جوان که به دنبال مبادله اشیای عتیقه است، متوجه می شود که کامیون حامل ضریح جدید حرم امام حسین(ع) از روستای محل سکونتشان، عبور می کند. بنابراین تصمیم می گیرد که از این فرصت استفاده کند و در انتهای عمر مادرش، شرایط زیارت این ضریح جدید را برای وی فراهم کند که موفق نمی شود. اقدامات بعدی این پسر عشق و علاقه زیارت امام حسین (ع) را در این فیلم بخوبی برجسته می کند.
اپیزود دوم فیلم، حکایت حاج فرید یکی از فرماندهان جانبازان دوران دفاع مقدس است. وی برای ایام اربعین با خانواده‌اش عازم سفر کربلا می شود، اما در میانه سفر با مساله پاک‌سازی مناطق مین گذاری شده مواجه می شود. حاج فرید سفرش را نیمه تمام می گذارد و به پاک سازی مناطق می پردازد. این عمل حاج فرید حماسه ای می آفریند که یادآور حماسه حضرت ابوالفضل (ع) در واقعه عاشورا است.
اپیزود سوم فیلم، روایتی رمانتیک از وضعیت سخت زندگی مردم عراق در دوران پس از جنگ تحمیلی را به تصویر می کشد. شخصیت اصلی داستان «آلا» دختری خردسال است که با مادرش و بدون پدر در شرایط سخت مالی به سر می برند. «آلا» تحت شرایط مجبور به گدایی می شود؛ اما او گدایی را رها می کند و اقدام به تولید و فروش مهر کربلا می کند. این اقدام «آلا» متاثر از حماسه حسینی است که درس آزادی و عزت را به پیروان خود آموخت.
اپیزود چهارم فیلم، تلاش می کند پیوندی از آموزه های عاشورا و مدافعین حرم را برای مخاطب به نمایش بگذارد. بابک حمیدیان نقش پزشکی را بازی می کند که برای کمک به رزمندگان به عراق رفته است. همسرش نرگس (مینا ساداتی) و فرزندش برای دیدن وی راهی کربلا می‌شوند؛ نرگس پس از رسیدن به کربلا متوجه می شود شوهرش به مدافعین حرم پیوسته است. آنچه در این اپیزود نقش مهم و موثری دارد گفتگوهای این دو همسر از طریق فضای مجازی (تلگرام) است. و به این ترتیب اولین و زنده ترین تصویر از مدافعین حرم برای مخاطب در سینمای ایران بر روی پرده می رود.
مرور خلاصه فیلم نشان می دهد که نگاه هیهات به واقعه عاشورا از منظر تاریخ نیست، بلکه آرمان ها و فضای معنایی عاشورا در این فیلم جلوه گر می شود و بسیاری از دغدغه های اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، تربیتی و اعتقادی همچون زیارت، صبر، توکل، ایثار و از خودگذشتگی، گروه‌های تکفیری و ...که امروزه با آن مواجه هستیم به حماسه حسینی گره می خورد.
کلام آخر
عاشقان امام حسین (ع) مصادیق متنوعی دارند؛ گاه حسرت ماندن زیارت بر دل مادری پیر، گاه فداکاری و گذشت و ایثار مانند ابوالفضل العباس (ع)، زمانی دستفروشی و گذران زندگی از راه فروش مهر متبرک کربلا و زمانی مدافع حرم شدن... و در نهایت اینکه روایت قیام حسینی هر طور که باشد همیشه مخاطب دارد.
