- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه جوان ـ 1396/05/08 ـ شماره 5149 ـ صفحه 1)
به نظر می‌رسد «پذیرش نقض صریح متن برجام» هنوز برای برخی سیاستمداران دشوار است و تلاش می‌شود در قالب بازی با عبارات و کلمات «نقض متن برجام» انکار یا حداقل نقض را تقلیل به «نقض جزئی- موردی یا ضمنی» و نه نقض «کلان و صریح»دهند.
دراینجا دو پرسش مطرح می‌شود؛۱- قانون جدید موسوم بهS۷۲۲نقض برجام و قطعنامه۲۲۳۱ یا تجمیع تحریم‌های گذشته است و۲-چنانچه نقض است نقض صریح است یا ضمنی و جزئی؟
۱ـ اگرچه قانونS۷۲۲ در موارد متعددی با مفاد برجام و قطعنامه۲۲۳۱ مغایرت داشته و نقض فاحش این دو متن است اما تنها به مصادیق مهم آن اشاره می‌شود.
مطابق با بند ۳ازپیوستBقطعنامه۲۲۳۱، ایران از فعالیت‌های موشک‌هایی که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای دارد تا هشت سال (از روز پذیرش برجام ۲۶مهر۹۴ یا تا زمان ارائه گزارش آژانس مبنی بر تأیید نتیجه‌گیری) منع شده که در این محدودیت دو قید «قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای» و «تا هشت سال» قابل اعتناست.
درحالی که بخش۴تحریم S۷۲۲ تحت عبارت«وضع تحریم‌های اضافی بر برنامه موشکی ایران» رئیس‌جمهور امریکا ملزم می‌شود بدون توجه به قیدهای گفته شده در قطعنامه۲۲۳۱ و همراه با اجرای دستور اجرایی ۱۳۳۸۲رئیس‌جمهوری «تمامی تراکنش، اموال و منافع حاصل از اموال هر فرد یا هر نهادی که درگیر هرگونه فعالیتی در توسعه برنامه موشک بالستیک ایران بوده را مسدود کند.»
دستور اجرایی۱۳۳۸۲طبق قانونS۷۲۲تبدیل به قانون می‌شود، که یکی از۱۷فرمان اجرایی رئیس‌جمهوری امریکاست و بخش‌های مهمی از آن شامل تحریم‌های هسته‌ای است.
نقض دیگر آنکه؛ در بند ۵پیوست B قطعنامه ۲۲۳۱ «خرید و فروش تسلیحات متعارف با ایران توسط کلیه کشورها با رعایت برخی از شروط قابل تحقق برای یک دوره پنج ساله» بلامانع است در حالی که در بخش چهارم قانون S۷۲۲، «کلیه» تسلیحات متعارف برای «یک دوره نامشخص(الی ابد)» مورد تحریم قرار می‌گیرد.
نقض دیگر آنکه بند ۲۹ برجام اشعار می‌دارد: «اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو و همچنین ایالات متحده، منطبق با قوانین خود، از هرگونه سیاست با هدف خاص تأثیرگذاری خصمانه و مستقیم بر عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهداتشان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیتآمیز این برجام خودداری خواهند کرد»که بر اساس این بند«هرگونه»سیاست که «روابط اقتصادی» ایران را تحت‌الشعاع قرار دهد از سوی امریکا نقض به شمار می‌آید درحالی که بندB بخش ۳ازقسمت۵تحریم‌های جدیدالتصویب یا بندC آن کاملاً در تناقض آشکار با ماده۲۹برجام است به گونه‌ای که بلوکه شدن سرمایه‌های سپاه را مورد هدف قرار داده و«منع معاملات»این نهاد را در دستور کار گذاشته و دایره شمول آن با قید فراخ«کلیه مقامات، عوامل و وابستگان»این نهاد بسیار گسترده خواهد بود.
قانون S۷۲۲همچنین با ماده ۲۸برجام نیز تناقض آشکار دارد، آنجایی که در این ماده ذکر شده: «گروه ۱+۵ و ایران متعهد هستند که این برجام را با حسن نیت و در فضایی سازنده، بر مبنای احترام متقابل اجرا نمایند و از هرگونه اقدام مغایر با نص، روح و نیت این برجام که اجرای موفقیت آمیز آن را مختل سازد، خودداری کنند.»
و همچنین نقض اصول حاکم بر توافق بین‌المللی است نخست با اصل حسن نیت که در مقدمه برجام و موادی مانند ماده۳۶به آن پرداخته شده، مغایرت داشته و دیگر آنکه با روح حاکم بر این سند بین‌المللی در تعارض آشکار است، چراکه ایران و۱+۵ بر اساس قواعد حقوق بین‌الملل متعهد شده تعهدات خود در برجام را با حسن نیت اجرا و از وضع قوانین و دستورالعمل‌هایی که مغایر با اهداف حاکم بر این توافق است، خودداری نمایند.
قانون S۷۲۲ با ماده‌های ۲۶، ۳۱، ۶۰و۶۶حقوق معاهدات وین۱۹۶۹ نیز مغایرت دارد چرا که براساس این کنوانسیون دو طرف یک توافق بین‌المللی پس از انعقاد توافق نباید با رفتار خود اهداف حاکم بر آن توافق را نقض کنند.
مورد توجه قرارگرفتن اصولی مانند « اصل حسن نیت در اجرای توافقات بین‌المللی» و همچنین جاگذاری مواد ۲۶و۲۹برجام و همچنین مواد۲۶، ۳۱، ۶۰و۶۶ درکنوانسیون ۱۹۶۹در حالی است که «توسعه»تحریم‌های ضد ایرانی قانون S۷۲۲ -که بخشی از آن در بندهای قبلی مورد اشاره قرار گرفت- نخست برخلاف اصل حسن نیت در اجرای توافقات بین‌المللی بوده و با اهداف از پیش تعیین شده ایران در برجام در پارادوکس علنی است کمااینکه در ماده۲۶، ۲۸و۲۹ برجام به حسن اجرای تعهدات دوطرف نیز اشاره شده است.
مضاف بر آنکه«اجرای موفقیت آمیز برجام مختل نشود»یکی از قیود ماده۲۸ می‌باشد که بدون شک وضع تحریم‌های جدید تحت عنوان S۷۲۲ اجرای موفقیت آمیز این توافق را به کلی مختل کرده و با دربخشی ازماده۲۶هم امریکا ضمن ملزم شدن به حسن نیت برای دوام برجام اشاره می‌شود: اشعار می‌شود: «دولت ایالات متحده... از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم‌های مشخص شده در پیوست ۲ که اعمال آنها را وفق این برجام متوقف کرده است، خودداری مینماید.»
ضمیمه شدن دستوراجرایی ۱۳۳۸۲ که در دولت جورج بوش (بخش مهمی از آن تحریم‌های هسته‌ای ضدایرانی است) وضع شد به قانون S۷۲۲ نیز نقض آشکار این بخش از ماده ۲۶نیز می‌باشد.
۲ـ در تعریف عرفی نقض در علم حقوق گفته می‌شود: « هر متعهدی-هر یک از طرفین توافق-که نسبت به انجام تعهدات از پیش تعیین شده قصور کند یا انحراف آشکار از تعهدات را صورت دهد توافق فی مابین را نقض کرده است. که در فرهنگ حقوقی کاپیتان«The Law Dictionary » نیز همین تعریف مورد توجه قرار گرفته است.
بر اساس تعریف عام و تعریف تخصصی که به آن اشاره شد، ایالات متحده نه تنها نسبت به تعهدات آمده در متن برجام و قطعنامه۲۲۳۱ قصور داشته بلکه انحراف آشکار از اجرای آن نیز داشته است که بر این اساس برجام با تصویب و اجرای قانون S۷۲۲ «نقض آشکار»شده چرا که دو قید آمده در تعریف «نقض توافق» را داراست.
علاوه بر «نقض آشکار» متون برجام وقطعنامه۲۲۳۱، تحریم‌های جدید امریکا اثر وضعی و روانی فراوانی را به جا خواهد گذاشت، شبیه اثر روانی که تهدیدات امریکایی‌ها علیه بانک‌ها و شرکت‌های بین‌المللی در دوران پسابرجام جهت عادی نشدن روابط تجاری-اقتصادی ایران صورت گرفت و مانع از بهرمندی بانک‌های ایران از برجام شد.
باتوجه به آنچه اشاره شد بازی با لغات و عبارات در قالب«نقض غیرصریح»برجام نه تنها دستاوردی را برای جامعه ایرانی به همراه نخواهد داشت بلکه همانطور که بارها گفته شده منجر به جری تر شدن امریکایی‌ها برای تشدید محدودیت‌های ضدایرانی و در مرحله‌ای بالاتر طرح ادعاهایی نظیر«نقض برجام توسط ایران»خواهد شد.
ش.د9601731
