بهانه‌ای برای اقدام نظامی

(روزنامه وقايع اتفاقيه – 1396/05/08 – شماره 464 – صفحه 4)

روز سوم مرداد سال جاري بود که براي چندمين‌بار ناوشکن‌ آمريکايي مستقر در خليج‌فارس با قايق‌ شناور سپاه پاسداران درگير شد. اين خبر را مقامات آمريکايي اعلام کردند، درحالي‌که ايران واکنشي به ان نشان نداد. دو مقام آمريکايي همان روز مدعي شدند که يک ناو نيروي دريايي آمريکا اقدام به شليک اخطار به سمت يک قايق گشت‌زني ايراني در کرانه شمالي خليج‌فارس کرده ‌است. مقام‌هاي پنتاگون مدعي شدند که قايق ايراني به فاصله 150 ياردي (حدود 140 متر) ناو آمريکايي «يو‌اس‌اس تاندر بولت» نزديک شده ‌بود. آنها ادعا کردند که قايق ايراني به هيچ‌يک از علائم ارتباطي شناخته‌شده بين‌المللي براي اعلام وضعيت خطر، اعم از تماس‌هاي راديويي، شليک منور و پنج انفجار کوتاه توجهي نکرده ‌‌است.

اين در حالي است که روابط عمومي منطقه سوم نيروي دريايي سپاه در پاسخ به اين لفاظي‌هاي آمريکا طي اطلاعيه‌اي اعلام کرد که رزم‌ناو آمريکايي در شمال خليج‌فارس به سمت يک شناور گشتي نيروي دريايي سپاه که در آب‌هاي بين‌المللي در حال گشت‌زني بود، حرکت کرده و به قصد تحريک و ايجاد هراس مبادرت به شليک دو گلوله هوايي کرد. اين اطلاعيه افزوده است: شناور نيروي دريايي سپاه بدون اعتنا به رفتار غير‌حرفه‌اي و تحريک‌آميز آنها به مأموريت خود ادامه داد و پس از مدت کوتاهي شناور آمريکايي منطقه را ترک کرد.

چند روزي از اين ماجرا گذشته است اما هنوز هم آمريکايي‌ها از مواضع خود کوتاه نمي‌آيند. آنها ادعا مي‌کنند که قايق‌هاي تندروي ايراني بدون توجه به ضوابط آب‌هاي بين‌المللي به ناوهاي آمريکايي نزديک مي‌شوند. بااين‌حال، باز هم ناوشکن‌هاي آمريکايي وارد محدوده آب‌هاي ايران شدند. اين اقدامات آمريکايي‌ها را نيروي دريايي با صدور اطلاعيه تأييد کرد. روز گذشته روابط عمومي ناوتيپ ذوالفقار منطقه‌ چهارم نيروي دريايي سپاه از تکرار اقدام تحريک‌آميز و غير‌حرفه‌اي آمريکايي‌ها طي يک هفته گذشته در خليج‌فارس خبر داد. نيروي دريايي سپاه در اطلاعيه‌اي اعلام کرد: با گذشت چند روز از اقدام تحريک‌آميز يک رزم‌ناو آمريکايي در شمال خليج‌فارس که با شليک دو گلوله هوايي برابر شناور گشتي نيروي دريايي سپاه صورت پذيرفت، شناورهاي آمريکايي اين‌بار در منطقه‌ مياني خليج‌فارس اقدام مشابهي را مرتکب شدند.

در اين اطلاعيه هم اشاره به اينکه در ساعت چهار بعدازظهر جمعه (6 مرداد) هم ناو هواپيمابر نيميتز و رزم‌ناو همراهش درحالي‌که تحت رصد و رهگيري ناوچه‌هاي موشک‌انداز ناوتيپ ذوالفقار منطقه چهارم نيروي دريايي سپاه قرار داشتند، در محدوده نفتي- گازي «رسالت» اقدام به پرواز بالگرد و نزديک‌شدن به شناورهاي سپاه کردند، شده است. در اين اطلاعيه تصريح شد که آمريکايي‌ها با حرکتي تحريک‌آميز و غير‌حرفه‌اي، با اخطار به شناورهاي ناوتيپ ذوالفقار مبادرت به پرتاب منور ورزيدند که رزمندگان اسلام بدون اعتنا به رفتار نامتعارف و غيرمعمول شناورهاي آمريکايي، مأموريت خود را در منطقه دنبال کرده و ناو هواپيمابر و رزم‌ناو همراه منطقه را ترک کردند.

آمريکا به متحدانش پيام مي‌دهد

اين در حالي است که در 6 ماه اخير، ناوهاي آمريکايي چندين‌بار در آب‌‎هاي خليج‌فارس اقدام به شليک گلوله و ايجاد ناامني کرده‌اند که البته با پاسخ قاطع نيروي دريايي سپاه پاسداران مواجه شده‌اند. شعيب بهمن، کارشناس مسائل منطقه و حوزه خليج‌فارس در گفت‌وگو با «وقايع‌اتفاقيه» معتقد است که رويارويي‌هاي پيش‌آمده در منطقه خليج‌فارس مربوط به سياست‌هاي ترامپ در آمريکا‌ست. بهمن مي‌گويد: آمريکا به دنبال اين است که با بزرگ‌نمايي اقدامات اين‌چنيني، تنش‌هاي داخلي و کشمکش‌هاي سياسي درون آمريکا را بپوشاند. به‌همين‌دليل موضوع ايران و کره‌شمالي را برجسته کرده و روي آن مانور مي‌دهد. بهمن اظهار مي‌کند: دولت ترامپ به اين عقيده رسيده‌ است که ايران در دوره هشت سال رياست‌جمهوري اوباما، موفق شده قدرت خود در منطقه را بيش‌ازپيش افزايش و گسترش دهد و اين مسئله به‌هيچ‌وجه به نفع آمريکا نيست. درواقع مي‌توان گفت که ايران منافع آمريکا و متحدانش را در منطقه به چالش کشيده ‌است.

اين کارشناس با اشاره به اينکه پيش‌ازاين آمريکايي‌ها سعي کرده بودند که برخوردهايي را با نيروهاي ايراني در سوريه داشته باشند که در اين برخوردها هم ناکام ماندند، اظهار مي‌کند: آمريکا در شرايط فعلي هم قصد دارد با افزايش تحرکات خود در منطقه خليج‌فارس ضمن اينکه به ايران هشدار مي‌دهد، پيامي را هم به کشورهاي متحد خود در حاشيه جنوبي خليج‌فارس دهد که آمريکا در اين منطقه حضور دارد و مي‌تواند در مواقع مقتضي هم حتي وارد عمل شود. اين کارشناس ادامه مي‌دهد: آمريکا تمايل دارد که همچنان خود را به‌عنوان قدرت برتر و هژمون در نظام بين‌‌الملل معرفي کند. اين درحالي است که در بحران سوريه هيچ ابزار خاصي ندارند. به‌همين‌دليل سعي مي‌کنند اين وجهه را از خود به نمايش بگذارند که هنوز مديريت بحران‌ها در منطقه خاورميانه در دست آنهاست.

بهمن اشاره مي‌کند که چنين اقداماتي از سوي آمريکا نمايشي است و آمريکايي‌ها مي‌دانند که نبايد وارد رويارويي با ايران شوند زيرا اولا ايران از گذشته در آن حضور داشته و آمريکايي‌ها فاصله جغرافيايي زيادي با منطقه دارند. ثانيا پايگاه‌هاي نظامي آمريکايي در منطقه در تيررأس نيروهاي ايراني قرار دارند؛ لذا تصميم‌گيري و اختيار عمل آمريکايي‌ها را سخت مي‌کند و تهديدهاي خود را به سمت عملي‌شدن پيش می‌برند؛ در نتيجه با چنين اقدامات تحريک‌آميز و نمايشي دوست دارند نشان دهند که آمريکايي‌ها هم در منطقه حضور دارند.

تلاش دو کشور براي کاهش درگيري‌ها

اما با توجه به افزايش تنش‌هاي ميان ناوهاي آمريکايي و نيروهاي ايراني، دو هفته پيش يک طرح قانوني‌ای که خواستار ايجاد کانال‌هاي ارتباطي بين آمريکا و ايران جهت جلوگيري از درگيري‌هاي تصادفي ميان دو طرف در آب‌هاي خليج‌فارس بود، به تصويب مجلس نمايندگان آمريکا رسيد؛ بنابر اين طرح وزير دفاع آمريکا ملزم مي‌شود با هماهنگي وزير امور خارجه اين کشور گزارشي درباره مزيت‌هاي حصول توافق ميان نظاميان ايران و آمريکا و نظاميان ساير کشورهاي حاضر در آب‌هاي خليج‌فارس تهيه و آن را تقديم کميته‌هاي مرتبط در کنگره کند. هدف از اين اقدام، جلوگيري از برخوردهاي نظامي تصادفي در آب‌هاي خليج‌فارس و تنگه هرمز عنوان شده ‌است..

صباح زنگنه، کارشناس مسائل خاورميانه در گفت‌وگو با «وقايع‌اتفاقيه» درباره تصويب همين طرح در آمريکا مي‌گويد: چنين اقداماتي مي‌تواند مناسب باشد و راه‌هايي را پيش‌بيني کنند تا تنش‌ها کاهش يابد اما مشکل آمريکا اين است که در بدنه اين کشور هماهنگي وجود ندارد و هر بخش شعار متفاوتي سر مي‌دهد. ميان پنتاگون، سي‌آي‌اي، فرماندهي نيروهاي غرب آسيا و رياست‌جمهوري وحدت نظر وجود ندارد که همين مسئله مي‌تواند براي تمام کشورهاي منطقه هزينه‌بر باشد.

ورود آمريکا به مناطق نفتي ايران غيرقابل‌قبول است

زنگنه درباره افزايش تنش‌هاي ميان نيروي دريايي ايران و آمريکا معتقد است که حضور آمريکايي‌ها در منطقه همواره موجب دردسرهايي بوده و تهديدي براي ثبات و امنيت کشورهاي منطقه محسوب مي‌شد. اين در حالي است که اين کشور همواره مدعي دفاع از منطقه بوده اما حضور آنها نه‌تنها اطمينان‌بخش نيست بلکه تنش‌زا‌ست. زنگنه با اشاره به اينکه نيروهاي آمريکايي از اختيارات و توانمندي‌هايي برخوردارند، تصريح مي‌کند: اين امر موجب ترددهاي مشکوک آمريکايي‌ها در اطراف مناطق نفتي و گازي ايران شده که اقدامي تحريک‌آميز بوده و براي نيروهاي ايراني غيرقابل قبول است. اين کارشناس ادامه مي‌دهد که اين ناوگان متکي به قدرت فوق‌العاده‌اي است و به‌همين‌دليل تصور مي‌کنند که هرجا باشند بايد به آنها آزادي و اختيار داده شود.

اقدام متعارف ايران براي ارسال اخطار به آمريکا

زنگنه درباره نحوه برخورد ايران با اين موضوع بيان مي‌کند: بخش‌هاي ديپلماسي وزارت‌ امور خارجه بايد وارد عمل شوند و راه‌هايي براي عدم تنش بيابند. او درباره اقدامات ايران در قبال رفتار تحريک‌آميز ناوهاي آمريکايي تأکيد مي‌کند که اولا بايد وزارت امور ‌خارجه به دولت آمريکا و حتي نمايندگي اين کشور در سازمان ملل و وزارت‌ امور خارجه آمريکا اخطار دهد. ثانيا از طريق متعارف اقدام به ارسال پيام اخطار به ناوشکن‌هاي آمريکايي کند. ايران بايد محدوده مناطق مهم نفتي و حوزه آبي خود در خليج‌فارس را که مصوب مجلس شوراي اسلامي است، به نهادهاي بين‌المللي اطلاع دهد که در صورت ورود نيروهاي آمريکايي به اين محدوده‌ها اخطارهاي ايران به‌طور رسمي ثبت و به اين نهادها ارجاع داده شود تا امکان پيگيري براي ايران فراهم شود.

http://vaghayedaily.ir/fa/News/76940

ش.د9602056