عربستان سعودی در سایه اجلاس سالیانه سران سازمان همکاری اسلامی، از حضور مسئولان کشورهای مختلف استفاده کردند تا دو اجلاس دیگر با هدف تشدید فشار بر ایران برگزار کنند.
یک شب قبل از برگزاری اجلاس سران اسلامی که از 57 کشور در آن حضور دارند، بامداد جمعه (دهم خرداد) دو اجلاس دیگر تحت عنوان اجلاس فوقالعاده سران عرب و سران شورای همکاری خلیج فارس در مکه برگزار شد.
این دو اجلاس نکات جالب توجهی داشت که از چشم خبرنگاران و رسانهها دور نماند که به برخی از آن اشاره میشود.
1- سلمان، شاه سعودی، پس از استقبال از سران در کاخ «الصفا» در سخنرانی خود بشدت به ایران حمله کرد.
2- تنها کشوری که آشکارا و رسما به عربستان سعودی اعتراض کرد، عراق بود.
3- سران یا نمایندگان کشورهای دیگر، بر خلاف شاه سعودی، عامدانه و بر خلاف تمایل عربستان سعودی، صراحتاً نامی از ایران در سخنرانی خود نبردند.
4- بر خلاف معمول در اجلاسهای مشابه که محمد بن راشد ریاست هیأت امارات را بر عهده داشت، این بار محمد بن زاید شخصا در رأس هیأت کشورش به مکه رفت.
5- شاه مغرب به دلیل اختلافات با عربستان و امارات در اجلاس حاضر نشد اما پس از مدتها سطح هیأت اعزامی را بالاتر برد و برادرش را به اجلاس فرستاد
6- عُمان نه تنها در سطح سران به اجلاس نیامد، بلکه با هیأتی نه چندان مهم در اجلاس حاضر شد
7- سوریه که از سال 2011 عضویتش در اتحادیه عرب تعلیق شده، در این اجلاس هم دعوت نشده بود.
8- تمیم بن حمد امیر قطر نیز بر خلاف دعوت رسمی سلمان از او، به اجلاس نیامد و نخستوزیر قطر را به جای خود اعزام کرد.
9- عبدالله بن ناصر بن خلیفة نخستوزیر قطر و شاه سعودی در کاخ الصفا بسختی با هم خوشوبش کردند. امیر کویت تلاش کرد این دو مصافحه کنند. ریاض روابطش را از دو سال پیش با قطر قطع کرده است.
10- شاه سعودی از امیر کویت و ولیعهد سعودی از ولیعهد ابوظبی بسیار گرم استقبال کردند، به طوری که آشکارا قابل ملاحظه بود.
11- ولیعهد سعودی (محمد بن سلمان) با نخستوزیر قطر دست نداد و در مقابل، نخستوزیر قطر نیز به هیأت اماراتی بیاعتنایی کرد.
12- نخستوزیر قطر آخرین میهمانی بود که وارد کاخ الصفا شد. او بر خلاف دیگران اصلا لبخندی در چهره نداشت.
13- رئیس جمهور لبنان نیز از دیگر غایبان نشست بود. سعد الحریری نخستوزیر لبنان ریاست هیأت لبنان را بر عهده داشت.
14- محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان بعد از جلسه سران بسیار خشمگین بود. او از اینکه در صف دوم عکس یادگاری پایانی قرار گرفته، بسیار عصبانی بود.
عباس در صف دوم عکس یادگاری
15- عبدالفتاح البرهان، رئیس شورای نظامی سودان که قدرت را در این کشور از دست گرفته و مورد حمایت ریاض و ابوظبی است، لباس نظامی را کنار گذاشته و با لباس غیرنظامی در جایگاه هیأت سودان نشست.
16- بر خلاف نشستهای قبلی مشابه، گفته شد هیچ زنی در میان میهمانان دیده نشده و تمامی میهمانان مرد بودند.
17- خارج از سالن استقبال، عربستان نمایشگاه از ادوات نظامی بر پا کرده بود که مدعی بود سلاحهای ایرانی در یمن است. این کار شبیه نمایش نیکی هیلی نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل است که در واشنگتن با نمایش گذاشتن چیزی که آن را باقیمانده موشک ایران خوانده بود، تلاش کرده بود توجه جهانی را علیه ایران جذب خود کند.
18- نخستوزیر قطر در اجلاس بعدی، یعنی اجلاس سران شورای همکاری نیز که در کنار شاه بحرین نشسته بود، به او کاملا بیتوجه بود و با چهرهای جدی ساکت نشسته بود.