بعد از گذشت ۶ دهه از عمر اتحادیه اروپا و شکل‌گیری آن با هدف پیشرفت و انسجام هر چه بیشتر اقتصادی، وضعیت شفافی از چشم انداز این مجموعه پیش بینی نمی‌شود و جدایی برخی از کشورها از این اتحادیه در طول سالیان اخیر بر ابهامات حاکم بر مجموعه مذکور افزوده است.
به گزارش بصیرت به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، قریب به 60 سال پیش، اتحادیه اروپا با هدف انسجام همسویی و یکپارچگی هر چه بیشتر کشورهای اروپایی در عرصه‌های اقتصادی و توسعه صنعتی شکل گرفت، اما آنچه که از وضعیت موجود و خروجی این مجموعه حاصل شده، همسان و همسو با اهداف از پیش تعیین شده در این حوزه جفرافیایی به نظر نمی رسد.
در ذیل این گزارش تلاش می شود در گفت و گو با کارشناسان و صاحب نظران، افق این اتحادیه عظیم اروپایی از حیث اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
سعید نظام لو، محقق و پژوهشگر اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی ، با اشاره به نامتقارن و ناهمگون بودن اقتصاد برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا، اظهار داشت: یکی از دلایل و عوامل مؤثر در عدم حصول خروجی مطلوب و مطابق نظر غربی ها، معطوف به همین ناهمگونی می شود.
وی افزود: در صورت وجه اشتراکات اقتصادی هر چه بیشتر کشورهای اروپایی، اهداف مورد نظر اتحادیه مورد اشاره به نحو مطلوب تری محقق می شد.
نظام لو عنوان کرد: در طول سالیان گذشته تلاش شده تا با اتخاذ برخی از تمهیدات و پاره‌ای از سیاست های اقتصادی همچون،کنترل نقدینگی، انعقاد قراردادها و تفاهمنامه های متعدد اقتصادی و مالی، فروش اوراق قرضه و غیره تا حدودی ناهمگونی‌های حاکم بر این اتحادیه پوشش داده شده و به تعبیری همین سیاست ها باعث دستیابی به انسجام ناپایدار در این مجموعه شده، اما به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، استمرار وضعیت موجود غیر ممکن است و قطعاً در آینده، شاهد تجزیه، انفکاک و جدایی هر چه بیشتر کشورهای اروپایی از این مجموعه خواهیم بود.
محقق وپژوهشگر اقتصادی گفت: برخی از صاحب نظران و تئوریسین های اقتصادی اروپایی معتقدند،کشورهای شمال اروپا از اقتصاد توانمندتر و منسجم تری به نسبت کشورهای جنوب اروپا برخوردارند و همین شکاف و تفاوت، بر یک دستی و همسویی فعالیت های این مجموعه تأثیرگذاشته است.
وی افزود: این موضوع بعضاً در اظهار نظر مسئولان اقتصادی کشورهای حوزه شمالی اروپا نیز به چشم می خورد گویی اینکه،کشورها و دُوَلِ خِطِه شمالی اروپا، همواره از وضعیت شکننده و نامطلوب اقتصادی خطه جنوبی نگران هستند.
نظام لو گفت: در طول سالیان گذشته، چالش های اقتصادی کشورهایی همچون اسپانیا، ایتالیا و پرتقال تا حدی بالاگرفته که کشورهای حوزه شمالی را نیز متضرر ساخته و حداقل اینکه در مسیر دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده در اتحادیه اروپا ، موانعی جدی ایجاد کرده است.
محقق و پژوهشگر اقتصادی عنوان کرد: به نظر می رسد یکی از دلایل جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا نیز ناظر بر چنین دغدغه هایی است،کشوری که حضور فعالانه آن در مجموعه اشاره شده ، وزنه ای سنگین و مؤثر در یکپارچگی برخی از نارسایی های موجود محسوب می شد، اما همین شکاف ها و تفاوت های اقتصادی و بنیه ضعیف برخی از کشورهای حوزه جنوبی، مزید بر علت شد تا بریتانیا به این جمع بندی برسد که با خروج از این اتحادیه، زیر بار هزینه هایی که مُسَبِب و عامل آن نیست نرود.
اتحادیه اروپا دو شقه خواهد شد؟
پویا رضوانی،کارشناس اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی ، با اشاره به وضعیت غیر قابل پیش بینی اقتصادی برخی از کشورهای حوزه جنوبیِ قاره سبز( اروپا)، همچون ایتالیا به عنوان عضوی از اتحادیه مذکور عنوان کرد: برخی طرح‌ها و دستورکارها در این اتحادیه تعریف می شود که کشورهای حوزه جنوبی، قادر به تأمین هزینه های لازم برای پیشبرد آن اهداف نیست و در چنین شرایطی این کشورهای حوزه شمالی هستند که باید هزینه خسارات و کاستی های دُوَلِ خطه جنوبی را تأمین و پرداخت کنند، موضوعی که با منافع ملی کشورهای عرصه شمالی سازگار و همسو به نظر نمی رسد.
وی افزود: اخیرا برخی مباحث در خصوص احتمال تقسیم بندی اتحادیه اروپا به دو حوزه، یورو 1 و یورو 2 بر سر زبان‌ها افتاده و دور از ذهن نیست که در آینده‌ای نه چندان دور،کشورهای شمال اروپا در قالب یورو 1 و کشورهای حوزه جنوبی در قالب یورو 2 در این اتحادیه نقش آفرینی کنند و در صورت اجرایی شدن این طرح، بستری حاکم می شود کشورهای حوزه شمالی ، هزینه خسارات و ناکارآمدی و ضعف های اقتصادی بخش جنوبی را نخواهند داد.
رضوانی عنوان کرد: البته این طرح، تاکنون بصورت غیر رسمی مطرح شده، اما تردیدی وجود ندارد که استمرار وضعیت موجود، ماهیت اتحادیه مذکور را تضعیف می‌کند و ممکن است به تدریج کشورهای دیگری نیز عطای حضور در این اتحادیه را به لقایش ببخشند.
کارشناس اقتصادی گفت: با چنین اوصافی، اتخاذ راهکاری برای برون رفت از وضعیت اشاره شده برای اروپا، اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد، در غیر اینصورت تبعات و پیامدهای منفی و خسارت باری در انتظار این مجموعه اقتصادی عظیم خواهد بود.
نقش منفی واشنگتن و مسکو در شدید تر شدن چالش های اتحادیه اروپا
محمد رضا نیکو صفت، کارشناس اقتصادی سیاسی،در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی از منظر و زاویه دیگری، آینده اتحادیه اروپا را مورد بحث و بررسی قرار می دهد.
وی معتقد است، سیاست های دونالد ترامپ، در ایالات متحده، وضعیت نگران کننده ای را (به زعم برخی از کشورهای اروپایی) در معادلات اقتصادی و سیاسی این حوزه جغرافیایی رقم زده است.
کارشناس اقتصادی سیاسی عنوان کرد: از سوی دیگر سیاست های پوتین در اروپا به معضلی جدی برای اتحادیه مورد اشاره مبدل شده و به واقع رویه و رویکرد این دو ضلع اثرگذار در اقتصاد جهانی، باعث شده تا پایه های اتحادیه اروپا بیش از پیش سست و لرزان شود.
وی افزود: اخیراً گمانه زنی هایی در خصوص احتمال جدایی فرانسه از این اتحادیه نیز مطرح شده که در صورت صحت این امر، دیگر هویت شاخص و قابل اعتنایی برای اتحادیه اروپا باقی نمی ماند.
نیکو صفت در خاتمه یادآور شد: مشکلات و معضلات فعلیِ اتحادیه اروپا آنچنان عمیق و شدید است که بعید به نظر می رسد امکان حل و فصل آن در میان مدت یا کوتاه مدت وجود داشته باشد و احتمال از هم پاشیدگی این اتحادیه در طی سال های آینده، چندان غیر منتظره نخواهد بود.
