ابهاماتی در راه اندازی این بازار وجود دارد که راه اندازی آن را تاکنون به تأخیر انداخته‌اند که از عمده دلایل آن می‌توان به احتمال مقاومت بازار‌های قبلی ارز در این عرصه اشاره کرد که حتی ممکن است باعث ایجاد اختلال در بازار ارز شوند.
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه سلسله اقدامات ثبات ساز خود در بازار ارز، از چند ماه پیش تلاش دارد که مصوبه دی ماه سال ۹۷ شورای پول و اعتبار، یعنی راه اندازی "بازار متشکل ارزی" را به ثمر برساند. بنا به نظر مسئولین امر، مقدمات لازم برای این کار انجام گرفته است.
بازار متشکل ارزی در واقع یک بازار بورس است که خرده فروشی و عمده فروشی ارز را در بر می‌گیرد. این بازار سه بازیگر مهم دارد که مهمترین بازیگر آن بانک مرکزی است که ارز حاصل از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی را در اختیار دارد. دومین بازیگر این بازار، صادرکنندگان پتروشیمی و پس از آن صادرکنندگان غیرنفتی هستند که باید با هماهنگی یکدیگر کار خود را پیش ببرند. میدان‌داری اصلی را در این بازار، صرافی‌ها و بانک‌ها انجام می‌دهند و صادرکنندگان، واردکنندگان و متقاضیان خرید و فروش ارز نیز در آن فعالیت می‌کنند.
عبدالناصر همتی در فاصله دی ماه سال گذشته تا مرداد ماه سال جاری، چندین و چند بار راه‌اندازی این بازار را به تعویق انداخته است. این در حالی است که طراحی مدل کلی این بازار انجام شده است، اعضای هیئت مـدیـره و مدیرعامل بازار متشکل ارزی مشخص شــده‌انــد و عملـیـات سخــت‌افزاری و نرم‌افزاری آن نیز تقریباً تکمیل شده است. با این حال، راه اندازی این بازار که برای آخرین بار به آستانه عید قربان وعده داده شده بود نیز درست پنج روز مانده به روز موعود تغییر کرد؛ دکتر همتی در ۱۶ مرداد ماه و در حاشیه جلسه هیئت دولت با اعلام این خبر، موعد دقیقی برای راه اندازی بازار متشکل ارزی اعلام نکرد. وی در این گفتگوی رسانه ای، علت تأخیر‌ها را تکمیل نشدن سیستم‌های نرم افزاری برخی بانک‌ها عنوان کرده است. با این وجود، در ادامه به برخی از موارد احتمالی تأخیر افتادن افتتاح "بازار متشکل ارزی" اشاره می‌شود؛
۱- به بیان «محمود شکسته بند» مدیرعامل بازار متشکل ارزی؛ هدف از راه‌اندازی بازار متشکل ارزی افزایش شفافیت و ثبات بازار، کشف نرخ ارز، امنیت در انجام و تسویه معاملات است. در راستای تحقق این اهداف، محاسن عملیاتی نمودن این بازار شامل؛ کاهش اثر بازار‌های دبی و سلیمانیه عراق به عنوان مراجع مهم تعیین قیمت دلار و ارز در داخل کشور، امکان کنترل صرافی‌های غیرمجاز، تعیین نرخ ارز بر اساس عرضه و تقاضا و نظر کارشناسی این بازار و ... خواهد بود. با این وجود برای مسئولان بانک مرکزی ابهاماتی در راه اندازی این بازار وجود دارد که راه اندازی آن را تاکنون به تأخیر انداخته‌اند که از عمده دلایل آن می‌توان به احتمال مقاومت بازار‌های قبلی ارز در این عرصه اشاره کرد که حتی ممکن است باعث ایجاد اختلال در بازار ارز شوند. اقدامی که در سنوات گذشته مصادیق آن را در عرصه اقتصادی کشور شاهد بوده‌ایم.
۲- یکی از عمده اهداف راه اندازی این بازار از زبان مسئولان بانک مرکزی این است که می‌تواند به ثبات بازار و ایجاد چارچوب‌های مشخصی بیانجامد که بخش عمده‌ای از محدودیت‌ها و عدم شفافیت‌های کنونی بازار ارز را برطرف نماید. ولی این احتمال وجود دارد که برخی صرافی‌ها مخالفت‌هایی با راه اندازی بازار متشکل ارزی داشته باشند، چون به واسطه شفافیت‌هایی که ایجاد می‌شود برخی صرافی‌ها تن به این کار نمی‌دهند. بازار متشکل ارزی شامل یک سری ضوابط و مقرراتی است که منجر به شناسایی افرادی که در این بازار معامله می‌کنند خواهد شد و این در حالی است که برخی افراد ممکن است به دلیل برقراری این شفافیت‌ها، مخالفت‌هایی داشته باشند و عده‌ای از صرافی‌ها تن به این کار ندهند و در مقابل آن ایستادگی نمایند.
با این توصیف، تشکیل بازار متشکل ارزی تضمینی برای این نیست که معاملات غیرشفاف برچیده شود و بلافاصله پس از راه اندازی آن، شفافیت در این بازار به ارمغان آید. چرا که بنا بر دلایل پیش گفته، ممکن است عده‌ای خارج از این بازار اقدام به انجام معاملات ارزی نمایند که از دید بانک مرکزی دور باشد.
۳- گفته می‌شود، بازار متشکل ارزی به سروسامان دادن بازار و کشف قیمت ارز کمک می‌کند؛ ولی به نظر می‌رسد این اقدام در مرحله عمل با مشکلاتی مواجه خواهد بود. چرا که با راه اندازی بازار متشکل ارزی یک نرخ جدید در بازار برای ارز اعلام می‌شود، این در حالی است که در شرایط فعلی شاهد وجود چندین نرخ ارز همچون نرخ ارز آزاد، نیمایی و دولتی در بازار هستیم، بنابراین به نظر می‌رسد تا زمانی که نرخ‌ها به هم نزدیک نشوند، سازو کار جدید، یعنی بازار متشکل ارزی به لحاظ اجرایی دچار مشکل خواهد شد. بر این اساس تا زمانی که امکان حذف برخی نرخ‌ها در بازار ارز وجود نداشته باشد، بانک مرکزی اقدام به راه اندازی بازار متشکل ارزی نخواهد کرد، مگر این که سازوکار لازم برای حذف نرخ‌های چندگانه ارز در مجموعه بانک مرکزی و نهاد‌های اقتصادی دولت، اتخاذ و اجرایی گردد.
۴- حساسیت‌های سخت افزاری و نرم افزاری برای راه اندازی بازار متشکل ارزی، یکی دیگر از مواردی است که مانع از راه اندازی این بازار شده است. در واقع باید آزمون‌های مختلفی برای سنجش میزان کارایی این سیستم‌ها و نرم افزار‌های آن انجام شده و مشکلات احتمالی مرتفع شود تا در مرحله اجرا بتوان احتمال خطا و نفوذ در آن‌ها را به حداقل رساند.
با این وجود، تجربه یک ساله بانک مرکزی در دوران مدیریت دکتر همتی نشان می‌دهد که اگر اقدامی به مصلحت اقتصاد کشور باشد، معطل نمی‌ماند و با فراهم شدن مقدمات، آن طرح عملیاتی خواهد شد.
