(روزنامه وقايع اتفاقيه ـ 1396/04/22 ـ شماره 451 ـ صفحه 1)
در حوزه حملونقل پس از برجام زمينه خريد هواپيماهاي مسافربري نو از شرکتهاي سازنده فراهم شد که از جمله ميتوان به انعقاد قرارداد خريد صد فروند ايرباس، ۸۰ فروند بوئينگ و ۲۰ فروند هواپيماي ATR به وسیله هواپيمايي جمهورياسلامي ايران «هما» و امضاي قرارداد خريد ۳۰ فروند هواپيماي بوئينگ (قابل افزايش تا ۶۰ فروند) به وسیله شرکت هواپيمايي آسمان اشاره کرد. علاوه بر آن، بر اساس برجام تحريم ۷۰ فروند از هواپيماهاي خط هوايي جمهورياسلامي ايران لغو و زمينه خريد قطعات هواپيما به قيمت رسمي کشورهاي سازنده و نيز تعمير هواپيما با مشارکت کشورهاي ديگر و تأمين سوخت هواپيما فراهم شده است. شايان ذکر است؛ تاکنون سه فروند هواپيماي ايرباس و چهار فروند هواپيماي ATR تحويل هواپيمايي هما شده است. همچنين در حوزه کشتيراني و نفتکش تحريمهاي شرکت کشتيراني جمهوري اسلامي ايران و شرکت ملي نفتکش، اعم از تأمين سوخت، دسترسي به بنادر، بيمه و بيمه اتکاريي رفع شده و ۱۴۳ فروند از کشتيهاي شرکت کشتيراني جمهورياسلامي ايران و ۷۴ فروند از نفتکشهاي شرکت ملي نفتکش از فهرست تحريمها خارج شده و شرايط لازم براي خريد، ساخت، تعميرات و ساير خدمات جانبي در زمينه کشتيراني و نفتکش، فراهم شده است.
همچنين در ادامه اين گزارش به رفع مشکلات بانکي پس از برجام اشاره شده و آزادسازي بخش قابلتوجهي از وجوه مسدودشده قبل از برجام و دسترسي بانک مرکزي به آن، فراهمشدن امکان دريافت وجوه حاصل از فروش نفت (در حوزه ارزهاي غير از دلار)، برقراري ارتباط با بانکهاي کوچک دنيا از طريق شبکه بانکي کشور، گشايش اعتبارات اسنادي، ارائه خدمات تجاري، گشايش خطوط اعتباري و تأمين بيمههاي صادراتي، برقراري مجدد سيستم پيامرساني مالي موسوم به سوئيفت، خروج موقت از فهرست سياه گروه ويژه اقدام مالي FATF و بهبود جايگاه ريسک تعامل مالي با ايران از ۷ (بالاترين ريسک) به ۶ از سوي سازمان همکاري و توسعه اقتصادي (OECD) ذکر شده است. همچنين اشاره شده است که در ذيل برجام، مجموعا تعداد ۶۱۱ شخص و نهاد ايراني، به همراه ۳۰۳ فروند هواپيما، نفتکش و کشتي (مجموعا ۹۱۴ مورد) همزمان با اجراييشدن برجام و طي يک سال اخير، از فهرست سهگانه تحريمهاي هستهاي شوراي امنيت، آمريکا و اتحاديه اروپا خارج شدهاند اما براساس برجام، تعداد ۲۳۸ شخص و نهاد ايراني در فهرست تحريمهاي سهگانه شوراي امنيت سازمان ملل متحد باقي ماندهاند که تا نزديک به هفت سال ديگر (هشت سال پس از تاريخ پذيرش برجام) در فهرست تحريمها باقي خواهند ماند.
در اين گزارش موارد نقض عهد و پيمانشکني آمريکا آمده که از آن جمله به اتخاذ مواضع نسبت به انجام اقداماتي که مغاير با روح و اهداف برجام است، تأخير، تعلل و کارشکني در انجام تعهدات خود در زمينه رفع تحريمها، تمديد قانون تحريمهاي ايران موسوم به آيسا توسط کنگره، تهديدها و مخالفتهاي رئيسجمهوري جديد آمريکا عليه برجام به منظور ايجاد ترديد و ممانعت از بهرهمندي ايران از امتيازات برجام، وضع تحريمهاي جديد غيرهستهاي عليه تعدادي از اشخاص حقيقي و حقوقي ايراني، حفظ قانون محروميت ايران از معامله با دلار آمريکا براساس تحريمهاي اوليه آمريکا عليه جمهورياسلامي ايران، تلاش در راستای استفاده از فعاليتهاي موشکي ايران براي محکوميتهاي بينالمللي و استفاده از ابزار شوراي امنيت سازمان ملل متحد و تلاش براي وضع تحريمهاي جديد عليه ايران با استفاده از ابزار گزارشهاي حقوق بشري ضدايران میتوان اشاره کرد. همچنين در اين گزارش تأکيد شده که تصويب تحريمهاي اخير و جديد به وسیله مجلس سناي آمريکا عليه ايران مصداق آشکار نقض برجام است.
در پايان اين گزارش به اقدامات متقابل ايران در برابر نقض عهدهاي آمريکا اشاره شده و اين اقدامات در دو محور مشخص شده است: ۱- اقدامات ديپلماتيک مانند اعتراضها، شکایتها، موضعگيريها و پيگيريهاي کتبي و شفاهي دستگاه ديپلماسي ايران و در نهايت اقدام از طريق کميته مشترک، ۲- دستور رئيسجمهوري محترم مبنيبر ساخت شناورهايي با پيشران هستهاي؛ در تبيين و تحليل اين اقدامات بايد گفت که هيچکدام از آنها از جنس و روح اقدام متناسب و متقابل با نقض عهد و پيمانشکني شيطان بزرگ نبوده زيرا سازوکار پيشبينيشده در رسيدگي به اعتراضها و شکایتهای ايران، با توجه به اکثريت، غلبه و نفوذ آمريکا و همپيمانانش در کميته مشترک و شوراي امنيت در نهايت به سود ايران ختم نميشود و ساخت پيشران هستهاي چنانچه با اورانيوم بالاتر از 3,67 درصد نباشد هيچگونه مخالفت و منافاتي با برجام و محدوديتهاي وضعشده براي ايران ندارد.در نهايت در اين گزارش اشاره شده است: انجام تعهدات جمهورياسلامي ايران در برجام نشاندهنده اصول اسلامي حاکم بر رفتار نظام جمهورياسلامي ايران در عرصه جهاني بوده و براساس همين اصل، تمام تعهدات خود را در اجراي برجام بهطور کامل عملي کرده است. از طرف ديگر، آمريکا بهعنوان کشوري که در عرصه جهاني به بدعهدي، پيمانشکني و پايبندنبودن به توافقها شناخته شده و مشهور است، در آزمون اجراي برجام نيز چهرهاي بسيار بدتر از گذشته در افکار عمومي ملت ايران از خود ترسيم کرد. ايران در اين کارزار نفسگير سياسي موفق شد اضافه بر لغو قطعنامههاي ظالمانه عليه منافع ملي کشورمان، نقطه پاياني بر اتهام بيپايه و نارواي فعاليتهاي نظامي در عرصه نظامي يعنيPMD بگذارد و عملا فعاليتهاي صلحآميز هستهاي خود را در مسيري ادامه دهد که قدرتهاي بزرگ جهاني آن را بهعنوان حق مسلم آن بپذيرند. لغو تدريجي بعضي از تحريمها و بازگشت صادرات نفت به ميزان تقريبي قبل از تحريم از نقاط برجسته ديگر اجراي برجام است.
http://vaghayedaily.ir/fa/News/76461
ش.د9601101