تاریخ انتشار : ۲۱ تير ۱۳۹۷ - ۰۸:۰۱  ، 
کد خبر : ۳۱۱۴۶۲

مفهوم برنامه و برنامه ريزي استراتژیک(بخش سوم)

يكي‌ از مزاياي‌ برنامه‌ريزي‌ استراتژيك،‌ هادي‌ بودن‌ آن‌ است. اين‌ نوع‌ برنامه‌ريزي‌ جهت‌ و مسير فعاليت ها و عمليات‌ سازمان‌ را مشخص‌ ساخته‌ و به‌ عنوان‌ راهنماي‌ سازمان‌ عمل‌ مي‌كند.
پایگاه بصیرت / محمد جلال زاده

تأثير برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌ در سازمان هاي‌ امروزي‌ بر کسي‌ پوشيده‌ نيست، برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌ را كوششي‌ نظام‌ يافته‌ براي‌ اجراي‌ استراتژي‌هاي‌ اصلي‌ سازمان‌ و بكارگيري‌ آن‌ در جهت‌ تحقق‌ مقاصد سازمان‌ مي‌دانند. برنامه‌ريزي‌ استراتژيك،‌ اهداف‌ سازمان‌ را با توجه‌ به‌ رسالت‌ آن‌ تعيين‌ و از طريق‌ مطالعات‌ محيطي، فرصت ها، تهديدها، نقاط‌ قوت‌ و ضعف‌ سازمان‌ را شناسايي‌ كرده‌ تا از اين‌ طريق‌ هدف هاي‌ واقع‌بينانه‌تري‌ را تعيين‌ و به‌ اجرا درآورد. بكارگيري‌ برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌ توسط‌ مديران‌ مي‌تواند در دراز مدت‌ ثمرات‌ مثبتي‌ براي‌ سازمان ها به ‌بار آورد.
ويژگي هاي برنامه ريزي استراتژيك:
بر پایه مطالعات مختلف انجام شده، ويژگي هاي سيستم برنامه ريزي استراتژيك به شرح زیر عنوان شده است:

ويژگي

توضيح

درون گرايي

توجه عميق به تاريخ سازمان، موفقيت هاي فعلي، عملكرد گذشته و تجزيه و تحليل نقاط قوت و ضعف

برون گرايي

توانايي كسب اطلاعات تحليلي به موقع و قابل اطمينان به منظور شناخت فرصت ها و تهديدات محيطي

يكپارچگي وظيفه

ميزان همساني موجود بين نواحي وظيفه اي مختلف با ديدي مشترك كه موجب همسويي الزامات وظيفه اي متفاوت با ديدگاه كلي مديريت مي شود

مشاركت افراد كليدي

ميزان مشاركت و درگيري مديريت اعضاي هيئت مديره و مديران صف و ستاد در فرايند برنامه ريزي

استفاده از تكنيك هاي تحليلي

ميزان اعتماد به تكنيك هاي مناسب برنامه ريزي به منظور حل مسائل استراتژيك ساختاري

خلاقيت در برنامه ريزي

ميزان تأكيد تلاش هاي برنامه ريزي بر شيوه هاي جديد تفكر

تمركز بر كنترل

ميزان تاكيد بر برنامه ريزي به عنوان وسيله اي براي كنترل سازماني

 ویژگی های زیر از جمله مواردی هستند که در بحث ویژگی های برنامه‌ريزي استراتژيك می توان اضافه نمود:
 انعكاس ارزش‌هاي حاكم بر جامعه؛
 توجه به سوال اصلي و اساسي سازمان؛
 تعيين چارچوبي براي برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري مديريت؛
 ديد درازمدت و توجه به افق‌هاي دورتر سازمان؛
 ايجاد پيوستگي و انجام در عمليات و اقدام‌هاي سازمان در دوره‌هاي زماني طولاني؛
 فراگيري برنامه‌ريزي عملياتي سازمان و جهت‌ بخشي به آن.
ويژگي هاي يك برنامه ريزي استراتژيك موفق:
1- از پشتيباني راهبران و مديريت ارشد برخوردار است.
2- يك فعاليت مشاركتي است و فقط به گروهي به نام برنامه ريزان محدود نمي شود.
3- انعطاف پذير بوده و كاربرد دوستانه داشته و متناسب با ويژگي هاي سازمان طراحي مي گردد.
4- مسئوليت ها و زمانبندي فعاليت ها را به روشني بيان مي كند و قابل اعتماد بودن نتايج را تضمين مي كند.
5- مشاركت همگاني و تفاهم را ايجاد مي كند و گسترش مي دهد.
6- نسبت به محيط آگاه است و موضوعات محيطي را با حساسيت پيگيري مي كند.
7- درباره اهداف، اقدامات، نتايج و پيامدها واقع نگر است و موضوعات را به طور جامع و يكپارچه مورد بررسي قرار مي دهد.
8- شواهد انگيزه بخش براي توصيه هاي خود ارائه مي دهد.
9- براي رفع اختلاف نظرها روش مناسبي ارائه مي دهد.
10- پويا و جاري است، نه ايستا و راكد.
11- فرآيند برنامه ريزي و برنامه ها به طور منظم و مستمر بازنگري مي شود و بهبود مي يابد.
مزاياي‌ برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌:
1- يكي‌ از مزاياي‌ برنامه‌ريزي‌ استراتژيك،‌ هادي‌ بودن‌ آن‌ است. اين‌ نوع‌ برنامه‌ريزي‌ جهت‌ و مسير فعاليت ها و عمليات‌ سازمان‌ را مشخص‌ ساخته‌ و به‌ عنوان‌ راهنماي‌ سازمان‌ عمل‌ مي‌كند.
2- جهت‌گيري‌ آينده، اولويت ها را مشخص‌ مي‌سازد و تصميم هاي‌ امروز را در پرتو پيامدهاي‌ آينده‌ اتخاذ مي‌كند.
3- برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌ نقش‌ هماهنگ‌كننده‌ بين‌ برنامه‌هاي‌ عملياتي‌ سازمان‌ را انجام‌ مي‌دهد و اقدامات‌ واحدهاي‌ مختلف‌ را در يك‌ مسير جهت‌ مي‌بخشد.
4- با اوضاع‌ و شرايطي‌ كه‌ به‌ سرعت‌ دست خوش‌ تغيير مي‌شوند، به‌ روش‌ كارساز برخورد كرده‌ و كار تيمي‌ و تخصصي‌ كارشناسي‌ ايجاد مي‌كند.
5- برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌ با نگرش‌ بلندمدت، به‌ پيش‌بيني‌ آينده‌ مي‌پردازد و از اين‌رو اطلاعاتي‌ را در خود دارد كه‌ براي‌ اقدامات‌ درازمدت‌ مديران‌ مفيد است.
6- برنامه‌ريزي‌ و مديريت‌ استراتژيك‌ خواهان‌ بينش‌ استراتژيك‌ در سراسر واحدهاي‌ سازماني، و از جمله‌ همه‌ سيستم‌هاي‌ اداري‌ است‌ و به‌ جاي‌ اين كه‌ عملي‌ مكانيكي‌ باشد نقش‌ محوري‌ افراد، گروه ها و نفوذ فرهنگ‌ سازمان‌ را به‌ رسميت‌ مي‌شناسد.
محدوديت ها
 ‌با وجود مزاياي‌ برشمرده‌ شده‌ برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌، بسياري‌ از صاحب نظران‌ نيز برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌ را ناكارا و گاهي‌ اوقات‌ زائد مي‌دانند و محدوديت هايي‌ را در جهت‌ كاربرد آن‌ بيان‌ مي‌دارند كه‌ عبارت‌ است‌ از:
1- بالا بودن‌ هزينه‌هايي‌ كه‌ جهت‌ امر برنامه‌ريزي‌ نياز است‌ و اغلب‌ سازمان هاي‌ كوچك‌ امكان‌ استفاده‌ از آن‌ را پيدا نمي‌كنند.
2- از نظر زماني‌ اين‌ نوع‌ برنامه‌ريزي‌ نياز به‌ زماني‌ طولاني‌ دارد. سازمان ها براي‌ برنامه‌ريزي‌ بايد مدت‌ زمان‌ زيادي‌ وقت‌ صرف‌ كرده‌ و مراحل‌ مختلف‌ اين‌ فرايند را پشت‌ سر نهند تا سيستم‌ برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌ بتواند شروع‌ به‌ كار كند.
3- فرايند برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌ بيش‌ از آنچه‌ هست‌ يا مي‌تواند باشد، منطقي‌ و تحليلي‌ ارائه‌ شده‌ است. طرح‌ آن‌ بيش‌ از اندازه‌ ذهني‌ است‌ و نمي‌تواند پويائي هاي‌ اجتماعي‌ - سياسي‌ كار در هر سازماني‌ را ملحوظ‌ دارد.
4- تصميم‌گيري‌ در مورد مأموريت‌ و اهداف،‌ همواره‌ ساده‌ نيست‌ و ممكن‌ است‌ معنايي‌ نداشته‌ باشد.
5- برنامه‌ريزي‌ استراتژيكي‌ از نظر تخصصي‌ نياز به‌ نيروي‌ انساني‌ متخصص‌ دارد كه‌ در دسترس‌ همه‌ سازمان ها نيست.
6- عدم‌ دسترسي‌ سازمان ها براي‌ رسيدن‌ به‌ اطلاعات‌ جامع‌ و به‌ موقع‌ در مورد محيط، تحولات‌ و رويدادهاي‌ كلان‌ محيطي
7- عدم‌ آشنايي‌ مديران‌ با مباحث‌ مديريت‌ استراتژيك‌ و برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌ و عدم‌ اعتماد آنها به‌ برنامه‌ريزي‌ استراتژيك.

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات