وضع هرگونه تحریم جدید علیه ایران از سوی کنگره ایالات متحده آمریکا و مهر تایید دولت آمریکا بر این تحریم، نقض عینی برجام محسوب می شود. بدیهی است که در این خصوص لازم است دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان واکنشی متقابل صورت داده و پاسخ جدّی نسبت به بدعهدی واشنگتن بدهد.
طی روزهای اخیر زمزمه های دوباره ای مبنی بر اعمال تحریم های تازه ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران به گوش می رسد. در این خصوص میان نمایندگان کنگره و کاخ سفید هماهنگی کاملی وجود دارد. همان گونه که پیش بینی می شد، نقض برجام در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ عینی تر خواهد شد، هر چند که در دوران ریاست جمهوری اوباما و حضور دموکرات ها در کاخ سفید نیز توافق هسته ای چند بار به صورت علنی نقض شد. رابرت منندز سناتور دموکرات تاکید کرده است که هدف اصلی تحریم های جدید ایالات متحده آمریکا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران است.
در این خصوص نکاتی وجود دارد که لازم است نسبت به آنها توجه داشته باشیم :
نخست اینکه دولت و کنگره آمریکا قصد دارند درست قبل از فرا رسیدن اردیبهشت ماه تحریم های تازه خود را علیه ایران اعمال کنند. در اردیبهشت ماه امسال، قرار است ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا بار دیگر تعلیق تحریم های ایران ( وفق توافق هسته ای ) را تمدید کند. در این میان، ترامپ در صدد است قبل از فرا رسیدن موعد مقرر، نقض برجام را به گونه ای غیر رسمی و غیر اعلامی هدایت و مدیریت نماید. به عبارت بهتر، ترامپ که نسبت به عواقب و تبعات امضا نکردن دوباره تعلیق تحریم های ایران آگاه است، سعی دارد بازی را به گونه ای دیگر پیش ببرد: نقض برجام در قالب غیر رسمی.
در این خصوص ترامپ به شکاف ها و روزنه های موجود در توافق هسته ای استناد کرده و مدعی خواهد شد که اعمال تحریم های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران نقض برجام محسوب نمی شود! این در حالیست که در حال حاضر نیز دولت آمریکا و کنگره، به واسطه جلوگیری از کارکردن بانک ها و شرکت های سرمایه گذاری با ایران و همچنین اعمال تحریم و جریمه علیه شرکت هایی که با ایران کار می کنند، برجام را به صورت عینی نقض کرده اند. این اقدام ایالات متحده آمریکا نقض صریح بند 29 برجام است. در بند ۲۹ برجام آمده است:
«اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو و ایالت متحده، منطبق با قوانین خود، از هر گونه سیاست با هدف خاص تأثیرگذاری منفی و مستقیم بر عادی سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهدات شان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیت‌آمیز این برجام خودداری خواهند کرد.»
نکته دوم این که هم اکنون دولت ترامپ با اعمال قانون ممانعت از ورود اتباع ایرانی به آمریکا ( و سخت گیری در صدور ویزا برای اتباع دیگر کشورها که به ایران سفر کرده اند) عملا برجام را به مانند دولت اوباما نقض کرده است. از سوی دیگر، دولت ترامپ جریمه شرکت های سرمایه گذاری و حسابرسی از بانک هایی که با ایران کار می کنند را شدت بخشیده است. در چنین شرایطی بانک های بزرگ اروپایی نیز مراوده ای با ایران به لحاظ مالی و اعتباری ندارند.
نکته حائز اهمیت سوم این که مقامات آمریکایی چنین اقداماتی را مصداق اعمال تحریم های "مستقیم" و "منفی" علیه ایران نمی دانند! آنها از یک سو ادعا می کنند که چنین تحریم هایی مصداق تحریم های غیر مستقیم علیه ایران است، این در حالیست که اقدام دولت ترامپ در ممنوعیت ورود اتباع ایرانی و کسانی که به ایران سفر کرده اند مصداق عینی تحریم های مستقیم محسوب می شود. از سوی دیگر، مقامات آمریکایی مدعی هستند که تحریم های جدید با برجام تناقضی نداشته و به سبب فعالیت های موشکی ایران، حقوق بشر و دیگر موارد ادعایی وضع خواهد شد!
آنچه مسلم است اینکه وضع هرگونه تحریم جدید علیه ایران از سوی کنگره ایالات متحده آمریکا و مهر تایید دولت آمریکا بر این تحریم، نقض عینی برجام محسوب می شود. بدیهی است که در این خصوص لازم است دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان واکنشی متقابل صورت داده و پاسخ جدّی نسبت به بدعهدی واشنگتن بدهد.
متاسفانه پاسخ های غیر قاطعانه دستگاه سیاست خارجی کشورمان نسبت به بدعهدی های مکرر آمریکا در قبال برجام، باعث وقاحت بیشتر ایالات متحده در این خصوص شده است. در چنین شرایطی صرفا استناد به برگزاری جلسه کمیته مشترک حقوقی برجام چاره ساز نبوده و باید وارد فاز عملی تقابل با ایالات متحده آمریکا شد. واشنگتن عملا وضع تحریم های یک جانبه علیه ایران را پس از توافق هسته ای ادامه داده و تنها در مواردی از شدت و حدت آن کاسته است. همچنین لازم است در فاز تقابل با اقدام جدید کنگره و دولت آمریکا، مجلس شورای اسلامی نیز با آمادگی کامل و با در نظر گرفتن حقوق حقه کشورمان پاسخ قاطعانه ای را به آمریکا بدهد./
