انفجارهای انتحاری دمشق؛ از انتقام‌جویی تا تقویت روحیه‌ تکفیری‌ها

 این انفجارهای انتحاری درست در زمانی رخ دادند که ارتش سوریه و نیروهای مقاومت طی هفته های گذشته پیروزی ها و توفیقات چشمگیری را در نبرد با تروریست های تکفیری در جبهه های مختلف به دست آورده اند. ازجمله مهمترین دستاورد هفته های اخیر ارتش سوریه و هم پیمانان آن ازجمله ایران و روسیه در این زمینه می توان به شکستن محاصره شهر دیرالزور و سپس رسیدن به فرودگاه نظامی و استراتژیک این شهر، اشاره کرد؛ دستاوردی که ضربه مهلکی را بر پیکره تکفیریها وارد آورد. از سوی دیگر، در مناطق واقع در حومه دمشق نیز نیروهای سوری دستاوردهای فراوانی را در نبرد با تکفیریها محقق کرده و بسیاری از مناطق استراتژیک تحت تصرف آنها را به کنترل خود درآورده اند. 

در همین راستا، نیروهای ارتش سوریه و متحدانش بر مناطق رجم الحدله، رجم بکر، خبرة بکر و خبرة ردیفی مسلط شدند. گروههای مسلح دچار سردرگمی شدید و فروپاشی شده اند. در این مناطق مراکز فرماندهی و ارتباطات وابسته به گروههای مسلح قرار دارد. نیروهای ارتش سوریه و متحدانش همچنین بر پاسگاههای مرزی شماره ۱۸۶، ۱۸۷، ۱۸۸، ۱۸۹ و ۱۹۰ در مرز با اردن را به کنترل خود درآوردند. در جریان این عملیات شماری زیادی از تروریستها کشته و زخمی شدند. در میان کشته شدگان یکی از مسئولان نظامی گروه موسوم به جیش اسود الشرقیه و موسوم به ابوحسن و یکی از فرماندهان جیش احرار العشائر موسوم به ایمن ظاهر البحیر به چشم می خورد.

تمامی این دستاوردها در نقاط مختلف سوریه به ویژه در مناطق واقع در اطراف دمشق و شهرهای مرزی موجب شده است تا تروریست های تکفیری برای جبران ضعف خود دست به کشتار غیرنظامیان بزنند تا از این رهگذر، موجی از رعب و وحشت را بر صفوف غیرنظامیان بی دفاع حاکم ساخته باشند؛ به ویژه در شرایطی که شمار زیادی از غیرنظامیان سوری برای کمک به نیروهای ارتش سوریه در نبرد با تروریست های تکفیری، عازم جبهه های نبرد شده اند. درست به همین دلیل است که تروریست های تکفیری جان غیرنظامیان را دستمایه انتقام جویی های خود قرار داده اند.

از سوی دیگر، پس از سلسله شکست های متعدد تروریست های تکفیری در منطقه به دست نیروهای مقاومت، اکنون سرکردگان ارشد گروه های تکفیری به فکر دمیدن روحی تازه در کالبد نیمه جان تروریست های تحت امرشان افتاده اند. سلسله شکست های متعدد در سوریه و عراق و همچنین در نقاط مرزی مشترک میان این دو کشور، به شدت موجب تضعیف روحیه تروریست های تکفیری شده است؛ به گونه ای که دیگر رمقی برای آنها جهت ادامه مسیر کنونی باقی نمانده است. همین مسأله موجب شده تا حامیان منطقه و بین المللی تکفیریها با خط دهی به سرکردگان آنها، از انجام عملیات های تروریستی علیه غیرنظامیان به عنوان اقدامی که موجب تقویت روحیه تروریستها می شود، یاد کنند. اکنون که تمامی درها به روی تروریست های تکفیری در عرصه میدانی و نظامی بسته شده است، آنها برای تقویت روحیه خود به هر ریسمانی تمسک می جویند؛ حتی اگر این تقلاها به قیمت جان غیرنظامیان بی دفاع تمام شد.

افزون بر این، نمی توان انفجارهای انتحاری روز گذشته در شهر دمشق را بی ارتباط با مذاکرات صلح سوری در شهر آستانه قزاقستان که چندی پیش به پایان رسید، بی ارتباط دانست. نتایجی که در مذاکرات آستانه ۶ محقق شد، به هیچ وجه به مذاق تکفیریها و برخی حامیان فرامنطقه ای آنها خوش نیامده است و آنها اکنون در قامت آشکار ساختن نارضایتی خود از آنچه که در آستانه به دست آمده است، برآمدند. مهمترین توافقی که در مذاکرات آستانه ۶ حاصل شد، الحاق ادلب به مناطق کاهش تنش بود؛ توافقی که در واقع حکم مرگ تروریست های تکفیری جبهه النصره در استان ادلب را امضاء کرد. اما نکته قابل تأمل در این مذاکرات این بود که یکی از حامیان اصلی تروریسم یعنی ترکیه با مواضع تهران و مسکو همراهی کرد و هیچ تلاشی از خود برای به شکست کشاندن روند سیاسی به نمایش نگذاشت.

علاوه بر آنچه که گفته شد، مدتی است که شاهد چرخش مواضع برخی کشورهای عربی در قبال دولت دمشق هستیم. همین مسأله موجب نارضایتی فراوان معارضان و به تبع آن، تروریست های تکفیری شده است؛ نارضایتی که روز گذشته در وقوع انفجارهای انتحاری گسترده نمود پیدا کرد و خود را نمایان ساخت. در میان کشورهای عربی، به نظر می رسد که عربستان سعودی اندکی از نقش منفی و مخرب سابق خود در سوریه کاسته است و دیگر با آن تعصب و شدت و حدت روند به زیر کشیدن دولت قانونی دمشق به ریاست بشار اسد را دنبال نمی کند؛ کما اینکه برخی منابع نیز از بروز تنش هایی در این زمینه میان سران معارضان خارج نشین با مقامات ریاض، خبر می دهند. 

برآیند این فرایند موجب شده است تا تروریست های تکفیری شدت اقدامات تروریستی خود علیه غیرنظامیان در سوریه را بیش از پیش افزایش دهند. اما در هر صورت، آنچه که کاملا واضح و آشکار به نظر می رسد، این است که تکفیریها شرایط خوبی نه در عرصه سیاسی و نه در عرصه میدانی سوریه ندارند و اکنون تلاش می کنند تا آنچه را که در عرصه های دیپلماتیک و میدانی موفق به تحقق آن نشدند، از رهگذر انجام عملیات های تروریستی به دست آورند. پر واضح است که تکفیریها در سوریه در سایه پیروزی های چشمگیر و فوق تصور نیروهای مقاومت، آخرین نفس‌های خود را می کشند و بیش از انجام اقدامات تروریستی و به خاک و خون کشیدن کسری از مردم بی دفاع و بی گناه، عملا کاری از دستشان ساخته نیست.

رامین حسین آبادیان/خبرگزاری مهر