بازگشت آمریکا به خط جنگ‌سالاری

هجوم موشکی آمریکا به سوریه که با توجیه سدِ حملات شیمیایی به مردم این کشور صورت گرفت، نشان داد ترامپ به رغم اعلام پیشین خود در حال گسترش مداخله جویی در حوزه راهبردی خاورمیانه و ادامه خط جنگ افروزی در جهان است.

بحران سوریه پس از هجوم موشکی آمریکا به مرحله پرالتهابی رسیده و روند مذاکرات سیاسی و حتی فرایند مبارزه با تروریسم را تحت تاثیر قرار داده است.

در ادامه حملات سیاسی و اتهام زنی دولت‌های مخالف دولت دمشق مبنی بر استفاده ارتش سوریه از سلاح‌های شیمیایی در استان ادلب و منطقه خان شیخون، در نخستین ساعات بامداد جمعه ده‌ها موشکی از ناوشکن‌های آمریکایی به سوی پایگاه هوایی «الشعیرات» سوریه پرتاب شد؛ رخدادی که «دونالد ترامپ» با صدور فرمان آن، اعلام کرد این تصمیم برای تنبیه دولت سوریه و از میان بردن پایگاه حمله شیمیایی هفته گذشته صورت گرفته است.

حمله موشکی به سوریه سبب شد تا جبهه بندی بازیگران سوریه باز هم به شکل پیشین نمایان شود و مواضع آمریکا دوباره بر محور مخاصمه با دمشق تمرکز یابد. حدود یک هفته پیش بود وزیر امور خارجه و نماینده آمریکا در سازمان ملل اعلام کرده بودند سرنوشت سوریه را مردم این کشور رقم خواهند زد و دیگر اولویتی برای سقوط «بشار اسد» نزد رهبران کاخ سفید مطرح نیست.

با این حمله آمریکا جایگاه خود را در جبهه عربی- غربی ضد سوریه محکم ساخت و این اقدامِ ترامپ به سرعت با حمایت دولت‌های اروپایی به ویژه انگلیس و فرانسه و نیز ترکیه و رژیم‌های عربی قرار گرفت. در برابر، جمهوری اسلامی ایران و روسیه با محکومیت اقدام آمریکا به آن اعتراض کردند. بولیوی نیز به عنوان یکی از اعضای شورای امنیت، تشکیل جلسه فوری این شورا را خواستار شد و نماینده این کشور تصریح کرد آمریکا در حمله به سوریه خود را در مقام بازرس، وکیل، داور و مامور اجرا قرار داده است.

درباره این اقدامِ آمریکا چند نکته لازم به یادآوری است؛

1- روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و اعلان مواضع انتخاباتی وی مبنی بر کناره‌گیری واشنگتن از مناقشات نظامی پرهزینه در جهان برای برخی این تصور را به وجود آورد که کاخ سفید از موضع جبهه غربی- عربی و تشدید تنش‌های سوریه عقب نشسته و همچنان که اشاره شد ایجاد زاویه بین مواضع دولت‌های اروپایی و آمریکا در قبال سوریه، این تصور را تقویت کرد.

به گزارش ایرنا از نگاه تحلیلگران، حمله موشکی آمریکا را باید به نوعی عقب نشینی ترامپ در برابر شریکان اروپایی و همپیمانان ناتو و نیز دوستان خاورمیانه‌ای واشنگتن به ویژه عربستان سعودی، ترکیه و رژیم صهیونیستی به شمار آورد. از منظری دیگر این اقدام به معنای تن در دادن رئیس جمهوری آمریکا به واقعیات و هویت سیاست تهاجمی، مداخله جویانه و جنگ افروزانه این کشور به ویژه جناح جمهوریخواه است؛ هویتی که حتی رئیس جمهوری چون «باراک اوباما» را در پیگیری شعار تغییر ناکام گذاشت.

2- از دید شماری از صاحبنظران، اقدام ترامپ را باید ناشی از انگیزه‌های گوناگونی دانست. رئیس جمهوری آمریکا از ابتدای روی کار آمدن و حتی در جریان مبارزات انتخاباتی، چهره‌ای نزدیک به روسیه و متهم به ارتباطات پنهان با مسکو توصیف می‌شد. وی با این اقدام اینک فاصله‌ای معنادار با روسیه را به نمایش گذاشته است.

در برابر، روس‌ها نیز تصریح کرده‌اند خط ارتباطی خود با واشنگتن را که برای جلوگیری از اصطکاک در سوریه راه اندازی کرده بودند، خواهند بست. از سوی دیگر ترامپ با این اقدام، خود را فردی عملگرا و قاطع در حمایت از متحدان منطقه‌ای نشان داده و در قبال این حمایت بر مطالبات خاورمیانه‌ای از شریکانی چون ترکیه و کشورهای عربی اصرار خواهد ورزید. ترامپ همچنین لابی‌ها و مجامع جنگ طلب آمریکا به ویژه حامیان جمهوریخواه تندرو را با این تصمیم از خود خشنود خواهد ساخت.

3- با توجه به واقعیات میدانی در سوریه و دست برتر دولت دمشق و حامیان آن، ترامپ و همراهانش به دنبال بر هم زدن توازن به نفع مخالفان دولت سوریه‌اند. تاکنون چند دور مذاکره سیاسی در «آستانه» یا «ژنو» صورت گرفته که به دلیل ضعف مخالفان یا حاضر نشدن آنان پای میز مذاکره روند کندی را می‌پیماید. به رغم اعلام دبیر کل سازمان ملل مبنی بر پیچیده شدن اوضاع سوریه بر اثر مداخلات نظامی، نمایندگان لندن و پاریس در شورای امنیت ابراز امیدواری کردند که حمله موشکی آمریکا بتواند انگیزه‌ای برای از سر گرفتن مذاکرات سیاسی در جهت پایان دادن به جنگ شش ساله سوریه ایجاد کند.

4- اقدام آمریکا و دستور رئیس جمهوری این کشور برای حمله به سوریه با هر توجیه یا انگیزه‌ای صورت گرفته باشد جز پیچیده کردن اوضاع سوریه‌ای نتیجه‌ای به بار نخواهد آورد. یکی از پیامدهای این اوضاع پیچیده دور شدن بحران این کشور از چشم انداز صلح و دشواری مسیر مذاکرات است. در این فضا، مبارزه با تروریسم جای خود را به افزایش کشمکش‌ها میان بازیگران جهانی و منطقه‌ای بحران سوریه داده و این کشور و حتی منطقه را به سمت بی‌ثباتی بیشتر و گسترش خشونت پیش خواهد برد.

http://jomhourieslami.net/?newsid=129801

ش.د9600085