«داعش»؛ نیمه‌جان اما خطرناک

(روزنامه ايران – 1395/07/06 – شماره 6321 – صفحه 13)

اخیراً اخبار خوبی درباره داعش رسیده است. کشته شدن ابو محمد العدنانی یکی از سرکرده‌های نیروهای تکفیری داعش در یکی از حملات هوایی به مقر‌های این سازمان تروریستی، یک اقدام تأثیرگذار از سوی نیروهای مخالف داعش بوده است. العدنانی از ایدئولوگ‌های داعش بود و بسیاری از عملیات تروریستی این سازمان را هدایت می‌کرد. حذف او پس از کنار رفتن تعدادی دیگر از نیروهای ارشد داعش صورت می‌پذیرد که یکی از آنها سردسته نظامیان داعش بود. قطعاً جانشینانی برای کشته شده‌ها و حذف شده‌ها یافت خواهد شد اما مدتی طول می‌کشد آنها به همان میزان کارآیی اسلاف خود برسند.

مواضع از دست رفته

این از جدید‌ترین موارد عقب نشینی اجباری برای داعش و ضربات سنگین وارده به این سازمان مخوف و بی‌هویت تروریستی است و عده‌ای اینک در غرب بر این باورند که کار داعش را باید تمام شده دانست. داعش حتی در تحولات اخیر در سوریه و عراق بخشی از خاک تملک شده توسط خود را نیز از دست داده و نتوانسته است بازسازی بنیادینی داشته باشد و هر جا که دست داعش از آن قطع شده ساکنانش جشن بر پا داشته‌اند. درون داعش نیز روحیه‌‌ها در حال فروپاشی است و چون توضیحی برای شکست‌ها ندارند حرف‌های سران و سخنگویان آنها نیز متناقض و بیش از پیش دور از حقیقت شده است.

... اما ماجرا باقی است

با این همه و با‌وجود تمام موارد فوق نمی‌توان ونباید داعش را به کلی تمام شده دانست. این سازمان به‌رغم نیمه‌جان شدن و تحمل کارساز هنوز قادر به انجام عملیات ایذایی و به‌خطر انداختن جان مردم در ابعادی گسترده است. هنوز در منطقه رقه در سوریه و موصل در شمال عراق می‌توان نیروهای داعش را به وضوح دید و آنها همچنان سردمدار این مناطق هستند. عملیات زمینی برای درآوردن این شهرها از چنگ داعش بسیار سخت و خون‌بار خواهد بود. بخصوص اگر برای تصفیه این مناطق از شر وجود داعش، از نیروهای غیر بومی سود جسته شود.

اوباما کاری نمی‌کند اما...

شرایط سوریه به‌خاطر استمرار جنایات داعش همچنان متزلزل است. برخی کشورهای منطقه مانند روسیه به‌وضوح دولت بشار اسد را تقویت می‌کنند و این در حالی است که دولت‌های غربی حداقل تا چند ماه پیش خواهان خلع‌اسد بودند. هیچ‌کس انتظار ندارد باراک اوباما در 4 ماه و نیم باقی مانده از حضورش در کاخ سفید حجم عملیات نظامی امریکا در سوریه را افزایش بخشد اما اطمینانی در دست نیست که جانشین وی چنین نکند. در ترکیه رجب‌طیب اردوغان سه ماه پس ازکودتای شکست خورده این کشور بیشتر مشغول مستحکم‌سازی موقعیت خویش است تا زدن ریشه داعش در سایه کشورها و اخیراً نیز ورودش به نواری از قسمت مرزی خاک ترکیه- سوریه با نیت مهم‌تر سرکوب‌کردهای متواری به این منطقه بوده است و نه محو داعشی‌ها. برای داعش، سوریه هنوز یک بهشت است زیرا کنترل برخی استان‌های آن در دست دولت مرکزی نیست و بنابراین می‌توان با سلاح ارعاب و مرگ، در آن مناطق رحل اقامت افکند.

نفوذ به سایر کشورهای منطقه

اینها به ما می‌گوید تخمین دقیق میزان ضعیف شدن داعش بسیار سخت است و حتی اگر اتحادی بین نیروهای مخالف برای ریشه ‌کن کردن داعش صورت پذیرد، حداقل یکی دو سال طول می‌کشد تا این امر تحقق یابد. هرقدر بیشتر به داعش حمله شود نفوذ اجباری آنها به منافذ و محل‌هایی در سایر کشورهای اطراف به قصد یافتن مناطق امن، بیشتر می‌شود و یمن یکی از آن نقاط است و در هر نقطه‌ای در منطقه می‌توان با یک آشوب تازه اعلام موجودیت کرد حتی اگر آن موجودیت مخدوش و همراه با جراحات مختلف وارده به داعش باشد. داعش همیشه سلاح بزرگتری هم برای خودنمایی دارد و آن ایجاد انفجار و آشوبی تازه در گوشه‌ای از اروپا است و چون اروپایی‌ها عادت به امنیت و آرامش دارند، کشت و کشتار در آن جا سلاح مهمتر و مؤثرتری برای نشان دادن قدرت داعش به شمار می‌آید و سند زنده ماندن آن تلقی خواهد شد.

گسیل نیروها به اروپا

بسیاری از نیروهای داعش بیرون رانده شده از سوریه و عراق و بلافاصله در اروپا دست به خرابکاری زده و مصیبت‌هایی را آفریده‌اند و ردپای آنها را به وضوح می‌شد در حوادث اسفبار شهرهای پاریس و بروکسل مشاهده کرد. امروز می‌توان مشابه آن حرکات سبعانه را در هر گوشه اروپا تکرار و وانمود کرد داعش هنوز صحنه‌گردان اصلی است، حال آن که نیست.

القاعده ماندگارتر است

درست است که داعش در طراحی و انجام حرکات ضدبشری در سال‌های اخیر دست پیش را داشته اما القاعده هم در صحنه حاضر است و نشانی‌های همکاری بین دو طرف کاملاً هویدا است.

به واقع اگر درازمدت مبنا گذاشته شود، قوت تشکیلاتی و به تبع آن ماندگاری القاعده بیشتر از داعش است و به تبع آن نیروی خطرسازتری در درازمدت خواهد بود. تا داعش که یک نهاد جعلی خلق‌الساعه است.

نقش مهم اینترنت

غرب وظیفه دارد با بالا بردن حساسیت‌های اطلاعاتی خود زمینه کار داعش را محدود کند اما کوتاهی‌هایش در این زمینه خیره کننده بوده است.

در فرانسه و بلژیک فقط بعد از وقوع انفجارهای مرگ‌آفرین، نیروهای امنیتی خودی نشان داده‌اند اما پس از آن باز به خوابی عمیق فرو رفته‌اند. داعش فهمیده است که اگر بخشی از خاک تصرف کرده را از دست داده است می‌تواند از طریق اینترنت و تبلیغات دروغین سیطره خود را بسیار بیشتر از چیزی که هست جلوه بدهد. در جریان اقدامات داعش در شبکه‌های مجازی هم به برخی اعضای این سازمان دستورات لازم به شکل پیام‌های پنهانی منتقل می‌شود و هم سایرین ارعاب می‌شوند.

عجز غربی‌ها

غرب حتی بعد از ماجراهای ادوارد اسنودن و جولین آسانژ نفهمیده است چطور با پایه‌گذاری تهاجمات اطلاعاتی روی اینترنت مبارزه کند و دولت‌های بزرگ اروپایی نیز در این زمینه ضعف و عجز بروز می‌دهند و تا وضع چنین است لابد داعش نیمه‌جان به خود حق می‌دهد که خودش را همچنان جوان و نیرومند بداند.

منبع: Financial Times

http://www.iran-newspaper.com/newspaper/page/6321/13/152181/0

ش.د9502065