10 نکته ای که درباره نشست تهران باید بدانید

اجلاس سه جانبه تهران که روز جمعه با حضور ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان روسای جمهور روسیه و ترکیه به میزبانی حجت الاسلام روحانی رئیس جمهور ایران برگزار شد، سومین نشست این سه رئیس جمهور با محوریت بحران سوریه پس از اجلاس آنکارا و آستانه بود. 10 نکته کلیدی و مهم این نشست از این قرار است؛

1- زمان برگزاری این اجلاس به دو دلیل از حساسیت خاصی برخوردار بود. نخست آنکه جنگ سویه به نقطه عطف خود رسیده و تحرکات طرف های مختلف برای تثبیت جایگاه خود با هدف کسب امتیاز در پایان بازی افزایش یافته است. نکته دوم آنکه هر سه کشور اکنون با آمریکا به نحوی و در سطحی در تخاصم هستند.

2- اگر چه ترکیه موضعی متفاوت با ایران و روسیه در قبال بحران سوریه دارد و بخشی از تروریست های سوری تحت حمایت آنکارا هستند، اما رخدادهای یک سال گذشته در میدان جنگ و تنش دیپلماتیک میان آمریکا و ترکیه، مواضع آنکارا را تاحدی به تهران و مسکو متمایل کرده است.

3- ترکیه و آمریکا فعلاً در یک نقطه اشتراک نظر دارند و آن نظر منفی درباره آغاز نبرد ادلب است. موضوعی که اردوغان سعی داشت تحت عنوان آتش بس در توافق اجلاس تهران بگنجاند اما با مخالفت صریح و همراه با طعنه پوتین روبرو شد و روحانی نیز بر آن صحه گذاشت که تروریست ها در ادلب برای جلوگیری از جنگ تنها یک راه پیش رو دارند و آن کنار گذاشتن اسلحه و تسلیم است.

4- آمریکا و ترکیه برای اخلال در عملیات ادلب به دغدغه های ظاهراً انسانی متوسل شده و مدعی هستند این عملیات باعث آوارگی و تلفات تعداد زیادی از غیرنظامیان می شود. ایران و روسیه به ترکیه قبولاندند که گریزی از عملیات ادلب نیست و تا زمانی که شورشیان در آنجا هستند، صلح و آرامشی وجود نخواهد داشت و به قول آقای روحانی ما برای صلح می جنگیم.

5- هماهنگی میان سه کشور ایران، روسیه و ترکیه و همینطور سوریه می تواند تلفات غیرنظامی عملیات ادلب را به کمترین میزان ممکن برساند. تروریست های ادلب از گروه های مختلف، متعدد و حتی متضادی تشکیل شده اند اما اغلب آنها با آنکارا ارتباط دارند. ترکیه می تواند پیام بر زمین گذاشتن سلاح را از اجلاس تهران به گروه های زیر چتر حمایت خود منتقل سازد.

6- تاکید سه کشور حاضر در اجلاس تهران بر حفظ تمامیت ارضی سوریه، پاسخ منفی به رویای برخی بازیگران این بحران برای تجزیه و تغییر مرزهای این کشور بود. مخاطب اصلی این پیام آمریکا و رژیم صهیونیستی بودند. ترکیه که خود زمانی چنین رویایی در سر داشتف با قبول واقعیت های روی زمین، پذیرفته است که چاره جز تن دادن به ادامه حکومت مرکزی بشار اسد ندارد.

7- تا کنون آمریکا محور تمام فرآیندهای سیاسی جهانی برای حل بحران ها بوده است. حل بحران سوریه بدون حضور آمریکا پای میز مذاکرات، می تواند آغازگر روند جدیدی در صحنه بین الملل باشد که سلطه و هژمونی واشنگتن را به چالش خواهد کشید.

8- آمریکا و بخصوص رژیم صهیونیستی در ماه های اخیر تحرکات سیاسی گسترده و برخی اقدامات نظامی ایذایی را برای بیرون راندن ایران از سوریه آغاز کرده اند. رایزنی و فشار بر مسکو در این زمینه یکی از اصلی ترین تاکتیک ها برای دستیابی به هدف مذکور است. نشست تهران نشان داد تحریکات دیپلماتیک و رسانه ای تل آویو برای اختلاف افکنی میان روسیه و تهران، موفق نبوده است.

9- تهران، مسکو و آنکارا اکنون یک دشمن مشترک دارند و آن وزارت خزانه داری آمریکاست که با اعمال تحریم های تجاری و مالی، به اقتصاد هر سه کشور حمله کرده است. این دشمن مشترک می تواند زمینه همگرایی و همکاری اقتصادی بیشتر سه کشور را فراهم کند. همکاری موفق سه کشور در مورد مبارزه با تروریسم می تواند به بستر و الگویی برای ایجاد بلوکی اقتصادی علیه تقابل اقتصادی آمریکا تبدیل شود.

10- یکی از اصلی ترین ابزارهای وزارت خزانه داری آمریکا برای اعمال تحریم علیه این سه کشور، دلار است. روحانی، پوتین و اردوغان در رایزنی های خود بر تسریع و گسترش تجارت با حذف دلار تاکید کردند. اتحاد سه کشور ایران، روسیه و ترکیه علیه دلار، خبر خوبی برای وزارت خزانه داری آمریکا نیست.