بعضاً مطالب و تحلیل‌هایی ارائه می‌شود که به نوعی در آن‌ها اینگونه القا می‌شود که روابط ایران و روسیه یک رابطه یک سویه و بیشتر در راستای پیشبرد منافع روس‌هاست، آن هم روس‌هایی که اهل خیانت و خنجر از پشت زدن هستند!
شاید برای خیلی‌ها جای ابهام و شبهه یا سؤال باشد که آیا به راستی این چنین است؟
نگاهی که ایران را گاو شیرده روسیه می‌داند از دیدگاه‌هایی در داخل نشأت می‌گیرد که همواره نگاه بدبینانه‌ای به روسیه داشته‌اند. اولاً نه روسیه امروز، روسیه دوران تزارهاست و نه ایران امروز، ایران دوران قاجار؛ لذا تحلیل روابط ایران و روسیه از زاویه تاریخی روسیه دوران تزار و ایران دوران قاجار به طور حتم منجر به برآیند‌های تحلیلی غلط و فاقد مبنای علمی و رئالیستی می‌شود.
براساس شاخصه‌هایی که برای یک قدرت بین‌المللی شمرده می‌شود، روسیه به معنای واقعی کلمه قدرتی در تراز و سطح جهان محسوب نمی‌شود. روسیه نیز همانند جمهوری اسلامی یک قدرت فعال منطقه‌ای است. البته در سطح جهانی نیز تنها جزئی از شاخصه‌های قدرت و مشخصاً ابعاد نظامی آن را داراست، نه تمام مؤلفه‌های تعیین کنده قدرت. برعکس، آمریکا و عربستان که اولی ابرقدرت جهانی است و دومی در خوشبینانه‌ترین حالت یک قدرت متوسط منطقه‌ای؛ لذا طبیعی است که روابط واشنگتن- ریاض مبتنی بر الگوی گاو شیرده باشد، چرا که عربستان به شدت به مقوله‌ای به نام امنیت، آن هم در منطقه‌ای که ناامنی وجه بارز آن است، نیاز دارد تا آن را از جایی بخرد و چه کشوری بهتر از آمریکا که دنبال چنین مشتریان دست به نقدی است.
تحقق شعار "اقتصاد نخست" ترامپ، مستلزم منابع مالی است. عربستان یکی از قطعات پازلی است که با کنار هم چیدن آن، "اقتصاد نخست" ترامپ باید شکل بگیرد؛ بنابراین جنس رابطه ایران و روسیه ماهیتاً با جنس رابطه عربستان و آمریکا متفاوت است. روابط آمریکا و عربستان عمودی و دستوری و از بالا به پایین است، ولی روابط روسیه و ایران افقی و متوازن در عرض هم و تحت تأثیر منافع ملی دو کشور تعریف می‌شود. اینکه بعضی اوقات گفته و شنیده می‌شود که ایران برای منافع روسیه کار می‌کند یا ایران به روسیه در منطقه باج می‌دهد، فاقد مبنای علمی و سیاسی و میدانی است. حتی نمونه و مصداق به معنای واقعی کلمه نمی‌توان یافت که ادعای باج‌دهی ایران به روسیه در منطقه و سوریه و هرجای دیگر را نشان دهد؛ کمااینکه در سوریه نیز موارد متعددی بوده که روسیه در جهت تاکتیک‌ها و استراتژی‌های ایران عمل کرده است.
نکته بعدی و مهم‌تر که باید بدان توجه داشت، نوع نگاه مشترک روسیه و ایران به غرب و آمریکاست که بیشتر مبتنی بر تعارض و تضاد منافع است. براساس جهت‌دهی سیاست خارجی این دو کشور در مواجهه با غرب، می‌توان گفت منافع این دو در تضاد با غرب قرار دارد و هر دو در معادلات منطقه و جهان به غرب به عنوان رقیب متخاصم نگاه می‌کنند؛ لذا تعامل روسبه و ایران به نوعی مبتنی بر منافع مشترکی است که دو کشور در مواجهه با غرب دنبال می‌کنند.
