ریزش ها و رویش ها از منظر قرآن کریم

قرآن کریم انسان را موجودی مرکب از روح الهی و بدن مادی تشکیل شده تعریف می کند و زمینه بی نهایت صعود یا سقوط را برای انسان مطرح می کند.
خداوند متعال در آیات بسیاری از قرآن کریم انسان را می ستاید و در 60 آیه نیز او را نکوهیده و مورد سرزنش قرار می دهد.
بنابراین مولفه های وجودی و قابلیت هر دو نوع شر و خیر را خداوند در اراده و نهاد انسان قرار داده است که بالفعل گشتن آن منوط به تصمیم و انتخاب انسان است.
اما فارغ از جنبه فردی انسان، افت و خیز های او در طیفی از شرارت ها تا خیرها برخی اوقات بار حقوقی و اجتماعی نیز می یابد که از آن در بیان سیاسی به ریزش ها و رویش ها تعبیر می شود. اهمیت این مسئله در حوزه اجتماعی بدان جهت است که ریزش ها و رویش ها نه تنها خود افراد بلکه ممکن است یک جامعه را تحت تاثیر قرار دهد.
ریزش ها و رویش ها از منظر اسلام:
مفهوم ریزش ها: به مجموعه ای از دنیاگران بی وفا اشاره شده که نفاق و کینه و حسد و بی خردی، عدل گریزی ، کژ فهمی و آنهایی که همه چیز را به تباه می کشانند و از آنها به عنوان نماد تهدیدات و بی مهری ها، سستی ها، پیمان شکن ها و فتنه انگیزان یاد می شود.
مفهوم رویش ها: دوام، پایداری و ثبات نسل بشری در یک مکتب و آیین را نشان می دهد که از آن به عنوان نماد مهر و دوستی و ایثار و پایبندی یاد می کنند. رویش ها نشان دهنده دوام و ثبات یک مکتب می باشد و جلوه گر برحق بودن آن مکتب است.
در واقع قرآن کریم ریزش ها و رویش ها را در قالب رستگاری و گمراهی بیان کرده و آن ها را در دو دسته تقسیم می کند ؛
1. تثبیت کنندگان حق
2. تبعیت کنندگان باطل
علت اصلی ریزش و رویش:
مهمترین علت ریزش ها هوای نفس می باشد. گر چه انسان تک بعدی نیست ولی شیطان به عنوان بزرگترین دشمن انسان، از هر راه و مسیری برای اغفال و به انحراف کشاندن او وارد می شود و برای هر فردی نقطه ضعفی را شناسایی کرده و سعی در به انحراف کشاندن او از آن طریق می کند.
رهبر انقلاب موضوع ریزش ها و رویش ها را در سال 1378 اولین بار مطرح و در ادبیات سیاسی وارد کردند. به بیان ایشان ریزش ها و رویش ها همواره در جوامع اسلامی و حتی در زمان حکومت پیامبر اکرم (ص) و امیرالمومنین (ع) و در دوره های بعدی وجود داشته است. در زمان حکومت 25 ساله امیرالمومنین(ع) وقتی مولا سعی دارد که سنت پیامبر (ص) را احیا کند و با شمشیر دادگرانه اش عدالت را در جامعه محقق سازد، شاهد ریزش هایی از سوی شخصیت هایی هستیم که زمانی جزو صحابه خاص حضرت رسول (ص) بوده اند.
دو ریزش مهم در زمان حکومت حضرت علی (ع):
1. طلحه بن عبیدا... ؛ از یاران پیامبر که بدلیل سهم خواهی از امام علی (ع) از بیعت شکنان شد و به حکومت علی (ع) پشت کرد و علیه ایشان شمشیر کشید.
2. زبیر بن عوام ؛ عمه زاده پیامبر و جانباز جنگ که پس ناامیدی از کسب قدرت در زمان حکومت امام علی (ع) از بیعت شکنان شد و به جمع ناکثین پیوست.
رویش های زمان حکومت حضرت علی (ع):
1. ابوذر غفاری ؛ پس از پیامبر همچنان بر صراط مستقیم ثابت قدم ماند.
2. مالک اشتر ، فرزند نخعی؛ به هیچ وجه راه سعادت را گم نکرد.
3. محمدبن ابی بکر (فرزند خلیفه اول) ؛ تبعیت از امام را بالاتر از هرچیزی دانست.
4. عبدا... بن عباس ؛ مطیع و ثابت قدم تا آخر ایستاد.
5. میثم تمار ؛ یار با وفا و مخلص اهل بیت (ع)
در واقع باید توجه کرد که خستگان و کم طاقتان در مسیر حق معمولاً ریزش می کنند ولی رویش ها با طراوت اند و ویژگی های مقاومت، ایثار و شجاعت و پایداری سزاوار این طیف است. به همین دلیل، همیشه از این طیف به نیکی یاد شده و اسم و رسمشان در تاریخ ماندگار می ماند.
اکنون در دوره ای قرار داریم که انقلاب اسلامی عمری چهل ساله یافته است. اما انقلاب اسلامی نیز جدای از ریزش ها و رویش های زمانه نیست. در همه نسل های بعد از انقلاب شاهد این رویش ها و ریزش ها بوده و خواهیم بود ولی آنچه از همه مهم تر است کثرت و شمار رویش هایی است که ریزش ها در مقابل آن هیچ و بی اهمیت است.