این مستند داستان آوارگی قوم یهود است که در واقع از آوارگی لهستانی‌ها آغاز می‌شود و به تشکیل قوم یهود می‌رسد. این مستند نگاهی به داستان هولوکاست دارد و می‌توانم بگویم اولین مستندی است که درباره هولوکاست ساخته شده است، ضمن این که به فلسطینی‌ها و ظلم‌هایی که بر آنها رفته نیز اشاره دارد.
حجت‌الاسلام و المسلمین محسن نقی‌زاده، کارگردان و مستندساز از رونمایی جدیدترین مستند خود تحت عنوان «دیوار گتو» خبر داد و گفت: این مستند داستان آوارگی قوم یهود است که در واقع از آوارگی لهستانی‌ها آغاز می‌شود و به تشکیل قوم یهود می‌رسد. این مستند نگاهی به داستان هولوکاست دارد و می‌توانم بگویم اولین مستندی است که درباره هولوکاست ساخته شده است، ضمن این که به فلسطینی‌ها و ظلم‌هایی که بر آنها رفته نیز اشاره دارد.
وی در ادامه با اشاره به دلایل انتخاب نام این مستند افزود: گتو از نظر تاریخی در اروپا به محله‌هایی که اقلیت یهودی در آن ساکن بودند گفته می‌شد و منطقه‌ای بود که آلمانی‌ها برای کنترل بیشتر یهودی‌ها را در آنجا جمع کردند و در جریان اشغال لهستان توسط ارتش آلمان در جنگ جهانی دوم ساخته شد. اما خط داستانی به مسائل فلسطین اشاره دارد. این مستند به صورت آرشیو و مصاحبه است و بخشی از تصویربرداری‌ها در تهران و کنیسه ابریشمی و قبرستان بهشتی انجام شده است. ضمن این که بخشی از مصاحبه‌ها با رئیس انجمن کلیمیان تهران و کارشناس های مذهبی آنها انجام شده است.
وی درباره ظرفیت‌های فیلم مستند برای ارائه مستندات تاریخی و روایت‌هایی که این روزها در جریان فضای منطقه و خاورمیانه از حساسیت بسیاری برخوردار است، عنوان کرد: به نظرم آنچه که در دو مدیوم مستند و فیلم داستانی برای روایت برش‌هایی از تاریخ وجود دارد با یکدیگر غیرقابل مقایسه است و نمی‌توان گفت کدام بر دیگری برتری دارد، هرچند که هرکدام از آنها وجوه مثبتی دارند. شاید این گونه به نظر برسد که فرم داستانی امکان بیشتری برای همذات پنداری مخاطب با سوژه را به وجود می‌آورد اما من معتقدم فضای مستند به ارائه حقیقت و واقعیت نزدیک‌تر است.
نقی زاده تاکید کرد: به طور مثال در مستند «دیوار گتو» ما با استفاده از مستندات آرشیوی کوره‌های آدم سوزی، گتوی یهودی‌ها و دیگر اتفاقاتی که در جریان هولوکاست رخ داده را به تصویر کشیدیم که برشی از واقعیات و جریاناتی است که در طول زمان پیش آمده است.
این کارگردان تصریح کرد: من فکر می‌کنم مستند حتی با خود قدری حس نوستالژی هم دارد. مستندی که در طول زندگی ما و جریانی که ما در آن حضور داشتیم ساخته شده باشد برای ما یادآور همان فضا و اتفاقاتی است که دیده‌ایم و آن را لمس کردیم. البته باز هم نمی‌توان از تاثیر و اهمیت سینمای داستانی گذشت. «فهرست شیندلر» ساخته استیون اسپیلبرگ نمونه بارز این مسئله است. این فیلم اگرچه از نگاه دیگری به یهودیان می‌پردازد اما فوق العاده قوی ساخته شده است.
نقی زاده در پایان خاطرنشان کرد: به نظرم هیچ مستندی نیست که جانبداری و جهت گیری نداشته باشد و هر کسی با نگاه خودش و مبتنی بر باورهایش آن را می‌سازد. نگاه من در ساخت مستند «دیوار گتو» همسو با ارزش‌های نظام است و به طور کلی آنچه ما در این مستند در پی آن بودیم فقط پاسخ دادن به یک پرسش است و آن هم این است که فرض کنیم هولوکاست درست بوده باشد و یهودی‌ها مظلوم واقع شدند اما این موضوع چه ارتباطی با مردم فلسطین و ظلم‌هایی که به آنها روا شده، داشته است؟
یادآور می شود، مستند «دیوار گتو» طی مراسمی به مناسبت یوم النکبه (روز نکبت؛ سالروز تشکیل دولت جعلی اسرائیل) رونمایی خواهد شد. در این مراسم حجت‌الاسلام محسن نقی‌زاده کارگردان مستند، اصغر نقی زاده بازیگر سینما و تلویزیون، گلعلی بابایی نویسنده عرصه دفاع مقدس و رئیس انجمن کلیمیان تهران دکتر همایون سامه یح حضور خواهند داشت. این مراسم چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت ماه راس ساعت ۱۷ در سالن آمفی تئاتر هلدینگ پیشرو برگزار خواهد شد. حضور عموم در این مراسم آزاد است و پیش از نمایش مستند کارگردان درباره چگونگی ساخت این کار توضیح خواهد داد.
