(روزنامه وقايع اتفاقيه – 1396/05/15 – شماره 469 – صفحه 4)
در ميان مهمانان خارجي روز گذشته مراسم تحليف دوازدهمين رئيسجمهوري کشورمان، حضور فدريکا موگريني، مسئول سياست خارجه اتحاديه اروپا مهمتر و البته نويدبخش چند نکته مهم بود زيرا باتوجه به اقدامات اخير آمريکا در تصويب تحريمهاي جديد عليه ايران و نقض برجام که با امضاي ترامپ هم به قانون تبديل شد، موگريني در ديدار با مقامات ايراني از حمايت همهجانبه اروپا از ايران و برجام خبر داد. ديدارهاي مسئول سياست خارجه اتحاديه اروپا با رئيسجمهوري و وزير امورخارجه کشورمان بر محور برجام و گلايه از بدعهديهاي آمريکا بود اما به تحليل کارشناسان، حضور مقام ارشد اروپايي در ايران در چنين برهه حساسي ميتواند نشانگر تلاش اروپا براي يک گام به عقب راندن ترامپ باشد.
اروپا وظيفه سنگيني در حفظ پايبندي همه طرفها به برجام برعهده دارد
حسن روحاني، رئيسجمهوري کشورمان در ديدار با مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، برجام و توافق هستهاي ميان ايران و 1+5 را کليدي مهم در راستاي ثبات منطقه و توسعه مناسبات ايران با ساير کشورهاي جهان برشمرد و تأکيد کرد: اتحاديه اروپا بهخوبي در بهثمر رسيدن برجام نقشآفريني کرد و امروز نيز همه طرفها براي حراست از اين توافق که با زحمت فراوان به دست آمده، وظيفه سنگيني برعهده دارند. فدريکا موگريني هم در اين ديدار تأکيد کرد که حضور هيأتي از اتحاديه اروپا در مراسم تحليف رئيسجمهوري ايران، يک تصميم مهم سياسي بوده و نشاندهنده اراده کشورهاي اروپايي براي گسترش روابط با ايران و حراست از برجام است.
رئيسجمهوري کشورمان حضور نمايندگاني از اتحاديه اروپا در مراسم تحليف رئيسجمهوري ايران را به معناي اراده مستحکم ايران و اروپا براي توسعه مناسبات همهجانبه برشمرد و خاطرنشان کرد: جمهورياسلامي ايران همواره نسبت به اجراي برجام متعهد و پايبند است و تا زماني که طرف مقابل آن را نقض نکند، به تعهدات خود عمل خواهد کرد.
حسن روحاني با اشاره به اينکه ايران در اجراي برجام بهطور کامل به تعهدات خود عمل کرده اما برخي طرفها به بر تعهدات خود پايبند نيستند، گفت: بخش مهمي از اجراي برجام مربوط به گشايش در روابط اقتصادي، بانکي و فعاليتهاي تجاري است که بايد هرچه سريعتر و بهطور کامل عملياتي شود.
رئيسجمهوري افزود: مناسبات ايران و اتحاديه اروپا طي چهار سال اخير، پيشرفت خوبي داشته اما هنوز به نقطه مورد انتظاري که در برجام بر آن تأکيد شده، نرسيده است و لذا بايد تحرک بيشتري در روابط ايجاد شود.
روحاني نحوه عمل آمريکا نسبت به تعهداتش در برجام را موجب نگراني همه طرفها دانست و گفت: نقض مکرر تعهدات از سوي دولت آمريکا و اعمال تحريمهاي جديد عليه ايران، تأثيری منفي در افکار عمومي ملت ايران داشته و ميتواند در مسير اجراي برجام مخرب باشد که البته مجلس شوراي اسلامي مطمئنا قانوني را در راستاي مقابلهبهمثل با اقدام جديد آمريکا تصويب خواهد کرد. وي تأکيد کرد: ما بايد تلاش کنيم، برجام استحکام هرچه بيشتري يابد تا بتوانيم گامهاي بعدي را در جهت توسعه همکاريهاي دوجانبه و منطقهاي ميان ايران و اتحاديه اروپا برداريم.
روحاني با تأکيد بر اينکه ايران هيچ مانعي براي توسعه مناسبات با اتحاديه اروپا قائل نيست، ابراز اميدواري کرد که در دولت دوازدهم شاهد استحکام برجام، افزايش مناسبات با اتحاديه اروپا و توسعه همکاريهاي منطقهاي و بينالمللي ميان دو طرف باشيم. رئيسجمهوري کشورمان تأکيد کرد: ايران و اتحاديه اروپا طي چهار سال گذشته گامهاي مثبت و مهمي را در راستاي توسعه روابط و همکاريها برداشتهاند که اين مناسبات در شرايطي که نقاط مختلف جهان بهويژه منطقه خاورميانه با نگرانيها، تنشها و مشکلات فراوان و پيچيدهاي مواجه است، بسيار حائزاهميت خواهد بود. روحاني اظهار اميدواري کرد که با تلاش و همکاري ايران و اتحاديه اروپا، گامهاي مهمي در راستاي ثبات و امنيت بينالمللي برداشته شود. رئيسجمهوري گفت: امروز در ايران زمينههاي بسيار مناسب سرمايهگذاري در بخشهاي مختلف ازجمله انرژي، نفت، گاز و پتروشيمي وجود دارد و ما ميتوانيم در همه زمينهها همکاريهاي خوبي در راستاي توسعه روابط و مناسبات با اروپا داشته باشيم.
در اين ديدار فدريکا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا گفت: انتخاب مجدد شما بهعنوان رئيسجمهوري و حضور پررنگ مردم در انتخابات، بيانگر اميد و اراده ملت ايران براي تقويت و ادامه فعاليتها و برنامههاي دولت در داخل و خارج از کشور بوده که اين صدا به خوبي در اروپا شنيده شده است. مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا با اشاره به اينکه توافق برجام دستاوردهاي بسيار بزرگ و خوبي براي ايران و اتحاديه اروپا به همراه داشته است، بر ضرورت توسعه همکاريهاي دوجانبه در بخشهاي مختلف تجاري، اقتصادي و گفتوگوهاي سياسي ميان ايران و اتحاديه اروپا تأکيد کرد. موگريني خاطرنشان کرد: حضور هيأتي از اتحاديه اروپا در مراسم تحليف رئيسجمهوري ايران، يک تصميم مهم سياسي بوده و نشاندهنده اراده کشورهاي اروپايي براي گسترش روابط با ايران و حراست از برجام است.
مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا با بيان اينکه امروز تمام طرفين مذاکرهکننده موظف به اجراي صحيح و کامل برجام هستند که تأثيرات مثبتي نيز در مناسبات و همکاريهاي دوجانبه و بينالمللي داشته است، گفت: برجام تنها مختص به يک طرف نيست و همه طرفهاي مذاکرهکننده و جامعه بينالمللي بايد براي حفظ و حراست از آن تلاش کنند.
موگريني با بيان اينکه اتحاديه اروپا به دنبال برنامهاي جامع براي تضمين اجراي کامل برجام است، گفت: برجام براي اروپا از اهميت ويژهاي برخوردار است و با امضاي برجام بيش از 80 درصد فعاليتهاي تجاري ميان ايران و اتحاديه اروپا، بهطور موفقيتآميز به انجام رسيده است. مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا با تأکيد بر حمايت همهجانبه از اجراي برجام و تصديق پايبندي ايران نسبت به تعهدات خود افزود: آژانس بينالمللي انرژي اتمي براي بار ششم در گزارش خود تأکيد کرده که جمهورياسلامي ايران نسبت به تمامي تعهدات خود در برجام پايبندي کامل داشته است. موگريني با بيان اينکه اين توافق مبنايي براي توسعه همکاريهاي دوجانبه ايران و اتحاديه اروپا بوده، خاطرنشان کرد: معتقديم بايد نهايت تلاش را براي توسعه مناسبات و همکاريهاي دوجانبه در زمينههاي مختلف علوم، فرهنگ، اقتصاد و تجارت و گفتوگوهاي منطقهاي انجام دهيم.
اتحاديه اروپا قاطعانه از برجام دفاع ميکند
فدريکا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در ادامه ديدارهاي روز گذشته خود با محمدجواد ظريف، وزير امورخارجه کشورمان نيز ديدار کرد. در ديدار نماينده عالي اتحاديه اروپا در امور سياست خارجي و امنيتي با ظريف مسائل مربوط به اجراي برجام، روابط دوجانبه ايران و اتحاديه اروپا و اوضاع در منطقه مورد گفتوگو و تبادلنظر قرار گرفت. وزير امورخارجه کشورمان در اين ديدار با اشاره به مشکلاتي که آمريکا در راه اجراي برجام ايجاد کرده است، اظهار کرد: دولت جديد آمريکا به دنبال آن است تا نگذارد ايران از منافع برجام استفاده کند و اين نقض متن برجام به شمار ميرود. آقاي ترامپ تلاش ميکند به هزينه ايران، برجام را از بين ببرد و اروپا لازم است در اين خصوص هوشيار باشد.
ظريف همچنين با اشاره به آزمايشهاي موشکي کشورمان و نيز پرتاب ماهواره علمي سيمرغ و عدم مغايرت اين اقدامات با قطعنامه «٢٢٣١»، از بيانيه اخير سه کشور اروپايي که بهطور مشترک با آمريکا صادر شد، انتقاد کرده و آن را حرکتي در مسير اشتباه توصيف کرد.
موگريني هم گفت: جامعه بينالملل منافع مشترکی با ايران درباره اجراي برجام دارد. اتحاديه اروپا قاطعانه از برجام حمايت ميکند و اين موضع مشترک تمامي کشورهاي اروپايي است. مواضع اتحاديه اروپا دراينزمينه روشن است و ما تلاش داريم تا آمريکا را هم در برجام کنار خود داشته باشيم. وي تأکيد کرد: همه ما نيازمند اقدامات خردمندانه و متناسب هستيم. در اين ملاقات همچنين بر گسترش همکاريهاي ايران با مجموعه اتحاديه اروپا در حوزههاي مختلف و بهويژه حوزههاي اقتصادي تأکيد شد.
پيامهاي جهاني سفر موگريني به ايران
در همين راستا، الدار ممدوف در سايت لوبلاگ، سفر موگريني به ايران را در آستانه مراسم تحليف رئيسجمهوري، پيام روشني از سوي اروپا براي عقب راندن ترامپ دانست. به گزارش ديپلماسي ايراني، ممدوف درباره اين سفر نوشت: چند دليل سياسي براي توجه به اين سفر وجود دارد. نخست، اين سفر در برههاي انجام ميشود که نشانههاي روزافزوني به چشم ميخورد که دونالد ترامپ، رئيسجمهوري ايالاتمتحده عليرغم توصيههاي تيم امنيت ملي خود، ميخواهد برجام را لغو کند و گناه فروپاشي نهايي آن را نيز به گردن ايرانيها بيندازد. اگر گناه به گردن ايران بيفتد، متحدان ايالاتمتحده دور واشنگتن گرد ميآيند تا ايران را مجازات کنند. از آنجا که در ميان متحدان ايالات متحده، اتحاديه اروپا بانفوذترين حامي برجام است، واشنگتن تلاش خواهد کرد جلب پشتيباني اروپا را در اولويت قرار دهد.
در گذشته، مثلا در مورد جنگ عراق، چنين تاکتيکهايي کار کرد، ايالاتمتحده در اتحاديه اروپا شکاف ايجاد کرد و برخي از اعضاي اروپا را به پشتيباني از برنامه خود واداشت. هرچند، شايد اين بار اتحاديه اروپا آماده است که آمريکا را عقب براند. يک چيز معلوم است، آنهم اينکه برجام به صراحت جواب داده است و حتي دولت ترامپ، عليرغم مواجهه خصمانهاش با ايران، پايبندي ايران به توافق را تأييد کرده است. دليل ديگر اين است که برجام يکي از معدود موفقيتهاي ديپلماتيک واقعي است. دولتهاي عضو به اتفاق آرا آن را تصويب کردهاند. موگريني مکررا اعلام کرده است که توافق به تمام جامعه بينالمللي تعلق دارد. اتحاديه اروپا به تعامل با ايران نياز دارد تا بتواند نقشي مناسب در خاورميانه ايفا کند زيرا جنگهاي منطقه، يکي از دلايل اصلي تروريسم و مهاجرت خلاف قاعده است که امنيت و سلامت جامعه اروپا را تهديد ميکند.
بروکسل، برجام را کماکان معتبر و ادامه آن را دروازهاي براي روابط عميقتر با ايران ميداند. در اين گزارش تأکيد ميشود که اعضاي بانفوذ اتحاديه اروپا موقعيت تجارت با ايران را فرصتي براي اقتصاد خود ميدانند. امانوئل مکرون، رئيسجمهوري فرانسه در اين ماجرا پيشرو است و تحريمهاي ضدايراني اخير ايالاتمتحده را محکوم کرده است. جالب توجه است که بيانيه وزارت امورخارجه فرانسه در اين موضوع بر نياز براي پاسخ هماهنگ اروپا به اين اقدام افراطي آمريکا تأکيد کرده است. ازهمينرو به نظر ميآيد مکرون در قامت مهمترين متحد موگريني براي حفاظت از توافق، ظهور ميکند. ديگر دولتهاي قدرتمندي که منافع اقتصادي چشمگيري در ايران دارند، نظير آلمان و ايتاليا هم احتمالا پشت سر فرانسه حرکت ميکنند.
در اين گزارش آمده است: از آنجا که محافظت از برجام، هسته منافع سياست خارجي اتحاديه اروپا را تشکيل ميدهد، کار براي اينکه دولتهاي ضعيفتر اتحاديه آن را ناديده بگيرند، دشوار است. براي نمونه اگر دولتهاي لهستان و مجارستان که به همذاتپنداري با ترامپ براي نزديکي به اسرائيل مشهور هستند، تصميم بگيرند در موضع مشترک اتحاديه اروپا خرابکاري کنند، اين اقدام مصونيت بيشتري به آنهايي ميدهد که از يک اتحاديه اروپاي چندلايه حمايت ميکنند؛ اتحاديهاي با هستهاي متحد از کشورهاي قدرتمند و همکاريهاي محيطي با دولتهاي ضعيفتر.
در ادامه اين گزارش اشاره شده است دليل دومی که سفر موگريني به ايران را حائزاهميت ميکند، بهطور عمده مرتبط با تأکيد وي بر بحث درباره مسائل منطقه با ايران است. اين مسائل شامل چشمانداز سياسي در سوريه و عراق پس از شکست قابل پيشبيني داعش، تنشها در خليجفارس، مقابله با تروريسم، روابط با عربستانسعودي و احتمالا موضوعات ديگر ميشود. اين موضوع تضاد روشني با رويکرد دولت ترامپ و متحدان منطقهاياش يعني عربستان سعودي، امارات متحده عربي و رژيم صهيونيستي دارد که بهشدت در تلاش هستند تا ايران را منزوي کنند. درحقيقت اتحاديه اروپا به جاي آنکه به آنها ملحق شود، تصميم گرفته است با ايران درباره امور منطقه مذاکره کند، امري که پيامي روشن را که اروپا ترجيح ميدهد راهحلهاي چندجانبهاي را که امنيت فراگير تأمين میکند، مخابره کند تا اينکه به دنبال رويکرد امتحانشده و شکستخورده بازي حاصلجمع صفر باشد که در آن يکي از بازيگران را مقصر تمام مشکلات منطقه جلوه ميدهند.
http://vaghayedaily.ir/fa/News/77170
ش.د9602062