تاریخ انتشار : ۰۸ آبان ۱۳۹۵ - ۱۳:۲۵  ، 
کد خبر : ۲۹۶۱۸۱

بلوغ اسلام سياسي نيجريه بين چكش وهابيت و سندان افراط‌گرايي مسيحي

پایگاه بصیرت / احمد كاظم‌زاده

(روزنامه جوان – 1395/07/24 – شماره 4932 – صفحه 6)

در جريان حمله نيروهاي امنيتي و نظامي نيجريه به عزاداران حسيني در عاشورا بيش از 20 نفر از آنها به شهادت رسيدند. اين كشور كه از يكسو با خطر رشد وهابي‌گري و از ديگر سو با افراطي‌گري مسيحي مواجه است، تحت القائات و اعمال فشار ائتلاف سعودي - صهيونيستي مقابله با شيعيان را در اولويت قرار داده و هر‌از‌گاهي به مناسبت‌هاي مختلف به سركوب و قتل عام آنها اقدام مي‌كند. ارتش نيجريه سال گذشته نيز در جريان برگزاري مراسم روز قدس به تجمع شيعيان در زاريا يورش برد كه در جريان آن حدود يك هزار نفر از شيعيان قتل عام و هزاران نفر ديگر نيز زخمي شدند.

سه پسرشيخ زكزكي به نام‌هاي سيد محمد، سيد حميد و سيد احمد در جريان اين كشتار به شهادت رسيدند و تنها پسر باقي مانده از شيخ، «سيد علي» نيز همراه مادرش (زينت ابراهيم همسر شيخ زكزكي) در جريان يورش به منزل پدرش به شهادت رسيدند و خود وي نيز در حالي كه به شدت زخمي شده بود بازداشت شد و هم اكنون در زندان به سر مي‌برد و برخي خبرها از نابينا شدن وي به علت بدرفتاري و شكنجه در زندان حكايت دارد. چند عامل باعث شده است كه دولت نيجريه تحت فشار عربستان سركوب شيعيان را در اولويت قرار دهد.

نخست رشد جمعيت شيعيان اين كشور است كه طبق برخي آمارها به حدود 15 ميليون نفر رسيده است. گفته مي‌شود 95 درصد شيعيان نيجريه، پيشتر مذهب يا دين ديگري داشتند، ولي در سه دهه اخير به تشيع گرويده‌اند كه به مستبصرين معروفند. مركز شيعيان نيجريه در شهر زاريا در ايالت كادونا واقع است. به جز شيعيان بومي، شماري مهاجر لبناني نيز در نيجريه زندگي مي‌كنند. شيعيان اين كشور دوازده امامي هستند و در مناطق كانو، لاگوس و زاريا سكونت دارند. شيعيان نيجريه علاوه بر برگزاري مراسم مذهبي - مانند دسته‌هاي چند هزار نفري عاشورا - روزنامه، مجله، كتاب‌، سايت و توليدات صوتي و تصويري درباره مذهب اهل بيت و ائمه معصومين به زبان‌هاي بومي نيجريه دارند. رشد تشيع در نيجريه از سه مقطع تاريخي عبور كرده است:

مقطع نخست، قبل از سال 1994 ميلادي بود. در آن مقطع در مجموع، جمعيت شيعيان نيجريه به بيش از500 نفر نمي‌رسيد و دليل آن آشنا نبودن مردم با اين مذهب بود.

مقطع دوم از 1994ميلادي به بعد است. در اين مقطع با شكل‌گيري جنبش اسلامي در نيجريه كه برگرفته از جنبش «اخوان‌المسلمين» بود، گرايش برخي از اعضاي اين جنبش به مذهب تشيع باعث شد كه اختلافاتي در آن صورت گيرد و برخي از راه‌يافتگان به تشيع از جنبش جدا شوند و به كشورهاي ديگر مهاجرت كنند. اين آغاز شناخت نسبت به تشيع و در نتيجه شكل‌گيري و گسترش آن در بين مسلمانان نيجريه است.

مقطع سوم، كه متأثر از امواج بيداري و انقلاب اسلامي مردم ايران است، از سال 1999 آغاز شده و تاكنون ادامه دارد. در اين مقطع، مذهب تشيع مورد اقبال زائد‌الوصف مسلمانان و مردم نيجريه قرار گرفته و گسترش قابل توجهي يافته است. تا آنجا كه تاكنون به رغم تبليغات منفي و بد رفتاري‌هاي فرقه‌هاي ضدّ شيعي، حدود 15 ميليون نفر در اين كشور به اين مذهب گرويده‌اند.

گفتني است از بين جمعيت حدود 170 ميليوني نيجريه بيش از 50 در‌صد آنها را مسلمانان تشكيل مي‌دهند كه اغلب پيرو مذهب مالكي بوده و فرقه‌هاي صوفيه مانند تيجانيه، قادريه و احمديه نيز در آن فعالند و البته شماري وهابي در اين كشور حضور دارند كه از سوي عربستان پشتيباني مي‌شود و گروه تروريستي بوكوحرام از اين افراد تشكيل يافته‌اند. شيخ زكزكي بوكوحرام را زاييده غرب مي‌داند و معتقد است اگر غرب و جريانات غربي در نيجريه حضور نداشتند بوكوحرام هم شكل نمي‌گرفت.

اما عامل دومي كه در تشديد سياست‌هاي سركوب‌گرايانه جنبش اسلامي نيجريه به رهبري شيخ زكزكي مؤثر بوده ترس از گرايش طبيعي شيعيان اين كشور به ايران و انقلاب اسلامي است. شيخ زكزكي درباره علت نفوذ انقلاب اسلامي در جهان و پذيرش آن در قلب آفريقا معتقد است كه عدالت‌خواهي جزو ذات بشر است و اينكه انقلاب اسلامي عدالت‌خواهي را براي همه مردم حتي غيرمسلمانان، فرياد مي‌زند، از دلايل تمايل شديد مردم مستضعف به اين انقلاب است. وي در مصاحبه ديگري در مشهد با بيان اينكه تنش و خشونت در جهان به اوج خود رسيده اما منطق امام رضا(ع) منطق گفت و گو و عقلانيت است و در دوران ما جمهوري اسلامي ايران با تأسي به همين عقلانيت و فرهنگ رضوي به پيش مي‌رود و موفق مي‌شود تأكيد كرد جمهوري اسلامي با بهره‌گيري از عقلانيت و فرهنگ رضوي، مسئله هسته‌اي را روي ميز حل كرد و اين پيامي است كه ما بايد از اين كشور با خودمان به كشورهايمان ببريم.

حمايت‌هاي صريح شيخ زكزكي از آرمان‌هاي انقلاب اسلامي ايران و سياست‌هاي جمهوري اسلامي ايران و همچنين ابراز ارادت وي به رهبران جمهوري اسلامي ايران بر خشم و نگراني دشمنان ايران و در رأس آن محور سعودي - اسرائيلي افزوده است. شواهد موجود از همكاري پنهان دو جريان سلفي و صهيونيستي در قالب حركت‌هاي تروريستي عليه شيعيان حكايت دارد. اين اقدامات عمدتاً با طراحي موساد و با مشاركت نيروهاي امنيتي نيجريه عملياتي شده است. به عنوان نمونه مي‌توان به طرح ترور ناكام شيخ زكزكي رهبر مذهبي شيعيان در سال 2009م. اشاره كرد. اين نقشه قرار بود با انفجار بمب در محل اسكان شيخ زكزكي در زاريا اجرا شود، اما خود زكزكي در خطبه‌هاي نماز جمعه روز 11 سپتامبر اين نقشه را افشا كرد.

افشاي جزئيات اين نقشه نشان ‏داد علاوه بر دخالت امريكا و اسرائيل، اين برنامه با پشتيباني سعودي‏ها همراه بوده به اين نحو كه با پرداخت پول به برخي مبلغان، آنها را در سرتاسر كشور پخش كرده تا عليه جنبش اسلامي صحبت كنند. مدارك ويكي ليكس نيز نشان مي‌دهد عربستان سعودي بر دولت نيجريه فشار مي‌آورد تا مانع فعاليت‌هاي جنبش اسلامي نيجريه شود. نزديكي بسيار زكزكي به ايران و حزب الله لبنان، منتقدان وي در نيجريه را به اين باور رسانده كه اعضاي جنبش تحت رهبري وي آموزش‌هاي نظامي ديده‌اند، اما رهبران جنبش همواره اين اتهام را رد كرده و بارها تأكيد كرده‌اند كه آموزش‌هاي اعضاي جنبش اسلامي نيجريه، بيشتر از آموزش‌هاي دفاع شخصي نبوده است.

از آنچه گفته شد مشخص مي‌شود كه حمله به عزاداران حسيني در روز عاشورا در نيجريه استمرار سركوبي است كه در سال‌هاي اخير از سوي اين كشور اتخاذ شده و از حمايت قدرت‌هاي غربي و محور سعودي - اسرائيلي برخوردار است. سركوب شيعيان باعث مي‌شود هم وهابي‌ها جاي پاي بيشتري براي خود بازكنند (كه اين مي‌تواند به تقويت گروه‌هاي تكفيري همچون بوكوحرام منجر شود) و هم اينكه زمينه براي رشد افراطي‌گرايي مسيحي و ادامه تلاش‌ها براي تغيير موازنه جمعيتي به نفع مسيحيان بيش از پيش فراهم شود. بر اين اساس مي‌توان گفت در وراي سركوب شيعيان نيجريه توطئه‌اي خوابيده كه موجوديت اين كشور را تهديد مي‌كند.

http://javanonline.ir/fa/news/816526

ش.د9502192

نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات