تبیین اصول سیاست خارجی آمریکا با تأخیر شش ماهه

(روزنامه ايران – 1396/05/12 – شماره 6559 – صفحه 20)

در بحبوحه گمانه زنی‌ها مبنی بر استعفای رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه امریکا، روز سه‌شنبه (به وقت امریکا) کنفرانس خبری کم سابقه‌ای از سوی تیلرسون برگزار شد که در آن نه‌تنها تقریباً تمام مواضع وی در مسائل سیاست خارجی اعم از سوریه، روسیه، ایران، برجام، کره شمالی، چین و... اعلام شد بلکه خط بطلانی بر حدس و گمان‌های مربوط به کناره‌گیری او از دولت ترامپ دست کم در کوتاه مدت کشید. وزیر خارجه امریکا که در 6 ماه حضورش در کاخ سفید هیچ کنفرانس خبری مشروحی برگزار نکرده بود، ضمن رد کردن اخبار مربوط به استعفایش، آشکارا از احتمال بدتر شدن روابط مسکو – واشنگتن در آینده سخن گفت و همچنین اعلام کرد، بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه در آینده این کشور هیچ جایی ندارد.

تیلرسون در مقدمه نشست خبری خود گفت: از زمانی که من به‌عنوان وزیر امور خارجه امریکا مشغول به کار شدم، 6 ماه گذشته است. با خودم فکر کردم که خوب است اینجا [در نشست خبری وزارت خارجه] بیایم و اندکی درباره آنچه در این شش ماه رخ داده، صحبت کنم. وی با تأکید بر این مسأله که «ما ایمان داریم نظام اسد هیچ نقشی در آینده سوریه ندارد»، گفت: امیدوار هستیم پس از شکست گروه داعش از بروز جنگ داخلی در سوریه جلوگیری کنیم. به گزارش سایت تحلیلی پلیتیکو، رئیس دستگاه دیپلماسی امریکا در ادامه اظهاراتش به روابط مسکو – واشنگتن و تنش‌های اخیر در این روابط اشاره و تصریح کرد: من در ماه مارس که به روسیه سفر کرده بودم در کرملین به پوتین [رئیس جمهوری روسیه] گفتم، شرایط [بین امریکا و روسیه] بد است اما می‌تواند بدتر هم بشود. من قبلاً هم بارها این حرف را به لاوروف [وزیر خارجه روسیه] زده بودم.

آمریکا همچنان در پی دوستی با‌روسیه

تیلرسون با بیان این مطلب که من و ترامپ از تحریم‌های جدید تصویب شده در کنگره علیه روسیه «خیلی خوشحال» نیستیم، گفت: اما همه شواهد نشان می‌دهد که او [ترامپ] تحریم‌ها را امضا خواهد کرد. اگرچه وزیر خارجه امریکا رأی بالای مجلس نمایندگان و سنا به تحریم‌های جدید روسیه را بازتاب خواست عمومی مردم کشورش دانست اما گفت: فکر می‌کنم مردم امریکا خواستار این هستند که دو قدرت هسته‌ای جهان [امریکا و روسیه] روابط بهتری داشته باشند. دولت ترامپ هم از همان ابتدا آشکارا اعلام کرده بود که در صورت برداشته شدن برخی گام‌های اعتمادساز از سوی دولت مسکو، خواستار همکاری با روسیه است.

وزیر خارجه امریکا به اخراج 35 دیپلمات روس از کشورش در ماه‌های آخر ریاست جمهوری باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق امریکا نیز اشاره کرد و گفت، مسکو این حق را دارد که واکنش نشان دهد. اگر از زاویه دید پوتین به قضایا نگاه کنیم متوجه می‌شویم که او هم باید در قبال اخراج دیپلمات‌هایش از امریکا کاری می‌کرد و پاسخگوی ملت خود می‌شد. وی همچنین به مسأله سوریه اشاره کرد و افزود، سوریه جایی است که در آن امریکا و روسیه می‌توانند میزان همکاری‌های خود را در حوزه‌های منافع مشترک نظیر مبارزه با گروه‌های تروریستی افراط‌گرا همچون القاعده و داعش بسنجند. وزیر خارجه امریکا تأکید کرد، اما در آینده سوریه نظام بشار اسد هیچ نقشی نخواهد داشت و ایران نیز باید دست از ایفای نقش در تحولات این کشور بردارد. وی درباره برجام (توافق هسته‌ای ایران با 6 قدرت برتر جهان) نیز گفت، با ترامپ در این زمینه اختلاف نظرهایی دارد.

تصمیم سخت برای کره شمالی

یکی دیگر از محورهای نشست خبری تیلرسون که بازتاب بسیار گسترده‌ای در رسانه‌های غربی بویژه رسانه‌های امریکا داشت، کره شمالی و تهدید هسته‌ای این کشور بود. وزیر خارجه امریکا با بیان این مطلب که کشورش به دنبال سرنگونی رژیم کره‌شمالی نیست، گفت: ما در پی تغییر رژیم [کره شمالی] نیستیم. ما در پی فروپاشی رژیم [کره شمالی] نیستیم. ما در پی اتحاد شتابان و ضربتی در شبه‌جزیره کره نیستیم. ما دنبال بهانه‌ای برای اعزام ارتش به شمال مدار ۳۸ درجه شمالی [مرز دو کره پیش از جنگ] نیستیم. ما دشمن شما نیستیم، تهدیدی علیه شما نیستیم، اما شما تهدیدی غیرقابل قبول علیه امریکا هستید و ما مجبوریم پاسخ دهیم. این سخنان تیلرسون در حالی است که در 6 ماه اخیر برخی از مقامات امریکایی از تغییر رژیم در کره شمالی صحبت کرده‌اند. به گزارش شبکه خبری سی‌ان‌ان، تیلرسون برای شرکت در یک نشست امنیتی منطقه‌ای بزودی به آسیا سفر می‌کند و در این سفر با وزرایی از کره شمالی، چین، کره جنوبی و ژاپن دیدار خواهد کرد.

اگرچه هنوز مشخص نیست نماینده دولت پیونگ یانگ در این دیدار چه کسی خواهد بود اما اگر چنین دیداری رخ دهد، این نخستین بار است که وزیر خارجه امریکا با یک مقام کره شمالی به طور علنی دیدار می‌کند. پیشتر مقام‌هایی از دو کشور امریکا و کره شمالی به صورت پنهانی دست کم دو بار با هم دیدار داشته‌اند. روز سه‌شنبه نیز تیلرسون در کنفرانس خبری خود اعلام کرد که امریکا خواستار مذاکره و گفت‌و‌گو با کره شمالی است در حالی که سناتور لیندزی گراهام روز سه‌شنبه گفت، اگر کره شمالی به مسیر توسعه تسلیحاتی خود ادامه دهد گزینه‌های نظامی امریکا اجتناب‌ناپذیر است.

نیروی هوایی امریکا نیز دیروز چهارشنبه اعلام کرد، یک موشک بالستیک قاره پیما در کالیفرنیا آزمایش می‌کند؛ اقدامی که گفته می‌شود تحت تأثیر اقدامات نظامی اخیر کره شمالی است. بنا بر گزارش سی‌ان‌ان، ارتش امریکا اخیراً سطح غیرمنتظره و غیرمعمولی از فعالیت‌ زیردریایی‌ها در کره شمالی شامل شواهدی از پرتاب‌های آزمایشی را رصد کرده است. در کنفرانس خبری تیلرسون به بحران قطر، اوکراین، ونزوئلا و... نیز پرداخته شد و او درباره بحران قطر گفت: ما شدیداً نگران اختلافات بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج [فارس] هستیم زیرا به اعتقاد ما امنیت منطقه خلیج [فارس] را متزلزل ساخته و وحدت تلاش‌ها برای مبارزه با تروریسم و وحدت در شورای همکاری خلیج [فارس] را تهدید می‌کند. تیلرسون تأکید کرد «قطر به تعهداتش در چارچوب یادداشت تفاهمی که با ما در زمینه مبارزه با تروریسم امضا کرده، متعهد است» .

رأی «سنا» به رئیس جدید «اف‌بی‌آی»

کریستوفر رای، یکی از مقام‌های سابق در وزارت دادگستری دولت جورج بوش جانشین جیمز کومی، رئیس اخراجی اف‌بی آی شد. به گزارش روزنامه گاردین، سنای امریکا روز سه‌شنبه کریستوفر رای را برای ریاست اف‌بی‌آی تأیید کرد و رای ۵۰ ساله در جلسه تأییدیه سنا با تأکید بر استقلال خود گفت: وفاداری من به قانون اساسی و قانون است. کریستوفر رای از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ معاون دادستان کل امریکا بوده و بر واحد جنایی وزارت دادگستری امریکا نیز نظارت داشت.

http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/193932

ش.د9601802