تأملی بر اقدام انگلیس در دزدی دریایی

اقدام نیروی دریایی انگلیس در توقیف نفت‌کش ایرانی در آب‌های جبل‌الطارق، از ابعاد گوناگونی تأمل‌برانگیز است. این «دزدی دریایی» آشکار در حالی صورت می‌گیرد که اساساً وزارت دفاع انگلیس هیچ‌گونه مستمسک حقوقی و امنیتی در این زمینه نداشته و این اقدام، ماهیتی کاملاً سیاسی و تبلیغاتی داشته است. در این زمینه نکاتی وجود دارد که نمی‌توان به سادگی از کنار آنها گذشت:

الف‌ـ نفت‌کش ایرانی در آب‌های متعلق به اسپانیا توقیف شده است

اسپانیا بر اساس «معاهده اوترخت» (قرن ۱۸ میلادی) تنها مالکیت منطقه جبل‌الطارق و بندر این منطقه را به بریتانیا واگذار کرده بود و هیچ‌ گاه از حاکمیت خود بر آب‌های اطراف جبل‌الطارق انصراف نداده است. توقیف کشتی ایرانی در آب‌های اطراف جبل‌الطارق(منطقه تحت حاکمیت اسپانیا) صورت گرفته است؛ از این رو مقامات اسپانیایی تأکید کرده‌اند از کنار این موضوع (توقیف نفت‌کش ایرانی به دست انگلیس در آب‌های تحت حاکمیت اسپانیا) به سادگی عبور نخواهند کرد. هم اکنون شاهد شکل‌گیری نوعی مناقشه حقوقی میان لندن و مادرید هستیم.

ب‌ـ ایران ملزم به پیروی از تحریم‌های داخلی اتحادیه اروپا نیست

فارغ از اینکه اساس انگلیس حق ورود به آب‌های اطراف جبل‌الطارق و توقف کشتی ایرانی را نداشته است، باید توجه داشت که مقامات انگلیسی توقیف نفت‌کش ایرانی در آب‌های جبل‌الطارق را به بهانه ارسال نفت ایران به سوریه صورت داده‌اند! لندن می‌گوید، این اقدام بر اساس مصوبه اتحادیه اروپا در زمینه جلوگیری از فروش نفت به سوریه صورت گرفته است! این در حالی است که تحریم‌های اتحادیه اروپا صرفاً برای کشور‌های عضو این بلوک لازم‌الاجرا است. از سوی دیگر، نفت‌کش ایرانی از آب‌های بین‌المللی در حال گذر بوده و فراتر از آن، ایران اساساً عضو اتحادیه اروپا نیست که بخواهد تحریم‌های این اتحادیه را اجرا کند! بنابراین، توجیه انگلیس در زمینه توقیف نفت‌کش ایرانی به اندازه‌ای مضحکانه است که حتی مقامات اروپایی نیز قدرت دفاع و حمایت از آن را ندارند. بی‌دلیل نیست که مقامات اتحادیه اروپا نسبت به اقدام انگلیس و چرایی آن ابراز بی‌اطلاعی کرده‌اند. ضمن آنکه وزارت امور خارجه ایران اعلام کرده است، نفت‌کش ایرانی به مقصد سوریه در حال حرکت نبوده است. در هر حال، دولت انگلیس به عنوان طرفی که ضمن نقض حقوق بین‌الملل، کشتی ایرانی را توقیف کرده است، باید ضمن آزادسازی نفت‌کش ایرانی، مسئولیت نگهداری و حفظ محموله این نفت‌کش را برعهده بگیرد. همچنین باید افزون بر رفع توقیف نفت‌کش ایرانی و تضمین سلامت محتوای بار این نفت‌کش از سوی لندن، همه خسارات ناشی از این اقدام نیز به جمهوری اسلامی ایران پرداخت شود.

ج‌ـ تنفس مصنوعی انگلیسی‌ها به جان بولتون و پمپئو

موضوع دیگری که فراتر از مناقشات حقوقی در زمینه اقدام ضد ایرانی لندن خودنمایی می‌کند، به معامله پشت پرده لندن با برخی مقامات دولت ترامپ در قبال این موضوع باز می‌گردد. اقدام نیروهای انگلیسی، با هدف تنفس مصنوعی «ترزا می» و دیگر مقامات انگلیسی به «جان بولتون» و تندروی حاضر در حوزه سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا صورت گرفته است. استقبال شدید و از پیش برنامه‌ریزی شده بولتون از موضوع توقیف نفت‌کش ایرانی نشان می‌دهد، مشاور امنیت ملی آمریکا مذاکرات پشت پرده‌ای را با مقامات امنیتی، سیاسی و دفاعی انگلیس در راستای تقویت موقعیت از دست رفته و تضعیف شده خود در کاخ سفید صورت داده است. این قاعده درباره مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز صادق است. گفتنی است، مذاکرات پشت پرده ترامپ و طیف سنتی حزب جمهوریخواه آمریکا برای برکناری بولتون و حتی پمپئو از قدرت در جریان است. در چنین شرایطی مشاور امنیت ملی و وزیر خارجه آمریکا سعی کرده‌اند از متحدان واشنگتن برای تضمین بقای خود در قدرت کمک بگیرند. بنابراین، در تحلیل این موضوع نباید نقش بولتون و پمپئو را نادیده انگاشت.

دـ پاسخ محدود غرب به انهدام پهپاد گلوبال هاوک

مطابق اخباری که از منابع آگاه رسیده است، مقامات آمریکایی پس از ناتوانی خود در واکنش به انهدام پهپاد «گلوبال هاوک» به دست سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از متحدان خود خواسته بودند در راستای توقیف نفت‌کش‌های ایرانی (حتی به قیمت نقض حقوق دریاها و حقوق بین‌الملل) اقدام کنند. از این رو، اقدام اخیر دولت انگلیس، به نیابت از ایالات متحده آمریکا و در قالب نوعی پاسخ‌دهی محدود و غیر مستقیم به موضوع انهدام پهپاد آمریکایی بوده است.

ه‌ـ ناکامی لندن در هدایت بازی تبلیغاتی علیه ملت ایران

متعاقب حمایت انگلیس از ادعای آمریکا مبنی بر نقش ایران در هدف قرار دادن نفت‌کش‌های ژاپنی در دریای عمان، فضای رسانه‌ای و تبلیغاتی منفی و بازدارنده‌ای علیه انگلیس در میان افکار عمومی کشورمان به وجود آمده بود. در همین راستا، سفارت انگلیس در تهران و راب مک ایر، سفیر این کشور به همراهی جرمی هانت، وزیر خارجه انگلیس، عملیات هدفمندی را با هدف تغییر ذائقه عمومی شکل گرفته در داخل ایران صورت دادند. در این عملیات، قرار بود سفیر انگلیس پروژه «ترمیم وجهه لندن در نزد افکار عمومی ایران» را در قالب برگزاری یک نشست خبری در تهران مدیریت کند. در این زمینه، سفارت انگلیس از رسانه‌های ایرانی دعوت کرد تا در یک نشست خبری در محل سفارت در تهران حضور پیدا کنند. با این حال پس از آنکه سفیر انگلیس از آمادگی برخی رسانه‌های ایرانی در زمینه طرح پرسش‌های چالشی از سفیر آگاه شد، زمان نشست را به تأخیر انداخت. پس از چند روز، سفارت انگلیس در بیانیه‌ای که نشان از شکست بازی تبلیغاتی خود برای فریب افکار عمومی ایران داشت، از رسانه‌ها خواست تا به شرط «نپرسیدن سؤال از سفیر»! در محل سفارت حاضر شوند. این نشست با بایکوت رسانه‌های اصولگرا همراه شد. بنابراین، ناکامی انگلیس در ترمیم وجهه خود در نزد ملت ایران نیز تأثیر بسزایی در وقوع این حادثه (توقیف نفت‌کش ایرانی) داشته است.

وـ پیگیری سیاست چماق و هویج در قبال ایران

اقدام اخیر لندن، به مثابه قطعه‌ای از یک جورچین مشترک آمریکایی‌ـ اروپایی علیه ایران قابل تحلیل است. تروئیکای اروپایی مانند کاخ سفید در صددند گزاره‌های ایجابی و سلبی خود یا همان سیاست چماق و هویج را در برهه زمانی فعلی علیه کشورمان به فعلیت کامل برسانند. بدیهی است که دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان نباید اسیر این بازی خطرناک و پیچیده شود. اصرار بر کاهش تعهدات ایران در توافق هسته‌ای، نپذیرفتن اینستکس و وادارسازی اروپا نسبت به ارائه راهکاری دیگر در حوزه فعالیت‌های مالی و اعتباری با ایران و در نهایت، هدایت بازی اروپا از حوزه دیپلماسی پنهان به دیپلماسی آشکار (به گونه‌ای که پیشنهادات و عملکرد اروپاییان در معرض دید و قضاوت افکار عمومی ایران و جهان قرار گیرد) گام‌هایی است که در راستای مواجهه هوشمندانه با اتحادیه اروپا باید از سوی کشورمان برداشته شود.

ی: بی پاسخ نخواهد ماند: اقدام خبیث انگلیس در دزدی دریایی بی پاسخ نخواهد ماند،این جمله فراز مهم سخنان رهبر معظم انقلاب است که در 25 تیرماه بیان شد و در رسانه های مختلف بازتاب وسیعی داده شد.بیان این فرمان حتما هزینه های سنگینی بر نیروی دریایی انگلیس تحمیل خواهد کرد و بار دیگر آنها مجبور خواهند شد که با وساطت و التماس های آشکار و پنهان از ایران رفتار خود را اصلاح نمایند.