نشریه اخبار و تحلیل‌ها سه‌شنبه 24 مهر

پایگاه بصیرت

سرپوشی بر واقعیت
به قتل رساندن یا ناپدیدسازی جمال خاشقجی به دست رژیم آل‌سعود موضوعی است که رسانه‌های جهان در حال ارائه تحلیل‌های گوناگون درباره آن هستند و کشورها واکنش‌های متفاوتی به آن داشته‌اند. عربستان سعودی در این زمینه همه تلاش‌های خود را به کار بسته است تا بتواند بر اقدام زشت خود سرپوش بگذارد. نابخردی حاکمان آل‌سعود نشان داده است، تنها ابزار آنها برای سرپوش گذاشتن قتل خاشقجی دلارهای نفتی است. پیشنهاد 5 میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری تنها یک مورد از رشوه عربستان به ترکیه است تا دولت این کشور با سیاست‌های عربستان همراهی کند.
بنابراین، ذکر چند نکته در این زمینه ضروری است:
1ـ تنها کشوری که می‌تواند اطلاعات دقیق در این زمینه ارائه دهد، دولت ترکیه است. مقامات ترکیه اعلام کرده‌اند جمال خاشقجی پس از مراجعه به کنسولگری عربستان در استانبول دیگر بیرون نیامده است. منابع امنیتی ترکیه نیز اعلام کرده‌اند همزمان با حضور خاشقجی در کنسولگری سعودی، ۱۵ نفر که در بین‌شان مقامات سعودی نیز دیده‌ شده‌اند، با دو هواپیما وارد استانبول شده‌ و پس از مدتی دوباره به عربستان بازگشته‌اند. بنابراین، کاملاً واضح است که ستون‌نویس واشنگتن‌پست به سرنوشتی مبتلا شده است که عربستان برای وی طراحی و اجرا کرده است.
2ـ سکوت آمریکا و بازخواست نکردن عربستان نشان می‌دهد، برای این کشور دلار مهم‌تر از حقوق بشر است. بنابراین تا زمانی که عربستان گاو شیرده خوبی باشد، آمریکا از آن حمایت خواهد کرد و همین نشان می‌دهد تا چه حد این ادعاهای آمریکا شعاری و دور از واقعیت است.
3ـ روابط ترکیه با عربستان سعودی پس از کودتای نافرجام ۲۰۱۶ ترکیه و بحران قطر که آنکارا تمام قد از دوحه حمایت کرد، تا حدودی سرد شده است. پس ترکیه می‌تواند با شفاف کردن این موضوع انتقام سختی را از عربستان بگیرد. در این میان مقامات ترک نباید فریب دلارهای نفتی عربستان را بخورند و این موضوع می‌تواند در تعیین جایگاه سیاسی ترکیه تأثیرگذار باشد.
4ـ سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری باید عربستان سعودی را نسبت به این موضوع در تنگنا قرار دهند. کوتاهی در این زمینه سبب گستاخی هر چه تمام عربستان شده و موجب خواهد شد رژیم آل‌سعود در حمایت از تروریسم و اعمال ضد انسانی بیش از پیش به جنایت علیه بشریت مشغول باشد.

▼ گزارش روز

تأملی بر یک نکته دقیق
رئیس محترم جمهور 22 مهرماه در دانشگاه تهران با پذیرش حرف منتقدان و اعلام اینکه ما هم قبول داریم گفتار درمانی فایده‌ای ندارد، از لزوم امید درمانی و افزایش امید در جامعه سخن به میان آورد. آقای روحانی به فاصله 24 ساعت، در نشست مشترک با جمعی از اقتصاددانان کشور از ضرورت پمپاژ امید به جامعه سخن گفت و اعلام کرد برای پیشرفت باید مانع ترویج یأس در میان مردم شویم؛ نکته‌ای که بسیار دقیق و درست است و به صراحت می‌توان گفت هیچ کسی را نمی‌توان در کشور یافت که با این اظهارات آقای روحانی مخالفتی داشته باشد؛ اما نکته قابل تأمل و تذکر در این میان چیست؟
ماجرا از این قرار است که مسئله منتقدان مسئله انتخاب واژگان نیست! سخن گفتن صرف درباره اینکه باید از مشکلات عبور کنیم، حتماً می‌توانیم قیمت‌ها را کنترل ‌کنیم، بی‌تردید مشکل اشتغال را حل خواهیم کرد و...  تا زمانی که با عمل و تحرک همراه نباشد، تا زمانی که برنامه و نقشه راه مشخصی برای تحقق‌شان وجود نداشته باشد، تا وقتی که مردم احساس نکنند هم‌وزن و هم‌تراز این اظهارات، مسئولان در حال تلاش و کار هستند، مسئله را حل نمی‌کند و هیچ فرقی ندارد که نام این عبارات و سخنرانی‌های غرا را گفتار درمانی بگذاریم یا امید درمانی! نکته مهم و حیاتی این است که امیدآفرینی در جامعه فراتر از انتخاب واژگان، فراتر از سخنرانی در میان قشرهای گوناگون مردم و نخبگان نیازمند کار و تلاش شبانه‌روزی است. نیازمند آن است که از همه ظرفیت‌های کشور برای حل مشکلات استفاده کنیم، وابسته به آن است که مدیران خسته، سالخورده و بی‌رمق کنار گذاشته شوند و مدیران جوان، با انگیزه و تازه‌نفس زمام امور را در دست بگیرند، اگر چنین تغییراتی هم‌پای ادبیات امیدآفرین وجود داشت، آنگاه است که به صدور بخش‌نامه و توصیه‌نامه و نطق‌های هر روزه برای امیدآفرینی و... نیازی نخواهد بود.

تعهد شرکت ایتالیایی برای تداوم همکاری
شرکت ایتالیایی Rolle طرف قرارداد با شرکت پتروشیمی آپادانا برای ساخت مبدل‌های حرارتی اعلام کرده است، مسئولان دولت ایتالیا در راستای حفظ برجام و تداوم همکاری شرکت‌های ایتالیایی با ایران، به این شرکت تأکید کرده‌اند باید همه قراردادهای منعقده با شرکت آپادانا را حتی پس از تاریخ 4 نوامبر ادامه داده و همه مفاد قرارداد نیز اجرایی شود. این شرکت پتروشیمی، دو فقره قرارداد برای ساخت مبدل‌های حرارتی به مبلغ 14 میلیون یورو و راکتور حرارتی اتوماتیک (ATR) به مبلغ 4 میلیون یورو منعقد کرده است. قراردادهای فوق، پیش از خروج آمریکا از برجام منعقد شده و زمان تحویل آن، پس از تاریخ 4 نوامبر (13 آبان) خواهد بود.

نگرانی کویت از کشتیرانی در تنگه هرمز
منابع آگاه خبر دادند در پی خروج آمریکا از برجام و تلاش واشنگتن برای بازگشت تحریم‌های نفتی که واکنش مقامات کشورمان مبنی بر بستن تنگه هرمز را در پی داشت، وزارت خارجه کویت گزارشی را درباره وضعیت حقوقی کشتیرانی در تنگه هرمز در وضعیت جنگی و بحرانی تهیه کرده و یادآور شده است اگر ایران و کویت در وضعیت تخاصم نسبت به یکدیگر قرار گیرند، جمهوری اسلامی ایران می‌تواند در تنگه هرمز نفت‌کش‌های کویتی را متوقف و توقیف کند؛ مگر آنکه این نفت‌کش‌ها در آب‌های بی‌طرف یا دریای عمان باشند یا اگر آبخور آنها اجازه دهد، در سمت جنوبی تنگه هرمز و در آب‌های امارات حرکت کنند.
                              
▼ اخبار
1ـ تحریم‌های نفتی ایران شکست خورده است
«الن والد» کارشناس ارشد حوزه بازار مجله «فوربس» در گزارشی آورده است: آنچه رسانه‌هایی، مانند رویترز و بلومبرگ درباره کاهش صادرات نفت ایران مطرح می‌کنند، به هیچ عنوان صحت ندارد و اکنون دولت دونالد ترامپ [به جای اعطای تخفیف به مشتریان ایران] باید نگران آن میزان نفت ایران باشد که هنوز هم در بازار جهانی وجود دارد و پس از اِعمال تحریم‌های [نفتی] ۴ نوامبر نیز همچنان در بازار وجود خواهد داشت. وی در ادامه نوشته است: بر اساس گزارش «تانکر ترکرز» (سرویسی که به صورت برخط بر نفت‌کش‌های سراسر جهان نظارت دارد)، نه تنها صادرات نفت تهران با کاهش مواجه نشده، بلکه حجم نفتی که ایران صادر کرده حتی در مواردی روند افزایشی داشته و این صادرات به مقصدهای بسیار بیشتری نیز انجام شده است. والد هشدار می‌دهد، با سیاست فعلی دولت ترامپ حذف نفت ایران از بازار ممکن نخواهد بود.

2ـ هیچ تضمینی برای خروج ایران از فهرست سیاه وجود ندارد
لوئیس، دبیر اجرایی گروه ویژه اقدام مالی «FATF» در گفت‌وگو با شبکه بی‌بی‌سی درباره تضمین خروج ایران از فهرست سیاه این نهاد در صورت اجرای همه تعهدات، اظهار داشت: «هیچ تضمینی در کار نیست؛ اما به حتم این کار می‌تواند شرایطی را برای آنها فراهم کند که بتوانند وارد دادوستد با دیگر کشورهای جهان بشوند.» دبیر اجرایی FATF در پاسخ به این پرسش که شما چه گروه‌هایی را تروریستی می‌دانید، گفت: ما درباره اینکه کدام گروه‌ها تروریستی هستند، تصمیم نمی‌گیریم و این موضوعی است که سازمان ملل درباره آن تصمیم می‌گیرد. ما از کشورها می‌خواهیم هر گونه تأمین مالی تروریسم را اقدامی مجرمانه معرفی کنند و درباره ایران چیزی که منتظر آن هستیم و امیدواریم این کشور انجام دهد، غیرقانونی کردن تأمین مالی تروریسم و برداشتن استثناء‌هایی است که برای گروه‌های مشخصی در نظر گرفته است.»

3ـ تجهیزات هوافضای سپاه برای بارورسازی ابرها
فرید گلکار، مدیرعامل مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها گفت: در حال حاضر برنامه‌ریزی‌های جدیدی را برای باروری ابرها در نظر گرفته‌ایم و مقرر شده است از تجهیزات هوافضای سپاه استفاده بیشتری کنیم. وی در پاسخ به چرایی تغییر رویکرد در این حوزه، گفت: تاکنون دو هواپیمای مجهز که به یک شرکت خصوصی تعلق داشت در اختیار ما بود؛ اما به‌ دلیل اینکه نتوانستیم اجاره این هواپیماها را بپردازیم، قرار شد از ظرفیت هوافضای سپاه در این حوزه استفاده کنیم. وی با تأکید بر اینکه تاکنون هیچ پروژه بارورسازی اجرا نشده است، تصریح کرد: تا آماده‌سازی هواپیماها فاصله زیادی نداریم و اگر برنامه‌ها خوب پیش برود، می‌توانیم نیمه اول آبان‌ ماه نخستین پروژه را حداقل با یک فروند هواپیما اجرایی کنیم.

4ـ عوامل تعیین‌کننده پادشاه در عربستان!
«میدل ایست» درباره آینده پادشاهی سعودی نوشت: «در ذهن ترامپ اکنون این پرسش شکل گرفته که اگر این جوان ۳۳ ساله تنها پس از ۱۶ ماه قدرت گرفتن به عنوان ولی‌عهد به چنین جنایتی دست می‌زند، در جایگاه پادشاه کشوری که آمریکا منافع خود و ارتشش در خاورمیانه را به آن گره زده است، چه جنایات هولناک دیگری می‌تواند ترتیب دهد. سه اتفاق باید رخ دهد تا بن‌سلمان بتواند پادشاه عربستان شود؛ اولین و مهم‌ترین آن رضایت کاخ سفید است. دوم حمایت خاندان سلطنتی و سوم که چندان مهم نیست، محبوبیت مردمی است. تأیید واشنگتن برای حذف دو عامل دیگر کافی است. این امری عادی است. اگر ترامپ رضایت خود از پادشاهی بن‌سلمان را پس بگیرد، وی به پایان راه خواهد رسید.»

▼ اخبار کوتاه
◄ امیر محبیان، فعال سیاسی اصولگرا درباره دیدار اخیر روحانی و جریانهای گوناگون سیاسی گفت: یکی از ایرادات وارده به دولت این است که تعامل لازم را با جریان‎های سیاسی و متخصصان حوزه‎های گوناگون ندارد و به ‎نظر می‎رسد یک تیم بسته، تصمیمات را اتخاذ می‎کند. وی افزود: با درستی و غلطی تصمیمات کاری ندارم، اما به هر صورت این نگاهی است که شکل گرفته و دولت باید این تصویر را از ذهن‎ها پاک کند.
◄ رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی گفت: به دلیل مشکلات موجود در تأمین خوراک طیور، مانند اعتراض کامیون‌داران در هفته‌های اخیر، وزن مرغ‌های پرورشی کاهش یافته است. محمد یوسفی با اشاره به اینکه تاکنون تلفاتی در این بخش گزارش نشده، گفت:‌ در حال حاضر وزن مرغ‌ها کاهش یافته؛ چرا که مرغداران مجبورند در برخی موارد، مرغ‌ها را به جای 45 روز ۳۰ روزه به کشتارگاه تحویل دهند.
◄ عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «دو سال پیش سیاست‌های کلی انتخابات ابلاغ شد. در بند 10 این سیاست‌ها آمده است: ارتقای شایسته‌گزینی، همراه با زمینه‌سازی مناسب، در انتخاب داوطلبان تراز شایسته جمهوری اسلامی ایران و دارای ویژگی‌هایی متناسب با جایگاه مربوط. بر این اساس اصلاح فوری قانون انتخابات ضرورتی است انکارناپذیر.»
◄ عضو اقتصاددان مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: آقای روحانی در جلسه با اقتصاددانان توضیح داد که چه محدودیت‌ها و معذوریت‌هایی برای دولت وجود دارد که من فکر می‌کنم دانستن این معذوریت‌ها برای مردم مفید است. احمد توکلی ضمن مؤثر دانستن این جلسه، افزود: بعضی‌ از صحبت‌های رئیس‌‌جمهوری از منطق قانع‌کننده برخوردار بود.
◄ بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد، قیمت واقعی دلار در ایران بین ۵ هزار و ۹0۰ تومان تا ۶ هزار و ۵0۰ تومان است. بر اساس بررسی انجام شده، به زودی و با مشخص شدن این موضوع که بسیاری از مسائل مطرح شده درباره اوضاع کشور دروغ‌های رسانه‌ای و هجمه‌های رسانه‌ای است، قیمت دلار به زیر هفت هزار تومان باز خواهد گشت.
◄ هوک، مسئول کارگروه ایران در دولت آمریکا با اشاره به سازوکار ویژه مالی اتحادیه اروپا برای ایجاد امکان ادامه تعامل مالی با ایران گفت: «ما تقاضای زیادی برای چنین سازوکاری نمی‌بینیم.» او همچنین تصریح کرد: اختلافات بین آمریکا و اروپا درباره ایران صرفاً تاکتیکی است؛ اما او در تلاش است اروپا علیه برنامه موشکی ایران اقدام کند.