لابی‌های داغ در سرمای داووس

(روزنامه آسمان آبي ـ 1396/11/07 ـ شماره 559 ـ صفحه 11)

بااین‌حال این سنت شکنی پس از 18 سال از سوی ترامپ تنها دلیل جلب توجه رسانه‌ها به رئیس جمهوری آمریکا نبود. شعار «اولویت با آمریکا» که از سوی ترامپ مطرح شده است، او را علیه جهان قرار داده و انتظار می‌رفت که رئیس جمهوری ایالات متحده با استفاده از فرصت حضور در جمع سیاستمداران حامی جهانی‌سازی، مدیران ارشد اقتصادی و بانکداران به تشریح این سیاست و روشن تر کردن مواضع خود در ارتباط اقتصادی و تجاری واشنگتن با جهان در داووس بپردازد.

در کنار ترامپ، می‌توان به حضور امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه، ترزا می ‌نخست وزیر بریتانیا، جاستین ترودو نخست وزیر کانادا و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان اشاره کرد. بااین‌حال همه‌چیز تنها در حضور رهبران اقتصادهای بزرگ غرب محدود نمی‌شود. آن‌چه در مجمع جهانی اقتصاد تعیین کننده‌تر است اتفاقات و ملاقات‌هایی نیست که در برابر دوربین‌ها صورت می‌گیرد. پشت پرده نشست داووس و آن‌چه دور از چشم رسانه‌ها و افکار عمومی در لابی هتل‌ها، کافه‌ها و ملاقات‌های پشت درهای بسته می‌گذرد، بسیار پراهمیت‌تر و تعیین‌کننده‌تر است.

ساندرا نویدی که کتابی درمورد تاریخچه نشست داووس و رفتار اقتصاددانان حاضر در این نشست منتشر کرده‌است، می‌گوید: «مجمع جهانی اقتصاد را شاید بتوان تاثیرگذارترین و قدرتمندترین لابی سالانه سیاسی اقتصادی در جهان به شمار آورد. داووس امکان لابی و مذاکرات پشت پرده فراوانی برای رهبران سیاسی و اقتصادی فراهم می‌کند تا بدون نگرانی از افشاگری رسانه‌ها، با طرف‌هایی دیدار کنند که در جایی دیگر امکان مخفی بودن آن وجود ندارد. بر همین اساس «گردهمایی غیررسمی رهبران جهان» نام مناسب‌تری برای مجمع جهانی اقتصاد در داووس است.»

ترامپ در مرکز توجه

در نشست امسال ترزا می، نخست وزیر بریتانیا و دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، برای نخستین بار پس از لغو سفر ترامپ به بریتانیا برای افتتاح ساختمان جدید سفارت آمریکا در لندن پشت درهای بسته با هم دیدار کردند و رسانه‌ها تلاش می‌کنند تا جزئیاتی قابل‌توجه از این دیدار به دست آورند. حضور رئیس‌جمهوری ایالات متحده از هفته‌ها قبل جنجالی شده بود و انتظار می‌رفت بسیاری از رهبران سیاسی و اقتصادی جهان سیاست «اولویت با آمریکا» را مورد حمله قرار دهند.

ازجمله این رهبران منتقد می‌توان به آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه اشاره کرد که موضعی متفاوت با ترامپ دارند. با تعطیلی دولت فدرال ایالات متحده در پی تصویب نکردن بودجه موقت، اعلام شد که ترامپ به داووس نخواهد رفت، اما با تصویب بودجه اضطراری، این سفر انجام شد تا به گفته بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان رئیس جمهوری آمریکا با حضور در نشست سالانه داووس، سر خود را در دهان شیر فرو برد. «واشنگتن پست» و «نیویورک تایمز» در روزهای گذشته گزارش‌کردند که با توجه به موج گسترده مخالفت رهبران جهان با سیاست‌های ترامپ بهتر است او به داووس نرود. آن‌ها هشدار دادند که اگر ترامپ می‌خواهد این رویداد را به سلامت سپری کند، بهتر است در چنین نشستی که رهبران سیاسی، اقتصادی و مدیران و بانکداران ارشد گردهم می‌آیند حضور نداشته باشد، اما ترامپ با توصیه مشاورانش مخالفت کرده و گفته است که قصد دارد با حضور خود در داووس، رشد اقتصادی آمریکا ورشد بازار سهام در این کشور را مورد توجه قرار دهد و آن را به‌عنوان دستاورد سیاست‌های خود معرفی کند.

ترامپ در سخنرانی روز گذشته خود در نشست داووس با تاکید دوباره بر سیاست «اولویت با آمریکا» از قدرت‌های اقتصادی جهان خواست در آمریکا سرمایه‌گذاری کنند تا هم از مزایای سیاست‌ها و رویکرد‌های قانون‌زدایی استفاده کنند و هم مشمول کاهش عوارض گمرکی و مالیات شوند.

رئیس‌جمهوری خبر ساز ایالات متحده سال گذشته و در جریان رقابت‌های انتخاباتی هم به انتقاد از روند جهانی سازی پرداخته و آن را باعث آسیب دیدن مشاغل آمریکایی دانسته بود. به گفته ترامپ «روند جهانی‌سازی که امروز دنبال می‌شود موجب شده کمپانی‌های آمریکایی برای کاهش هزینه‌ تولید و نیروی کار در پی ایجاد کارخانه‌هایی در مکزیک یا چین باشند و این باعث تضعیف اقتصاد آمریکا خواهد شد. روندی که امروز جریان دارد باعث شده نهاد‌ها و نخبگان اقتصادی و مالی که از رهبران تاثیرگذار سیاسی حمایت می‌کنند ثروتی بی حد و حصر به دست آورند و در مقابل کارگران، دستمزد چندانی عایدشان نشود.» ترامپ با همین استدلال بلافاصله پس از آغاز دوران ریاست جمهوری خود اعلام کرد که ایالات متحده از توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی(نفتا) و پیمان تجاری اقیانوس آرام خارج می‌شود.

نشانه‌های بهبود اقتصاد جهانی

مدیران ارشد اقتصادی و بانکی نیز از فرصت حضور در داووس برای تبادل و تحلیل آمارهای اقتصادی و مالی جهان استفاده می‌کنند. انتظار می‌رود رهبران اقتصادی جهان امسال خبرهای خوشی را از داووس اعلام کنند. براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول که همزمان با نشست داووس منتشر شد، اقتصاد جهانی پس از حدود یک دهه، اولین نشانه‌های بهبود اوضاع را نمایان کرد. ایالات متحده، اروپا و چین آمارهای اقتصادی امیدوار کننده‌ای در سال 2017 ثبت کردند. براساس اعلام صندوق بین‌المللی پول تمام اقتصاد‌های پیشرفته رشدی بیش از آن‌چه انتظار می‌رفت را در سال 2019 ثبت می‌کنند، اما در این میان وضعیت بریتانیا کمی متفاوت است. این کشور که در میانه مذاکرات خروج از اتحادیه اروپا قرار دارد وضعیت اقتصادی مبهمی را در سال 2018 و رشد اقتصادی کمتر از آلمان، فرانسه و ایتالیا قدرت‌های اقتصادی اتحادیه اروپا خواهد داشت.

کریستین لاگارد رئیس صندوق بین‌المللی پول با ابراز امیدواری نسبت به بهبود وضعیت اقتصادی جهان در سال 2018 گفت: «از سال 2011 که به این سمت منصوب شدم هر سال در داووس حضور یافتم، اما امسال امیدوارکننده‌ترین سال از نظر اقتصادی برای حاضران است.» همچنین نظرسنجی از مدیران ارشد اقتصادی جهان حاضر در داووس نشان می‌دهد که 57 درصد از این مدیران امیدوارند که در سال‌های 2018 و 2019 اقتصاد جهانی وضعیت بهتری نسبت به یک دهه اخیر داشته باشند. این امیدواری از این جهت حاصل شده که تقریبا می‌توان گفت رشد اقتصادی در تمام نقاط جهان روندی مثبت و هماهنگ را طی می‌کند. در حالی که در سال‌های گذشته آمارها در مناطق مختلف متفاوت بود. به‌طوری‌که خبرهای خوبی از ایالات متحده به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان به گوش می‌رسید، اما اروپا با بحران یورو دست و پنجه نرم می‌کرد یا رشد اقتصادی هند تحت تاثیر بحران بدهی‌های چین قرار می‌گرفت. امسال از اقتصاد‌های مهم و تاثیرگذار جهان اخبار و آمارهای مثبتی منتشر شده است. این روند نشانه این است که رشد اقتصاد جهان روند سریع‌تری خواهد یافت تا با تولید بیشتر ثروت بخش بیشتری از مردم از وضعیت فقر مطلق خارج شوند، اما در این میان نکته‌ای نگران کننده نیز وجود دارد. در سال گذشته پیشرفت چندانی در افزایش استانداردهای زندگی، کاهش فاصله طبقاتی و نابرابری‌های سیاسی و اقتصادی حاصل نشده است. با وجود این‌که رشد اقتصادی را می‌توان مهم‌ترین معیار بهبود وضعیت اقتصادی کشورها از نگاه دولت‌ها به شمار آورد، اما تنها معیار برای تشخیص بهبود استانداردهای زندگی نیست. رشد اقتصادی هر اندازه هم که مثبت باشد به تنهایی نمی‌تواند فرایندهایی اقتصادی و اجتماعی فراگیر ایجاد کند یا استانداردهای زندگی مردم یک کشور را بهبود بخشد. مدیران مجمع جهانی اقتصاد در روزهای گذشته شاخص «توسعه فراگیر» را نیز منتشر کردند که وضعیت اقتصاد‌های پیشرفته و درحال‌توسعه را مورد بررسی قرار داده است. نکته جالب درمورد رده‌بندی اقتصادی کشورهای جهان حضور نروژ در صدر این فهرست است. دیگر کشورهای دارای رده‌های بالا در این فهرست نیز از قاره اروپا هستند. ایسلند، لوکزامبورگ، سوئیس، دانمارک، سوئد، هلند، جمهوری ایرلند، استرالیا و اتریش نیز در رده‌های دوم تا دهم قرار دارند. در آمار مربوط به اقتصاد‌های درحال‌توسعه بازهم اروپایی‌ها پیشتازند به‌طوری‌که لیتوانی، مجارستان، جمهوری آذربایجان، لتونی و لهستان بیشترین نمره را در شاخص توسعه پایدار کسب کردند. در فهرست اقتصادی‌های در حال ظهور، ایران در رده 27 قرار گرفته است. در حالی که سال گذشته ایران در جایگاه 21 قرار داشت.

https://asemandaily.ir/post/12780

ش.د9604902