"سرا" یا سناریو مقابله اصلاح طلبان با شورای نگهبان؟!

پس از قطعی شدن حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس یازدهم، راهبرد دوم جریان چپ سیاسی ایران با پیشنهاد یک فعال ملی – مذهبی [عماد بهاور] مشخص‌تر شد. اصلاح طلبان در نظر دارند تا با ایجاد یک شبکه یکپارچه نظرسنجی در محیط مجازی، به یک لیست مشترک به ظاهر دموکراتیزه شده دستیابند. این امر در نوبه خود سابقه نداشته و می تواند تحلیل های جدیدی را در پی داشته باشد. پیش از این نیز عماد بهاور [از فعالان فتنه 88]، طرحی به اصلاح طلبان داد که بر پایه آن نامزد‌های لیست‌های اصلاح‌طلب با سازوکار رای‌گیری آنلاین برگزیده می‌شوند. گویا این طرح در آستانه تصویب است و از این جهت فرضیه «قطعیت حضور اصلاح طلبان در انتخابات» را می توان صحیح دانست.
سامانه رای سنجی اصلاح طلبان از کجا آغاز شد؟
طرح، «سامانه رای‌سنجی اصلاح‌طلبان» یا «سرا» نام گرفته که در آن نامزد‌های لیست‌های اصلاح‌طلب با سازوکار رای‌گیری آنلاین و از سوی اعضای احزاب و گروه‌های اصلاح‌طلب عضو شده در سامانه سرا برگزیده می‌شوند. در مقدمه این طرح آمده است: «طرح سرا گام بعدی به سوی انتخاب دموکراتیک‌تر، شفاف‌تر و مردمی‌تر نامزد‌های جبهه اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس 98 و نوعی انتخابات مقدماتی نیمه‌باز است که با یک پلتفرم سبک آنلاین قابل برگزاری است و نیازمند تغییرات سازمانی - تشکیلاتی زمان‌بَر نیست. در سده گذشته در احزاب و جریان‌های سیاسی ده‌ها کشور جهان آزموده و پرورده شده است؛ فساد سیاسی و نقش لابی‌های ناسالم در برآمدن نامزد‌ها را می‌کاهد، به شکل‌گیری فضای انتخاباتی و بسیج رای و استفاده از فرصت انتخابات برای آگاهی افزایی کمک می‌کند».
در سامانه آنلاین ابتدا نامزد‌هایی که خود را از طیف اصلاح‌طلبان می‌دانند و قصد کاندیداتوری در انتخابات مجلس یازدهم را دارند، ثبت‌نام می‌کنند و برای هر نامزد یک پروفایل اختصاصی شامل عکس و مشخصات نامزد، رزومه و سوابق، فهرست حامیان حقیقی و حقوقی (احزاب و نهاد‌های اصلاح‌طلب)، شعار‌ها و برنامه‌ها، لینک صفحات نامزد در فضای مجازی و نیز یک ویدئوی کوتاه شخصی از معرفی نامزد برای اعضای رای‌دهنده، قرار داده می‌شود. در این طرح، شرایطی برای حصول اطمینان از کیفیت نامزد‌های برگزیده‌شده از طریق «سامانه سرا» در نظر گرفته شده که از جمله آن‌ها امضای منشور اصلاحات و پذیرش میثاق و تعهد به کناره‌گیری به نفع نامزد‌های فهرست نهایی برآمده از انتخابات مقدماتی و جلب حمایت حداقل یک سوم اعضای شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در هر استان است.

آنگونه که شنیده شده در نیمه آخر دی‌ماه رای‌گیری آنلاین از اعضای اصلاح‌طلبی که به عضویت سامانه سرا درآمده‌اند، انجام خواهد شد و نامزد‌های نهایی هر حوزه انتخابیه انتخاب خواهند شد. شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در طرح مقدماتی، سامانه سرا را یک وب‌سایت اینترنتی امن توصیف کرده که اصلاح‌طلبان (اعضا و فعالان احزاب و تشکل‌های اصلاح‌طلب در سراسر کشور) کشور به عنوان انتخاب‌کننده به عضویت آن درمی‌آیند و در یک رای‌گیری شفاف و دموکراتیک از میان نامزد‌های واجد شرایط در تهران و دیگر استان‌ها، انتخاب می‌کنند.
برای عضویت اعضای انتخاب‌کننده در این سامانه هم شرایطی در نظر گرفته شده؛ از جمله اعضای شورای عالی سیاستگذاری استان‌ها بعنوان لایه اول اعضا در نظر گرفته شده است. عضویت در آن نیز با دریافت لینک دعوت از طریق یکی از اعضای سامانه با شرایط خاص و مندرج در طرح است. نتیجتاً به نظر می رسد گذار اصلاح طلبان از لیست امید سال 1394 قطعی شده است. یا اگر نگوییم به شکل کلی حداقل باید شاهد عدم حضور نیمی از اعضای فراکسیون امید در لیست های اصلاح طلبی باشیم. به طور مثال «علی شکوری راد» دبیرکل حزب اتحاد ملت در این خصوص گفته است: «از سی نماینده لیست امید، تنها احتمال دارد پانزده نفر دور بعد در لیست قرار بگیرند.» تکرار چنین جملاتی از سوی اصلاح طلبان یعنی هیچکدام از نمایندگان تهران در حاشیه امن قرار ندارد و حفظ جایگاه آنها در لیست نهایی اصلاح طلبان بستگی به شرایط پیش رو دارد.
سامانه «سرا» یا بیرق انتقام؟!
اما به راستی اصلاح طلبان به دنبال چه مقاصدی هستند؟ تمرکز بر سامانه ای که اصولا کارآمدی لازمه را ندارد برای چیست؟ سابقه اصلاح طلبان در خصوص اعتراضات فراقانونی نسبت به ساز و کار انتخابات ها به ما نشان می دهد که اولاً سخن از دموکراتیزه کردن لیست بندی ها بیشتر شبیه یک فکاهی هست. یکی از دلایل اثبات این ادعا هم به نتیجه نرسیدن طرح پارلمان اصلاح طلبان و نارضایتی احزابی چون مردم سالاری، اعتماد ملی و حزب تازه تأسیس جمهوریت از سیستم رهبری در شورای عالی سیاستگذاری بوده است. ثانیاً سهم بندی احزاب در لیست نهایی اصلاح طلبان نشان می دهد که تصور رجوع به آرای عمومی برای بستن این فهرست مهم کمی دور از ذهن و تجربه ای است که ما از اصلاح طلبان و از وارد کردن حسینی ها (فاطمه حسینی دختر صفدر حسینی) داخل لیست امید در ذهن داریم.

انتخابات مجلس تهران
پس پشت پرده این ماجرا چیست؟ به طور خلاصه، به نظر می رسد اصلاح طلبان در صدد پیش تولید پروژه ای هستند که در آن آرای مربوط به خود را به همان پارادایم صدایی تبدیل کنند که حجاریان از آن سخن گفته است. یعنی با دعوت عموم مردم به مکانیز سرا و منتظر ماندن برای رد صلاحیت احتمالی برخی چهره ها در آینده، موجی اجتماعی را از منظر روبروسازی شورای نگهبان با مردم ساخته و از این حیث بتواند بر موج تولید شده سوار شوند تا در نهایت با فشار به نهادهای مربوطه، بستر حضور برخی نامزدهای تندوری خود را مهیا سازند.
منبع: راهبرد معاصر